Αρχίπ Κουίντζι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άρχιπ Κιούντζι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Архип Иванович Куинджи (Ρωσικά)
Γέννηση27  Ιανουαρίου 1841
Mariupol uyezd[1]
Θάνατος24  Ιουλίου 1910[2][1]
Αγία Πετρούπολη[3][1]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Σμολένσκι και κοιμητήριο Τίκβιν
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
ΣπουδέςΑυτοκρατορική Ακαδημία Τεχνών (1868)
Ιδιότηταζωγράφος και διδάσκων πανεπιστημίου
ΚίνημαΡεαλισμός
Καλλιτεχνικά ρεύματαΡεαλισμός
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αρχίπ Ιβάνοβιτς Κουίντζι (Ρωσικά: Архи́п Ива́нович Куи́нджи, Ελληνικά: Άρχιππος Κουγιουμτζής) (Καρασού, Μαριούπολη, π.ημ. 15 / ν.ημ. 27 Ιανουαρίου 1842Αγία Πετρούπολη, π.ημ. 11 / ν.ημ. 24 Ιουλίου 1910)Έλληνες ζωγράφος Ελληνικής καταγωγής.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κουίντζι γεννήθηκε στις 27 Ιανουαρίου του 1842 (με το νέο ημερολόγιο), σύμφωνα όμως με δύο άλλες εκδοχές που υπάρχουν, το 1841 ή το 1843, στο χωριό Kαρασού (Kαρασιόβκα) της Μαριούπολης, στην επαρχία Eκατερινοσλάβ. Ήταν παιδί ενός φτωχού Έλληνα υποδηματοποιού. Ο Κουίντζι, έχασε σύντομα τους γονείς του και ανατράφηκε από τη θεία και τον θείο του από την πλευρά του πατέρα του. Με τη βοήθεια συγγενών του έμαθε από Έλληνα δάσκαλο ελληνική γραμματική, και έπειτα, μετά από μελέτη στο σπίτι, φοίτησε για λίγο σε σχολείο της πόλης.

Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα των συντρόφων του, δεν ήταν καλός μαθητής, αλλά ήδη από τότε ήταν λάτρης της ζωγραφικής και ζωγράφιζε σε οποιαδήποτε κατάλληλη επιφάνεια: σε χαρτί, σε φράχτες, ακόμη και σε τοίχους. Ζούσε σε μεγάλη φτώχεια, οπότε από την πρώιμη παιδική ηλικία του αναγκάστηκε να βρει διάφορες δουλειές. Δούλεψε σε κάποιον εργολάβο, σε εκκλησία και σε διάφορες άλλες δουλειές. Την εποχή που δούλευε σε κάποιον αρτοποιό ονόματι Aμορέττι, παρατήρησαν πως ζωγράφιζε και του συνέστησαν να πάει στην Κριμαία, στον τότε πολύ γνωστό ζωγράφο Ιβάν Κωνσταντίνοβιτς Αιβαζόφσκι.

Το καλοκαίρι του 1855, ο Kουίντζι έφτασε στη Θεοδόσια της Κριμαίας και προσπάθησε να εγγραφεί ως μαθητευόμενος, όμως του ανατέθηκε να ετοιμάζει τις μπογιές και να βάφει φράχτες... Μετά από δύο μήνες στη Θεοδόσια, επιστρέφει στη Μαριούπολη, όπου αρχίζει να εργάζεται για έναν τοπικό φωτογράφο, αλλά μετά από μερικούς μήνες φεύγει για την Οδησσό, όπου και πάλι αρχίζει να εργάζεται στο ρετουσάρισμα. Τρία χρόνια αργότερα, το 1860, ο νεαρός Κουίντζι πήγε στο Ταγκανρόκ, όπου μέχρι το 1865 εργάστηκε ως ρετουσέρ στο στούντιο του Σ. Σ. Ισάκοβιτς.

Όλο αυτόν τον καιρό ο Kουίντζι συνέχισε να ζωγραφίζει.

Το 1865 αποφασίζει να πάει στην Αγία Πετρούπολη για να μπει στην Ακαδημία Τεχνών, ωστόσο οι δύο πρώτες προσπάθειές του ήταν ανεπιτυχείς. Τέλος, δημιούργησε το έργο του "Tατάρσκαγια Σάκλια στην Κριμαία» που δεν σώζεται σήμερα, και πάνω στο οποίο φαίνεται ξεκάθαρα η επιρροή από τον Ιβάν Αϊβαζόφσκι. Το έργο του αυτό το εξέθεσε στην Ακαδημαϊκή Έκθεση το 1868. Ως αποτέλεσμα, στις 15 Σεπτεμβρίου, το Συμβούλιο της Ακαδημίας των Τεχνών απένειμε στον Kουίντζι τον τίτλο του Ελεύθερου Καλλιτέχνη. Ωστόσο, μόνο μετά από την υποβολή αίτησης στο ακαδημαϊκό συμβούλιο, του δόθηκε η άδεια να λάβει εξετάσεις στα βασικά και ειδικά μαθήματα για δίπλωμα.

