Άντι Γουόρχολ

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 07/02/2020.
Άντι Γουόρχολ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Andy Warhol (Αγγλικά)
Γέννηση6  Αυγούστου 1928[1][2][3]
Πίτσμπεργκ[4][5][6]
Θάνατος22  Φεβρουαρίου 1987[1][2][7]
Νέα Υόρκη[8][5][6]
Αιτία θανάτουκαρδιακή αρρυθμία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςSt. John the Baptist Byzantine Catholic Cemetery (40°21′16″ s. š., 80°1′47″ z. d.)[9]
ΕθνικότηταΛέμκοι[10] και Λευκοί Αμερικανοί[10]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[11]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον, Schenley High School[12] και Carnegie Mellon School of Art
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου, ζωγράφος[5][13], φωτογράφος[5][14], παραγωγός ταινιών, γλύπτης[5], εικαστικός καλλιτέχνης[5], κινηματογραφιστής, σεναριογράφος, ημερολογιογράφος[15], σχεδιαστής[16], καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[13][5], κινηματογραφιστής[13][5], χαράκτης[5], σκιτσογράφος[5], εικονογράφος[5], καλλιτέχνης παραστάσεων[17], καλλιτέχνης εγκαταστάσεων[18], δημιουργός γραπτών έργων[19], έμπορος[20] και παραγωγός[21]
ΓονείςΑντρέι Γουόρχολα και Τζούλια Γουόρχολα
ΑδέλφιαΠολ Γουόρχολα
Τζον Γουόρχολα
ΣυγγενείςJames Warhola (ανιψιός)
ΚίνημαΠοπ Αρτ[5][22]
Είδος τέχνηςπορτραίτο[5][22], Νεκρή φύση[5][22] και προσωπογραφία[22]
Καλλιτεχνικά ρεύματαΠοπ Αρτ[5][22]
Σημαντικά έργαCampbell's Soup Cans II, Chelsea Girls, Exploding Plastic Inevitable, Marilyn Diptyque και Shot Marilyns
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Άντι Γουόρχολ (αγγλικά: Andy Warhol [Andrew Warhola], ορθότερα βάσει προφοράς Άντι Ουόρχολ, 6 Αυγούστου 1928 — 22 Φεβρουαρίου 1987) ήταν Αμερικανός πολυσχιδής καλλιτέχνης, ζωγράφος, γλύπτης, κινηματογραφιστής, συγγραφέας και συλλέκτης, πρωτοπόρος του κινήματος της ποπ αρτ.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απόγονος ρουθήνων μεταναστών από την Αυστρουγγαρία που εγκαταστάθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, γεννήθηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Την περίοδο 1945-9 σπούδασε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Κάρνεγκι και κατόπιν εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε αρχικά σαν σχεδιαστής παπουτσιών όπου και τον πρόσεξε ο πασίγνωστος τότε γκαλλερίστας Αλέξανδρος Ιόλας και τον προώθησε στο περιοδικό Glamour σαν εικονογράφο. Η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και αρχικά ήταν επηρεασμένη από θέματα διαφημίσεων, καθημερινά αντικείμενα και την εικονογραφία των κόμικς, δίνοντας τα πρώτα δείγματα γραφής της Ποπ Αρτ. Με πίνακες που απεικόνιζαν κουτιά σούπας της εταιρείας Κάμπελ ή μπουκάλια Κόκα Κόλα, απέκτησε μεγαλύτερη φήμη και μέχρι το 1963 παρήγαγε μαζικά τέτοιου τύπου επιτηδευμένα κοινότοπες αναπαραστάσεις καταναλωτικών προϊόντων, καθώς και προσωπογραφίες διασημοτήτων - μεταξύ αυτών και αρκετά πρόσωπα που αποτελούσαν σύμβολα της αμερικανικής ποπ κουλτούρας - σε φανταχτερά χρώματα και συχνά ως μεταξοτυπίες.

