Στέφανος Κότσιανος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στέφανος Κότσιανος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση27  Δεκεμβρίου 1908
Πολύγυρος
Θάνατος7  Ιανουαρίου 1989
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδικηγόρος
πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Χαλκιδικής)

Ο Στέφανος Αθαν. Κότσιανος (Πολύγυρος, 27 Δεκεμβρίου 1908 - 7 Ιανουαρίου 1989) ήταν Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χαλκιδικής, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος, Αντιπρόεδρος και Γενικός Γραμματέας της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Χαλκιδικής.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια και πήρε το όνομά του επειδή γεννήθηκε την ημέρα που εορτάζεται ο Άγιος Στέφανος.[1] Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, στις 29 Ιανουαρίου 1949. Νωρίτερα, πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, πολεμώντας στα βουνά της Αλβανίας, έχει αποτυπώσει μάλιστα σε μεταγενέστερα σημειώματά του ορισμένες εντυπώσεις του από τον πόλεμο αυτό. Στην Κατοχή πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, από τους κόλπους του ΕΑΜ, ιδιαίτερα μετά την εν ψυχρώ δολοφονία, στις 22 Αυγούστου 1943, του αγαπημένου αδελφού του Γιαννάκη Αθ. Κότσιανου.

Η πορεία του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνέγραψε πολλές νομικές εργασίες και ιστορικές μελέτες, ιδίως για τη Χαλκιδική, ως νομικός εξειδικευμένος στο Δίκαιο και ως αναγνωρισμένος ιστοριοδίφης.

Στις εκλογές του 1951 εξελέγη βουλευτής Χαλκιδικής με την ΕΠΕΚ (Εθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου) του Ν. Πλαστήρα [2]. Κατέρχεται και πάλι αργότερα στις εκλογές με την ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις) του Κ. Καραμανλή, χωρίς να καταφέρει να εκλεγεί.

Το 1954 έγινε πρόεδρος του Παγχαλκιδικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.[1] Συνεργάστηκε με πλήθος τοπικών και μή εφημερίδων, ενώ δημοσίευσε πλήθος άρθρα, ποικίλου περιεχομένου, στις εφημερίδες «Φωνή της Χαλκιδικής», «Η Χαλκιδική», «Η Παγχαλκιδική», «Ο Πρωτοπόρος της Χαλκιδικής», «Το Μέλλον της Χαλκιδικής», σε όλα σχεδόν τα τεύχη των «Χρονικών της Χαλκιδικής», στο «Φως της Χαλκιδικής», στους «Αντίλαλους της Αρναίας», στη «Συνεταιριστική Ενημέρωση», επίσης σε εφημερίδες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, όπως η «Πρωία», το «Ελεύθερον Βήμα», η «Ελευθερία», η «Νέα Αλήθεια», το «Φως της Θεσσαλονίκης», και σε περιοδικά όπως η «Μακεδονική Ζωή» της Θεσσαλονίκης, όπως επίσης και στο «Νομικό Βήμα» της Αθήνας και στον «Αρμενόπουλο» της Θεσσαλονίκης.

Ο Στέφανος Κότσιανος ήταν παντρεμένος με την Καίτη Κοτσιάνου.[1] Απεβίωσε στις 7 Ιανουαρίου 1989. Επάνω στη μαρμάρινη πλάκα του τάφου του έχει χαραχθεί το δίστιχο του Βάρναλη :

«Την ευτυχιά τη γνώρισα στο δόσιμο χωρίς μιστό

τη Λευτεριά στο σκλάβωμα σε κάποιο ιδανικό σωστό»

Η συνεισφορά του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συνεισφορά του στον τόπο του θεωρείται ανεκτίμητη, καθώς βοηθούσε συνεχώς συνανθρώπους του που βρισκόταν σε ανάγκη. Χαρακτηριστικές δωρεές του ήταν το οικόπεδο στο οποίο κτίστηκε το σχολείο των Καλυβών, το οικόπεδο στο οποίο ανεγέρθηκε το Δημοτικό Θέατρο Πολυγύρου, το αρχοντικό των Κοτσανέων με τη Βιβλιοθήκη και το σημαντικό αρχείο του που δόθηκαν στην Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Χαλκιδικής. Η οικία Κότσιανου, πρόκειται να μετατραπεί σε Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο μαζί με το πλούσιο και σημαντικό αρχείο του και όλα τα αντικείμενα και έγγραφα, που υπάρχουν σε αυτή.

