Έντουαρντ Μπένες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έντουαρντ Μπένες
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Edvard Beneš (Τσεχικά)
Γέννηση28  Μαΐου 1884[1][2][3]
Κόζλανι[4][5][6]
Θάνατος3  Σεπτεμβρίου 1948[1][2][3]
Σεζίμοβο Ούστι[4][5][7]
Τόπος ταφήςΣεζίμοβο Ούστι[8]
ΚατοικίαBirth house of Edvard Beneš
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστροουγγαρία
Τσεχοσλοβακία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΤσεχικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΤσεχικά[9][10]
Γερμανικά
Γαλλικά
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Παρισιού
Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού
Πανεπιστήμιο της Βουργουνδίας
νομική σχολή του Γερμανικού Πανεπιστημίου στην Πράγα[6]
Σχολή Καλών Τεχνών τοιυ Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα[6]
Faculty of Law, Charles University in Prague[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταλέκτορας
πολιτικός[7]
ποδοσφαιριστής
διπλωμάτης
κοινωνιολόγος[11][7]
καθηγητής[7]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Καρόλου
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικό Σοσιαλιστικό κόμμα της Τσεχίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΧάνα Μπενέσοβα (1909–1948)[12]
ΑδέλφιαVáclav Beneš
Vojta Beneš
Bedřich Beneš
ΣυγγενείςEmilie Benes Brzezinski (δευτερανιψιά) και Václav E. Beneš (δευτερανιψιός)
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςεξόριστος τσεχοσλοβακικός στρατός και Τσεχοσλοβακική Λεγεώνα
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας (1935–1938)
Πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας (1945–1948)
Prime Minister of Czechoslovakia (1921–1922)
Minister of Foreign Affairs (Czechoslovakia) (1918–1935)
member of the Revolutionary National Assembly of Czechoslovakia
ΒραβεύσειςΤάγμα του Λευκού Λέοντος
Τσεχοσλοβακικός Πολεμικός Σταυρός 1918 (1919)
Τάγμα του Αγίου Σάββα (1920)
Τάγμα του Στέμματος της Ρουμανίας (1921)
Μεγαλόσταυρους ιππότης του Τάγματος του Στέμματος της Ιταλίας (1921)
Honorary citizenship of Třebíč (11  Ιανουαρίου 1935)[13]
Τάγμα του Σταυρού του Αετού, 1η κλάση
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λεοπόλδου
Τάγμα του Αστέρα του Καραγιώργη
Μεγάλοςσταυρός του Στρατιωτικού Τάγματος του Αγίου Ιακώβου του Ξίφους[14]
Knight First Class of the Order of St. Olav‎
Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής
επίτιμος πολίτης του Μπρνο (10  Ιουνίου 1936)[15]
Επίτιμος πολίτης της Πράγας
Honorary citizenship of Liberec
honorary citizen of Kladno (1946)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μάζαρυκ (1937)[16]
Honorary citizenship of Moravské Budějovice (15  Ιουνίου 1936)[17][18]
Μεγαλόσταυρος του Στρατιωτικού Τάγματος του Χριστού[14]
Honorary citizenship of Nové Město na Moravě (1945)[19]
Čestná medaile T. G. Masaryka[20]
επίτιμος πολίτης (1945)[21]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Έντουαρντ Μπένες (Edvard Beneš, 1884-1948) ήταν δεύτερος Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην Τσεχοσλοβακία και ένας από τους ηγέτες της ανεξαρτησίας της.

Γεννήθηκε στις 28 Μαΐου 1884 στο Κοζλάνι της Βοημίας, που τότε ανήκε στην Αυστροουγγαρία, και πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου 1948 στο Σεζίμοβο Ούστι της Τσεχοσλοβακίας. Ήταν Ελεύθερος Τέκτων[22]

Τα παιδικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε σε οικογένεια χωρικών σε μικρό χωριό κοντά στο Κοζλάνι, το Ράκοβνικ, 60 χιλιόμετρα δυτικά της Πράγας. Γυμνάσιο πήγε στην Πράγα από το 1896 έως το 1904. Μετά τις σπουδές του στην φιλοσοφική σχολή στο Πανεπιστήμιο Καρόλου στη Πράγα πήγε στο Παρίσι και στη Σορβόνη όπου σπούδασε κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες. Το 1908 πήρε και το διδακτορικό του στην νομική από την Ντιζόν. Στη συνέχεια δίδαξε για τρία χρόνια στην Ακαδημία Εμπορίου της Πράγας, και μετά την υφηγεσία στον τομέα της φιλοσοφίας, το 1912, έγινε καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Καρόλου. Ασχολήθηκε και με τον Προσκοπισμό[23].