Η Αρχή και Συνέχιση του Μεγαλείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1870 ο Kουίντζι έλαβε τον τίτλο κατηγορίας μη καλλιτέχνη και με την τρίτη προσπάθεια, έγινε ελεύθερος ακροατής στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Τεχνών. Την εποχή εκείνη γνωρίστηκε με άλλους  καλλιτέχνες, όπως τους Wanderers ("περιπλανώμενοι") μεταξύ των οποίων ήταν ο Ι.Ν Κραμσκόι και ο Ρέπιν. Αυτή η γνωριμία είχε μεγάλη επιρροή στο έργο του Kουίντζι. Ξεκινώντας μια ρεαλιστική αντίληψη της πραγματικότητας. Ένα πάθος για τις ιδέες των Wanderers οδήγησε τον Kουίντζι να δημιουργήσει έργα όπως η Φθινοπωρινή κακοκαιρία (1872, Κρατικό Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη), για το οποίο έλαβε τον τίτλο του καλλιτέχνη κλάσης. Έπειτα το «Ξεχασμένο χωριό «(1874, Κρατική Πινακοθήκη Tρετιακόφ της Μόσχας). Ακολουθεί η "Διαδρομή στη Μαριούπολη ", (1875, Πινακοθήκη Tρετιακόφ, Μόσχα).

Σε αυτές τις εικόνες κυριαρχούσε η κοινωνική ιδέα, η επιθυμία να εκφράσουν τα πολιτικά τους συναισθήματα. Έτσι τα έργα γράφονται με  σκοτεινά, ζοφερά χρώματα. Είναι αλήθεια ότι η τελευταία δουλειά  ξεχώρισε μεταξύ τους  με μια πιο ποικιλόμορφη πολύχρωμη σειρά και πολύπλοκες λύσεις χρωμάτων. Όλα αυτά τα έργα εκτέθηκαν στα πλαίσια των  [εκθέσεων  της Συντροφικότητας των περιπλανώμενων και είχαν μεγάλη επιτυχία. Άρχισαν να μιλάνε για τον Kουίντζι   και τα έργα του. Πλέον, πιστεύοντας στις δικές του δυνάμεις, σταμάτησε να παρακολουθεί μαθήματα στην Ακαδημία Η ακμή της δημιουργικότητας του Kουίντζι   αναγνωρίζεται στη δεκαετία του 1870. Ωστόσο, ο Kουίντζι δεν ήταν καθόλου αναντίρρητος εκπρόσωπος των ιδεών των Wanderers. Από το 1870, ο καλλιτέχνης επισκέφθηκε επανειλημμένα το νησί Βαλαάμ , ένα αγαπημένο μέρος των ζωγράφων τοπίου της Πετρούπολης, και το 1873 δημιούργησε δύο αξιοσημείωτα τοπία "Στο νησί Βαλαάμ", [ Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα] και τη "Λίμνη Λάντογκα" (κρατικό ρωσικό μουσείο, Αγία Πετρούπολη) που έγινε ένα είδος επανάστασης στο τοπίο των (περιπλανώμενων) και σε κάποιο βαθμό μια απόκλιση από αυτό.

Το 1878, τα έργα του καλλιτέχνη παρουσιάστηκαν στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι παρουσία του ζεύγους Kουίντζι , γεγονός που προκάλεσε την καθολικό θαυμασμό τόσο του κοινού όσο και των κριτικών. Όλοι σημειώνουν στα έργα του την έλλειψη ξένης επιρροής. Ο Eμίλ Ντιουραντί , ένας γνωστός κριτικός και υποστηρικτής του ιμπρεσιονισμού, αποκαλεί τον Kουίντζι ως  "τον πιο ενδιαφέροντα καλλιτέχνη  από τους νέους Ρώσους ζωγράφους. Την ίδια χρονιά, ο καλλιτέχνης άρχισε να εργάζεται με θέμα   «Βράδυ στην Ουκρανία», το οποίο τον  απασχόλησε  για 23 χρόνια.Το 1879 Kουίντζι παρουσίασε  στο κοινό ένα είδος τριλογίας τοπία «Βοράς», «Σημύδων άλγη» και «Μετά τη βροχή» [όλα τα έργα στη Κρατική  Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα]. Τα τοπία παρουσίασαν μια βαθιά μελέτη του καλλιτέχνη του ιμπρεσιονισμού. Και παρόλο που δεν χρησιμοποίησε τις κλασικές ιμπρεσιονιστικές τεχνικές στο έργο του, ήταν φανερή η γοητεία της μετάδοσης του φωτός και του αέρα με διάφορους τρόπους, διαχωρισμός των δυναμικών χρωμάτων και ελαφρότητα στην εικόνα του ουρανού, ένας λεπτός συνδυασμός διαφόρων χρωμάτων.