Στα σχέδια του Δήμου Πολυγύρου βρίσκεται ακόμη, η σύσταση του Ιδρύματος Κότσιανου, σκοπός του οποίου κατά τον διαθέτη είναι η οικονομική ενίσχυση άπορων μαθητών γυμνασίων και λυκείων, που διακρίνονται για τις καλές επιδόσεις τους, προκειμένου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στη μέση και ανώτατη εκπαίδευση. Η σύσταση του κοινωφελούς ιδρύματος με την επωνυμία «Ίδρυμα Στεφάνου Αθανασίου Κοτσιάνου και Καίτης Στεφάνου Κοτσιάνου» ήταν μία από τις τελευταίες επιθυμίες του Στέφανου Κότσιανου, όπως την κατέγραψε στη διαθήκη του.

Το αρχείο του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αρχείο Στέφανου Κότσιανου είναι πολύ σημαντικό, καθώς από μικρή ηλικία έβαλε σκοπό να δημιουργήσει ένα αξιόλογο αρχείο, με σκοπό κάποτε, το αρχείο αυτό, να αποτελέσει την «πρώτη ύλη» για τη δημιουργία ενός ιστορικού και λαογραφικού Μουσείου. Η καταγραφή που έχει γίνει από το Δήμο περιλαμβάνει υλικό σε 364 φακέλους έντυπου και χειρόγραφου υλικού, πάνω από 2500 βιβλία, εκατοντάδες περιοδικά και χιλιάδες εφημερίδες, ενώ τα διάφορα αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών, επιστολές και άλλα σημαντικά τεκμήρια αριθμούνται σε δεκάδες χιλιάδες.

Βιβλία της συλλογής του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερικά από τα σημαντικά βιβλία της συλλογής του αναφέρονται στη συνέχεια.

  • «ΑΤΑΚΤΑ» τόμος τέταρτος, αλφάβητου Π-Ω, εν Παρισίοις, εκ της τυπογραφίας Εβεράρτου.( Ήταν το εγκυκλοπαιδικό λεξικό της εποχής)
  • Δερματόδετη καινή διαθήκη με τίτλο «Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ - NOVUΜ ΤΕSΤΑΜΕΝΤUΜ», Βενετία 1796
  • «ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» εκ διαφόρων παλαιών και νέων Ιστορικών συνερανισθείσα, τόμος Α, εν Ιασίω 1820, εν τη ελληνική τυπογραφία»
  • «Βίος και δολοπλοκίαι των συζύγων των πρώτων ρωμαίων αυτοκρατόρων», Άμστερνταμ 1722, στα γαλλικά
  • «Δημοσθένους Φιλιππικοί», εκδίδονται υπό `Ηρακλέους Βασιάδου τού εκ Δελβινακίου της 'Ηπείρου, φιλοτίμω δαπάνη Σωτηρίου Καλλιάδου, εν Κωνσταντινοπόλει εκ τού τυπογραφείου Α. Κορομηλά, 1848
  • «Η Μέλισσα» ήτοι χρυσούν απάνθισμα αποφθεγμάτων, απομνημονευμάτων κλπ, εκδίδεται υπό Χριστοδούλου Ολυμπίου, προς χρήσιν εκάστου φιλομαθούς αναγνώστου, εν Αθήναις, 1840
  • «Στοιχειώδης Ιστορία της αρχαίας Ελλάδος» συyγραφείσα μεν υπό του 'Άγγλου Κέιτλη, μεταφρασθείσα δε υπό Σ. Αντωνιάδου, Αθήναι, Ι867 και
  • Μία «ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΨΙΣ», με μεγάλη συναισθηματική και ηθικά αξία, καθώς ήταν δώρο της μητέρας του στα σχολικά του χρόνια, προκειμένου να παρακολουθεί τις ακολουθίες του Νυμφίου τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Φάκελοι αρχείων στη συλλογή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημαντικό ήταν ακόμη το Αρχείο του, καθώς ως ερευνητής ο Στέφανος Κότσιανος, το είχε συλλέξει με μεγάλη προσοχή. Το αρχείο του περιελάμβανε μεταξύ άλλων τους παρακάτω φακέλους:

