Όρος του Ναού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 31°46′40″N 35°14′8″E / 31.77778°N 35.23556°E / 31.77778; 35.23556

Όρος του Ναού
Χάρτης
Ύψος743 μέτρα
ΟροσειράΙεροσολυμιτικοί λόφοι
ΉπειροςΑσία

Το Όρος του Ναού ή Χαράμ αλ-Σαρίφ[1] (εβραϊκά: הַר הַבַּיִת, Χαρ χαΜπάγιτ, ή הַר הַמוריה, Χαρ χαΜόρια, αραβικά: الحرم القدسي الشريف, αλ-χάραμ αλ-κούντσι ασ-σαρίφ ή πιο απλά χάραμ ασ-σαρίφ, ή χάραμ αλ-άσραφ, κυριολεκτικά: το ευγενές [ιερόν] άβατον, ή το πιο ευγενές [ιερόν] άβατον) είναι ένας από τους σημαντικότερους θρησκευτικούς χώρους στην Ιερουσαλήμ. Το βουνό είναι σημαντικός θρησκευτικός χώρος για τους Εβραίους, τους Χριστιανούς, τους Ρωμαίους και τους Μουσουλμάνους. Οι μελετητές της Βίβλου το έχουν ταυτίσει με δύο βουνά, το όρος Μοριά, όπου ο Αβραάμ έδεσε τον Ισαάκ για τον θυσιάσει, και το όρος Σιών, όπου βρισκόταν το οχυρό των Ιεβουσαίων.

Στον Ιουδαϊσμό, το βουνό θεωρείται ως το μέρος το οποίο διάλεξε ο Θεός για να αναπαυθεί η θεϊκή παρουσία. Σύμφωνα με τη Βίβλο είναι το μέρος στο οποίο βρίσκονταν οι δύο ιουδαϊκοί ναοί, αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις για την εκείθε παρουσία του πρώτου ναού.[2] Σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση, ο πρώτος ναός κατασκευάστηκε από τον Σολομώντα το 957 π.Χ. και καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους το 586 π.Χ. Ο δεύτερος ναός κατασκευάστηκε το 516 π.Χ. από τον Ζοροβάβελ και καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 70 μ.Χ.. Σήμερα διακρίνονται σημεία από τα ερείπια του Ιουδαϊκού ναού, όπου έχουν χτιστεί τα τωρινά Ισλαμικά τεμένη. Κατά την περίοδο του δεύτερου ναού ήταν το οικονομικό κέντρο της πόλης. Επίσης, η παράδοση αναφέρει ότι θα κατασκευαστεί και τρίτος ναός. Το βουνό είναι ο πιο ιερός τόπος στον Ιουδαϊσμό και το μέρος στο οποίο στρέφονται οι Εβραίοι όταν προσεύχονται. Εξαιτίας της ιερότητάς του πολλοί Εβραίοι δεν περπατούν επάνω στο βουνό, από φόβο μην εισέλθουν εκεί που βρίσκονταν τα άδυτα των αδύτων, όπου σύμφωνα με τον ραβινικό νόμο, βρίσκεται η θεϊκή παρουσία.

Για τους Σουνίτες Μουσουλμάνους, το βουνό είναι ο τρίτος ιερότερος τόπος στο Ισλάμ. Το βουνό θεωρείται πως είναι το σημείο από το οποίο μεταφέρθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας ο Μωάμεθ και αναλήφθηκε ώστε να συναντήσει τον Θεό. Μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τους Άραβες το 637 οι Ομεϋάδες χαλίφηδες κατασκεύασαν στο βουνό το τέμενος αλ-Άκσα και τον Θόλο του Βράχου.[3] Ο Θόλος ολοκληρώθηκε το 692 και είναι ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα δείγματα ισλαμικής αρχιτεκτονικής. Ο Θόλος βρίσκεται στο κέντρο του βουνού, περίπου στη θέση όπου σύμφωνα με τη Βίβλο βρισκόταν ο Ναός.[4]

