Άρης Δικταίος

Άρης Δικταίος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Άρης Δικταίος (Ελληνικά)
Γέννηση	1919; Ηράκλειο
Θάνατος	8 Μαρτίου 1983; Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής; δημοσιογράφος
	δεδομένα

Ο Άρης Δικταίος (πραγματικό όνομα: Κώστας Κωνσταντουράκης^[1]^[2], 1919 – 8 Μαρτίου 1983) ήταν Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής. Βραβεύτηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1956 (από κοινού με το Γιάννη Ρίτσο) και το Παράσημο Α΄ Βαθμού των Γραμμάτων Κύριλλου και Μεθόδιου, από την κυβέρνηση της Βουλγαρίας το 1977. Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά Ελλήνων λογοτεχνών.

Η ζωή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Φοίτησε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1938 ως το 1940, οπότε και διέκοψε τις σπουδές του λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της επιστράτευσης του. Μετά την κατάρρευση του μετώπου, επέστρεψε στην πατρίδα του την Κρήτη, όπου και παρέμεινε καθ'όλη την διάρκεια της Κατοχής. Στη λήξη της Κατοχής εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και εργάστηκε ως δημοσιογράφος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, από το 1946 ως το 1951.

Το έργο του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το γυμνάσιο κιόλας, ο Άρης Δικταίος δημοσίευε ποιήματά του στο περιοδικό Νέα Γράμματα. Το 1934 κυκλοφόρησε την μετέπειτα αποκηρυγμένη ποιητική του συλλογή «Στα κύματα της ζωής», ενώ το 1935 εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Δώδεκα εφιαλτικές βινιέτες». Τα περιοδικά με τα οποία συνεργάστηκε ήταν τα Νεοελληνικά Γράμματα, οι Νέοι Ρυθμοί, τα Φιλολογικά Χρονικά, η Νέα Εστία, η Νέα Πορεία, και άλλα. Εκτός από την ποίηση του, ιδιαίτερη ήταν η συνεισφορά του σε δοκίμια και μεταφράσεις, ενώ το έργο του είναι πολυμεταφρασμένο.

Η ποίηση του χαρακτηρίζεται από έντονη υπαρξιακή αγωνία και επιρροές από τον Ζαν Πολ Σαρτρ και τοποθετείται στη πρώτη μεταπολεμική γενιά της λογοτεχνίας μας. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες.

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Δώδεκα εφιαλτικές βινιέτες», 1936
«Αγνεία», 1938
«Ο αντιφατικός άνθρωπος» 1938
«Ελούσοβα», 1945
«Σπουδή θανάτου» 1948
«Τα τετράδια του Άρη Δικταίου», 1948
«Ποιήματα 1935-1953», 1954
«Πολιτεία: Βιβλίο πρώτο», 1956
«Πολιτεία: Βιβλίο δεύτερο», 1958
«Τα Ποιήματα 1934-1965», 1974
«Το ταξίδι για τα Κύθηρα», 1980

Μεταφράσεις (ενδεικτικά)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γκαίτε: «Τορκουάτο Τάσσο», εκδ. Γεωργίου Παπαδημητρίου, 1953 - «Γκαιτς φον Μπέρλιχινγκεν», εκδ. Γεωργίου Παπαδημητρίου, 1953 - «Σαίξπηρ για πάντα», εκδ. Φέξης, 1961
Λεόν Σεστόφ: «Η νύχτα της Γεσθημανής», εκδ. Γεωργίου Παπαδημητρίου, 1954.
Δάφνη Ντι Μωριέ: «Ρεβέκκα», εκδ. Λογοτεχνική, 1954 - «Η εξαδέλφη μου Ραχήλ», εκδ. Λογοτεχνική, 1954
Φιοντόρ Ντοστογέφσκι: «Ο έφηβος», εκδ. Κ.Μ., 1954 - «Το χωριό Στεπαντσίκοβο και οι κάτοικοί του», εκδ. Κ.Μ., 1954
Johannes Jørgensen: «Γκαίτε», εκδ. Κ.Μ. 1955
André Dhotel: «Οι δρόμοι του μακρινού ταξιδιού», εκδ. Ιανός, 1955
Σόμερσετ Μομ: «Κουαρτέτο», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1955
Σαρλότ Μπροντέ: «Το παρθεναγωγείο», εκδ. Κ.Μ., 1955 (και επανέκδοση ως «Ο καθηγητής», εκδ. Επικαιρότητα, 1979)
Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ: «Ο τελευταίος των Μοϊκανών», εκδ. Γεωργίου Παπαδημητρίου, 1955
Κνουτ Χάμσουν: «Η ευλογία της γης», εκδ. Κ.Μ.,1955.
Άξελ Μούντε: «Το χρονικό του Σαν Μικέλε», εκδ. Λογοτεχνική, 1955
Αντρέ Ζιντ: «Οι κιβδηλοποιοί», εκδ. Κ.Μ.,1955
Χάλντορ Λάξνες: «Το φως του κόσμου», εκδ. Παρθενών, 1956
Τόμας Μαν: «Το μαγικό βουνό», εκδ. Δίφρος, 1956 - «Ο θάνατος στη Βενετία» – «Gladius Dei» – «Ο νόμος», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1971, «Δόκτωρ Φάουστους», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1973
Annemarie Selinko, Αύριο όλα θα πάνε καλύτερα, εκδ. Δαρεμάς, 1957
Ράινερ Μαρία Ρίλκε: «Εκλογή από το ποιητικό έργο του», εκδ. Κάδμος 1957 (και επανέκδοση ως «Ποιήματα», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1983) - «Βασιλιάς Μπόχους», εκδ. Γκοβόστης, 1973 (και επανέκδοση ως «Έβαλντ Τράγκυ και άλλα διηγήματα», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1987)
Φρειδερίκος Νίτσε: «Έτσι μίλησεν ο Ζαρατούστρα», εκδ. Παράσχου Καλφάκη, 1958 - «Η γενεαλογία της ηθικής. Οι διθύραμβοι του Διονύσου», εκδ. Γκοβόστης, 1970.
Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ: «Το σκοτεινό αδιέξοδο», εκδ. Φέξης, 1960
Ζαν Ζιονό: «Προς μέρες καλύτερες» εκδ. Φέξης, 1960 (και επανέκδοση ως «Ανάρρωση», εκδ. Αιγόκερως, 1982)
Μιλόζ: «Ποιήματα», εκδ. Φέξης, 1961
Φρανσουάζ Σαγκάν: «Τα θαυμάσια σύννεφα». εκδ. Φέξης, 1961
Μπόρις Παστερνάκ: «Αφήγηση», εκδ. Φέξης, 1961
René Puaux: «Οι τελευταίες ημέρες του Βύρωνος», εκδ. Φέξης, 1961
Anton Strashimirov: «Σούρα μπιρ», εκδ. Φέξης, 1961
Τζουζέπε Ουνγκαρέττι: «30 ποιήματα», εκδ. Φέξης, 1964
George Călinescu: «Το αίνιγμα της Οτίλια», εκδ. Φέξης, 1965
Σαιν-Τζον Περς: «Χρονικό (ποιητικό κείμενο)», εκδ. Κοραής, 1967
Ανατόλ Φρανς: «Το έγκλημα του Σιλβέστρου Μπονάρ», εκδ. Γκοβόστης, 1973
Ναζίμ Χικμέτ: «122 ποιήματα», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1976
Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα: «Ποιήματα», εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1980.
Φρίντριχ Χέλντερλιν: «Πάτμος και άλλα 30 ποιήματα», εκδ. Αιγόκερως, 1982