  • Φάκελος χαλκιδικιωτών αγωνιστών, με έγγραφα της εποχής τον ιερού αγώνα και μεταγενέστερα, που αναφέρονται στη ζωή και τη δράση τους, όταν μετά την καταστολή της Επαναστάσεως στη Χαλκιδική, κατέφυγαν στη νότιο Ελλάδα, όπου αγωνίστηκαν γενναία, και ειδικότερα στα Ψαρά, στην Τριπολιτσά, το Μεσολόγγι και αλλού
  • Φάκελος με έγγραφα, που απεικονίζουν έντονα κι ανάγλυφα την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Χαλκιδικής επί τουρκοκρατίας, με υπο-φακέλους: αγοραπωλητήρια, δωρητήρια, προικοσύμφωνα, ταπιά, αποφάσεις των τουρκικών δικαστηρίων, ο Κανονισμός της εν Πολυγύρω αγαθοεργού αδελφότητας «η ομόνοια» 1986, εμπορικές αλληλογραφίες κ.ά.
  • Φάκελος παλαιών εφημερίδων. Και ειδικότερα:
    • Ο φάρος της Μακεδονίας του Σ. Γκαρπολά, Θεσσαλονίκη, 8 Αυγ. 1894
    • «Κων/πολις», εκδίδεται καθ’ εκάστην πλην εορτών 21 Απριλίου 1899
    • «Νέα Ελλάς», Αθήναι, 12 Νοεμβρίου 1913
    • «Βαλκανικός Ταχυδρόμος», Αθήναι, 12 Νοεμβρίου 1919
    • «Καθημερινή», Αθήναι, 8 Δεκεμβρίου 1920, κ.ά.
  • Φάκελος του έπους του Σαράντα
  • Φάκελος με τον παράνομο τύπο της Χαλκιδικής κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής. Εφημερίδες της Εθνικής Αντιστάσεως και προκηρύξεις, που κυκλοφόρησαν τότε.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το φωτογραφικό αρχείο του με φωτογραφίες, που αποτύπωσαν εικόνες από τη ζωή του Πολυγύρου επί τουρκοκρατίας και κατά τα πρώτα μετά την απελευθέρωση έτη. Τα στοιχεία αυτά για τη βιβλιοθήκη και το αρχείο του υπάρχουν σε ιδιόχειρο σημείωμά του και είναι καταχωρημένα στο βιβλίο «Ο Δήμος Πολυγύρου τιμά τον Στέφανο Κότσιανο». Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται και η τιμητική εκδήλωση, που οργάνωσε ο δήμος Πολυγύρου στις 30 Ιουνίου 1985, όταν απένειμε το πρώτο μετάλλιο της πόλης στο Στέφανο Κότσιανο, μαζί με την ανακήρυξή του ως Μεγάλου Ευεργέτη του Πολυγύρου. Πολλές ακόμη τιμητικές διακρίσεις και βραβεία του απονεμήθηκαν, μεταξύ των οποίων και το δίπλωμα τιμής που του απένειμε το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης το 1988, συνοδευόμενο με χρυσό μετάλλιο σε αναγνώριση της πολύτιμης προσφοράς του στον τόπο.

Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νομικές μελέτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον τομέα της Νομικής Επιστήμης, έχουν δημοσιευθεί οι παρακάτω νομικές μελέτες του:

  • «Η ιατρική ευθύνη. Αστική Ποινική Β’ Έκδοση»

Το βιβλίο «Η ιατρική ευθύνη. Αστική Ποινική Β' Έκδοση» εκδόθηκε το 1977 στη Θεσσαλονίκη και είναι μοναδικό στο είδος του [3]. Η πρώτη έκδοση είχε δημοσιευτεί το 1956 και καθώς ο Κότσιανος παρακολουθούσε την εξέλιξη της ιατρικής, έκρινε σκόπιμο να προχωρήσει στη συγγραφή και του δεύτερου τόμου. Ακολούθησε και η τρίτη το 1982, απολύτως συγχρονισμένη και ενημερωμένη. Στη διατριβή του αυτή ασχολείται με το θέμα της ποινικής επιστήμης και της ευθύνης των γιατρών. Η πρόοδος της επιστήμης και η αύξηση του αριθμού των ιατρών, έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ανταγωνισμού και την τάση να χάσει την έννοιά του, ως κοινωνικό λειτούργημα. Ο Κότσιανος παραθέτει τα νομοθετήματα που επιβάλουν κυρώσεις στους ασκούντες το ιατρικό επάγγελμα σε περιπτώσεις λαθών και παραλήψεων. Το βιβλίο συμπλήρωσε κενά της ελληνικής βιβλιογραφίας για το εν λόγω θέμα, ενώ για την εποχή του αποτέλεσε έναν χρήσιμο οδηγό όχι μόνο για τους γιατρούς, αλλά και για τους πολίτες που επιθυμούσαν να μάθουν τα δικαιώματά τους σε περίπτωση αντιεπιστημονικής συμπεριφοράς κάποιου γιατρού.

  • «Τα νομικά προβλήματα των μεταμοσχεύσεων της καρδιάς και των άλλων οργάνων»

Το βιβλίο «Τα νομικά προβλήματα των μεταμοσχεύσεων της καρδιάς και των άλλων οργάνων» εκδόθηκε το 1969 στη Θεσσαλονίκη. Στο βιβλίο αυτό ο Στέφανος Κότσιανος αναφέρει την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς που πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1967, η οποία αποτέλεσε και την αρχή για πλήθος μεταμοσχεύσεων στην πορεία. Στη συνέχεια, αναλύει τα προβλήματα που ανακύπτουν από τις μεταμοσχεύσεις, διαχωρίζοντάς τα σε τεχνικά, ηθικά και νομικά. Στα τεχνικά προβλήματα, αναφέρει θέματα που προκύπτουν από τον τρόπο εφαρμογής της κάθε μεθόδου, όπως την επιλέγει ο ιατρός. Στα ηθικά ζητήματα, παρουσιάζει θέματα που αφορούν στην ορθολογιστικότητα της επέμβασης, καθώς ο ιατρός καλείται να κρίνει τον κίνδυνο στον οποίο υποβάλλεται ο δότης σε σύγκριση με την ωφέλεια που θα έχει ο λήπτης του οργάνου. Στην ενότητα αυτή εμπλέκει και το θέμα της θρησκείας, καθώς και την άποψη της εκκλησίας για το ζήτημα. Τέλος, στην τελευταία ενότητα ,αναφέρει τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν και ελλείψει νομοθετημάτων που θεσπίζουν τη διαδικασία των μεταμοσχεύσεων, ο Κότσιανος παραθέτει το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο προκειμένου να δώσει απαντήσεις σε αυτά.

Το βιβλίο «Το απαλλοτριωτόν των εκτός του Αγίου Όρους κειμένων ακινήτων των ιερών μονών της χερσονήσου του Άθω» εκδόθηκε το 1971 στη Θεσσαλονίκη, ενώ την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκε στη μηνιαία έκδοση «Αρμενόπουλος» του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης, στο τέταρτο τεύχος του μήνα Απριλίου. Στη μελέτη αυτή ο Στέφανος Κότσιανος, ως νομικός, πραγματεύεται το ζήτημα της απαλλοτρίωσης των ακινήτων του Αγίου Όρους, τα οποία βρίσκονται εκτός της χερσονήσου του Άθω. Μέσα στις σελίδες του τεκμηριώνει νομικά, παραθέτοντας τα αντίστοιχα νομοθετήματα, την άποψή του ότι η απαλλοτρίωση των εκτός Αγίου Όρους περιοχών δεν εντάσσεται στον ίδιο νόμο με αυτή των περιοχών εντός.

