Ο Άνταμ Φρίντελ ή Άνταμ Φρίντελ φον Φρίντελσμπουργκ (Adam Friedel, Adam Friedel von Friedelsburg, περίπου 1780 - περίπου 1868) – ήταν Δανός στρατιωτικός, Φιλέλληνας και τυχοδιώκτης. Είναι γνωστός για τα πορτραίτα του ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης.
Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, μετά από πολλά ταξίδια και αποστολές στα ρωσικά εδάφη κατέληξε στη Ζάκυνθο απ’ όπου πέρασε στην Πελοπόννησο την περίοδο της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης και κατετάγη ως εθελοντής δηλώνοντας ότι είναι υπολοχαγός, βαρόνος Friedel von Friedelsburg με αριστοκρατικές καταβολές.[5]
Γνώρισε από κοντά πολλούς αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης, όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Μάρκος Μπότσαρης, ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Ιωάννης Κωλέττης, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος κ.ά. Όμως η γλωσσομάθεια και η καλλιέργεια του κέρδισαν την εμπιστοσύνη του Δημητρίου Υψηλάντη και του ανατέθηκαν διάφορες αποστολές.[6] Τον Ιούνιο του 1822, όμως, ένας συμπατριώτης του Δανός ανθυπολοχαγός απεκάλυψε τα ψεύδη του. Ο Φρίντελ αποβλήθηκε από τον τακτικό Ελληνικό Στρατό, ταξίδεψε, το 1823 στην Αίγυπτο προσβλέποντας στη συγκέντρωση χρημάτων από τους ομογενείς του για τον Αγώνα. Το 1824 τον συναντάμε στο Μεσολόγγι με τον Λόρδο Βύρωνα. Όταν, όμως, ο Ι.-Ι. Μέγιερ δημοσίευσε στην εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά προειδοποίηση προς τις φιλελληνικές εταιρείες για την αποφυγή του απατεώνα Φρίντελ, ο τελευταίος κατέφυγε στο Λονδίνο όπου άνοιξε λιθογραφείο.[7]
Όταν οι προσδοκίες του για σταδιοδρομία στον στρατό διαλύθηκαν, ο Φρίντελ έδειξε το ταλέντο του στο πεδίο της ζωγραφικής.
Τα 24 πορτρέτα ηγετών της Επανάστασης του Φρίντελ, τα οποία είχε σχεδιάσει εκ του φυσικού και τα οποία λιθογράφησε και επιχρωμάτισε ο J. Bouvier και κυκλοφόρησαν στο Παρίσι και στο Λονδίνο το 1825 και 1826, ενίσχυσαν τις προσπάθειες των Φιλελληνικών Επιτροπών για την προώθηση της Ελληνικής υπόθεσης στην Ευρώπη.[8]
Λόγοι υγείας ανάγκασαν τον Φρίντελ να εγκαταλείψει την Αγγλία, έζησε στη νότια Γαλλία και την Ιταλία και έφτασε ξανά στην Αθήνα στα 1849, χρονιά που του απονεμήθηκε το Αριστείον του Αγώνος και ο Αργυρός Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος. Ταξίδεψε στη Σμύρνη, όπου δίδαξε για δύο χρόνια σε ελληνικό σχολείο, παρέμεινε στην πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου όπου και φιλοτέχνησε προσωπογραφίες πολιτικών προσώπων. Έζησε πάλι για λόγους θεραπείας στη Βοημία και επέστρεψε, στα 1861, και έζησε στην Αθήνα, έως το 1863. Μετά από μικρή παραμονή στην Κωνσταντινούπολη, έρχεται και πάλι στην Αθήνα στα 1865 και καταθέτει μνημόνιο προς τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄ με σειρά δικαιολογητικών, ισχυρισμών και πληροφοριών για τη ζωή και τη δράση του επιζητώντας της απονομή σύνταξης για την προς την Ελλάδα υπηρεσίες του. Δεν γνωρίζουμε πότε και που πέθανε.[7]
Σχετικά πολυμέσα
_Botsaris_Chief_Captain_of_the_Souliotes_-_Friedel_Adam_De_-_1830.jpg)
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Adam Friedel στο Wikimedia Commons