Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
عبد العزيز بوتفليقة (Αραβικά)
Γέννηση2  Μαρτίου 1937[1][2][3]
Ούζντα
Θάνατος17  Σεπτεμβρίου 2021[4]
Ζεράλντα
Αιτία θανάτουκαρδιακή ανακοπή[5]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςκοιμητήριο Ελ Αλιά
ΚατοικίαΖεράλντα
Ελ Μπιάρ
Χώρα πολιτογράφησηςΑλγερία
ΘρησκείαΙσλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑραβικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑραβικά[6]
Γαλλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Αλγερίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
επαναστάτης
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο
Οικογένεια
ΣύζυγοςAmal Triki (1990–άγνωστη τιμή)[7][8]
ΑδέλφιαSaid Bouteflika
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΠόλεμος της Αλγερίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Αλγερίας (1999–2019)[9][10]
Πρόεδρος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας (1999–2000)
Πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (1974–1975)
Υπουργός Εξωτερικών της Αλγερίας (1963–1979)
Permanent Representative of Algeria to the United Nations
ΒραβεύσειςΙππότης του Μεγαλόσταυρου με Κολλάρο του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας
Collar of the Spanish Order of the Civil Merit (2002)[11]
Μέγας Αστέρας του Παράσημου της Τιμής για Υπηρεσίες στη Δημοκρατία της Αυστρίας
Μεγάλο κολάρο του Τάγματος του Πρίγκιπα Ενρίκε[12]
Εθνικό Τάγμα Χοσέ Μαρτίν
Τάγμα της Δημοκρατίας της Σερβίας
Μεγαλόσταυρος με Αλυσίδα του Τάγματος της Αξίας της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας
Εθνικό Τάγμα της Τιμής
Order of the Star of Palestine (2014)
Τάγμα της Φιλίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα (Abdelaziz Bouteflika, 2 Μαρτίου 1937-,17 Σεπτεμβρίου 2021) προφορά: abdəlazɪz butəflika, στα αραβικά: عبد العزيز بوتفليقة) ήταν ο Πρόεδρος της Αλγερίας από το 1999 ως το 2019. Εξελέγη πρόεδρος με 74% των ψήφων και με την υποστήριξη του στρατού. Στη συνέχεια κέρδισε με 81% και δημοψήφισμα, το οποίο ενέκρινε την πολιτική του. Επανεξελέγη με 85% το 2004, για τρίτη θητεία το 2009 με 90,2% και για τέταρτη το 2014. Αναμόρφωσε την οικονομία της χώρας, με ένα πενταετές σχέδιο (2000 - 2004) και ήταν πολύ ενεργός στη διεθνή πολιτική σκηνή. Τον Δεκέμβριο του 2005 αντιμετώπισε σοβαρότατο πρόβλημα υγείας, το οποίο κατάφερε να το ξεπεράσει, έπειτα από εγχείρηση[13]. Σύμφωνα με διπλωματικά έγγραφα που διέρρευσαν το 2011, η νόσος του Μπουτεφλίκα δεν ήταν έλκος του στομάχου, αλλά καρκίνος του στομάχου.[14] Έπειτα από λαϊκές κινητοποιήσεις, παραιτήθηκε από την προεδρία στις 2 Απριλίου 2019. Απεβίωσε σε ηλικία 84 ετών στις 17 Σεπτεμβρίου 2021.[15]

Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Ούζντα του Μαρόκου στις 2 Μαρτίου 1937. Μεγάλωσε και μορφώθηκε στην Αλγερία μέχρι την ένταξή του στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (Front de Libération Nationale - FLN) το 1956, σε ηλικία 19 ετών. Ξεκίνησε ως 'ελεγκτής' αλλά σύντομα έγινε διοικητικός γραμματέας του Χουαρί Μπουμεντιέν, του οποίου έγινε ένας από τους στενότερους συνεργάτες. Το 1962 η χώρα έγινε ανεξάρτητη και ο Μπουτεφλίκα τάχθηκε με τον Μπουμεντιέν και υποστήριξε τον Αχμέντ Μπεν Μπελά εναντίον της Προσωρινής Κυβέρνησης της Αλγερινής Δημοκρατίας.

Πολιτική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το 1962 έγινε βουλευτής του Τλεμσέν στη Συντακτική Συνέλευση και ανέλαβε υπουργός Νεολαίας και Αθλητισμού στην κυβέρνηση του Μπεν Μπελά. Τον επόμενο χρόνο διορίστηκε υπουργός εξωτερικών και παρέμεινε στο αξίωμα αυτό ως τον θάνατο του Μπουμεντιέν το 1978.

