Τζον Οκέλο
| Τζον Οκέλο | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1937 Lango sub-region |
| Θάνατος | 1971 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ουγκάντα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός στρατιωτικός[1] |
Ο Τζον Γκίντεον Οκέλο (John Gideon Okello, 1937, Περιοχή Λάγκο, Ουγκάντα - 1971) ήταν ανατολικοαφρικανός επαναστάτης και ηγέτης της Ζανζιβαρινής Επανάστασης το 1964. Αυτή η επανάσταση ανέτρεψε τον Σουλτάνο Τζαμσίντ μπιν Αμπντουλά και οδήγησε στην ανακήρυξη της Ζανζιβάρης ως δημοκρατίας.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νεότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λίγα είναι γνωστά για την νεότητα του Οκέλο. Βαπτίστηκε σε ηλικία δύο ετών και του δόθηκε το βαπτιστικό όνομα Γκίντεον (Γεδεών). Έμεινε ορφανός σε ηλικία έντεκα ετών και μεγάλωσε με συγγενείς του. Όταν έγινε δεκαπέντε ετών έφυγε και βρήκε δουλειά σε διάφορα μέρη στην Ανατολική Αφρική. Κατά καιρούς ο Οκέλο δούλευε ως υπάλληλος, υπηρέτης, κηπουρός και άλλες δουλειές. Αργότερα εκπαιδεύτηκε ώστε να γίνει χτίστης. Συνελήφθη στο Ναϊρόμπι της Κένυας για λόγους που δεν είναι σαφείς και παρέμεινε στην φυλακή για δύο χρόνια, κατά την διάρκεια των οποίων ανέπτυξε ενδιαφέρον στις επαναστατικές ιδέες.
Υπάρχουν υποθέσεις ότι για κάποια περίοδο ο Οκέλο έζησε στην Κούβα και διδάχτηκε κομμουνιστικές ιδέες από τον Φιντέλ Κάστρο.
Αστυνομικός στην Πέμπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1959 ο Οκέλο βρέθηκε στο νησί Πέμπα, όπου προσπάθησε να βρει δουλεία σε ένα από τα αγροκτήματα αλλά τελικά έγινε αστυνομικός. Έγινε μέλος του κόμματος Αφρο-Σιράζι του Αμπέιντ Καρούμε. Το κόμμα αυτό αντιτίθονταν στην κυριαρχική θέση της αραβικής μειονότητας στα νησιά Ουγκούτζα και Πέμπα.
Επαναστάτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Οκέλο έφυγε για την Ζανζιβάρη το 1963 όπου ήρθε σε επαφή με την Ένωση Νεολαίας Αφρο-Σιράζι, οργάνωση νεολαίας του κόμματος Αφρο-Σιράζι. Η Ένωση Νεολαίας αγωνίζονταν για επανάσταση ενάντια στην εξουσία των Αράβων. Στην Ζανζιβάρη ο Οκέλο ήταν επίσης μέλος του Σωματίου Βαφέων. Στον ελεύθερο χρόνο του δημιούργησε ένα μικρό στρατό από αποφασισμένους αφρικανούς εθνικιστές. Αυτός ο στρατός ακολουθούσε τους αυστηρούς κανόνες του Οκέλο, σεξουαλική αποχή, και αποχή από ωμό κρέας και αλκοόλ.
Ο πολύ θρησκευόμενος Οκέλο είχε πειστεί ότι είχε λάβει εντολές στα όνειρά από τον Θεό ώστε να καταργήσει την εξουσία των Αράβων και να εγκαθιδρύσει επαναστατικό κράτος στην Ζανζιβάρη και την Πέμπα. Την νύχτα πριν την επανάσταση ο Οκέλο έδωσε διαταγή στους άνδρες του να σκοτώσουν όλους τους Άραβες μεταξύ 18 και 25 ετών, να μην πειράξουν τις έγκυες και να μην βιάσουν παρθένες.
