Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 34°53′38″N 33°1′57″E / 34.89389°N 33.03250°E / 34.89389; 33.03250

Άγιος Θεόδωρος
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πανοραμική άποψη Αγίου Θεόδωρου.
Η τοποθεσία του Αγίου Θεοδώρου στην επαρχία Λεμεσού.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Άγιος Θεόδωρος

Το έμβλημα του κοινοτικού συμβουλίου.
ΧώραΚύπρος[1][2]
Διοικητική μονάδαΕπαρχία Λεμεσού[1][2]
Γεωγραφική περιφέρειαΠιτσιλιά[3][4]
Διοίκηση
 • ΣώμαΚοινοτικό Συμβούλιο Αγίου Θεοδώρου[5][6]
 • Κοινοτάρχης Αγίου ΘεοδώρουΣτέφανος Θεοδότου (από 2017)[5][7][8]
 • Μέλος του/τηςΈνωση Κοινοτήτων Κύπρου[7][8]
Έκταση10,4436 km²[9][10]
Υψόμετρο970 μέτρα[11]
Πληθυσμός65 (2011)[12][13]
Γ.Κ.5360[2][1]
Τ.Κ.4870[14]
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος

Ο Άγιος Θεόδωρος ΠιτσιλιάςΆγιος Θεόδωρος Αγρού) είναι κοινότητα της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άγιος Θεόδωρος βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά της οροσειράς του Τροόδους, στους πρόποδες του όρου Παπούτσα.[15] Ανήκει στη γεωγραφική περιοχή της Πιτσιλιάς.[15] Απέχει 32 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό και 54 χιλιόμετρα από τη Λευκωσία.[15] Είναι τοποθετημένο σε υψόμετρο 970 μέτρων.[16] Στα νότια συνορεύει με τον Άγιο Παύλο, στα νοτιοδυτικά με τη Ζωοπηγή, στα δυτικά με τον Άγιο Ιωάννη, στα βόρεια με τον Αγρό, στα βορειοανατολικά με την Άλωνα, στα ανατολικά με το Παλαιχώρι και στα νοτιοανατολικά με τον Άγιο Κωνσταντίνο.

Το χωριό είναι κτισμένο σε επτά λόγους και για το λόγο αυτό ονομάζεται και «Επτάλοφη της Πιτσιλιάς», ονομασία που παραπέμπει στην Επταλόφη της Κωνσταντινούπολης.[17] [18]

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό οφείλει την ονομασία του στον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη.[17][19] Ωστόσο, κάποιοι κάτοικοι του χωριού τιμούσαν και τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα και γι΄ αυτό το χωριό ήταν γνωστό και ως Άγιοι Θεοδώροι.[19] Επιπλέον, επειδή στην Κύπρο υπάρχουν ακόμη 4 χωριά με την ίδια ονομασία, το χωριό φέρει το τοπωνύμιο «Πιτσιλιάς» ή «Αγρού», που προσδίδει και τη γεωγραφική του θέση.[19]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανεβρεθεί στο χωριό, ο Άγιος Θεόδωρος κατοικείται από τον 4ο π.χ. αιώνα. Στην περιοχή Βασιλική υπάρχει μικρός οικισμός ο οποίος κατοικήθηκε από την Ελληνιστική περίοδο (4ο π.χ. αιώνα) και καταστράφηκε ή εγκαταλείφθηκε κατά την Ρωμαϊκή περίοδο (3ο μ.Χ. αιώνα). Στο χωριό έχουν ανεβρεθεί πήλινα αγαλματίδια, θραύσματα αγγείων, χάλκινα νομίσματα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου, λαξευτός τάφος και λυχνάρια.[20]

Επιπλέον, σε θολωτό τάφο ανευρέθηκαν εφτά νομίσματα, τέσσερα μπρούντζινα και τρία αργυρά. Τα δύο μπρούντζινα κόπηκαν από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο (41-54 μ.Χ.) και τα άλλα δύο από τον αυτοκράτορα Τραϊανό (97-117μ.Χ.) . Και τα τέσσερα είναι κυπριακής κοπής του τύπου ΚΟΙΝΟΝ ΚΥΠΡΙΩΝ. Ένα αργυρό τετράδραχμο σε άριστη κατάσταση κόπηκε από τον αυτοκράτορα Βεσπασιανό και φέρει στη μια όψη την κεφαλή του βασιλιά με στεφάνι ελιάς και στην άλλη όψη τον Ναό της Αφροδίτης στην Πάφο με την επιγραφή ΕΤΟΥC ΝΕΟΥ ΙΕΡΟΥ Η (76/77 μ.Χ.) .Τα άλλα δύο αργυρά νομίσματα ήταν δηνάρια (αργύρια) του αυτοκράτορα Τραϊανού που φέρουν στην μια τους όψη την επιγραφή OPTIMUS, τίτλος που αποδόθηκε στον βασιλιά περί το 104 μ.Χ. Τα δύο τελευταία αυτά νομίσματα καθόρισαν και την χρονολόγηση του τάφου στα πρώτα χρόνια του 2ου αιώνα μ.Χ.[20]