Εξαιτίας των διεκδικήσεων τόσο του Ιουδαϊσμού όσο και του Ισλάμ, είναι ένα από τα πιο αμφισβητήσιμους θρησκευτικούς χώρους στον κόσμο. Μετά τις Σταυροφορίες, η μουσουλμανική κοινότητα της Ιερουσαλήμ έχει διαχειριστεί το μέρος ως βακουφικό.[5] Δεδομένου ότι η περιοχή αποτελεί τμήμα της παλιάς πόλης, η οποία ελέγχεται από το Ισραήλ από το 1967, τόσο το Ισραήλ όσο και η Παλαιστινιακή Αρχή αξιώνουν την κυριαρχία τους στο όρος και παραμένει ένα σημαντικό σημείο τριβής στην αραβο-ισραηλινή διένεξη.[6] Σε μια προσπάθεια να διατηρήσει το στάτους κβο, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να ελέγχεται από τις Ιορδανικές αρχές ο χώρος με τα δύο Ισλαμικά τεμένη, ενώ εφαρμόζει μια αμφιλεγόμενη απαγόρευση προσευχής σε μη μουσουλμάνους επισκέπτες. Για τους απλούς επισκέπτες του χώρου η κατάσταση είναι δύσκολη, αφού κάθε απόπειρα στοχοποιείται από εξτρεμιστές Μουσουλμάνους που επιτίθενται στους τουρίστες, έτσι γίνεται απαραίτητη συνεχώς η αστυνομική προστασία.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Όρος του Ναού αποτελεί το βόρειο τμήμα ενός πολύ στενού λόφου που κατηφορίζει απότομα από βορρά προς νότο. Υψώνεται πάνω από την κοιλάδα των Κέδρων προς τα ανατολικά και την κοιλάδα των Τυροποιών προς τα δυτικά,[7] και η κορυφή φτάνει σε ύψος 740 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[8] Περίπου το 19 π.Χ., ο Ηρώδης ο Μέγας επέκτεινε το φυσικό πλάτωμα του Όρους, περικλείοντας την περιοχή με τέσσερις ογκώδεις τοίχους επιχωμάτωσε τα κενά. Αυτή η τεχνητή επέκταση δημιούργησε μια μεγάλη επίπεδη έκταση που σήμερα αποτελεί το ανατολικό τμήμα της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ. Η σχήματος τραπεζίου έκταση έχει μήκος 488 μ. στα δυτικά, 470 μ. στα ανατολικά, 315 μ. στα βόρεια και 280 μ. στα νότια, και έχει έκταση περίπου 150.000 m²,[9] και καταλαμβάνει περίπου το ένα έκτο της παλαιάς πόλης. Το βόρειο τείχος του Όρους, μαζί με το βόρειο τμήμα του δυτικού τοίχου, είναι κρυμμένο πίσω από κτίρια κατοικιών. Το νότιο τμήμα της δυτικού τείχους είναι ορατό και περιέχει αυτό που είναι γνωστό ως Δυτικό Τείχος ή Τείχος των Δακρύων. Ένα βορειότερο τμήμα του δυτικού τείχους είναι προσβάσιμο με τη σήραγγα του Δυτικού Τείχους, η οποία έχει ανασκαφεί κάτω από τα σπίτια. Οι τοίχοι αντιστήριξης στις δύο άλλες πλευρές κατέρχονται πολλά μέτρα κάτω από το επίπεδο του εδάφους. Στις νότιες και ανατολικές πλευρές οι τοίχοι είναι ορατοί σχεδόν σε όλο το ύψος τους. Το πλάτωμα χωρίζεται από την υπόλοιπη Παλιάς Πόλης από την κοιλάδα Τυροποιών, αν και αυτή η κάποτε βαθιά κοιλάδα έχει σήμερα σε μεγάλο βαθμό επιχωματωθεί κάτω από μετέπειτα αποθέσεις. Το πλάτωμα είναι προσβάσιμο μέσω ενός δρόμου στη μουσουλμανική συνοικία στο επίπεδο του πλατώματος ο οποίος στην πραγματικότητα βρίσκεται πάνω σε μια μνημειώδη γέφυρα· η γέφυρα δεν είναι πλέον εξωτερικά ορατή λόγω της αλλαγής στο επίπεδο του εδάφους.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ισραηλιτική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο λόφος πιστεύεται ότι κατοικείται από την 4η χιλιετία π.Χ.. Υποθέτοντας ότι βρίσκεται στην ίδια θέση το βιβλικό όρος Σιόν, του οποίου το νότιο τμήμα της θα είχε ενισχυθεί με τείχη στις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ., γύρω στο 1850 π.Χ., από τους Χαναναίους που ίδρυσαν έναν οικισμό εκεί (ή στην περιοχή) που ονομαζόταν Τζεμπούς.