Εξέγερση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 12 Ιανουαρίου 1964 με την λαϊκή υποστήριξη της καταπιεσμένης αφρικανικής πλειοψηφίας του νησιού, ο Οκέλο και οι άνδρες του προέλασαν προς την πρωτεύουσα της Ζανζιβάρης, στην Λίθινη Πόλη, όπου ζούσε ο Σουλτάνος. Παρόλο που δεν ήταν καλά οπλισμένοι αιφνιδίασαν την αστυνομική δύναμη και κατέλαβαν την εξουσία.
Κατά την διάρκεια ραδιοφωνικής ομιλίας του ο Οκέλο αναφέρθηκε στον εαυτό του ως «αρχιστράτηγος της Ζανζιβάρης και της Πέμπα». Έδωσε διαταγή στον Σουλτάνο να σκοτώσει την οικογένειά του και μετά να αυτοκτονήσει αλλιώς θα το έκανε ο ίδιος. Ωστόσο ο Σουλτάνος είχε ήδη διαφύγει με ασφάλεια και αργότερα θα βρίσκονταν στη Βρετανία. Ο πρωθυπουργός και άλλοι υπουργοί κατάφεραν επίσης να διαφύγουν.
Το πραξικόπημα οδήγησε στην σφαγή 5.000 με 20.000 Αράβων των οποίων οι οικογένειες ζούσαν στη Ζανζιβάρη για αιώνες. Η σφαγή έγινε μεταξύ 18 και 20 Ιανουαρίου και είναι λίγα πράγματα γνωστά για αυτή.
Ο παραγκωνισμός του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Οκέλο δημιούργησε ένα Επαναστατικό Συμβούλιο και έκανε τον ηγέτη του Κόμματος Αφρο-Σιράζι, Σείχ Αμπέιντ Καρούμε, πρόεδρο και τον ηγέτη του (αραβικού) κόμματος Umma, Αμπντουλραμάν Μουχάμαντ Μπαμπού πρωθυπουργό (αργότερα αντιπρόεδρο). Αμφότεροι οι Καρούμε και Μπαμπού δεν ήταν ενήμεροι για το πραξικόπημα. Και οι δύο βρίσκονταν στην Τανγκανίκα, αλλά επέστρεψαν στην Ζανζιβάρη, όπου τους υποδέχτηκε ο Οκέλο. Εντούτοις, ούτε ο Καρούμε ούτε ο Μπαμπού ήθελαν να συνεργαστούν μαζί του. Εν συνεχεία ο Οκέλo έδειξε ότι ήταν πολύ ασταθής ώστε να παίξει οποιοδήποτε ρόλο στην κυβέρνηση και παραγκωνίστηκε σιωπηλά από τον Καρούμε, ο οποίος του επέτρεψε να διατηρήσει τον τίτλο του αρχιστράτηγου.[2][3]
Στις 3 Φεβρουαρίου αποκαταστάθηκε η κανονικότητα στη Ζανζιβάρη και ο Καρούμε ήταν σχεδόν καθολικά αποδεκτός ως πρόεδρος.[4] Ο Οκέλο σχημάτισε μία παραστρατιωτική μονάδα, γνωστή ως Στρατιωτική Δύναμη Ελευθερίας ( Freedom Military Force, FMF) αποτελούμενη από τους υποστηρικτές του, για την οποία είναι γνωστό ότι περιπολούσε στους δρόμους εμπλεκόμενη και σε λεηλασίες.[5][6]
Εκτός από την βίαια ρητορική του Οκέλο, η τραχιά αγγλική προφορά του και η χριστιανικές πεποιθήσεις του συνέβαλαν στην αποξένωσή με πολλούς μετριοπαθείς Ζανζιβαρινούς και Μουσουλμάνους του ASP.[7] By March many of his FMF had been disarmed by Karume's supporters and an Umma Party militia.[6][7] Όταν προσπάθησε να επιστρέψει από ένα ταξίδι του στην ενδοχώρα του αρνήθηκε η είσοδος στη χώρα και απελάθηκε στην Ταγκανίκα και μετά στην Κένυα, πριν επιστρέψει τελικά στην γενέτειρά του, Ουγκάντα.[7] Στις 11 Μαρτίου του αφαιρέθηκε επίσημα ο βαθμός του αρχιστράτηγου.[8]
Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός σχηματίστηκε από την κυβέρνηση τον Απρίλιο και ολοκλήρωσε τον αφοπλισμό των υπόλοιπων δυνάμεων του Οκέλο.[7] Στις 26 Απριλίου ο Καρούμε ανακοίνωσε ότι είχε αρχίσει διαπραγματεύσεις για ένωση με την Ταγκανίκα και σχηματισμό του νέου κράτους της Τανζανίας.[9]
