Συναγωγή Μοναστηριωτών
| Συναγωγή Μοναστηριωτών קהל קדוש מונאסטירליס | |
|---|---|
 Άποψη του εξωτερικού της Συναγωγής Μοναστηριωτών. | |
| Βασικές πληροφορίες | |
| Τοποθεσία | Οδός Συγγρού 35, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα |
| Υπαγωγή | Ορθόδοξος Ιουδαϊσμός |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έτος αφιέρωσης | 1927 |
| Εκκλησιαστικό ή οργανωτικό καταστατικό | Λειτουργική |
| Αρχιτεκτονική περιγραφή | |
| Αρχιτέκτονας/Αρχιτέκτονες | Ernst Loewy (Ε. Λεβί) (1878-1943) |
| Αποπεράτωση | 1927 |
Η Συναγωγή Μοναστηριωτών (εβραϊκά: קהל קדוש מונאסטירליס) βρίσκεται στην οδό Συγγρού 35 στη Θεσσαλονίκη και αποτελεί την σημαντικότερη από τις τρεις συναγωγές που βρίσκονται στην πόλη.[1]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιστορία της συναγωγής είναι συνδεδεμένη με αυτή της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. Χτίστηκε χάρη σε δωρεές από εβραϊκές οικογένειες που κατάγονταν από το Μοναστήρι της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας και είχαν εγκατασταθεί στη πόλη στη διάρκεια της δεκαετίας του 1910. Ιδιαίτερη για την ανέγερση της συναγωγής ήταν η δωρεά της Ίντας Αροέστη στη μνήμη του συζύγου της Ισαάκ. Η συναγωγή σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ernst Loewy (1878-1943)[2] με καταγωγή από την Αυστροουγγαρία. Με βάση το Karlsbad της Τσεχοσλοβακίας, επισκεπτόταν συχνά τη Θεσσαλονίκη καθώς εργαζόταν για την Αυστριακή εταιρία κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη-Βιέννη. Ο Loewy εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Θεσσαλονίκη το 1938. Η θεμελίωση της συναγωγής έγινε το 1925 και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν δύο χρόνια αργότερα. Η συναγωγή εγκαινιάστηκε το 1927 από τον τότε τοποτηρητή της Αρχιραβινείας Θεσσαλονίκης Χάιμ Ραφαέλ Χαμπίμπ.
Κατά την περίοδο της Κατοχής η συναγωγή αποτελούσε το κεντρικό σημείο του γκέτο που είχε δημιουργηθεί με εντολή των ναζιστικών δυνάμεων κατοχής. Μετά την εκτόπιση του συνόλου του εβραϊκού πληθυσμού από την πόλη το κτίριο της συναγωγής χρησιμοποίησε ο Ερυθρός Σταυρός ως αποθήκη. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος αποφεύχθηκε η καταστροφή του και διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση[3][4].
Τον Νοέμβριο του 1944, βρήκαν καταφύγιο στο κτίριο οι ελάχιστοι Εβραίοι που είχαν διασωθεί από το Ολοκαύτωμα. Εκεί πραγματοποιήθηκε συνέλευση και εκλέχτηκε διοικητικό συμβούλιο με σκοπό την οργάνωση της κοινότητας. Με την επιστροφή των ολιγάριθμων επιζώντων από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, η εβραϊκή κοινότητα επανασυστάθηκε εκ νέου και η Συναγωγή Μοναστηριωτών αποτέλεσε την κεντρική συναγωγή του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης.
Τον Ιούνιο του 1978, η Συναγωγή υπέστη σοβαρές καταστροφές από το μεγάλο σεισμό που έπληξε την πόλη της Θεσσαλονίκης και η λειτουργία της σταμάτησε μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες αναστήλωσης[5][6][7]. Το 2016 ολοκληρώθηκε η ιστορική αναπαλαίωση της συναγωγής Μοναστηριωτών[8] κατά την οποία ανακαινίστηκαν και οι υποδομές του ιστορικού κτιρίου, από τον αρχιτέκτονα Ηλία Μεσσίνα και τους KARD Architects - Δημήτρη Ραϊδη και Αλέξανδρο Κουλουκούρη[9]. Το έργο πραγματοποιηθήκε με τη στήριξη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Συναγωγές». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2016.
- ↑ Messinas, Elias. (2022).The Synagogues of Greece: A Study of Synagogues in Macedonia and Thrace: With Architectural Drawings of all Synagogues of Greece. Seattle: KDP (ISBN 979-8-8069-0288-8), 72-73.
- ↑ «Συναγωγές». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2016.
- ↑ «Η Θεσσαλονίκη παλιά: Μια συναγωγή με ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Συναγωγές Θεσσαλονίκης».
- ↑ «Συναγωγή Μοναστηριωτών». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2016.
- ↑ «Συναγωγή "Μοναστηριωτών"».
- ↑ "Αισθητική και Λειτουργική Αναβάθμιση Εβραϊκής Συναγωγής" ΚΤΙΡΙΟ 3 (2018)[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Messinas, Elias. (2022).The Synagogues of Greece: A Study of Synagogues in Macedonia and Thrace: With Architectural Drawings of all Synagogues of Greece. Seattle: KDP (ISBN 979-8-8069-0288-8), 73.
Επιπλέον Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μεσσίνας, Ηλίας. Οι Συναγωγές της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 1997. (ISBN 960-336-010-4).
- Messinas, Elias. The Synagogues of Greece: A Study of Synagogues in Macedonia and Thrace: With Architectural Drawings of all Synagogues of Greece. Seattle: KDP, 2022. (ISBN 979-8-8069-0288-8)