Οι μελετητές της Βίβλου το έχουν επίσης ταυτιστεί με το Όρος Μοριά, όπου ο πραγματοποιήθηκε η θυσία του Ισαάκ. Σύμφωνα με την Εβραϊκή Βίβλο, το Όρος Μοριά ήταν αρχικά ένα αλώνι που ανήκε στον Αραούνα, ένα Ιεβουσαιο. Ο προφήτης Γκαντ πρότεινε στον Δαβίδ την περιοχή ως ένα ταιριαστό μέρος για την ανέγερση ενός βωμού στον Γιαχβέ. Ο Δαβίδ αγόρασε την περιοχή από τον Αραούνα, για πενήντα αργύρια για να ανεγείρει το βωμό. Ο Θεός ανέθεσε στον Δαβίδ να χτίσει ένα καταφύγιο στην περιοχή, έξω από τα τείχη της πόλης, στο βόρειο άκρο του λόφου. Το κτίριο θα αντικαθιστούσε τη Σκηνή του Μαρτυρίου και θα χρησίμευε ως ο Ναός για τους Ισραηλίτες στην Ιερουσαλήμ.[10] Το Όρος του Ναού είναι σημαντικό μέρος της βιβλικής αρχαιολογίας.

Αχαιμενιδική, Ασμοναϊκή, Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεγάλο μέρος της πρώιμης ιστορίας του Όρους είναι ταυτίζεται με τα γεγονότα που σχετίζονται με το ίδιο τον ναό. Μετά την υποτιθέμενη καταστροφή του Ναού του Σολομώντα από τον Ναβουχοδονόσορα Β΄, η κατασκευή του Δεύτερου Ναού ξεκίνησε την εποχή του Κύρου, γύρω στο 538 π.Χ., και ολοκληρώθηκε το 516 π.Χ.. Ο Ολλανδός αρχαιολόγος Λεν Ριτμέγιερ ανακάλυψε ίχνη επέκτασης του όρους κατά τη διάρκεια της Ασμοναϊκής δυναστείας. Γύρω στο 19 π.Χ., ο Ηρώδης ο Μέγας επέκτεινε ακόμη περισσότερο το βουνό και ξανάχτισε τον ναό. Το φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο περιλάμβανε την απασχόληση περίπου 10.000 ατόμων,[11] υπερδιπλασίασε το μέγεθος του Όρος του Ναού σε περίπου 36 έικρ (150.000 m2). Ο Ηρώδης ισοπέδωσε την περιοχή απομακρύνοντας βράχους στη βορειοδυτική πλευρά και ανύψωσε το έδαφος στα νότια. Αυτό το κατόρθωσε με την κατασκευή τεράστιων τοίχων αντιστήριξης και θόλων, συμπληρώνοντας τα κενά με χώμα και μπάζα.[12] Μια βασιλική (η Βασιλική Στοά) κατασκευάστηκε στο νότιο άκρο του διευρυμένου πλατώματος για να στεγάζει τις εμπορικές και νομικές συναλλαγές και διέθετε ξεχωριστή πρόσβαση στην πόλη μέσω αψίδας-γέφυρας του Ρόμπινσον.[13] Επίσης, ο Ηρώδης κατασκεύασε το φρούριο Αντόνια στη βορειοδυτική γωνία του Όρους του Ναού και μια δεξαμενή βρόχινου νερού στα βορειοανατολικά. Το φρούριο καταστράφηκε από τον Βεσπασιανό το 70 μ.Χ., κατά τη διάρκεια του πρώτου Ιουδαϊκού Πολέμου.

Η ρωμαϊκή αποικία Αιλία Καπιτωλίνα χτίστηκε το 130 ΚΧ από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό και καταλαμβάνεται την περιοχή της Ιερουσαλήμ, η οποία ήταν ακόμα ερείπια από την Πρώτη εβραϊκή εξέγερση το 70 ΚΧ. Το όνομα Αιλία το πήρε από το όνομα του γένους του Αδριανού, Αίλιος, ενώ το Καπιτολίνα σήμαινε ότι η νέα πόλη ήταν αφιερωμένη στον Γιούπιτερ (Δία) του Καπιτόλιου, του οποίο ναός χτίστηκε στη θέση του πρώην δεύτερου εβραϊκού ναού, στο Όρος του Ναού.[14] Ο Αδριανός κατασκεύασε ένα τεράστιο άγαλμά του στην είσοδο του ναού, ενώ μέσα στον ναό βρισκόταν ένα άγαλμα του Γιούπιτερ, ενώ γίνονταν θυσίες γουρουνιών. Οι μη εξελληνισμένοι Ζηλωτές το θεώρησαν βδέλυγμα της ερήμωσης και έτσι ο Σίμων μπαρ Κόχμπα ξεκίνησε τον τρίτο Ιουδαϊκό Πόλεμο. Μετά την αποτυχημένη αυτή η εξέγερση απαγορεύτηκε στους Εβραίους να εισέλθουν στην Ιερουσαλήμ. Στη συνέχεια, με την εξάπλωση του χριστιανισμού, η Ιερουσαλήμ έγινε μια κυρίως χριστιανική πόλη.[15][16]

Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός επέτρεψε στους Εβραίους να ξαναχτίσουν τον Ναό.[17] Για τους χριστιανούς, οι οποίοι θεωρούσαν ότι κατεστραμμένος ναός ήταν σύμβολο του θριάμβου του Χριστιανισμού πάνω στον Ιουδαϊσμό, ο Ιουλιανός έγινε εχθρός του Χριστιανισμού.[17] Ανοικοδόμηση ξεκίνησε αλλά σταμάτησε εξαιτίας του σεισμού στη Γαλιλαία το 363.[17][18]

Αρχαιολογικές αποδείξεις με τη μορφή της περίτεχνων μωσαϊκών δαπέδων παρόμοιων με εκείνα στη Βασιλική της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ και πολλαπλά θραύσματα ενός περίτεχνου μαρμάρινου τέμπλου αποδεικνύουν ότι ένας περίτεχνος βυζαντινός ναός ή μοναστήρι ή άλλο δημόσιο κτίριο βρισκόταν στη θέση του ναού κατά τους βυζαντινούς χρόνους.[19]

Σασσανιδική και Αραβική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 610, η αυτοκρατορία των Σασσανιδών κατέλαβε την Ιερουσαλήμ, δίνοντάς την στο έλεγχο των Εβραίων της Ιερουσαλήμ, για πρώτη φορά μετά από αιώνες. Οι Εβραίοι στην Παλαιστίνη είχαν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα κράτος υποτελές στους Σασσανίδες το οποίο ονομάστηκε Εβραϊκή Κοινοπολιτεία και διήρκεσε πέντε χρόνια. Εβραίοι λόγιοι διέταξαν την επανέναρξη της θυσίας των ζώων, για πρώτη φορά από την εποχή του Δεύτερου Ναού και άρχισαν να ανακατασκευάζουν το εβραϊκό ναό. Λίγο πριν οι Βυζαντινοί ανακαταλάβουν την περιοχή το 615, οι Πέρσες έδωσαν τον έλεγχο στον χριστιανικό πληθυσμό, ο οποίος κατεδάφισε το μερικώς χτισμένο Ιουδαϊκό Ναό και τον μετέτρεψε σε χωματερή.[20]

Μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τον νικηφόρο χαλίφη Ομάρ, ο Ομάρ αμέσως κατευθύνθηκε προς το Όρος του Ναού με τον σύμβουλό του, Κα'αμπ αλ-Αχμπάρ, ένα πρώην Εβραίο ραβίνο που είχε προσηλυτιστεί στο Ισλάμ, προκειμένου να βρει τον ιερό χώρο του «πιο μακρινού τεμένους» ή αλ-Μασγίντ αλ-Ακσά που αναφέρεται στο Κοράνι και καθορίστηκε στα Χαντίθ ότι είναι στην Ιερουσαλήμ. Ο Κα'αμπ αλ-Αχμπάρ πρότεινε στον Ομάρ την κατασκευή του μνημείου του Θόλου του Βράχου στην περιοχή που πιστεύεται ότι βρισκόταν τα βιβλικά άγια των αγίων, πιστεύοντας ότι αυτό το σημείο που ο Μωάμεθ ανέβηκε στον ουρανό κατά τη διάρκεια του θαύματος Ισρά και Μιράτζ. Η κατασκευή των μουσουλμανικών μνημείων στη νοτιοανατολική γωνία, στραμμένα προς τη Μέκκα, κοντά στην οποία το τέμενος αλ-Ακσά έγινε 78 χρόνια αργότερα. Το αρχικό κτίριο είναι πλέον γνωστό ότι ήταν ξύλινο και κατασκευάστηκε στην περιοχή του βυζαντινού δημόσιου κτιρίου με το περίτεχνο ψηφιδωτό δάπεδο.[19]