Αγώνας για τη διαδοχή και εξορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον αδόκητο θάνατο του Μπεν Μπελά το 1978, ο Μπουτεφλίκα θεωρούνταν ως ένας από τους δύο επικρατέστερους υποψηφίους για να τον διαδεχθεί στο προεδρικό αξίωμα. Πιστευόταν ότι εκπροσωπούσε τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος και ήταν ανοικτός σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και την επαναπροσέγγιση με τη Δύση. Την αριστερή πτέρυγα εκπροσωπούσε ο συνταγματάρχης Μοχάμεντ Σαλάχ Γιαχιαουί.[16] Εν τέλει, ο στρατός επέλεξε έναν άλλο υποψήφιο, τον ανώτατο στρατιωτικό Τσαντλί Μπεντζεντίντ. Ο Μπουτεφλίκα έγινε ξανά υπουργός Προεδρίας, ωστόσο σύντομα παραγκωνίστηκε λόγω των πολιτικών του Μπεντζεντίντ, που ήταν αντίθετες στο προηγούμενο καθεστώς του Μπουμεντιέν. Το 1983 αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί, πρώτα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου εργάστηκε ως σύμβουλος της βασιλικής οικογένειας, και στη συνέχεια στη Γαλλία και στην Ελβετία. Το 1989 επανήλθε στη χώρα του και έγινε ξανά μέλος της Επιτροπής του FLN. Το 1992 η διαδικασία των μεταρρυθμίσεων διακόπηκε ξαφνικά, καθώς ο στρατός κατέλαβε την εξουσία και ακύρωσε τις εκλογές, οι οποίες θα έδιναν τη νίκη στο φονταμενταλιστικό Μέτωπο Ισλαμικής Σωτηρίας. Το γεγονός αυτό πυροδότησε εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος διήρκεσε όλη τη δεκαετία του 1990. Στην περίοδο εκείνη ο Μπουτεφλίκα είχε ελάχιστη παρουσία στα ΜΜΕ και καθόλου πολιτικό ρόλο.

Πρόεδρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1999 ο πρόεδρος Λιαμίν Ζερουάλ παραιτήθηκε ξαφνικά και ανακοίνωσε τη διεξαγωγή εκλογών. Ο Μπουτεφλίκα κατήλθε υποψήφιος στις εκλογές ως ανεξάρτητος και εξελέγη με το 74% των ψήφων. Πριν την ψηφοφορία αποχώρησαν από το γύρο όλοι οι άλλοι υποψήφιοι, επικαλούμενο φόβους για νοθεία. Ο Μπουτεφλίκα οργάνωσε δημοψήφισμα για την έγκριση της πολιτικής του, που συμπεριελάμβανε τη χορήγηση αμνηστίας στους ισλαμιστές αντάρτες. Κέρδισε με 81% των ψήφων, ποσοστό που επίσης αμφισβητήθηκε από τους αντιπάλους του.

Στη διάρκεια της πρώτης θητείας του εφάρμοσε ένα νέο οικονομικό πρόγραμμα για την οικονομική ανόρθωση της χώρας (2000-2004), το οποίο ονομαζόταν Σχέδιο Υποστήριξης για την Οικονομική Ανόρθωση (PSRE: Plan de Soutien à la Relance Economique).

Στην εξωτερική πολιτική, ο Μπουτεφλίκα άσκησε την προεδρία της Αφρικανικής Ένωσης το 2000 και εξασφάλισε την ειρηνευτική συμφωνία της Αλγερίας ανάμεσα στην Ερυθραία και στην Αιθιοπία, υποστηρίζοντας παράλληλα τις ειρηνευτικές προσπάθειες στην Περιοχή των Μεγάλων Λιμνών. Το 2002 υπέγραψε συμφωνία φιλίας με την Ισπανία, ενώ καλωσόρισε και τον Γάλλο πρόεδρο Ζακ Σιράκ σε επίσημη επίσκεψη του τελευταίου στο Αλγέρι, το 2003. Στον αντίποδα, επί της προεδρίας του οι σχέσεις με το Μαρόκο παρέμειναν κάπως τεταμένες, αναφορικά με το θέμα της Δυτικής Σαχάρας.

