1η χιλιετία π.Χ.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

2η χιλιετία π.Χ. | 1η χιλιετία π.Χ. | 1η χιλιετία μ.Χ.

10ος αιώνας π.Χ. | 9ος αιώνας π.Χ. | 8ος αιώνας π.Χ.| 7ος αιώνας π.Χ. | 6ος αιώνας π.Χ.
5ος αιώνας π.Χ. | 4ος αιώνας π.Χ. | 3ος αιώνας π.Χ.| 2ος αιώνας π.Χ. | 1ος αιώνας π.Χ.

Μυθικό ον με ανθρώπινα και ζωικά χαρακτηριστικά. Ανάγλυφο από τον παλάτι του βασιλιά Σαργών Β' στην πόλη Dur Sharrukin στην Ασσυρία (στο σημερινό Ιράκ), περ. 713–716 π.Χ.. Ανασκαφές του Paul-Émile Botta το έτος 1843–1844.

Η 1η χιλιετία π.Χ. αρχίζει με το έτος 1000 π.Χ. και τελειώνει στις 31 Δεκεμβρίου του έτους 1 π.Χ.. Συμπίπτει χρονικά με την εποχή του σιδήρου, κατά την οποία σημειώνεται η άνοδος, ακμή και πτώση πολλών ισχυρών αυτοκρατοριών.

Η Νεο-ασσυριακή Εποχή ανέδειξε τη δυναστεία των Αχαιμενίδων. Στην Ελλάδα τελειώνει η Γεωμετρική εποχή και διαδέχεται από την Αρχαϊκή την Κλασική και την Ελληνιστική εποχή. Οι Έλληνες ιδρύουν αποικίες στη Μεγάλη Ελλάδα και τη Μικρά Ασία και αναδεικνύουν τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του στο απόγειο της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Στα τέλη της 1ης χιλιετίας π.Χ. σημειώνεται η άνοδος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στη νότια Ασία ανθίζει ο πολιτισμός της Βέδα και η ινδική αυτοκρατορία των Μαούρια. Στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη παρουσιάζονται ο Κελτικός πολιτισμός και οι πολιτισμοί της Προρωμαϊκής εποχής του σιδήρου. Στην Κεντρική Ασία κυριαρχούν οι Σκύθες. Στην Κίνα γράφονται τα έργα της εποχής της άνοιξης και του φθινόπωρου, και ιδρύεται ο Κομφουκιανισμός. Κατά το τέλος της χιλιετίας η Δυναστεία Χαν επεκτείνει τα όρια της Κίνας στην Κεντρική Ασία και ακουμπάει εκεί στα όρια του Μακεδονικού βασιλείου και της Περσίας. Στην ήπειρο της Αμερικής σημειώνεται ο πολιτισμός των Μάγια, ενώ στην Αφρική η αρχαία Αίγυπτος παρακμάζει δίνοντας τη σκυτάλη στον πολιτισμό της Αιθιοπίας. Εμφανίζονται οι θρησκείες (Ιουδαϊσμός, Ζωροαστρισμός, Ινδουισμός, Βέδα, Τζαϊνισμός, Βουδισμός). Τα γράμματα και οι καλές τέχνες ανθίζουν στην Ελλάδα, τη Ρώμη, την Ινδία και την Κίνα. Ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται και υπολογίζεται ότι φτάνει τα 170 - 400 εκατομμύρια.

Γεγονότα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γεγονότα αυτού του τμήματος είναι διαμορφωμένα σύμφωνα με το Γεώσχημα των Ηνωμένων Εθνών