Το 691 ολοκληρώθηκε το οκταγωνικό ισλαμικό κτίριο με τρούλο που χτίστηκε από τον Χαλίφη Αμπντ αλ-Μαλίκ γύρω από τον βράχο, για μυριάδες πολιτικούς, δυναστικούς και θρησκευτικούς λόγους, χτισμένο σε τοπικές παραδόσεις και παραδόσεις του Κορανίου εκφράζοντας την αγιότητα του τόπου.[21] Το ιερό έγινε γνωστό ως ο Θόλος του Βράχου ( Κουμπάτι αλ-Σακχρά قبة الصخرة ). Το 715, οι Ομεϋάδες με επικεφαλής τον Χαλίφη Ουαλίντ Α' έχτισαν ξανά ένα κτίριο κοντά στον Ναό μετατρέποντάς το σε μουσουλμανικό τέμενος, το οποίο ονόμασαν αλ-Μασγίντ αλ-Ακσά (المسجد الأقصى), το τέμενος αλ-Ακσά ή σε μετάφραση «το πιο μακρινό τζαμί», που αντιστοιχεί στην ισλαμική πίστη του θαυμαστού νυχτερινού ταξιδιού του Μωάμεθ, όπως εξιστορείται στο Κοράνι και το χαντίθ. Ο όρος αλ-Χαράμ αλ-Σαρίφ الحرم الشريف (το Ευγενές Ιερό) αναφέρεται σε ολόκληρη την περιοχή που περιβάλλει τον Βράχο όπως αυτός ονομάστηκε αργότερα από τους Μαμελούκους και Οθωμανούς.[17][22]

Σταυροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περίοδος των Σταυροφοριών ξεκίνησε το 1099 με την κατάληψη της Ιερουσαλήμ κατά την Α΄ Σταυροφορία. Μετά την κατάκτηση της πόλης, το τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών απέκτησε τη δυνατότητα χρήσης του Θόλου του Βράχου στο Όρος του Ναού από τον Βαλδουίνο Β΄ και τον Λατίνο Πατριάρχη Ιεροσολύμων πιθανότατα στο Συμβούλιο της Ναμπλούς, τον Ιανουάριο του 1120, με έδρα του τάγματος στο τέμενος αλ-Ακσά.[23] Το Όρος του Ναού είχε ένα μυστήριο γιατί ήταν πάνω από ό, τι πιστεύεται ότι ήταν τα ερείπια του Ναού του Σολομώντα.[24][25] Το Όρος του Ναού πέρασε πάλι στην κατοχή των Αράβων μαζί με την υπόλοιπη Ιερουσαλήμ το 1187, μετά τη νικηφόρα εκστρατεία του Σαλαντίν.

Οθωμανική, Βρετανική και Ιορδανική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την οθωμανική κατάκτηση της Παλαιστίνης το 1516, οι οθωμανικές αρχές συνέχισαν την πολιτική απαγόρευσης εισόδου των μη μουσουλμάνων στο Όρος του Ναού, μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, όταν οι μη-Μουσουλμάνοι είχαν και πάλι τη δυνατότητα να επισκεφθούν την περιοχή.[17]

Το 1867, μια ομάδα από μηχανικούς του βασιλικού ναυτικού, με επικεφαλής τον υπολοχαγό Τσαρλς Γουόρρεν και χρηματοδοτούμενη από το Κεφάλαιο Εξερεύνησης της Παλαιστίνης (PEF), ανακάλυψε μια σειρά από υπόγειες σήραγγες κοντά στο Όρος του Ναού. Ο Γουόρρεν ανέσκαψε κρυφά μερικές σύριγγες κοντά στα τείχη του όρους και ήταν ο πρώτος που κατέγραψε το κατώτερο τμήμα τους. Ο Γουόρρεν διεξήγαγε επίσης ορισμένες μικρής κλίμακας ανασκαφές στο εσωτερικό του Όρους του Ναού, με την αφαίρεση συντριμμιών που μπλόκαραν περάσματα που προέρχονται από τον θάλαμο Νταμπλ Γκέιτ.

