Άλως (μετεωρολογία)

Άλως γύρω από τη Σελήνη.

Στη Μετεωρολογία Άλως ονομάζεται το οπτικό φαινόμενο που προκαλείται από τη διάθλαση του ηλιακού ή σεληνιακού φωτός πάνω στους παγοκρυστάλλους των νεφών. Συνεπώς απαντώνται δύο είδη άλω, οι ηλιακές και οι σεληνιακές. Επειδή βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη παγοκρυστάλλων, τα νέφη που μπορούν να προκαλέσουν το φαινόμενο αυτό βρίσκονται σε ύψος πάνω από 6.000μ. Τέτοια νέφη είναι τα λεγόμενα ανώτερα ή θυσανοστρώματα (Cirrostratus).

Με τον όρο «άλως» παρατηρούνται πολλά φαινόμενα ατελή, κύρια όμως εικόνα της άλω είναι εκείνη που παρατηρείται ως μέγας κύκλος σε απόσταση (ακτίνα) 22° από το κέντρο της πηγής (Ηλίου ή Σελήνης). Ο κύκλος έχει χρώμα λευκό, όταν όμως είναι έντονο το φαινόμενο το εσωτερικό είναι ερυθρό με διάφορες χρωματικές ζώνες (πορτοκαλί, κίτρινη και σπανίως πράσινη) προς το εσωτερικό. Πολύ σπάνια παρατηρείται και κυανή εξωτερική άλως.

Το μέρος του Ουρανού που περικλείει η άλως είναι πάντα ασθενέστερα φωτιζόμενο σε σχέση με την υπόλοιπη έκταση. Στην περίπτωση της άλω των 46° οι παραπάνω χρωματισμοί είναι πολύ ασθενείς. Η άλως των 46° είναι περίπου 5 φορές ασθενέστερη από την πιο "συνηθισμένη" άλω των 22°.

Ανάλογα όμως της θέσης του Ήλιου ή της Σελήνης, το φαινόμενο της άλω μπορεί να συνοδεύεται και με άλλα συναφή φαινόμενα όπως πυλώνες φωτός (ή στήλες), περιφερειακά ή εφαπτόμενα τόξα, περιζενιθιακό τόξο κ.ά.

Στη Μετεωρολογία η μεν "άλως η ηλιακή" συμβολίζεται με κύκλο στον οποίο φέρεται κάθετος και οριζόντια διάμετρος ως σταυρός, ενώ η "σεληνιακή άλως" με άνω ημικύκλιο με οριζόντια διάμετρο και κάθετη ακτίνα (δηλαδή το μισό του συμβόλου της ηλιακής).

Γενικά το φαινόμενο αυτό ανήκει στις «υφεσιακές» καταστάσεις δηλαδή όταν ακολουθεί βαρομετρική ύφεση, χωρίς αυτό όμως να αποτελεί και ασφαλές προγνωστικό κριτήριο καιρού, παρότι συνήθως το ακολουθούν θύελλες.

Στα γεωγραφικά πλάτη όπως της Ελλάδας, περίπου 35° - 41° το φαινόμενο είναι από τα πλέον συνηθισμένα, κυρίως την Άνοιξη και το Φθινόπωρο.