Δεύτερη θητεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπουτεφλίκα επανεξελέγη στις 8 Απριλίου του 2004, με το πολύ υψηλό ποσοστό του 85% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές που οι παρατηρητές χαρακτήρισαν «ελεύθερες και δίκαιες», παρά τις μικρές παρατυπίες. Οι αντίπαλοί του έκαναν λόγο για νοθεία και απέδωσαν τη νίκη του στο ότι έλεγχε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Κατά τον πρώτο χρόνο της δεύτερης προεδρικής θητείας του διεξήγαγε δημοψήφισμα για την ειρήνη και την εθνική συμφιλίωση. Το σχέδιό του υποστηρίχθηκε από πολλούς, ωστόσο άλλοι είπαν ότι μόνο οι στρατιωτικοί που κατηγορούνταν για εγκλήματα θα ωφελούνταν από το σχέδιο αυτό.Αντί αυτού ζήτησαν τη σύσταση μιας επιτροπής για την αλήθεια και για τη συμφιλίωση, όπως είχε εφαρμοστεί στη Νότια Αφρική. Ο Μπουτεφλίκα αρνήθηκε αυτά. Η μοναδική ομάδα ανταρτών, η GSPC συνέχισε τον πόλεμο εναντίον της κυβέρνησης και το 2006 σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα του υπαρχηγού της Αλ Κάιντα Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι επιβεβαιώθηκε ως παρακλάδι της τρομοκρατικής οργάνωσης. Λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (AQIM). Από το 2007 διοργανώνει βομβιστικές επιθέσεις στην Αλγερία.

Στην οικονομική πολιτική, η κυβέρνηση εφάρμοσε ένα πιο φιλόδοξο σχέδιο από το πρώτο, που στόχευε στη δημιουργία 2 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, την ολοκλήρωση αυτοκινητοδρόμων, την κατασκευή του νέου αεροδρομίου στο Αλγέρι και πολλά ακόμα έργα υποδομής.

Στη διεθνή σκηνή, οι σχέσεις της Αλγερίας με τη Γαλλία επιδεινώθηκαν λόγω της αμφιλεγόμενης ψηφοφορίας από το γαλλικό κοινοβούλιο ενός νόμου βάσει του οποίου τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας θα δίδασκαν ότι η γαλλική αποικιοκρατία είχε θετικά αποτελέσματα στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αφρική. Οι εξελίξεις υπαγόρευσαν την υπογραφή συνθήκης φιλίας με τη Γαλλία, το 2005. Το 2004 οργάνωσε τη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου και είχε την προεδρία του οργανισμού επί ένα έτος. Τα σύνορα της χώρας με το Μαρόκο, που έκλεισαν το 1994, παρέμειναν κλειστά.

Το 2006 ο Μπουτεφλίκα διόρισε νέο πρωθυπουργό τον Αμπντελαζίζ Μπελκαντέμ, ο οποίος ανακοίνωσε σχέδια για την αύξηση των εξουσιών του προέδρου με συνταγματική τροποποίηση.[17] Το 2008 ο Μπελκαντέμ αντικαταστάθηκε από τον προκάτοχό του, Αχμέτ Ουγιαχία.

Τρίτη θητεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Νοέμβριο του 2008, το αλγερινό Κοινοβούλιο τάχτηκε υπέρ της αναθεώρησης του συνταγματικού νόμου, ο οποίος περιόριζε σε δύο τις προεδρικές θητείες.[18] Έτσι, άνοιξε ο δρόμος για να διεκδικήσει και τρίτη θητεία ο Μπουτεφλίκα.

Το υπουργικό συμβούλιο ανακοίνωσε στις 3 Νοεμβρίου του 2008 ότι η σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος θα καταργούσε το όριο στη θητεία του προέδρου.[19] Ο Μπουτεφλίκα ανακοίνωσε την ανεξάρτητη υποψηφιότητά του για τρίτη θητεία στις 12 Φεβρουαρίου του 2009.[20]

Οι προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 9 Απριλίου του 2009. Η συμμετοχή ήταν πολύ υψηλή της τάξης του 74,54%, περισσότερο από τις προηγούμενες εκλογές[21]. Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, ο Μπουτεφλίκα επανεξελέγη για τρίτη θητεία με ποσοστό 90,24% των ψήφων[22]. Τη 2η θέση με 4,22% κατέλαβε η τροτσκίστρια Λουίζα Χανούν[22]. Η αντιπολίτευση κατήγγειλε ότι στη διάρκεια της ψηφοφορίας σημειώθηκαν εκτεταμένες παρατυπίες, ενώ την ημέρα της ψηφοφορίας έγινε και επίθεση από ενόπλους σε εκλογικό τμήμα[23]. Ο Μπουτεφλίκα ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα προέδρου για τρίτη φορά στις 19 Απριλίου του 2009.[24]

Τον Φεβρουάριο του 2011 έπειτα από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη χώρα του, αναγκάστηκε να άρει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η οποία είχε επιβληθεί από το 1992. Το Νοέμβριο του 2012 έγινε ο μακροβιότερος σε θητεία πρόεδρος της χώρας του, υπερβαίνοντας τη διάρκεια θητείας του Χουαρί Μπουμεντιέν. Το 2013 ο Μπουτεφλίκα νοσηλεύτηκε επί σχεδόν 4 μήνες σε νοσοκομείο στο Παρίσι.[25].

