Armstrong Whitworth Whitley

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Armstrong Whitworth A.W.38 Whitley
Το A.W.38 Whitley
Τύποςμέσο βομβαρδιστικό
ΚατασκευαστήςArmstrong Whitworth Aircraft
Χώρα προέλευσηςΗνωμένο Βασίλειο
ΣχεδιασμόςJohn Lloyd
Παρθενική πτήση17 Μαρτίου 1936
Πρώτη παρουσίαση1937
Αποσύρθηκε1945
Κύριος χειριστήςRAF
Μονάδες που παρήχθησαν1.800
Αναπτύχθηκε απόArmstrong Whitworth AW.23

Το Armstrong Whitworth A.W.38 Whitley ήταν βρετανικό δικινητήριο μέσο βομβαρδιστικό. Μαζί με τα Vickers Wellington και Handley Page Hampden αποτελούσε τον κορμό της δύναμης βομβαρδισμού της RAF όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Τα Whitley χρησιμοποιήθηκαν σε επιθέσεις ενάντια σε στόχους στη Γερμανία στα πρώτα στάδια του πολέμου, μέχρι την αντικατάστασή τους από τετρακινητήριους τύπους.[1] Τα Whitley χρησιμοποιήθηκαν επίσης σαν αναγνωριστικά από την Παράκτια Διοίκηση της RAF καθώς επίσης στη ρυμούλκηση ανεμοπτέρων, σαν εκπαιδευτικό και σαν μεταγωγικό. Το αεροσκάφος ονομάστηκε έτσι από το ομώνυμο προάστιο του Κόβεντρι, όπου βρίσκονταν εργοστάσιο της Armstrong Whitworth.

Σχεδιασμός και ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύγκριση των διαστάσεων των τριών δικινητήριων βομβαρδιστικών που διέθετε η RAF όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος: το Handley Page Hampden (κίτρινο), το Vickers Wellington (μπλε) και το Whitley (ροζ)

Το Whitley ήταν δημιούργημα του αρχισχεδιαστή της Armstrong Whitworth Aircraft, John Lloyd, προκειμένου να καλυφθεί η Απαίτηση Β.3/34 του Υπουργείου Αεροπορίας για ένα βαρύ νυχτερινό βομβαρδιστικό. Βασίζονταν σχεδιαστικά στο βομβαρδιστικό-μεταγωγικό Armstrong Whitworth AW.23, το οποίο είχε συμμετάσχει χωρίς επιτυχία στον διαγωνισμό από τον οποίο προέκυψε τελικά το Bristol Bombay. Είχε πενταμελές πλήρωμα και ήταν το πρώτο αεροσκάφος με άτρακτο ημί-μονοκόκ δομής.[1]

Το αρχικό πρωτότυπο (K4586) πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση από το αεροδρόμιο του Baginton στις 17 Μαρτίου 1936, με τον αρχιδοκιμαστή πιλότο της εταιρείας Alan Campbell-Orde στα χειριστήρια. Προωθούνταν από δύο αστεροειδείς κινητήρες Armstrong Siddeley Tiger IX των 795 hp. Ακολούθησε δεύτερο πρωτότυπο με ισχυρότερους κινητήρες Tiger XI.[2] Εξ αιτίας της ανάγκης άμεσης αντικατάστασης των διπλάνων βαρέων βομβαρδιστικών της RAF, είχαν ήδη από το 1935 παραγγελθεί 80 Whitley. Από το 35ο και μετά χρησιμοποιήθηκαν οι ισχυρότεροι και περισσότερο αξιόπιστοι υπερτροφοδοτούμενοι κινητήρες Tiger VIII, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί ότι πρόκειται για νέα έκδοση (Mk II). Τα υπόλοιπα αεροσκάφη της αρχικής παραγγελίας ολοκληρώθηκαν σαν Mk II. Ένα εξ αυτών (K7243) χρησιμοποιήθηκε για τη δοκιμή του αστεροειδούς κινητήρα Armstrong Siddeley Deerhound των 1.200 hp.[3] Ακολούθησε το Mk III με τον ανασυρόμενο πυργίσκο πολυβόλων, στα 1938 το Whitley Mk IV και λίγο αργότερα το Mk V, που αποτέλεσε τη βασική έκδοση παραγωγής, με κινητήρες Rolls-Royce Merlin χάρη στους οποίους βελτιώθηκαν σημαντικά οι επιδόσεις.