  • «Η απονομή της Δικαιοσύνης εν Χαλκιδική επί Τουρκοκρατίας»

Το βιβλίο «Η απονομή της δικαιοσύνης εν Χαλκιδική επί Τουρκοκρατίας» είναι ένα από τα συγγράμματα του Στέφανου Κότσιανου, το οποίο εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1964. Το βιβλίο ξεκινάει την ιστόρηση από την πτώση της περιοχής στα χέρια των Οθωμανών το 1430, η οποία προηγήθηκε κατά 23 χρόνια από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Τη θέση του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου κατέλαβε ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής. Μεταξύ των περιγραφών αναφέρονται τα «προνόμια» που έδωσε ο Σουλτάνος, ενώ γίνεται αναφορά και στην αυτοδιοικούμενη ομοσπονδιακή οργάνωση που δημιουργήθηκε επί Τουρκοκρατίας, για την εκμετάλλευση των μεταλλείων της περιοχής. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης μπορεί να ενημερωθεί πλήρως και αναλυτικά για το νομικό σύστημα που είχε αναπτυχθεί εκείνα τα χρόνια, τις αρμοδιότητες των δικαστών και των δικαστηρίων και τον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης.

Η μελέτη του Στέφανου Κότσιανου με τίτλο «Το έγκλημα της γενοκτονίας» δημοσιεύτηκε στη μηνιαία έκδοση «Αρμενόπουλος» του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης, στο πέμπτο τεύχος του μήνα Μαϊου 1948. Σε αυτήν, ο Στέφανος Κότσιανος πραγματεύεται το ζήτημα της γενοκτονίας από νομική άποψη. Αναφέρεται στη συμφωνία του Λονδίνου το 1945, με την οποία καθιερώθηκε το αδίκημα της γενοκτονίας και οργανώθηκε η καταστολή του. Αναφορά κάνει ακόμη στη Δίκη της Νυρεμβέργης, στην οποία κλήθηκαν να λογοδοτήσουν οι αρχηγοί της Χιτλερικής Γερμανίας, καθώς και στον τρόπο που αντιμετώπισε το θέμα ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, με το σχέδιο Σύμβασης που συνέταξε.

  • «Μεταπολεμικαί κατευθύνσεις της Σωφρονιστικής»

Η μελέτη του Στέφανου Κότσιανου με τίτλο «Μεταπολεμικαί κατευθύνσεις της Σωφρονιστικής» δημοσιεύτηκε στη διμηνιαία έκδοση «Σωφρονιστική Επιθεώρησις», στο πρώτο τεύχος των μηνών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 1949. Σε αυτήν, ο Στέφανος Κότσιανος παρουσιάζει το γεγονός ότι οι φυλακές δεν είχαν αποδώσει τα αναμενόμενα στο σωφρονισμό και αναλύει τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις του σωφρονιστικού συστήματος, λαμβάνοντας παράδειγμα ανάλογες μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία.

  • «Αγροτικά σωφρονιστικά καταστήματα εν Ελλάδι»

Η μελέτη του Στέφανου Κότσιανου με τίτλο «Αγροτικά σωφρονιστικά καταστήματα εν Ελλάδι» δημοσιεύτηκε στη διμηνιαία έκδοση «Σωφρονιστική Επιθεώρησις», στο πρώτο τεύχος των μηνών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 1952. Σε αυτήν, ο Στέφανος Κότσιανος πραγματεύεται το ζήτημα των αγροτικών φυλακών, το γεγονός ότι πλήθος κρατουμένων σε αυτές δεν ανήκουν στον αγροτικό χώρο και συνεπώς τα αγροτικά αυτά σωφρονιστικά καταστήματα δεν δύναται να λειτουργήσουν σύμφωνα με το σκοπό για τον οποίο ιδρύθηκαν, ο οποίος ήταν η παροχή αγροτικής εργασίας από τους κρατούμενους. Ο συγγραφέας παραθέτει προτάσεις που πρέπει να υλοποιηθούν, προκειμένου να βελτιωθεί το γενικότερο σωφρονιστικό σύστημα, ξεκινώντας από τις αγροτικές φυλακές.