Άγαλμα του Μπένες στην Πράγα

Η αθλητική του καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1898 σε ηλικία 14 ετών ο μικρός Μπένες γράφτηκε στην Σλάβια Πράγας. Αγωνίστηκε σαν δεξιός οπισθοφύλακας στην δεύτερη και στην αναπληρωματική ομάδα της Σλάβια και σύμφωνα με τον τύπο της εποχής η διοίκηση της Σλάβια έβλεπε στο πρόσωπό του ένα νέο ποδοσφαιρικό αστέρι. Το 1901 στην διάρκεια ενός αγώνα έσπασε την κνήμη του και διέκοψε οριστικά την ποδοσφαιρική του καριέρα. Μάλιστα επειδή τότε δεν επέτρεπαν σε μαθητές να παίζουν ποδόσφαιρο, τιμωρήθηκε πολύ αυστηρά από τους δασκάλους του. Το 1918 η Σλάβια τον έκανε επίτιμο μέλος της.[24]

Η πρώτη εξορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν από τους κορυφαίους οργανωτές του κινήματος ανεξαρτησίας της Τσεχοσλοβακίας. Ήταν μέλος μιας μυστικής αντιστασιακής οργάνωσης με το όνομα Μαφία. Τον Σεπτέμβριο του 1915 αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι όπου έκανε πολλές διπλωματικές προσπάθειες για να κερδίσουν αναγνώριση από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο για το κίνημα ανεξαρτησίας της Τσεχοσλοβακίας, επίσης ο ίδιος ήταν από το 1916 έως το 1918 γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Τσεχοσλοβακίας στο Παρίσι και υπουργός των Εσωτερικών και Εξωτερικών, στην Προσωρινή κυβέρνηση Τσεχοσλοβακίας.

Πολιτική σταδιοδρομία στην Τσεχοσλοβακία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1918 έως το 1935, ήταν πρώτη φορά υπουργός Εξωτερικών της Τσεχοσλοβακίας, και από το 1920 έως το 1925 και 1929-1935 ήταν μέλος του Κοινοβουλίου. Εκπροσώπησε την Τσεχοσλοβακία στις συνομιλίες της συνθήκης των Βερσαλλιών. Το 1921 διετέλεσε καθηγητής και επίσης από το 1921-1922 πρωθυπουργός. Μεταξύ 1923-1927 υπήρξε μέλος στο συμβούλιο της Κοινωνίας των Εθνών. Είχε εκπροσωπήσει την χώρα του σε διεθνείς διασκέψεις, όπως στη Γένοβα 1922, το Λοκάρνο 1925, τη Χάγη 1930 και τη Λωζάνη το 1932.

Ο Μπένες το 1934

Διετέλεσε μέλος του Εθνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας. Το 1935 διαδέχθηκε τον Τόμας Μάζαρικ και έγινε Πρόεδρος της δημοκρατίας. Υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας από το 1935 έως και το 1938, οπότε και παραιτήθηκε κατ' απαίτηση του Χίτλερ, ενώ από το 1938 έως 1945 ήταν σε αυτοεξορία στη Βρετανία, όπου κατέφυγε όταν αντιλήφθηκε ότι θα γινόταν προσπάθεια σύλληψης και δολοφονίας του από τους Ναζί. Εκλέχτηκε δύο φορές: στις 14 Δεκεμβρίου 1935 και στις 19 Ιουνίου 1946, δεδομένου ότι το άρθρο 58 παρ. 5 του Συντάγματος όριζε: "Ο πρώην πρόεδρος θα παραμείνει στην θέση του μέχρι να εκλεγεί νέος"[25].

Η δεύτερη εξορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 1938, μετά την συμφωνία του Μονάχου εκχωρεί την Γερμανόφωνη Σουδητία στη Γερμανία, αλλά όταν η Γερμανία κατέλαβε και τις Βοημία, Μοραβία, παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του και πήγε στην εξορία στο Λονδίνο. Στη συνέχεια, το 1940 οργάνωσε τη εξόριστη κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας στο Λονδίνο με τον Γιαν Σράμεκ ως πρωθυπουργό και τον ίδιο ως πρόεδρο.