Τέταρτη θητεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 17 Απριλίου 2014 ο Μπουτεφλίκα επανεξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 81,5% των ψήφων.[26] Ο ίδιος είχε κάνει ελάχιστες δημόσιες εμφανίσεις εκείνη την περίοδο, ενώ η αντιπολίτευση, η οποία δεν έλαβε μέρος στις εκλογές, έκανε λόγο για νοθεία.[27]

Κινητοποιήσεις και παραίτηση από την προεδρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπουτεφλίκα παραιτήθηκε στις 2 Απριλίου 2019 έπειτα από μήνες μαζικών διαδηλώσεων. Έχοντας κυβερνήσει σχεδόν επί 20 χρόνια, από το 1999 ως το 2019, ήταν ο μακροβιότερος αρχηγός κράτους της Αλγερίας.[28]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm1527318. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Abdelaziz-Bouteflika. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. bouteflika-abd-al-asis. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. www.elwatan.com/edition/actualite/le-president-abdelaziz-bouteflika-nest-plus-17-09-2021.
  5. «Algeria's former President Bouteflika dies at 84».
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb115458232. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. www.jeuneafrique.com/225294/politique/alg-rie-bouteflika-et-les-femmes/.
  8. Bouteflika : Une imposture algérienne σελ. 206-208.
  9. «Abdelaziz Bouteflika: Algerian leader resigns amid protests». BBC News. Ανακτήθηκε στις 3  Απριλίου 2019.
  10. «Algeria's president Abdelaziz Bouteflika resigns after 20 years». (Αγγλικά) The Guardian. Guardian Media Group. Ηνωμένο Βασίλειο. Ανακτήθηκε στις 3  Απριλίου 2019.
  11. BOE-A-2002-19305.
  12. www.ordens.presidencia.pt?idc=154.
  13. Aomar Ouali, "Bouteflika 'completely healed'" Αρχειοθετήθηκε 2006-05-06 στο Wayback Machine., Associated Press (news24.com), 18 Δεκεμβρίου 2005.
  14. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_24/02/2011_380033[νεκρός σύνδεσμος]
  15. «Αλγερία: Πέθανε ο πρώην πρόεδρος Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα». in.gr. 18 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2021. 
  16. «New Leader - TIME». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2009. 
  17. iol.co.za, του Hassane Meftahi, 26 Μαΐου 2006 και liberation.fr (στα γαλλικά)
  18. «kathimerini.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2008. 
  19. "Algérie: vers la suppression de la limitation des mandats présidentiels", AFP, 3 Νοεμβρίου 2008 (Γαλλικά).
  20. "Bouteflika seeks third term in office", Reuters (IOL), 12 Φεβρουαρίου 2009.
  21. Landslide win for Algeria leader, BBC News, 10 Απριλίου 2009.
  22. 22,0 22,1 Τρίτη θητεία Μπουτεφλίκα στην Αλγερία με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει νοθεία Αρχειοθετήθηκε 2011-07-19 στο Wayback Machine., Τα Νέα, 10 Απριλίου 2009.
  23. Εξπρές Αρχειοθετήθηκε 2011-09-27 στο Wayback Machine., Αλγερία: Μαζική νοθεία καταγγέλλει η αντιπολίτευση, 10 Απριλίου 2009.
  24. Xinhua, Algeria's Bouteflika sworn in for third-term 19 Απριλίου 2009.
  25. «Abdelaziz Bouteflika back in Algeria». lepoint.fr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2013. 
  26. Αλγερία: Ο Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα επανεξελέγη πρόεδρος με συντριπτική πλειοψηφία, Πρώτο Θέμα, ηλεκτρονική έκδοση, 19 Απριλίου 2014.
  27. Επανεξελέγη ο Μπουτεφλίκα στην προεδρία της Αλγερίας, in.gr, 19 Απριλίου 2014.
  28. «Introduction ::Algeria». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διπλωματικές θέσεις


Προκάτοχος
Λεοπόλντο Μπενίτες
Πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών
1974–1975
Διάδοχος
Γκάστον Θορν
Προκάτοχος
Μπλαιζ Κομπαορέ
Πρόεδρος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας
1999–2000
Διάδοχος
Γκνασινγκμπέ Εγιαντέμα
Πολιτικά αξιώματα


Προκάτοχος
Λιαμίν Ζερουάλ
Πρόεδρος της Αλγερίας
1999–2019
Διάδοχος
Αμπντελκαντέρ Μπενσαλάχ
προσωρινός Πρόεδρος