  • «Νέαι τάσεις εν τω Ποινικώ Δικαίω, το Δίκαιον της κοινωνικής αμύνης»
  • «Το κόμμα και η θέσις αυτού εν τω Δικαίω»
  • «Οργάνωσις των κοινοβουλευτικών ομάδων»
  • «Δικηγορία και Πολιτική»
  • «Το Άβατον του Αγίου Όρους από ποινικής απόψεως»
  • «Πολιτικά κόμματα και εκλογικά συστήματα»

Ιστορικές μελέτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παράλληλα, έχει δημοσιεύσει τις ακόλουθες ιστορικές μελέτες:

  • «Ένα ταξίδι στην Χαλκιδική το 1793»

Tο βιβλίο «Ένα ταξίδι στη Χαλκιδική στα 1793» εκδόθηκε στην Αθήνα το 1951 και περιέχει αποσπάσματα από τη διάλεξη του συγγραφέα στην Αρναία Χαλκιδικής στις 13 Μαΐου 1951. Το βιβλίο αναφέρεται στις εντυπώσεις και τις κρίσεις του Γάλλου πρόξενου Θεσσαλονίκης Esprit-Marie Cousinéry. Συγκεκριμένα, ο συγγραφέας αναφέρεται σε ιστορικά στοιχεία της Μακεδονίας και ειδικότερα της Χαλκιδικής όπως τα έχει αποτυπώσει ο Cousinéry στο έργο του “Uoyage dans la Macedoine (Ταξίδι δια μέσου της Μακεδονίας)”, το οποίο πραγματοποίησε το 1793, και το εξέδωσε στο Παρίσι το 1828 [4]. Ως πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη επί 20 χρόνια, είχε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει έρευνα και μελέτη για την ιστορία της περιοχής.

Η Χαλκιδική

Στο έργο αυτό αναφέρεται η προέλευση του ονόματος της Χαλκιδικής, η οποία παλιότερα έφερε και την ονομασία «επί Θράκης». Ο λόγος ήταν γιατί αρχικά οι κάτοικοί της προέρχονταν από την περιοχή της Θράκης, στην οποία και ανήκε. Αργότερα, οι βασιλείς της Μακεδονίας την συμπεριέλαβαν στο Μακεδονικό Κράτος. Το όνομα «Χαλκιδική» οφείλεται στους πολλούς αποίκους από την Χαλκίδα Ευβοίας, ενώ μια δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι προέρχεται από την αφθονία της περιοχής σε πολύτιμα μέταλλα και ιδίως σε χαλκό.

Το ταξίδι το Γάλλου πρόξενου στη Χαλκιδική ξεκίνησε από την Γαλάτιστα, προχώρησε προς τη Λίμνη Βόλβη, πέρασε από την Αρναία, την οποία αναφέρει ως "Λιαρίγκοβη" και τα μεταλλεία αργύρου που υπήρχαν στην περιοχή, και περιηγήθηκε στα υπόλοιπα Μαντεμοχώρια. Στην περιήγησή του αναφέρει τον Ίσβορο, τη σημερινή Στρατονίκη Χαλκιδικής και παραθέτει ιστορική αναφορά στην Άκανθο, ενώ ανακαλύπτει και τα ερείπια της αρχαίας πόλης με το όνομα «Ουρανόπολη», πάνω στην οποία έχει χτιστεί η σημερινή Ουρανούπολη Χαλκιδικής.

Ο Πολύγυρος

Στο έργο του κάνει ακόμη αναφορά στις πειρατικές επιδρομές που δεχόταν η περιοχή και εξηγεί έτσι το λόγο που πολλά χωριά μεταξύ των οποίων και ο Πολύγυρος, ήταν χτισμένα σε χαμηλό υψόμετρο, ώστε να μην είναι ορατά από τη θάλασσα. Ο Πολύγυρος στο σύγγραμμα του Γάλλου αναφέρεται ως «Πολύγερος».

