Το ελληνικόν θαύμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το ελληνικόν θαύμα
ΣκηνοθεσίαΔημήτριος Γαζιάδης
ΠρωταγωνιστέςΓκεόργκι Αζαγκαρόφ
Σοφία Κρούπενσκα-Λίρσκα
ΦωτογραφίαΓιόζεφ Χεπ
Εταιρεία παραγωγήςΝταγκ Φιλμ
Πρώτη προβολή1921
ΠροέλευσηΕλλάδα
Προϋπολογισμός38.408,50 δραχμές

Το ελληνικόν θαύμα είναι βωβή ελληνική κινηματογραφική ταινία παραγωγής 1921, η οποία είναι η παλαιότερη σωζόμενη ελληνική ταινία μυθοπλασίας. Πρόκειται για κινηματογραφική ταινία του Δημήτρη Γαζιάδη.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η υπόθεση της ταινίας αφορά την εθελοντική συμμετοχή της μεσοαστικής αθηναϊκής οικογένειας Θεοφιλάτου στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας.

Η ταινία ξεκινά με την οικογένεια Θεοφιλάτου (οι δύο σύζυγοι και το πεντάχρονο παιδί τους) να τρώει ευτυχισμένη στη βεράντα, ενώ τους σερβίρει η οικιακή βοηθός. Στη συνέχεια, το ζεύγος Θεοφιλάτου πηγαίνει περίπατο στο άλσος, ενώ το βράδυ η μητέρα συνοδεύει το παιδί στο γραφείο του πατέρα του για την καθιερωμένη "καληνύχτα", πριν το οδηγήσει στο δωμάτιό του για να κοιμηθεί. Ακολουθούν παρόμοιες σκηνές οικογενειακής γαλήνης.

Η αθηναϊκή κοινωνία συγκλονίζεται στην είδηση του βασιλικού διαγγέλματος για τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Οι εφημεριδοπώλες τρέχουν σε όλη την πόλη να διαδώσουν τα νέα. Στο μεταξύ, στο σπίτι της οικογένειας, η μητέρα παίζει με το παιδί στον κήπο. Γυρνώντας στο σπίτι, ο Θεοφιλάτος διαβάζει το διάγγελμα και στέκεται προβληματισμένος. Μόλις φτάσει, το παιδί του τον υποδέχεται με χαρούμενες φωνές. Ο Θεοφιλάτος δίνει στη σύζυγό του την εφημερίδα και εκείνη διαβάζει μεγαλόφωνα τα νέα. Ενώ όλοι σωπαίνουν σκυθρωποί, το παιδί αναφωνεί "Ζήτω ο πόλεμος!".

Ο Θεοφιλάτος κατεβαίνει στο κέντρο της πρωτεύουσας, όπου ενώνεται με πλήθος κόσμου που ζητωκραυγάζει απαντώντας στο κάλεσμα του βασιλιά. Η ταινία συνεχίζει με αλληλουχία σκηνών από ηρωικές μάχες και πατριωτικών αναφορών στη "Μεγάλη Ελλάδα". Στο τέλος της ταινίας, ο Ελληνισμός και η ορθοδοξία θριαμβεύουν.

Παραγωγή και παραλειπόμενα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν Το ελληνικόν πατριωτικόν θαύμα. Γυρίστηκε το 1921 από την εταιρεία Νταγκ Φιλμ, που ανήκε στην οικογένεια του σκηνοθέτη, και χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από το Υπουργείο Εξωτερικών.[1]

Από τα χαρακτηριστικά της ταινίας είναι το λεπτομερές σενάριο και οι ξένοι πρωταγωνιστές. Βασικοί ηθοποιοί ήταν δύο Ρώσοι εμιγκρέδες, ο Γκεόργκι Αζαγκαρόφ και η Σοφία Κρούπενσκα-Λίρσκα («Πολωνίς» κατά τις εφημερίδες της Σμύρνης)· τους δευτερεύοντες ρόλους έπαιξαν μια ηλικιωμένη Ρωσίδα (στον ρόλο της μητέρας του πρωταγωνιστή) κι ένα ντόπιο κοριτσάκι (σ’ εκείνον του παιδιού του). Κατά την παραμονή τους στη Σμύρνη οι πρωταγωνιστές έγιναν δεκτοί μ΄ ενθουσιασμό από τον τοπικό ελληνικό Τύπο, μάλλον όμως δυσαρέστησαν τον σκηνοθέτη. Κατόπιν εορτής, ο τελευταίος κατήγγειλε έτσι τη Λίρσκα στους εργοδότες του για «όργια» που θα τους περιέγραφε «προφορικώς».[2] Κομπάρσοι ήταν οι ίδιοι οι στρατιώτες.

Ακόμη, γίνεται χρήση ντεκόρ για τις σκηνές του εσωτερικού του σπιτιού της οικογένειας ενώ υπάρχουν και σκηνές γυρισμένες σε διάφορους φυσικούς χώρους όπως καράβια, στρατόπεδα και πεδία μαχών. Εξωτερικά γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στο κέντρο της Αθήνας, στην Κηφισιά, στον Πειραιά και στο Φάληρο.[2]

Ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου που υπέβαλε η DAG Film στο υπουργείο (25 Ιουνίου 1921) ήταν 18.350 δραχμές, ο τελικός όμως λογαριασμός (27 Ιουνίου 1922) ανήλθε στις 38.408,50 – υπέρβαση δαπανών κατά 110%!. Με τα δημόσια οικονομικά αποψιλωμένα λόγω πολέμου, εταιρεία και υπουργείο κατέληξαν τελικά σε συμβιβαστικό διακανονισμό για 28.000 δρχ. (1 Αυγούστου 1922).[2]

Το τρίπτυχο πατρίδα-θρησκεία-οικογένεια προβάλλεται στην ταινία ενώ τονίζεται η συμβολή στην εθνική προσπάθεια της αστικής τάξης, η οποία εύρωστη οικονομικά και μορφωμένη στέκεται πρωτοπόρα και την ακολουθεί ο λαός λόγω της χαμηλής οικονομικής και μορφωτικής του στάθμης.

Όλες οι σκηνές μάχης της ταινίας είναι φτιαχτές. Όπως έγραψε η εφημερίδα «Πρωτεύουσα», ζητώντας μάλιστα να κατασχεθεί η ταινία από την αστυνομία, πρόκειται περί «μιας δήθεν πολεμικής ταινίας μαγειρευθείσης από τον φωτογράφον κ. Γαζιάδην».[2]

Η ταινία δεν προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες, επειδή στο μεταξύ είχε μεσολαβήσει η Μικρασιατική Καταστροφή.[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Φωτεινή, Τομαή (11 Ιανουαρίου 2014). ««Το ελληνικόν θαύμα»». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2021. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Το «ελληνικό θαύμα» του 1921». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2021. 
  3. Δελβερούδη, Ελίζα Άννα (Νοέμβριος 2008). «Η οικογένεια Γαζιάδη και η DAG Film Co» (PDF). Ελευθέριος Βενιζέλος και Πολιτιστική Πολιτική - Πρακτικά Συμποσίου. Μουσείο Μπενάκη. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2021. 

Βιβλιογραφική πηγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Φώτος Λαμπρινός, «Κινηματογραφικές απαρχές. Τα πρώτα βήματα του Ελληνικού κινηματογράφου», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, τομ. 6 Η Εθνική ολοκλήρωση (1909-1922), Από το κίνημα στο Γουδί ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2003, σελ. 223

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]