Ανάμεσα στο 1922 και το 1924, ο Θόλος του Βράχου ανακαινίστηκε από το ανώτερο ισλαμικό συμβούλιο.[26] Η Ιορδανία ανέλαβε δύο ανακαινίσεις του Θόλου του Βράχου, αντικαθιστώντας τον ξύλινο θόλο με τις διαρροές με ένα θόλο αλουμινίου το 1952, και, όταν παρατηρήθηκαν διαρροές και στον νέο θόλο, διεξήχθη μια δεύτερη αποκατάσταση μεταξύ του 1959 και του 1964.[26]

Ούτε Άραβες του Ισραήλ, ούτε οι Εβραίοι του Ισραήλ μπορούσαν να επισκεφθούν τους ιερούς τόπους τους στα εδάφη της Ιορδανίας κατά τη διάρκεια αυτής της ιορδανικής περιόδου (1948-1967).[27][28] Γι' αυτό το λόγο οι Εβραίοι ανέβαιναν πάνω σε στέγες στο όρος Σιών και προσεύχονταν προς την περιοχή των αρχαίων Άγιων των Αγίων.[29]

Ισραηλινή περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 το Ισραήλ κατέλαβε το Όρος του Ναού, μαζί με όλη την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη από την Ιορδανία, η οποία την είχε υπό τον έλεγχο της από το 1948. Ο αρχιραβίνος των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας, Σλόμο Γκόρεν, οδήγησε τους στρατιώτες σε θρησκευτικές γιορτές στο Όρος του Ναού και στο Δυτικό Τείχος. Ο Ισραηλινός Αρχηγός Ραβινάτος ανακοίνωσε επίσης μια θρησκευτική γιορτή για την επέτειο, που ονομάζεται «Γιομ Γιερουσαλαγίμ» (Ημέρα της Ιερουσαλήμ), το οποίο έγινε επίσης μια εθνική εορτή που τιμά την επανένωση της πόλης. Πολλοί Εβραίοι είδαν την κατάληψη της Ιερουσαλήμ και του Όρους του Ναού ως μια θαυματουργή απελευθέρωση της βιβλο-μεσιανικής κλίμακας.[εκκρεμεί παραπομπή]

Λίγες ημέρες μετά το τέλος του πολέμου, πάνω από 200.000 Εβραίοι συγκεντρώθηκαν στο Δυτικό Τείχος στο πρώτο μαζικό εβραϊκό προσκύνημα κοντά στο βουνό από την καταστροφή του Ναού το 70 μ.Χ.. Ωστόσο, η ισραηλινή κυβέρνηση άφησε στη συνέχεια τον έλεγχο του χώρου στο ισλαμικό βακούφι. Ο χώρος αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ του Ισραήλ και του μουσουλμανικού κόσμου.

Στις 8 Οκτωβρίου 1990, οι ισραηλινές δυνάμεις που περιπολούσαν στην περιοχή εμπόδισαν προσκυνητές να φτάσουν σε αυτό. Ένα δακρυγόνο εξερράγη μεταξύ των γυναικών, με αποτέλεσμα τα γεγονότα να κλιμακωθούν.[30] Τελικά, άρχισαν να ρίχνονται πέτρες, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας πυροβόλησαν με αποτέλεσμα τον θάνατο 20 ανθρώπων και τον τραυματισμός ακόμη 140. Μια ισραηλινή έρευνα διαπίστωσε ότι υπαίτιες ήταν οι ισραηλινές δυνάμεις, αλλά κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι δεν θα μπορούσαν να ασκηθούν κατηγορίες κατά συγκεκριμένων ατόμων.[31]

Μεταξύ του 1992 και του 1994, η κυβέρνηση της Ιορδανίας ανέλαβε το άνευ προηγουμένου βήμα να επιχρυσώσει τον τρούλο του Θόλου του Βράχου, καλύπτοντάς τον με 5000 πλάκες χρυσού, καθώς και να αποκαταστήσει και να ενισχύσει την κατασκευή. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από τον βασιλιά Χουσεΐν προσωπικά, με κόστος $ 8.000.000.[26]