Υποθέσεις σχετικά με τον θάνατό του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Οκέλο εν συνεχεία βρέθηκε στην Κένυα, στο Κονγκό- Κινσάσα και στην Ουγκάντα. Φυλακίστηκε αρκετές φορές ενώ θεάθηκε τελευταία φορά με τον πρόεδρο της Ουγκάντας Ιντί Αμίν το 1971. Στο βιβλίο «Revolution on Zanzibar» του Ντον Πέτερσον (Don Petterson) εν πολλοίς εκφράζεται η υπόθεση ότι ο Ιντί Αμίν τον έβλεπε ως απειλή και κανόνισε την δολοφονία του.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ Parsons 2003, σελ. 107
- ↑ Speller 2007, σελ. 7
- ↑ The Times (of London) (4 February 1964), «Zanzibar Quiet, With New Regime Firmly Seated», New York Times: 9, http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB0811FB3E5415738DDDAD0894DA405B848AF1D3
- ↑ Speller 2007, σελ. 15
- ↑ 6,0 6,1 Sheriff & Ferguson 1991, σελ. 242
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Speller 2007, σελ. 17
- ↑ Conley, Robert (12 March 1964), «Zanzibar Regime Expels Okello», New York Times: 11, http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F10B14FC3A5C147A93C0A81788D85F408685F9
- ↑ Conley, Robert (27 April 1964), «Tanganyika gets new rule today», New York Times: 11, http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F50910F9385B1B728DDDAE0A94DC405B848AF1D3
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bakari, Mohammed Ali (2001), The Democratisation Process in Zanzibar, GIGA-Hamburg, ISBN 3928049712, http://books.google.co.uk/books?id=9yCSamtUeiAC.
- Clayton, Anthony (1999), Frontiersmen:Warfare in Africa since 1950, Taylor & Francis, ISBN 1857285255, http://books.google.co.uk/books?id=Zg5hipdurBkC.
- Kalley, Jacqueline Audrey; Schoeman, Elna; Andor, Lydia Eve (1999), Southern African Political History, Greenwood Publishing Group, ISBN 0313302472, http://books.google.co.uk/books?id=oVrVK2ElINMC.
- Okello, John (1967) Revolution in Zanzibar East African Publishing House
- Parsons, Timothy (2003), The 1964 Army Mutinies and the Making of Modern East Africa, Greenwood Publishing Group, ISBN 0325070687, http://books.google.co.uk/books?id=KoLbjlIYLzwC.
- Plekhanov, Sergey (2004), A Reformer on the Throne: Sultan Qaboos Bin Said Al Said, Trident Press Ltd, ISBN 1900724707, http://books.google.co.uk/books?id=-U8BL-tEPLwC.
- Sheriff, Abdul; Ferguson, Ed (1991), Zanzibar Under Colonial Rule, James Currey Publishers, ISBN 0852550804, http://books.google.co.uk/books?id=FxUCbQeKjogC.
- Shillington, Kevin (2005), Encyclopedia of African History, CRC Press, ISBN 1579582451, http://books.google.co.uk/books?id=Ftz_gtO-pngC.
- Speller, Ian (2007), «An African Cuba? Britain and the Zanzibar Revolution, 1964.», Journal of Imperial and Commonwealth History 35 (2): 1–35, http://eprints.nuim.ie/archive/00000841/.
|