Αρετσού

Αρετσού
	Αρετσού 40°45′33″N 29°23′7″E
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Επαρχία Κοτζάελι
Υψόμετρο	50 μέτρα
Πληθυσμός	201.468 (2018)
Ταχ. κωδ.	41700
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 40°45′33″N 29°23′7″E / 40.75917°N 29.38528°E / 40.75917; 29.38528

Η Αρετσού ήταν ελληνική παραλιακή κωμόπολη (η αρχαία Αρέθουσα, όπως πιστεύεται) που βρίσκεται στην είσοδο του Κόλπου του Ιζμίτ (Νικομήδεια), στη θάλασσα του Μαρμαρά. Ήταν λιμένας προσέγγισης των τουρκικών ατμοπλοίων "Μαχ-σουσέ" και υφίσταται σταθμός της σιδηροδρομικής γραμμής Χαϊντάρ Πασά - Βαγδάτης. Θεωρείται πατρίδα του Αδαμάντιου Κοραή.Και είναι μέχρι σήμερα ένα από τα πιο όμορφα αξιοθεατα της Καλαμαριας

Μετά το άδοξο τέλος της μικρασιατικής εκστρατείας ολοκληρώθηκε και ο διωγμός του ελληνικού πληθυσμού που εγκαταστάθηκε στη παραλιακή συνοικία Νέα Αρετσού, ΝΑ. της Θεσσαλονίκης. Μέρος των Αρετσιανών εγκαταστάθηκε επίσης στην Νέα Ιωνία Βόλου καθώς και στην νεοϊδρυθείσα κοινότητα Αναβύσσου Αττικής.

Η Αρετσού ή Ρύσιο Μικράς Ασίας, σημερινή Darica ήταν την δεκαετία του 1922 μια κωμόπολη 7000 κατοίκων από τους οποίους μόνο 700 ήταν τούρκοι. Παραθαλάσσια πόλη στην ανατολική πλευρά της Προποντίδας, 40 χλμ περίπου από την Κωνσταντινούπολη, όπως πηγαίνει κανείς προς την Νικομήδεια (σημερινό Izmit). Όπως μαρτυρούν και οι αρχαιότητες της περιοχής η Αρετσού κατοικήθηκε ανελλιπώς από τα αρχαία χρόνια και λόγω της γειτνίασής της με την Κωνσταντινούπολη και λόγω της γεωγραφικής της θέσης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής. Οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με την αλιεία και την ναυτιλία αλλά και την γεωργία. Ξακουστά προϊόντα της, «οι Αρεστιανοί τσίροι», αλλά και τα περίφημα κόκκινα σταφύλια «τα τσαούσια» και οι αγκινάρες, τα κεράσια και το κρασί και το λάδι.

Είχε τέσσερις ενορίες με αντίστοιχες εκκλησίες, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Νικήτα, της Κοίμησης της Θεοτόκου και της Ανάληψης, αλλά και το ξακουστό αγίασμα του «Χριστού Σωτήρος». Τα γράμματα άκμασαν στην Αρετσού. Υπήρχε μεγαλοπρεπές οκτατάξιο σχολείο και μοναδική βιβλιοθήκη στο οποίο μαθήτευσαν σπουδαίοι άνδρες της εποχής. Ο Διαμαντής ο Ρύσιος, παππούς του Αδαμάντιου Κοραή ήταν ένας από αυτούς που φοίτησαν και μετά δίδαξαν και στην ιστορική Σχολή του Ρυσίου, ο Γεώργιος Χρυσοβέργης, αλλά και πολλοί ιατροί. Μετά την μικρασιατική καταστροφή οι πρόσφυγες μετακινήθηκαν κυρίως στην Θεσσαλονίκη, οι ψαράδες στην Αρετσού συνοικισμό του Δήμου Καλαμαριάς, ενώ οι αγρότες δημιούργησαν το Νέο Ρύσιο, σήμερα δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Θέρμης. Άλλες οικογένειες αφού αποβιβάστηκαν στο Λαύριο «σκορπίστηκαν» στην Αθήνα και τον Πειραιά, ενώ λίγοι δημιούργησαν την Αρετσού Αναβύσσου Αττικής. Τέλος κάποιοι μετανάστευσαν στην Μασσαλία και την Αμερική. Οι μετανάστες πρόσφυγες της Αμερικής δημιούργησαν τον Aretsou Association of America.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γρηγόρη Α. Οικονομίδη, ΡΥΣΙΟ - ΑΡΕΤΣΟΥ - DARICA. Γεωγραφική και ιστορική μελέτη της βιθυνιακής πόλης, Θεσσαλονίκη, 2009 ISBN 978-960-12-1856-4
(το ντοκιμαντέρ "Η αλησμόνητος Αρετσού Κωνσταντινουπόλεως", διάρκειας 90 λεπτών, 2012. Παρουσιάστηκε στο 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης στο «Ελληνικό Πανόραμα», καθώς και στην ΕΡΤ3 και στο κανάλι της Βουλής των Ελλήνων - Ιούλιο 2014. Προβλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, σε 16 πόλεις της Ελλάδας, καθώς και στο Οχάιο των ΗΠΑ).