Επιχειρησιακή ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γραμμή παραγωγής βομβαρδιστικών Whitley Mk.V (1941)

Η πρώτη επιχειρησιακή μονάδα που παρέλαβε τον τύπο ήταν το Νο. 10 Σμήνος, τον Μάρτιο του 1937, προς αντικατάσταση των διπλάνων Handley Page Heyford.[4] Όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ήταν εξοπλισμένα με Whitley επτά Σμήνη, κυρίως με Mk III και Mk IV.[4][5] Εκείνη την περίοδο είχε ξεκινήσει η ένταξη σε υπηρεσία των Mk V.[4][5] Μαζί με τα Handley Page Hampden και Vickers Wellington, τα Whitley χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον στις αρχικές φάσεις της σύρραξης, επιχειρώντας μάλιστα ήδη από την πρώτη νύχτα του πολέμου με αποστολή τη ρίψη προπαγανδιστικών φυλλαδίων πάνω από τη Γερμανία.[6] Εν αντιθέσει με τα πιο σύγχρονα Hampden και Wellington, τα Whitley χρησιμοποιήθηκαν εξ αρχής αποκλειστικά σε νυχτερινές αποστολές και έτσι δεν υπέστησαν τόσο μεγάλες απώλειες όσοι οι άλλοι δύο τύποι. Hampden και Whitley ανέλαβαν την πρώτη αεροπορική επίθεση σε γερμανικό έδαφος, συγκεκριμένα με στόχο τη βάση υδροπλάνων στο Χόρνουμ στη νήσο Ζυλτ.[1] Whitley πραγματοποίησαν επίσης την πρώτη επίθεση σε ιταλικό έδαφος, τη νύχτα 11/12 Ιουνίου 1940.[6]

Παρόλο που ήταν ξεπερασμένο τεχνολογικά ήδη από την αρχή του πολέμου, κατασκευάστηκαν περισσότερες από χίλιες μονάδες όλων των εκδόσεων μέχρι να καταστεί δυνατή η αντικατάσταση του από πιο σύγχρονους τύπους. Τα Whitley της RAF πραγματοποίησαν 8.996 εξόδους, κατά τη διάρκεια των οποίων έριξαν 9845 τόνους βομβών ενώ χάθηκαν 269 βομβαρδιστικά.[7] Τελικά τα αεροσκάφη αποσύρθηκαν από τις μονάδες πρώτης γραμμής στα 1942, αλλά συνεχίστηκε η χρήση τους σαν μεταγωγικά και ρυμουλκά ανεμοπτέρων.

Η British Overseas Airways Corporation (BOAC) παρέλαβε 15 Whitley Mk V που μετατράπηκαν σε μεταφορικά. Ανέλαβαν νυχτερινές αποστολές μεταφοράς προμηθειών από το Γιβραλτάρ στη Μάλτα, με διάρκεια πτήσης της τάξεως των επτά ωρών. Αποδείχθηκαν ασύμφορες, εξ αιτίας της μεγάλης κατανάλωσης καυσίμου και του μικρού φορτίου που μπορούσαν να μεταφέρουν. Τον Αύγουστο του 1942 αντικαταστάθηκαν από Lockheed Hudson και τα 14 Whitley που επιβίωσαν επεστράφησαν στη RAF. Η Παράκτια Διοίκηση της RAF χρησιμοποίησε αεροσκάφη της έκδοσης Mk VII[8][9] ενώ η Αεροπορία του Στόλου (Fleet Air Arm) χρησιμοποίησε μερικά σαν εκπαιδευτικά στα 1944-46.[1]

Εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ένα εκ των δύο πρωτοτύπων

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, είχαν ολοκληρωθεί δύο πρωτότυπα (K4586 και K4587) και η RAF διάθετε 207 αεροσκάφη των εκδόσεων Mk I ως IV.

Mk I
Έκδοση με δύο αερόψυκτους αστεροειδείς κινητήρες Armstrong Siddeley Tiger των 795 hp. Κατασκευάστηκαν 34 μονάδες.
Mk II
Έκδοση με υπερτροφοδοτούμενους κινητήρες Tiger VIII των 920 hp. Κατασκευάστηκαν 46 μονάδες.
Mk III
Έκδοση με κινητήρες Tiger VIII, ανασυρόμενο πυργίσκο πολυβόλων, υδραυλικές θύρες για τον χώρο μεταφοράς βομβών και ικανότητα μεταφοράς μεγαλύτερων βομβών. Κατασκευάστηκαν 80 μονάδες.
Mk IV
Έκδοση με υδρόψυκτους κινητήρες Rolls-Royce Merlin IV των 1030 hp και μεγαλύτερη ακτίνα δράσης. Κατασκευάστηκαν 33 μονάδες.
Mk IVA
Έκδοση με κινητήρες Merlin X των 1145 hp (επτά μονάδες).
Mk V
Η κύρια έκδοση παραγωγής κατά τη διάρκεια του πολέμου. Βασίζονταν στο Mk IV αλλά είχε τροποποιημένους κάθετους σταθεροποιητές, σύστημα αποπάγωσης στο χείλος προσβολής και μηχανικά κινούμενους πυργίσκους πολυβόλων (ο καθένας με τέσσερα πολυβόλα των 7,7 mm).[1] Το πρώτο πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση τον Δεκέμβριο του 1938, ενώ μέχρι τη διακοπή της παραγωγής τον Ιούνιο του 1943 είχαν ολοκληρωθεί 1466.[1]
Mk VI
Έκδοση με κινητήρες Pratt & Whitney ή Merlin XX, δεν υλοποιήθηκε.
Mk VII
Το Mk VII σχεδιάστηκε για χρήση με την Παράκτια Διοίκηση, είχε εξαμελές πλήρωμα και μεγαλύτερη ακτίνα δράσης (3.700 km αντί για 2.011 km των αρχικών εκδόσεων)[1] Διέθετε ραντάρ για να εντοπίζει μονάδες επιφανείας. Κατασκευάστηκαν 146.