Γεγονότα της 1ης χιλιετίας π.Χ.
  Αφρική Αμερική Ασία Ευρώπη Ωκεανία
10ος αι. π.Χ. 1000 π.Χ. ανάπτυξη του πολιτισμού Nok
1000 π.Χ. παρακμή του Βασιλείου της Γκάνα 		1000 π.Χ. ακμή του Chavín de Huantar στο Περού[1]
1000 π.Χ. Ακμή του οικισμού του Poverty Point στη Λουιζιάνα[1] 		967 π.Χ. Ο Σολομών γίνεται βασιλιάς του Ισραήλ
925 π.Χ. Ο Judah φεύγει από το Ισραήλ. 		1000 π.Χ. Τέλος της Ελλαδικής περιόδου.  
09ος αι. π.Χ. 872 π.Χ. Η πλημμύρα του Νείλου καταποντίζει τον ναό του Λούξορ
836 π.Χ. Εμφύλιος πόλεμος στην Αίγυπτο.
814 π.Χ. Ιδρύεται η Καρχηδόνα 		900 π.Χ. Οι La Venta διαδέχονται τους San Lorenzo Tenochtitlán[1]
900 π.Χ. Ανάπτυξη του πολιτισμού Tres Zapotes
850 π.Χ. Ανάπτυξη του πολιτισμού των Zapotec στο Μεξικό[1] 		  888/884 π.Χ. Νομοθεσία του Λυκούργου στη Σπάρτη.[2]  
08ος αι. π.Χ. 727 π.Χ. Το βασίλειο των Kush κυριεύει την Αίγυπτο, 25η δυναστεία
701 π.Χ. Οι Κουσίτες αποκρούν τους Ασσύριους στην Ιερουσαλήμ. 		800 π.Χ. Ιδρύεται η πόλη Kaminaljuyu από τουε Μάγια
800 π.Χ. Ανάπτυξη του πολιτισμού Adena στο σημερινό Οχάιο[1]
800 π.Χ. Καλλιέργεια καλαμποκιού στην περιοχή του Αμαζώνα[1] 		738 π.Χ. Ο Ασσύριοι εισδύουν στο Ισραήλ.
727 π.Χ. Η Βαβυλώνα αποσπάται από την Ασσυρία
722 π.Χ. Κατάληψη του Ισραήλ από τους Ασσύριους 		800 π.Χ. Ανάπτυξη του πολιτισμού των Ετρούσκων
776 π.Χ. διεξάγονται οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες
753 π.Χ. Ίδρυση της Ρώμης 		 
07ος αι. π.Χ. 700 π.Χ. Αξούμ
674 π.Χ. Ο φαραώ Taharqa αποκρούει επίθεση των Ασσυρίων 		700 π.Χ. Ο Οικισμός Poverty Point (Λουιζιάνα) εγκαταλείπεται[1]
700 π.Χ. Στην ακτή του Περού εγκαταλείπονται οι ναοί.[1] 		700 π.Χ. Ουπανισάδες - Ιερά ινδικά κείμενα
631 π.Χ. Παρακμή και τέλος του βασιλείου της Ασσυρίας 		   
06ος αι. π.Χ. Τήξη σιδήρου από τους Nok πριν από το 500 π.Χ. 600 π.Χ. Ανάπτυξη του πολιτισμού των Paracas (Περού)[1]
600 π.Χ. Σύστημα γραφής ρων Zapotec
600 π.Χ. Παιγνίδια μπάλας στην Olmec[1] 		539 π.Χ. Οι Πέρσες καταλαμβάνουν τη Βαβυλώνα.

528 π.Χ. Ίδρυση του Βουδισμού

509 π.Χ. Ρωμαϊκή Δημοκρατία  
05ος αι. π.Χ. 500 π.Χ. Η Meroe γίνεται κέντρο παραγωγής σιδήρου
500 π.Χ. Εξέλιξη του Αιθιοπικού αλφάβητου Ge'ez 		500 π.Χ. Άνθηση των ιθαγενών της περιοχής Pacific Northwest Coast[1]
500 π.Χ. Ιερογλυφικά ανάγλυφα στο Monte Albán του Ζάποτεκ[1]
450 π.Χ. Οι Ινδιάνοι που κτίζουν λόφους στην Ανατολική και Βόρεια Αμερική[1] 		450 π.Χ. Συγγραφή του Κώδικα Τανάκ
486 π.Χ. Αρχίζει η κατασκευή του Μεγάλης Διώρυγας στην Κίνα 		490 π.Χ. Μάχη του Μαραθώνα
480 π.Χ. Μάχη των Θερμοπυλών
431 π.Χ. Πελοποννησιακός Πόλεμος 		500 π.Χ. Οι Austronesian peoples κατοικούν τη δυτική Πολυνησία
04ος αι. π.Χ. 343 π.Χ. Η Περσία νικά την Αίγυπτο 400 π.Χ. Ανάπτυξη του πολιτισμού Moche στο Περού[1]
350 π.Χ. Αρχή του πολιτισμού Nasca στο νότιο Περού
350 π.Χ. Οι Ίνκα αναπτύσσουν τη μεταλλουργική τέχνη[1] 		334 π.Χ. Οι Έλληνες νικάν τους Πέρσες
321 π.Χ. Ανάπτυξη της Αυτοκρατορίας των Mauryan 		395 π.Χ. Κορινθιακός πόλεμος  
03ος αι. π.Χ. 300 π.Χ. Εξέλιξη της γραφής Tafinagh
300 π.Χ. Η Meroe γίνεται πρωτεύουσα των Kush
202 π.Χ. Μάχη του Zama 		250 π.Χ. Ιερογλυφικά των Μάγια
300 π.Χ. Κεραμική τέχνη στο Περού[1]
250 π.Χ. Επιτύμβιοι λόφοι στη σημερινή δυτική Βιρτζίνια 		221 π.Χ. Δυναστεία του Qin και ένωση της Κίνας 264 π.Χ. Α' Καρχηδονιακός Πόλεμος
218 π.Χ. Β' Καρχηδονιακός Πόλεμος
  