Στις 21, Μάρτη του 1879 ο Kουίντζι και ο Kλοντ εξελέγησαν στην Ελεγκτική Επιτροπή του Συνδέσμου των Wanderers, αλλά μέχρι το τέλος του έτους ο Kουίντζι διέκοψε  οριστικά με τους  Wanderers. Ο λόγος γι΄αυτό  ήταν ένα ανώνυμο άρθρο σε μια εφημερίδα, όπου ο κριτικός μίλησε έντονα για το έργο του Kουίντζι και, γενικότερα, για τον Σύνδεσμο των Περιπλανώμενων. Ειδικότερα, ο Kουίντζι  κατηγορήθηκε για μονοτονία, για την κατάχρηση ειδικού φωτισμού κατά την παρουσίαση εικόνων και για την επιθυμία για υπερβολική επιδεξιότητα. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, το όνομα του κριτικού έγινε γνωστό - αποδείχθηκε ότι ήταν ο Kλοντ.

Ο Kουίντζι απαίτησε τον αποκλεισμό του Kλοντ  από τον Σύνδεσμο των Περιπλανώμενων, όμως, έχοντας συνειδητοποιήσει ότι δεν θα αποκλειστεί (ο Kλοντ  ήταν καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών), ανακοίνωσε την απόσυρσή του από την Εταιρική Σχέση, παρά το γεγονός ότι οι συνάδελφοί του του ζητούσαν  να μείνει. Πολλοί ερευνητές (όπως ο Μάνιν ), στηριζόμενος σε απομνημονεύματα του Kραμσκόι δήλωσε ότι η ιστορία με τον Kλοντ ήταν η δικαιολογία για να αποχωρίσει ο Kουίντζι. Ο Kουίντζι  συνειδητοποιούσε ότι πατάει πλέον γερά στα πόδια του και έχοντας  μεγάλη δημοτικότητα και αποδοχή  όχι μόνο στη ρωσική αλλά και στην ευρωπαϊκή ζωγραφική σκηνή  Η παραμονή στην ομάδα των Wanderers ήταν από πολλές απόψεις περιοριστική. Αυτή περιόριζε  το ταλέντο του με ένα αυστηρό πλαίσιο, οπότε η διάσπαση μαζί τους ήταν θέμα χρόνου. Ωστόσο, μέχρι το τέλος της ζωής του, διατηρούσε καλές σχέσεις με όλους τους συναδέλφους και το 1882 στην κηδεία του Β.Γ Περόφ εκφώνησε έναν σύντομο όμως μεστό επικήδειο λόγο  Μετά την αποχώρηση ο Kουίντζι παρουσίασε  ένα καινούργιο του έργο «Πανσέληνο στο Δνείπερο» τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 1880 στην Εταιρεία Ενθάρρυνσης των Τεχνών (1880, Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη).

Πειραματισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο καλλιτέχνης προσεγγίζει πολύ προσεκτικά την οργάνωση της έκθεσης: κλείνοντας τα  παράθυρα στην αίθουσα και φωτίζοντας  την εικόνα με δέσμη ηλεκτρικού φωτός. Το έργο είχε πρωτοφανή επιτυχία και προκάλεσε μια πραγματική ανάδευση στο κοινό. Όλοι έμειναν έκπληκτοι  με νέους, θεαματικούς χρωματικούς συνδυασμούς, για την επιτυχία των οποίων ο καλλιτέχνης διεξήγαγε πειράματα με πολύχρωμες χρωστικές ουσίες και εντατικά χρησιμοποιούμενη πίσσα. Στη συνέχεια, αποδείχθηκε ότι τα χρώματα  σε συνδυασμό με την πίσσα είναι ευάλωτα  και υπό την επίδραση του φωτός και του αέρα αποσυντίθεται και σκουραίνουν. Αυτό το χαρακτηριστικό έχει παίξει ρόλο στη τύχη  της εικόνας. Πολλοί συλλέκτες ήθελαν να το αγοράσουν, αλλά ο Kουίντζι  το πούλησε στον Μεγάλο Δούκα Kωνσταντίν  Kωνσταντίνοβιτς, ο οποίος πήρε μαζί του το έργο σε μια παγκόσμια περιοδεία. Πολλοί αποθάρρυναν τον Μεγάλο Δούκα από μια τέτοια απόφαση, αλλά αυτός παρέμεινε ανένδοτος και ως αποτέλεσμα, υπό την επίδραση του θαλάσσιου αέρα, η σύνθεση των χρωμάτων άλλαξε, πράγμα που οδήγησε σε σκίαση του τοπίου. Το 1881 ο Kουίντζι παρουσίασε ακόμη ένα δικό του έργο το (Σημύδων άλγη) του 1879 το οποίο είχε την ίδια επιτυχία, και το 1882 παρουσίασε στο κοινό έναν  νέο πίνακά του τον «Δνείπερο το πρωί» (1881, μέλος Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα) .

Ωστόσο, το έργο αυτό το κοινό απροσδόκητα το αντιμετώπισε με σκεπτικισμό και επιφύλαξη. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους ο Kουίντζι παρουσίασε πάλι τους πίνακες ( Σημύδων άλγη και Νύχτα με πανσέληνο στο Δνείπερο). Μετά απ΄¨αυτή την έκθεση αποσύρθηκε από τα δρώμενα για είκοσι χρόνια. Απομονώθηκε στο εργαστήριό του και δεν έδειχνε σε κανέναν τα έργα του. Και μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστοί οι λόγοι αυτής της απομόνωσης, παρά το ότι βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του .Πιθανόν να κουράστηκε και αποσύρθηκε από τα κοινά.. Το κοινό και οι κριτικοί πίστευαν ότι ο Kουίντζι  είχε εξαντληθεί, Το 1886 ο καλλιτέχνης αγόρασε για 30 χιλιάδες ρούβλια οικόπεδο στην Κριμαία με έκταση 245 στρεμμάτων κοντά στο χωριό Κικενέιζ και αρχικά ζούσε εκεί με τη σύζυγό του μόνο σε μια καλύβα. Με την πάροδο του χρόνου, ένα μικρό κτήμα, Σάρα Κικενείζ, χτίστηκε σε αυτό το κτήμα, όπου ο Kουίντζι ερχόταν συχνά με τους μαθητές του να διεξαγάγει καλοκαιρινή πρακτική στην ύπαιθρο.

Το 1888, ο Kουίντζι, κατόπιν πρόσκλησης ενός εκ των (περιπλανώμενων  καλλιτεχνών  Ν. Γιαροσένκο), επισκέφθηκε τον Καύκασο, όπου είδε ένα σπάνιο φαινόμενο, (ανακλάσεις των διευρυμένων μορφών τους σε ένα σύννεφο). Μετά την επιστροφή του στην Αγία Πετρούπολη, ο ζωγράφος, ασχολήθηκε εντατικά με το θέμα που τόσο τον εντυπωσίασε. Δημιούργησε μια σειρά από όμορφα ορεινά τοπία, στα οποία ο ρομαντισμός τελικά συγχωνεύθηκε με το φιλοσοφικό τοπίο. Το κύριο χαρακτηριστικό των εικόνων ήταν η ιδέα του Καυκάσου ως σύμβολο κάποιας ιδανικής και ανέφικτης χώρας. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι αυτά τα έργα με την εικόνα του Καυκάσου ενέπνευσαν τον Н.Κ.Ρέριχ να δημιουργήσει τα (τοπία των Ιμαλαίων).Το 1901 ο Kουίντζι διέκοψε την αποχή του και παρουσίασε στους μαθητές του και στη συνέχεια σε κάποιους  φίλους του τέσσερις πίνακες. Τούς  «Νύχτα στην Ουκρανία» (Κρατικό Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη), «Ο Χριστός στη Γεθσημανή» 1901 (Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας, του Μινσκ ) και το ήδη γνωστό "Δνείπερος το πρωί)". Όπως και πριν, οι καμβάδες ευχαρίστησαν το κοινό και άρχισαν να μιλάνε ξανά για τον καλλιτέχνη. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, διοργανώθηκε η τελευταία δημόσια έκθεση των έργων του ζωγράφου, μετά την οποία κανείς δεν είχε δει τα νέα του έργα μέχρι το θάνατό του. Αυτή τη φορά, οι αυτόπτες μάρτυρες της έκθεσης προσπάθησαν να εξηγήσουν μια τέτοια πράξη με την απογοήτευση του καλλιτέχνη  από τη επιφυλακτική στάση ορισμένων επισκεπτών για τα έργα που παρουσιάστηκαν, αλλά αυτή η εξήγηση δεν ικανοποίησε κανέναν.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