Τον Νοέμβριο του 1940 ο Μπένες μετακόμισε στη μονή στο Άστον Άμποτς κοντά στο Μπάκιχαμσάιρ. Το προσωπικό του ιδιαίτερου του γραφείου, συμπεριλαμβανομένου του γραμματέα του Έντβαρντ Ταμπόρσκι και του αρχηγού του επιτελείου Γιαρομίρ Σμουτνί μετακόμισε στο Παλιό Αρχοντικό (The Old Manor House) στο γειτονικό χωριό Ουίνγκρεϊβ, ενώ ο επικεφαλής των στρατιωτικών μυστικών προσωπικό από Φράντισεκ Μοράβετς ήταν στο γειτονικό χωριό Άντινγκτον.

Το 1941 οι Μπένες και ο Φράντισεκ Μοράβετς σχεδίασαν την δολοφονία του Ράινχαρντ Χάιντριχ[26]. η οποία τελικά επιτεύχθηκε το 1942, με αποτέλεσμα τα βίαια γερμανικά αντίποινα όπως εκτέλεση χιλιάδων Τσέχων και την εκ θεμελίων καταστροφή δύο χωριών.

Η κυβέρνησή του διατηρούσε φιλικές σχέσεις με την δύση αλλά και με τον Στάλιν. Το 1943 υπογράφηκε συνθήκη μεταξύ της Τσεχοσλοβακίας και της Σοβιετικής Ένωσης.

Τα τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επέστρεψε στην προεδρία της Τσεχοσλοβακίας, παραιτήθηκε στις 7 Ιουνίου 1948. Πέθανε από φυσικά αίτια στο σπίτι του στο Σεζίμοβο Ούστι στις 3 Σεπτεμβρίου 1948.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12173989v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6qv3wbb. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01011576. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  5. 5,0 5,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo2008475979. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «Studenti pražských univerzit 1882–1945». Students of the Universities of Prague 1882–1945.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/20722. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. 8,0 8,1 «Vila Hany a Edvarda Benešových v Sezimově Ústí». (Τσεχικά) The Office of the Government of the Czech Republic. 16  Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21  Ιουνίου 2023.
  9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12173989v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. CONOR.SI. 11698787.
  11. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  12. marriage registry. katalog.ahmp.cz/pragapublica/permalink?xid=35F9846ABF044C84AFFF3A52F4C2A6F3&scan=95.
  13. «Čestná občanství a Ceny města Třebíče: Třebíč». Ανακτήθηκε στις 16  Απριλίου 2023.
  14. 14,0 14,1 www.ordens.presidencia.pt?idc=154.
  15. www.brno.cz/obcan/vyznamne-osoby-a-vyroci/cestni-obcane-mesta-brna-1918-1989/.
  16. «Stránka 10: Čestné doktoráty udělené MU». (Τσεχικά) Ανακτήθηκε στις 16  Απριλίου 2023.
  17. «Pamětní kniha II» Ανακτήθηκε στις 13  Ιουλίου 2019. σελ. 445.
  18. «Seznam čestných občanů města: Moravské Budějovice». Ανακτήθηκε στις 13  Ιουλίου 2019.
  19. www.nmnm.eu/benes-edvard-dr.html. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2020.
  20. www.masarykovohnuti.cz/userdata/cas/cas111.pdf. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2021.
  21. Collection of Registry Books at Litoměřice State Archive. vademecum.soalitomerice.cz/vademecum/permalink?xid=0e123550c938412e8c07e68be0e22f48.
  22. Famous FreeMasons.
  23. «Skauting »Historie» (στα Τσεχικά). Junák - svaz skautů a skautek ČR. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2007. 
  24. Έθνος φύλλο 29-9-1938, από την ψηφιακή εθνική βιβλιοθήκη
  25. Prozatimní NS RČS 1945-1946, 2. schůze, část 1/4
  26. HISTORIE: Špion, kterému nelze věřit - Neviditelný pes

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Neil Rees "The Secret History of The Czech Connection - The Czechoslovak Government in Exile in London and Buckinghamshire" compiled by Neil Rees, England, 2005. ISBN 0-9550883-0-5.
  • John Wheeler-Bennett Munich : Prologue to Tragedy, New York : Duell, Sloan and Pearce, 1948.
  • Paul E. Zinner "Czechoslovakia: The Diplomacy of Eduard Benes" pages 100–122 from The Diplomats 1919–1939 edited by Gordon A. Craig & Felix Gilbert, Princeton University Press: Princeton, New Jersey, United States of America, 1953.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]