Αετός (αστερισμός)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: Sky map 20h 00m 00s, +05° 00′ 00″

Αετός
Αετός
πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα
Συντομογραφία Aql
Λατινικό όνομα Aquila
Γενική Aquilae
Έκταση 652 τετ. μοίρες
Κατάταξη 22ος
Αριθμός άστρων
(μέγεθος ≤ 6,5)
;
Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ
+85° και −75°

Ο Αετός (Λατινικά, ονομαστική: Aquila, γενική Aquilae, αστρον. σύμβολο: Aql), είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που αναγνώρισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.

Ο Αστερισμός του Αετού θεωρείται ως ένας από τους ωραιότερους αστερισμούς. Βρίσκεται δε κατά το ήμισυ στο βόρειο και κατά το άλλο ήμισυ στο νότιο ουράνιο ημισφαίριο. Εν μέρει δε κείται εντός του Γαλαξία. Επειδή όμως εκτείνεται περισσότερο στο Β. ημισφαίριο συγκαταλέγεται στους βόρειους αστερισμούς.

Κατά ουράνια θέση βρίσκεται νότια του αστερισμού του Βέλους και βόρεια του Τοξότη μεταξύ του Υδροχόου και του Οφιούχου. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα.

Αναγνωρίζεται σχετικά εύκολα από τους τρεις λαμπρούς αστέρες του που αποτελούν περίπου ευθεία γραμμή. Ο μεσαίος που είναι και ο λαμπρότερος, πρώτου μεγέθους, ονομάζεται «Αετός» ή «Αλτάιρ» (αραβικό όνομα) όπως και ονομάζεται σήμερα (Altair). Αμυδροί αστέρες εντός του αστερισμού του Αετού απετέλεσαν τον αστερισμό του Αντίνοου τον οποίο αναφέρει και ο Πτολεμαίος. Επίσης το ίδιο σε ξεχωριστό αστερισμό ανήγαγε τους αμυδρούς αυτούς αστέρες και ο Τύχων Μπραχέ το 1602.

Σήμερα όμως δεν αναγνωρίζεται ως ιδιαίτερος αστερισμός. Έτσι ο αστερισμός του Αετού απαρτίζεται μαζί με εκείνους του Αντίνοου από 73 αστέρες ορατούς με γυμνό μάτι, δηλαδή αστέρες 1ου μέχρι 6ου μεγέθους. Ιδία ονομασία φέρουν μόνο ο Αλτάιρ και ο άνωθεν αυτού γ που διατηρεί την αραβική ονομασία «Ταραζέντ».

Το όνομα Αετός του αστερισμού οφείλεται στον μυθολογικό αετό του Διός που στο σύμπλεγμα αυτό των αστέρων οι αρχαίοι Έλληνες φαντάζονταν ότι έβλεπαν αετό να ίπταται και να μεταφέρει με τα νύχια του τον Γανυμήδη στον Δία προκειμένου να τον υπηρετήσει ως οινοχόος. Αργότερα ο Αδριανός για να τιμήσει τον ευνοούμενό του τον Αντίνοο αντικατέστησε στον αστερισμό τον Γανυμήδη δια του Αντινόου, και ονόμασε Γανυμήδη τον αστερισμό του Υδροχόου. Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς αναφέρουν τον αστερισμό με διάφορες ονομασίες, όπως «Διός Όρνις», «Οιωνών Βασιλεύς» στον Πίνδαρο και «Βάσανος» ή «Βασανιστήριον», παραπέμποντας στον αετό του μύθου του Προμηθέα. Αναφέρεται επίσης ως «Γυψ», ονομασία που πέρασε και στους Λατίνους συγγραφείς ως Vultur volans[1].

Ο αστερισμός στη μυθολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σύμφωνα με τον Γκάβιν Ουάιτ, ο Βαβυλωνικός Αετός έφερε στον αστερισμό τον αστερισμό που ονομάζεται Νεκρός. Ο συντάκτης αναφέρει επίσης μια σύγκριση με τις κλασσικές ιστορίες του Αντίνου και του Γανυμήδη.
  • Στον Ινδουισμό, ο αστερισμός Αετός ταυτίζεται με τη θεότητα Γκαρούντα, η οποία είναι μισός αετός και μισός άνθρωπος[2][3].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Χ. Τομπουλίδης, Ουρανογραφία: Η ιστορία των αστερισμών, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 1993, σ. 58
  2. Raymond L. Langsten; Marc Jason Gilbert, Research on Bengal: proceedings of the 1981 Bengal Studies Conference, Issue 34 of South Asia series, Michigan State University Asian Studies Center, Asian Studies Center, Michigan State University, 1983, https://books.google.com/books?id=iiBtAAAAMAAJ 
  3. V.Chandran, Astronomy Quiz Book, Pustak Mahal, 1993, ISBN 978-81-223-0366-7, https://books.google.com/books?id=8iPU8bZQQdsC 

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]