2ος αι. π.Χ. 200 π.Χ. ίδρυση της πόλης Djenné
200 π.Χ. Ολοκληρώθηκε το αλφάβητο των Meroitic 		200 π.Χ. Ανθίζει ο πολιτισμός του Zapotec στο Μεξικό[1]
200 π.Χ. Μαρασμός του μεγάλου συγκροτήματος ναών στο Chavín de Huántar του Περού[1]
200 π.Χ. Τάφοι με πολύτιμα κτερίσματα στη Malagana της Κολομβίας[1] 		185 π.Χ. Πτώση της Αυτοκρατορίας των Maurya 149 π.Χ. Γ' Καρχηδονιακός Πόλεμος  
01ος αι. π.Χ.   20 π.Χ. Οι Meroites αντικρούουν τους Ρωμαίους 100 π.Χ. Ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων κατά μήκος του Μισισίπι[3]
100 π.Χ. Ανάπτυξη του Teotihuacan στο Μεξικό[3]
50 π.Χ. Ανάπτυξη του Ipiutak στην Αλάσκα[3] 		  146 π.Χ. Μάχη της Λευκόπετρας
31 π.Χ. Ναυμαχία του Ακτίου 		 

Σημαντικές προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αναφορές σε αυτό το τμήμα είναι διαμορφωμένες σύμφωνα με το Γεώσχημα των Ηνωμένων Εθνών

Σημαντικές προσωπικότητες της 1ης χιλιετίας π.Χ.
  Αφρική Αμερική Ασία Ευρώπη Ωκεανία
10ος αι. π.Χ. Δαβίδ
Ζωροάστρης[4] 		   
09ος αι. π.Χ.       Όμηρος[5]  
08ος αι. π.Χ.     Ησαΐας Ρωμύλος και Ρέμος  
07ος αι. π.Χ.   Lehi[6] Ιερεμίας    
06ος αι. π.Χ.     Mahavira[7]
Λάο Τσε[8]
Κύρος Β'[9] 		Λεωνίδας  
05ος αι. π.Χ.     Σιντάρτα Γκαουτάμα[10]
Κομφούκιος[11]
Δαρείος Α' 		Περικλής
Σωκράτης
Πλάτων[12] 		 
04ος αι. π.Χ.     Pānini
Τσαντραγκούπτα Μαούρυα
Μέγκιος[13] 		Αριστοτέλης[14]
Αλέξανδρος ο Μέγας[15] 		 
03ος αι. π.Χ.     Ashoka[16]
Pingala
Τσιν Σι Χουάνγκ[17] 		Ευκλείδης[18]
Αρχιμήδης[19]
  
02ος αι. π.Χ. Αννίβας   Jonathan Maccabaeus
Emperor Wu of Han 		   
01ος αι. π.Χ.  Κλεοπάτρα   Ηρώδης ο Μέγας
Sima Qian 		Μάρκος Τύλλιος Κικέρωνας
Ιούλιος Καίσαρας[20]
Βιργίλιος 		 

Εφευρέσεις και ανακαλύψεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επικοινωνία Μαθηματικά και επιστήμες Γεωργία Συγκοινωνίες Πολεμική τέχνη

 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 «World Timeline of the Americas 1000 π.Χ. - AD 200». The British Museum. 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2009. 
  2. ↑ Karl Otfried Müller (1797-1840), μετάφραση George Cornewall Lewis (1806-1863) και Henry Tufnell (1805-1854), επιμ. (1839). The history and antiquities of the Doric race (στα Αγγλικά). Λονδίνο: Murray. σελίδες Τόμος Β'. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2009. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «World Timeline of the Americas 200 π.Χ. - AD 600». The British Museum. 2005. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2009. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Ζωροάστρης έχει αύξοντα αριθμό 93
  5. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Όμηρος έχει αύξοντα αριθμό 98
  6. ↑ Legendary character
  7. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Mahavira έχει αύξοντα αριθμό 100
  8. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Λάο Τσε έχει αύξοντα αριθμό 73
  9. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Κύρος Β' έχει αύξοντα αριθμό 87
  10. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Σιντάρτα Γκαουτάμα έχει αύξοντα αριθμό 4
  11. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Κομφούκιος έχει αύξοντα αριθμό 5
  12. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Πλάτων έχει αύξοντα αριθμό 40
  13. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Mencius έχει αύξοντα αριθμό 92
  14. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Αριστοτέλης έχει αύξοντα αριθμό 13
  15. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Αλέξανδρος ο Μέγας έχει αύξοντα αριθμό 33
  16. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Asoka έχει αύξοντα αριθμό 53
  17. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Shih Huang Ti έχει αύξοντα αριθμό 17
  18. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Ευκλείδης έχει αύξοντα αριθμό 14
  19. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Αρχιμήδης έχει αύξοντα αριθμό 102
  20. ↑ Hart, Michael H. (2000). The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History. Citadel. ISBN 0806513500.  Ο Ιούλιος Καίσαρας έχει αύξοντα αριθμό 67
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 «Who Built it First». Ancient Discoveries. A&E Television Networks. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2009. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=1η_χιλιετία_π.Χ.&oldid=10142414"