Trivium

Στα μεσαιωνικά πανεπιστήμια το trivium συνετίθετο από τρία αντικείμενα μελέτης: τη γραμματική, τη λογική και τη ρητορική. Η λέξη είναι Λατινική και σημαίνει «οι τρεις δρόμοι», αυτοί που σχηματίζουν το θεμέλιο της μεσαιωνικής κλασικής εκπαίδευσης.

Αλληγορία της Γραμματικής και της Λογικής/Διαλεκτικής. Φοντάνα Ματζιόρε, Περούτζια.

Περιγραφή

Η γραμματική είναι ο μηχανισμός της γλώσσας. Η λογική (ή διαλεκτική — λογική και διαλεκτική ήταν συνώνυμοι όροι εκείνη την εποχή) είναι η «μηχανική» της σκέψης και της ανάλυσης. Η ρητορική είναι η χρήση της γλώσσας σε ό,τι αφορά στη διδασκαλία και την καθοδήγηση. Οι τρεις δρόμοι θεωρούνταν προπαρασκευαστικά πεδία για το Quadrivium, τους τέσσερις δρόμους δηλαδή που αντιπροσωπεύονταν από την αριθμητική, τη γεωμετρία, τη μουσική και την αστρονομία. Με τη σειρά του το quadrivium θεωρείτο προπαρασκευαστικό για τη σοβαρή μελέτη της φιλοσοφίας και της θεολογίας.

Αλληγορία της Γραμματικής, έργο του Πρισάνους ντελλα Ρόμπια. Μουσείο Έργων του Καθεδρικού, Φλωρεντία.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Joseph, Sister Miriam. The Trivium: The Liberal Arts of Logic, Grammar, and Rhetoric. Paul Dry Books Inc, 2002.
• Winterer, Caroline. "The Culture of Classicism: Ancient Greece and Rome in American Intellectual Life, 1780-1910." Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2002.
• Dorothy L. Sayers, essay, "The Lost Tools of Learning", presented at Oxford, 1947.