Άντι Γουόρχολ, Ιούνιος 1977

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Γουόρχολ αφοσιώθηκε στον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας ταινίες που χαρακτηρίζονταν από τη διάθεση πειραματισμού και πρόκλησης, το ερωτικό στοιχείο και ενίοτε την ασυνήθιστη διάρκειά τους. Στα πιο γνωστά έργα του ανήκουν τα The Chelsea Girls (1966), Eat (1963), My Hustler (1965) και Blue Movie (1969). Στην ταινία Empire (1964), διάρκειας οκτώ ωρών με πλάνα αποκλειστικά του Empire State Building σε πραγματικό χρόνο, ο Γουόρχολ παρουσίασε στην πιο ακραία μορφή της, τη δική του αισθητική τού βαρετού. Από το 1962 μέχρι το 1968, εργαστήριο του αποτέλεσε ένας χώρος που στο παρελθόν στέγαζε εργοστάσιο, και για αυτό ονομάστηκε Factory. Σύντομα εξελίχθηκε σε τόπο συγκέντρωσης διασημοτήτων, καλλιτεχνών, μελών της αβάν γκαρντ και αντεργκράουντ κουλτούρας, τοξικομανών, ομοφυλόφιλων, μουσικών και φιλότεχνων. Μετά από απόπειρα δολοφονίας του στο Factory από τη Βαλερί Σολάνας, στις 3 Ιουνίου του 1968, ο Γουόρχολ κράτησε αποστάσεις από τον αντισυμβατικό περίγυρό του, συναναστρεφόμενος περισσότερο με πλούσια μέλη της υψηλής κοινωνίας. Από το έργο του στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, ξεχωρίζουν οι κατά παραγγελία προσωπογραφίες που τύπωνε ως μεγεθύνσεις φωτογραφιών Polaroid, πολλές από τις οποίες αφορούσαν πολιτικές φυσιογνωμίες και διασημότητες του Χόλυγουντ. Στη δεκαετία του 1980, συνεργάστηκε με τον Φραντσέσκο Κλεμέντε και τον νεοεξπρεσιονιστή ζωγράφο Ζαν Μισέλ Μπασκιά. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε εκ νέου με τη ζωγραφική, δίνοντας μια σειρά πινάκων βασισμένων σε θρησκευτικά θέματα της αναγέννησης, όπως ο Μυστικός Δείπνος (1986). Πέθανε το Φεβρουάριου του 1987, στην πόλη της Νέα Υόρκης, μετά από επιπλοκές κατά τη διάρκεια επέμβασης αφαίρεσης της χολής του. Ο Γουόρχολ υπήρξε συστηματικός συλλέκτης έργων, κυρίως κοσμημάτων, διακοσμητικής και λαϊκής τέχνης, τα οποία δημοπρατήθηκαν μετά το θάνατό του. Το Μουσείο Άντι Γουόρχολ, με πλούσια συλλογή έργων του, εγκαινιάστηκε το 1994 στο Πίτσμπουργκ.

Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Andy Warhol’s Index (New York, 1967)
  • A: A Novel (New York, 1968)
  • The Philosophy of Andy Warhol (From A to B and Back Again) (1975)
  • Andy Warhol’s Exposures (1979)
  • POPism: The Warhol ’60s (1983)
  • America (1985)
  • The Andy Warhol Diaries (1989)

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • V. Bockris, Warhol, London, 1989
  • F. Feldman and J. Schellmann, Andy Warhol Prints: A Catalogue Raisonné, New York, 1985
  • Thoma E. Crow, Saturday Disasters: Trace and Reference in Early Warhol, Modern Art in the Common Culture, New Haven, 1996: 49-56
  • L. Bolton, Artist in their time: Andy Warhol, Franklin Watts, 2002: 6 – 40
  • Marco Livingstone. "Warhol, Andy." Grove Art Online. Oxford Art Online. 2009
  • "Andy Warhol." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 2009

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11928892w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ «Andy Warhol». (Ολλανδικά) RKDartists. 82875.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 vocab.getty.edu/page/ulan/500006031.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Warhol, Andy» 13  Δεκεμβρίου 2017.
  7. ↑ «Benezit Dictionary of Artists» (Αγγλικά) Oxford University Press. 2006. B00194600. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  9. ↑ 9,0 9,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 1459.
  10. ↑ 10,0 10,1 culture.pl/en/article/the-lost-homeland-and-lasting-identity-of-the-lemko-people.
  11. ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 6246. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  12. ↑ Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/5231. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  14. ↑ «Body Builder (Profile)». Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2021.
  15. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  16. ↑ 5134. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  17. ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/nl/explore/artists/82875. Ανακτήθηκε στις 10  Σεπτεμβρίου 2021.
  18. ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. 82875. Ανακτήθηκε στις 18  Νοεμβρίου 2021.
  19. ↑ Q402510. Ανακτήθηκε στις 26  Ιουλίου 2022.
  20. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000701934. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  21. ↑ www.acmi.net.au/creators/63905.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 rkd.nl/explore/artists/82875.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Άντι_Γουόρχολ&oldid=10134724"