Μελέτες-δοκίμια (ενδεικτικά)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Ανθολογία παγκοσμίου ποιήσεως 2500 π.Χ. - 1960» Φέξης, 1960.
«Επτά ανθρώπινα σχήματα:· Goethe, Blake, Hoelderlin, Dostojevski, Nietsche, Schestov, Rimbaud» Φέξης, 1961.
«Ανθολογία συγχρόνου ελληνικής ποιήσεως 1930-1960» Φέξης, 1961 (σε συνεργασία με τον Φαίδρο Μπαρλά).
«Ανθολογία κινέζικης ποιήσεως» Φέξης, 1962.
«Μεγάλες στιγμές της ποιήσεως» Δωδώνη, 1967.
«Γερμανικά μεταπολεμικά διηγήματα. Μια ανθολογία»· Λογογτεχνική, 1968.
«Ανθολογία βουλγαρικής ποιήσεως» Δωδώνη, 1971
«Ο Όμηρος, το επίγραμμα, η επιγραφή, η γραφή», 1974.
«Ναπολέων Λαπαθιώτης (Η ζωή του – Το έργο του)», Γνώση, 1984.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι χρονολογίες αφορούν στα έτη έκδοσης των έργων του.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Ντελόπουλος, Κυριάκος (1983). Νεοελληνικά φιλολογικά ψευδώνυμα, 1800-1981. Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο. σελ. 196.
↑ Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας: Πρόσωπα, έργα, ρεύματα, όροι. Αθήνα: Εκδοσεις Πατακη. 2007. σελ. 529. ISBN 978-960-16-2237-8.

Βιβλιογραφία για περαιτέρω μελέτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αργυρίου, Αλέξανδρος (1982). Η ελληνική ποίηση. Αθήνα: Σοκόλης. σελ. 68-71.
Βαρίκας Βάσος, «Άρης Δικταίος: Θεωρία της ποιήσεως», Συγγραφείς και κείμεναΑ΄· 1961-1965, σ.84-86 και 152-153. Αθήνα, Ερμής, 1975 (πρώτες δημοσιεύσεις στην εφημερίδα Το Βήμα, 27/5/1962 και 19/5/1963).
Γιαλουράκης Μανώλης, «Δικταίος Άρης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
Θέμελης Γιώργος, «Άρης Δικταίος», Η νεώτερη ποίησή μας, σ.101-113. Αθήνα, Φέξης, 1963.
Καραντώνης Αντρέας, «Άρης Δικταίος, Ποιήματα 1935-1953», Η ποίησή μας μετά τον Σεφέρη, σ.117-139. Αθήνα, Δωδώνη, 1976.
Μερακλής Μ.Γ., «Η ποίηση του Άρη Δικταίου · (ή η “δίχως κοινωνικότητα” κοινωνικότητα)», Η λέξη14, 5/1982, σ.261-265.
«Σε β΄ πρόσωπο · μια συνομιλία του Άρη Δικταίου με τον Αντώνη Φωστιέρη και τον Θανάση Νιάρχο», Η λέξη14, 5/1982, σ.307-313.
χ.σ., «Δικταίος Άρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.

Πηγές λήμματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιογραφικό Σημείωμα του Άρη Δικταίου στο Αρχείο Λογοτεχνών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου Αρχειοθετήθηκε 2021-10-16 στο Wayback Machine.

Εξωτερικοί συνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άρης Δικταίος στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Εποχές και συγγραφείς: [1]

[1] Ντελόπουλος, Κυριάκος (1983). Νεοελληνικά φιλολογικά ψευδώνυμα, 1800-1981. Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο. σελ. 196.

[2] Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας: Πρόσωπα, έργα, ρεύματα, όροι. Αθήνα: Εκδοσεις Πατακη. 2007. σελ. 529. ISBN 978-960-16-2237-8.

[1]

[2]