Ανεξαρτησία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δεκατρείς Βρετανικές αποικίες στην ανατολική ακτή της Βόρειας Αμερικής εξέδωσαν διακήρυξη ανεξαρτησίας το 1776
Η Χιλή, μια από τις αποικίες της Ισπανίας στη Νότια Αμερική, εξέδωσε διακήρυξη ανεξαρτησίας το 1818

Η Ανεξαρτησία ως έννοια, όταν αναφέρεται σε κράτη αποτελεί την ημερομηνία "ίδρυσης", ουσιαστικά ανεξαρτοποίησης τους. Για τους λαούς, ο αγώνας για την ανεξαρτησία αποτελεί κυρίαρχο δικαίωμα. Αποτελεί ένα τεράστιο θέμα συζήτησης και συνήθως η Ημέρα Ανεξαρτησίας ενός κράτους εορτάζεται ως εθνική εορτή. Η ανεξαρτησία είναι μια κατάσταση του έθνους, χώρας, στην οποία οι κάτοικοι και ο πληθυσμός της, ή κάποιο τμήμα αυτού, ασκεί αυτοδιοίκηση, και συνήθως κυριαρχία, στην επικράτειά της. Το αντίθετο της ανεξαρτησίας είναι η εξάρτηση.

Ορισμός της ανεξαρτησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αν η επίτευξη της ανεξαρτησίας είναι διαφορετική από την επανάσταση έχει αμφισβητηθεί αρκετό καιρό, ενώ συχνά συζητείται για το ζήτημα της βίας ως νόμιμου μέσου για την επίτευξη κυριαρχίας.[1] Σε γενικές γραμμές, οι επαναστάσεις αποσκοπούν μόνο στην αναδιανομή της εξουσίας με ή χωρίς στοιχείο χειραφέτησης, όπως στον εκδημοκρατισμό εντός ενός κράτους, το οποίο ως τέτοιο μπορεί να παραμείνει αναλλοίωτο. Για παράδειγμα, η Μεξικανική Επανάσταση (1917) αναφέρεται κυρίως σε μια πολυκομματική σύγκρουση που τελικά οδήγησε σε ένα νέο σύνταγμα. Σπάνια χρησιμοποιείται για να αναφερθεί στον ένοπλο αγώνα (1821) κατά της Ισπανίας.

Ωστόσο, ορισμένοι πόλεμοι ανεξαρτησίας έχουν περιγραφεί ως επαναστάσεις, όπως αυτές στις Ηνωμένες Πολιτείες (1783) και στην Ινδονησία (1949), ενώ ορισμένες επαναστάσεις που αφορούσαν συγκεκριμένα μια αλλαγή στην πολιτική δομή οδηγώντας σε απόσχιση περιοχών. Η Μογγολία και η Φινλανδία, για παράδειγμα, απέκτησαν την ανεξαρτησία τους κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων που έγιναν στην Κίνα (1911) και στη Ρωσία (1917) αντίστοιχα. Οι αιτίες που μια περιφέρεια ή επαρχία μπορεί να επιδιώξει ανεξαρτησία είναι πολλές, αλλά στις περισσότερες φορές μπορεί να συνοψιστεί ως ένα αίσθημα ανισότητας σε σύγκριση με την κυρίαρχη δύναμη. Τα μέσα μπορούν να επεκταθούν από ειρηνικές διαδηλώσεις όπως στην περίπτωση της Ινδίας (1947) μέχρι βίαιο πόλεμο όπως στην περίπτωση της Αλγερίας (1962).

Διαχωρισμός ανεξαρτησίας και αυτονομίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αυτονομία αναφέρεται σε είδος ανεξαρτησίας που χορηγείται από μια εποπτική αρχή η οποία διατηρεί τελική εξουσία πάνω σε αυτήν την επικράτεια. Ένα προτεκτοράτο αναφέρεται σε αυτόνομη περιοχή που εξαρτάται από μια μεγαλύτερη κυβέρνηση για την προστασία της ως αυτόνομης περιοχής.

Διακηρύξεις ανεξαρτησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερικές φορές, το κράτος που επιθυμεί να επιτύχει την ανεξαρτησία του από μια κυρίαρχη δύναμη θα εκδώσει διακήρυξη ανεξαρτησίας. Το πιο πρώιμο παράδειγμα είναι η διακήρυξη της Σκωτίας του Άρμπροουθ το 1320, με το πιο πρόσφατο παράδειγμα να είναι η διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Αζαγουάντ το 2012. Ωστόσο, η διακήρυξη της ανεξαρτησίας και η επίτευξη της είναι εντελώς διαφορετικές. Ένα πολύ γνωστό επιτυχημένο παράδειγμα είναι η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ που εκδόθηκε το 1776. Οι ημερομηνίες της καθιερωμένης ανεξαρτησίας (ή λιγότερο συχνά η ημερομηνία έναρξης της επανάστασης όπως γίνεται π.χ. στην Ελλάδα στις 25 Μαρτίου) γιορτάζονται ως εθνική εορτή γνωστή ως ημέρα ανεξαρτησίας.

Ιστορική επισκόπηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικά, σημειώθηκαν τέσσερις σημαντικές περίοδοι ανακηρύξεων ανεξαρτησίας:

Ήπειροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήπειρος Αριθμός Τελευταία χώρα που ανεξαρτητοποιήθηκε
54 Νότιο Σουδάν (2011)
35 Άγιος Χριστόφορος και Νέβις (1983)[a]
44[b] Ανατολικό Τιμόρ (2002)
50[b] Μαυροβούνιο (2006)
Κοσσυφοπέδιο (2008)[c][3]
14 Παλάου (1994)[d]
8 ντε φάκτο διεθνής συγκυριαρχία

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Benjamin, Walter (1996) [1921]. Walter Benjamin: Selected Writings, Volume 1: 1913–1926. Cambridge: Harvard University Press. 236–252. ISBN 0-674-94585-9. 
  2. David Armitage, The Declaration of Independence in World Context, Organization of American Historians, Magazine of History, Volume 18, Issue 3, Pp. 61–66 (2004)
  3. «Kosovo» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2015.