Στις 28 Σεπτέμβρη 2000, ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης Αριέλ Σαρόν επισκέφθηκε το Όρος του Ναού. Περιόδευσε στην περιοχή, μαζί με αντιπροσωπεία του κόμματος Λικούντ και ένα μεγάλο αριθμό ισραηλινών ΜΑΤ. Η επίσκεψη θεωρήθηκε ως προκλητική χειρονομία από πολλούς Παλαιστίνιους, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν γύρω από την περιοχή. Οι διαδηλώσεις σύντομα έγιναν βίαιες, με χρήση δύο σφαιρών από καουτσούκ και δακρυγόνων. Αυτό το γεγονός αναφέρεται συχνά ως ένας από τους καταλύτες της δεύτερης παλαιστινιακής Ιντιφάντα.[32]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «To Όρος του Ναού (Χαράμ αλ-Σαρίφ)». in.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  2. BBC Science and Nature
  3. Nicolle, David (1994). Yarmuk AD 636: The Muslim Conquest of Syria. Osprey Publishing.
  4. Rizwi Faizer (1998). «The Shape of the Holy: Early Islamic Jerusalem». Rizwi's Bibliography for Medieval Islam. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2002. 
  5. Haram al-Sharif Αρχειοθετήθηκε 2011-09-24 στο Wayback Machine., ArchNet
  6. «Israeli Police Storm Disputed Jerusalem Holy Site». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2009. 
  7. Gonen (2003), pp. 9-11
  8. Lundquist (2007), p. 103
  9. Finkelstein, Horbury, Davies & Sturdy (1999), p. 43
  10. «Moriah». Easton's Bible Dictionary. http://www.ccel.org/ccel/easton/ebd2.html?term=Moriah. Ανακτήθηκε στις July 14, 2008. 
  11. Gonen (2003), p. 69
  12. Negev (2005), p. 265
  13. Mazar (1975), pp. 124-126, 132
  14. «Encyclopædia Britannica 11th Edition». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  15. Krautheimer, Richard. “Early Christian and Byzantine Architecture” Fourth Edition, p. 25.
  16. Har-El, Menashe “Golden Jerusalem” p. 29
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 "Entering the Temple Mount - in Halacha and Jewish History," Gedalia Meyer and Henoch Messner, PDF available at [1], VOl 10, Summer 2010, Hakirah.
  18. See "Julian and the Jews 361-363 CE" Αρχειοθετήθηκε 2012-05-20 στο Wayback Machine. and "Julian the Apostate and the Holy Temple" Αρχειοθετήθηκε 2005-10-20 στο Wayback Machine..
  19. 19,0 19,1 Was the Aksa Mosque built over the remains of a Byzantine church?, By Etgar Lefkovits, Jerusalem Post, November 16, 2008]
  20. Karmi, Ghada (1997). Jerusalem Today: What Future for the Peace Process?. Garnet & Ithaca Press. σελ. 116. ISBN 0-86372-226-1. 
  21. The Dome of the Rock as Palimpsest, Necipoglu, Muqarnas 2008
  22. Oleg Grabar, The Haram ak-Sharif: An essay in interpretation, BRIIFS vol. 2 no 2 (Autumn 2000) Αρχειοθετήθηκε 2012-10-04 στο Wayback Machine..
  23. Selwood, Dominic. «Birth of the Order». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2013. 
  24. The History Channel, Decoding the Past: The Templar Code, 7 November 2005, ντοκιμαντέρ γραμμένο από τη Marcy Marzuni.
  25. Barber, The New Knighthood, p. 7.
  26. 26,0 26,1 26,2 "Hashemite Restorations of the Islamic Holy Places in Jerusalem" Αρχειοθετήθηκε 2008-02-23 στο Wayback Machine., Jordanian government website.
  27. Martin Gilbert, Jerusalem in the Twentieth Century (New York: John Wiley & Sons, 1996, p254.
  28. Israeli, Raphael (2002). «Introduction: Everyday Life in Divided Jerusalem». Jerusalem Divided: The Armistice Regime, 1947–1967. Ιερουσαλήμ: Routledge. σελ. 23. ISBN 0-7146-5266-0. 
  29. Jerusalem Divided: The Armistice Regime, 1947–1967, Raphael Israeli, Routledge, 2002, p. 6
  30. «RECONSTRUCTION OF EVENTS (REVISED) AL-HARAM AL-SHARIF, JERUSALEM MONDAY, 8 OCTOBER 1990». Ηνωμένα Έθνη. 8 Οκτωβρίου 1990. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2012. 
  31. «Judge Blames Israeli Police In Killing Of Palestinians». Sun Sentinel. 19 Ιουλίου 1991. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2012. 
  32. «2000: 'Provocative' mosque visit sparks riots». BBC. April 12, 2012. http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/28/newsid_3687000/3687762.stm. Ανακτήθηκε στις April 12, 2012. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]