Φυσικό περιβάλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Άγιο Θεόδωρο υπάρχουν καταπράσινες εκτάσεις με δέντρα, θάμνους και χρωματιστά λουλούδια που απλώνονται σε όλη περίπου την έκταση του χωριού.[21] Σημαντική θέση έχουν τα αιωνόβια δέντρα του χωριού: η τρεμιθιά κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Κιβωτού, ο «δρυς του Κουτσόφτα» και ο «πεύκος του Κουτσόφτα». Τα τρία αυτά δέντρα είναι προστατευόμενα από το Τμήμα Δασών.[21][22] Επιπλέον, στο χωριό υπάρχουν 39 είδη χλωρίδας και 35 είδη πανίδας (εκ των οποίων 28 είδη πτηνών).[21]

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού από το 1881 έως το 1946 αυξανόταν. Στη συνέχεια ο πληθυσμός ξεκίνησε να μειώνεται λόγω αστυφιλίας. Κάτοικοι του χωριού που εργάζονταν σε Λεμεσό και Λευκωσία άρχισαν σταδιακά να το εγκαταλείπουν.[19][18] Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Αγίου Θεόδωρου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [23]
Απογραφή Πληθυσμός Άνδρες Γυναίκες
1881261[24]—  120141
1891315[25]20.7%145170
1901371[26]17.8%178193
1911416[27]12.1%191225
1921471[28]13.2%210261
1931560[29]18.9%248312
1946693[30]23.8%
1960604[31]-12.8%270334
1973467[32]-22.7%213254
1976395[33][34]-15.4%183212
1982211[35]-46.6%91120
1992138[36][37]-34.6%5781
2001106[38][39]-23.2%5353
201165[12][13]-38.7%3134
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Ναοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο χωριό υπάρχουν 3 ναοί:[40]

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Άγιο Θεόδωρο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ονούφριος Κληρίδης, ο πρώτος που σκοτώθηκε από τους Άγγλους κατά την διάρκεια των Οκτωβριανών (1931) έξω από το Κυβερνείο.[41][18] Επίσης, στον Άγιο Θεόδωρο διατηρούσε κατοικία ο ζωγράφος Αδαμάντιος Διαμαντής, ο οποίος εμπνεόταν από το χωριό και το αποτύπωνε σε αρκετά από τα έργα του.[42][17]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  2. 2,0 2,1 2,2 «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  3. Γιώργος Καρούζης: «Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (Πόλη και Επαρχία)» (Ελληνικά) Λευκωσία. 2001. σελ. 278-280. ISBN-10 9963-566-67-7.
  4. «Ο Άγιος Θεόδωρος με μια ματιά». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2018.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 «Κοινοτικο Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2018.
  6. 6,0 6,1 «Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
  7. 7,0 7,1 7,2 «Union of Cyprus Communities - District of Limassol». (Αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
  8. 8,0 8,1 8,2 «Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου - Επαρχία Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
  9. 9,0 9,1 «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  10. 10,0 10,1 «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  11. 11,0 11,1 «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 3.
  12. 12,0 12,1 «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  13. 13,0 13,1 «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  14. «Agios Theodoros Agrou». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2018.
  15. 15,0 15,1 15,2 «Γεωγραφικές Πληροφορίες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
  16. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
  17. 17,0 17,1 17,2 «Ο Άγιος Θεόδωρος με μια ματιά – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
  18. 18,0 18,1 18,2 Καρούζης 2001, σελ. 278-280
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 «Ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
  20. 20,0 20,1 «Ιστορία – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
  21. 21,0 21,1 21,2 «Φυσικό Περιβάλλον». 9 Μαΐου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2017. 
  22. «Φυσικό Περιβάλλον – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
  23. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  24. 24,0 24,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
  25. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 20.
  26. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
  27. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
  28. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
  29. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
  30. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
  31. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 14.
  32. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  33. «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  34. «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  35. «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  36. «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  37. «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  38. «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
  39. «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
  40. «Εκκλησίες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
  41. «Ο Άγιος Θεόδωρος και οι Εθνικοί Αγώνες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
  42. «Ο Άγιος Θεόδωρος στην τέχνη – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων. σελ. 278-280. ISBN 9963-566-67-7. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]