Χρήστες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηνωμένο Βασίλειο
RAF
Αεροπορία του Στόλου (Fleet Air Arm)

Πολιτικοί χρήστες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηνωμένο Βασίλειο
British Overseas Airways Corporation (BOAC)

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Whitley[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρόμοια αεροσκάφη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Crosby 2007, σελίδες 48–49.
  2. Swanborough 1997, σελ. 8..
  3. Roberts 1986, σελ. 8.
  4. 4,0 4,1 4,2 Mondey 1994, σελ. 18.
  5. 5,0 5,1 Thetford 1957, p. 27.
  6. 6,0 6,1 Green and Swanborough Air Enthusiast 1979, p. 22.
  7. Moyes 1976, σελ. 327.
  8. U-boat.net/ "U-206." uboat.net. Retrieved: 8 August 2010.
  9. Uboat.net/ "U-751." uboat.net. Retrieved: 8 August 2010.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • "A Modern Heavy Bomber." Flight, 21 October 1937, pp. 396–402.
  • Cheshire, Leonard. Leonard Cheshire V.C. Bomber Pilot. St. Albans, Herts, UK: Mayflower, 1975 (reprint of 1943 edition). ISBN 0-583-12541-7.
  • Crosby, F. The World Encyclopedia of BombersΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. London: Anness Publishing, 2007. ISBN 1-84477-511-9. 
  • Donald, David and Jon Lake. Encyclopedia of World Military Aircraft. London: AIRtime Publishing, 1996. ISBN 1-880588-24-2.
  • Green, William. Famous Bombers of the Second World War. London: Macdonald and Jane's, 1959, (third revised edition 1975). ISBN 0-356-08333-0.
  • Green, William and Gordon Swanborough. "Armstrong Whitworth's Willing Whitley" Air Enthusiast. No. 9, February–May 1979. Bromley, Kent, UK., pp. 10–25.
  • Green, William and Gordon Swanborough. WW2 Aircraft Fact Files: RAF Bombers, Part 1. London: Macdonald and Jane's, 1979. ISBN 0-354-01230-4.
  • Gunston,, Bill. Classic World War II Aircraft Cutaways. Botley, Oxfordshire, UK: Osprey Publishing, 1995. ISBN 1-85532-526-8. 
  • Jackson, A.J. British Civil Aircraft since 1919 (Volume 1). London: Putnam & Company Ltd., 1973. ISBN 0-370-10006-9.
  • Mason, Francis K. The British Bomber since 1914. London: Putnam Aeronautical Books, 1994. ISBN 0-85177-861-5.
  • Mondey, David. The Hamlyn Concise Guide to British Aircraft of World War II. London: Chancellor Press, 1994. ISBN 1-85152-668-4. 
  • Moyes, Philip J.R. The Armstrong Whitworth Whitley. Leatherhead, Surrey, UK: Profile Publications Ltd., 1967.
  • Moyes, Philip J. R. Bomber Squadrons of the RAF and Their Aircraft. London: Macdonald and Jane's, 1976 revised, 1964,. ISBN 0-354-01027-1. 
  • Roberts, R. N. Aircraft Crash Log No.4: Armstrong Whitworth Whitley. Leeds, UK: N. Roberts, 1978. 
  • Roberts,, R. N. The Whitley File. Tonbridge, Kent, UK: Air-Britain (Historians), 1986. ISBN 0-85130-127-4. 
  • Swanborough,, Gordon. British Aircraft at War, 1939-1945. East Sussex, UK: HPC Publishing, 1997. ISBN 0-9531421-0-8. 
  • Thetford, Owen. Aircraft of the Royal Aircraft, 1918-57. London: Putnam & Company Ltd., 1957.
  • Wixey, Ken. Armstrong Whitworth Whitley (Warpaint Series No. 21). Denbigh East, Bletchley, UK: Hall Park Books, 1999. OCLC 65202527