"Ηλιοβασίλεμα στη στέπα" (1900)
"Κόκκινο ηλιοβασίλεμα στο Δνείπερο" (1908)

Η τελευταία δεκαετία της ζωής του σημαδεύτηκε με το «Τοπία των Ιμαλαΐων» και τα  αριστουργήματα όπως «Ουράνιο Τόξο» (1900-1905, Κρατικό Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη), σκίτσα και μελέτες που άρχισε να γράφει στα τέλη του 19ου αιώνα, «Κόκκινο ηλιοβασίλεμα» (1905-1908 , Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη) και "Νύχτα" (1905-1908, Κρατικό Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη). Η τελευταία εικόνα συνδυάζει αναμνήσεις παιδικής ηλικίας και πάθος για το σχεδιασμό του ουρανού. Ο τρόπος εκτέλεσης του καμβά, μας έκανε να θυμόμαστε τα καλύτερα πρώτα έργα του Kουίντζι.

Από το 1894 έως το 1897, ο Kουίντζι ήταν καθηγητής - διευθυντής του εργαστηρίου τοπίου της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών της Ακαδημίας Τεχνών. Το καλοκαίρι του 1910, ενώ βρισκόταν  στην Κριμαία, ο Kουίντζι έπαθε πνευμονία. Με την άδεια των ιατρών, η γυναίκα μετέφερε τον καλλιτέχνη στην Αγία Πετρούπολη, αλλά, παρά τις ελπίδες για ανάκαμψη, η ασθένεια προχώρησε. Σ' αυτό συνέβαλε και το πρόβλημα με την καρδιά του.

Ο Kουίντζι Αρχίπ Ιβάνοβιτς πέθανε στις 11 Ιουλίου (24) του 1910 στην Αγία Πετρούπολη και θάφτηκε στο Ορθόδοξο νεκροταφείο του Σμολένσκ. Στον τάφο εγκαταστάθηκαν μια χάλκινη προτομή και μια τοιχογραφία - μια πύλη από γρανίτη με μωσαϊκό πίνακα που απεικονίζει το μυθικό Δέντρο της Ζωής, στα κλαδιά των οποίων κρέμεται μια φωλιά φιδιού.

Οι άκρες του πλαισίου ήταν πλαισιωμένες στο ύφος των αρχαίων Βίκινγκς. Α.Β.Σούσεφ (έργο), Β. A. Μπεκλεμίσεφ (προτομή) και Ν. K. Ρέριχ (σκίτσο πίνακα) συμμετείχαν στη δημιουργία του επιτύμβιου τοίχου, το μωσαϊκό αυτό έγινε στο εργαστήριο του Β. Α. Φρόλοφ.

Το 1952, η σκόνη και η επιτύμβια πλάκα  μεταφέρθηκαν στο νεκροταφείο Tίχβιν της Μονής Αλεξάνδρου Νέβσκι. Ο καλλιτέχνης κληροδότησε όλη  την περιουσία στην κοινωνικό σύλλογο Kουίντζι, ο οποίος ιδρύθηκε με πρωτοβουλία δική του και του K. Kριζίτσκι τον Νοέμβριο του 1908 για να υποστηρίξει τους νέους καλλιτέχνες. Η σύζυγός του έλαβε ετήσια σύνταξη 2500 ρούβλια. Στη διαθήκη του ανέφερε επίσης όλους τους συγγενείς του. Μέρος των χρημάτων δωρήθηκε στην εκκλησία στην οποία βαφτίστηκε, για την ίδρυση του σχολείου με το όνομά του

Η Βέρα Λεόντιεβνα Kουίντζι  πέθανε δέκα χρόνια αργότερα στην Αγία Πετρούπολη το 1920 από την πείνα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Большая российская энциклопедия». (Ρωσικά) Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 2119754. Ανακτήθηκε στις 25  Οκτωβρίου 2021.
  2. (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 29  Αυγούστου 2019.
  3. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 14  Νοεμβρίου 2017. 500003860. Ανακτήθηκε στις 25  Οκτωβρίου 2018.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]