Αμνιωτά
| Αμνιωτά Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Πενσυλβάνια–Παρόν, 312–0Ma | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 χελώνα προβάλλει από αμνιοτικό αυγό
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Συνώνυμα | ||||||||||||||
Τα αμνιωτά (από το ελληνικό ἀμνίον, «μεμβράνη που περιβάλλει το έμβρυο»[1]) είναι ένας κλάδος τετράποδων σπονδυλωτών που περιλαμβάνει τα ερπετά, τα πτηνά και θηλαστικά που γεννούν τα αυγά τους στη στεριά ή διατηρούν το γονιμοποιημένο ωάριο στη μητέρα. Διακρίνονται από τα αναμνιωτά[2], που γεννούν συνήθως τα αυγά τους στο νερό.
Γενική περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα αμνιωτά είναι τετράποδα, που χαρακτηρίζονται από το ότι έχουν ένα αυγό και είναι εξοπλισμένα με άμνιο, προσαρμογή για να γεννήσουν τα αυγά στην ξηρά και όχι στο νερό, όπως συνήθως κάνουν τα αναμνιωτά (συμπεριλαμβανομένων των βατράχων). Στα αμνιωτά περιλαμβάνονται τα συναψιδωτά (θηλαστικά μαζί με τους εξαφανισμένους συγγενείς τους) και σαυρόψιδα (ερπετά και πτηνά), καθώς και οι πρόγονοί τους. Τα έμβρυα των αμνιωτών είτε ως αυγά ή ως αναπτυσσόμενα στο θηλυκό, προστατεύονται και βοηθούνται από αρκετές εκτεταμένες μεμβράνες. Στα ευθήρια θηλαστικά (όπως ο άνθρωπος), αυτές οι μεμβράνες περιλαμβάνουν τον αμνιακό σάκο που περιβάλλει το έμβρυο. Οι εμβρυϊκές μεμβράνες και η έλλειψη του σταδίου της προνύμφης διακρίνουν τα αμνιωτά από τα τετράποδα αμφίβια[3].
Τα πρώτα αμνιωτά, που αναφέρονται ως «βασικά αμνιωτά», έμοιαζαν με μικρές σαύρες και εξελίχθηκαν από αμφίβια ερπετόμορφα περίπου 312 εκατομμύρια χρόνια πριν[4], στη Λιθανθρακόφόρο, αναπτύσσοντας περίπου 20.000 είδη. Τα αυγά τους μπορούσαν να επιβιώσουν έξω από το νερό, επιτρέποντας στα αμνιωτά να επεκταθούν στην ξηρά. Τα αυγά μπορούσαν επίσης να αναπνέουν και να αντιμετωπίζουν τα απόβλητά τους, επιτρέποντας στα αμνιωτά να εξελιχθούν σε μεγαλύτερες μορφές.
Αμνιακό αυγό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αμνιακό αυγό αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη απόκλιση των σπονδυλωτών, που επέτρεψε την αναπαραγωγή στην ξηρά χωρίς την ανάγκη επιστροφής στο νερό για αναπαραγωγή, όπως απαιτείται από τα αμφίβια. Από αυτό το σημείο τα αμνιωτά εξαπλώθηκαν σε όλο τον κόσμο, έως ότου έγιναν κυρίαρχα σπονδυλωτά της γης. Πολύ νωρίς στην εξελικτική ιστορία τους τα βασικά αμνιωτά απέκλιναν σε δύο κύριες γραμμές, τα συναψιδωτά και τα σαυρόψιδα, που εξακολουθούν να υφίστανται στη σύγχρονη εποχή. Το παλαιότερο γνωστό απολίθωμα συναψιδωτού είναι ο Protoclepsydrops από περίπου 312.000.000 χρόνια πριν[4], ενώ το παλαιότερη γνωστή σαυροψίδα είναι πιθανώς η Paleothyris, από τη Μέση Πενσυλβάνια (περίπου 306 με 312.000.000 χρόνια πριν).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Στην πραγματικότητα αμνιωτό αυγό, στο οποίο το έμβρυο καλύπτεται από σειρά μεμβρανών, το άμνιο, το χόριο και την αλλαντοΐδα βλ. «Αμνιωτά». Ygeiaonline.gr. 23 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ Ψάρια και αμφίβια, δηλαδή σπονδυλόζωα που δεν αναπτύσσονται ως έμβρυα μακριά από το υδάτινο οικοσύστημα. Βλ. Anamniota. (n.d.) Farlex Partner Medical Dictionary. (2012). Ανάκτηση 16 Ιανουαρίου 2016 από http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Anamniota
- ↑ Benton, Michael J. (1997). Vertebrate Palaeontology. London: Chapman & Hall. σελίδες 105–109. ISBN 0-412-73810-4.
- ↑ 4,0 4,1 Benton M.J. and Donoghue P.C.J. 2006. Palaeontological evidence to date the tree of life. Molecular biology and evolution. 24(1): 26–53. [1]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Out of the Swamps Αρχειοθετήθηκε 2012-02-27 στο Wayback Machine.