Το μήνυμα του βιβλίου

Ο Στέφανος Κότσιανος μέσα από την αφήγησή του αυτή προσπαθεί να παρακινήσει τις αρχές για κινητοποίηση στην περιοχή της Χαλκιδικής, ώστε να προχωρήσουν σε ανασκαφές που θα φέρουν στο φως την πλούσια ιστορία της. Ακόμη, στο σύγγραμμα του Cousinéry, παρουσιάζονται σημαντικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ελληνικότητα της περιοχής και την πορεία της μέσα στα χρόνια.

  • «Πολύγυρος – Άγνωστοι σελίδες της ιστορίας του»

Tο βιβλίο «Πολύγυρος Άγνωστοι σελίδες της ιστορίας του» εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1961.

Η θέση της πόλης

Στο βιβλίο παρουσιάζεται η πόλη του Πολυγύρου, η σημερινή γεωγραφική του θέση, ενώ γίνεται αναφορά και στην προηγούμενη θέση του κατά την αρχαιότητα. Φέρεται σύμφωνα με τις παραδόσεις η αρχική πόλη να βρισκόταν περίπου 6,5 χιλιόμετρα νοτιότερα, στη θέση «Σελιό» κοντά στη Γερακινή. Η μεταφορά στην τωρινή θέση φαίνεται πως έγινε για λόγους ασφαλείας από τις πειρατικές επιδρομές.

Η ετυμολογία

Η πρώτη αναφορά στον Πολύγυρο συναντάται σε έγγραφο του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Νικηφόρου Γ’ του Βοτανειάτη. Ακόμη, μέσα από το σύγγραμμα γίνεται προσπάθεια αναζήτησης της ετυμολογίας της τοπωνυμίας «Πολύγυρος». Οι εικασίες είναι αρκετές προσπαθώντας να αιτιολογήσουν το δεύτερο συνθετικό της λέξης. Πολύγερος ήταν η παλιότερη ονομασία του, συνεπώς προκύπτουν οι λέξεις «Πολύ» και «Γέρος». Οι επικρατέστερες απόψεις υποστηρίζουν ότι η λέξη «Γέρος» προέρχεται από το «ιερός», λόγω ενός Ιερού που υπήρχε στην περιοχή. Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι στην περιοχή υπήρχαν συναθροιζόταν πολλοί γέροι, καθώς η πόλη ήταν σημείο συνάντησης των αντιπροσώπων (γερόντων) που αποτελούσαν το Διοικητικό Συμβούλιο της περιοχής κατά την Τουρκοκρατία.

Η περιγραφή της πόλης

Στο κέντρο της πόλης δεσπόζει ο ναός του Αγίου Νικολάου, πολιούχος του Πολυγύρου. Είναι σε ρυθμό βασιλικής και κτίστηκε το 1836. Νωρίτερα, η πόλη τιμούσε τον Άγιο Χαράλαμπο, καθώς στα ΒΔ του σημερινού ναού, υπήρχε ναός προς τιμήν του, ο οποίος πυρπολήθηκε από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Στο βιβλίο γίνεται αναφορά ακόμη, στα σχολικά συγκροτήματα του Πολυγύρου, στο διδακτικό προσωπικό της εποχής, καθώς και στη συνεισφορά του Γεώργιου Χρυσίδη, ως ευεργέτη των σχολείων της πόλης. Επιπλέον γίνεται αναφορά και σε άλλους ευεργέτες, οι οποίοι άφησαν κληροδοτήματα στην πόλη του Πολυγύρου, μεταξύ των οποίων, ο Ιωάννης Παυλίδης και ο Βασίλειος Φραντζής.

Το βιβλίο «Η συμμετοχή της Χαλκιδικής στην επανάσταση του 1878» εκδόθηκε το 1973 στη Θεσσαλονίκη. Στην επανάσταση του 1878 η «Μακεδονική Επιτροπή», η οποία ιδρύθηκε από Μακεδόνες που έμεναν στην Αθήνα, ανέλαβε την εξέγερση των κατοίκων της Χαλκιδικής. Το βιβλίο αποτυπώνει τους αγώνες που έγιναν, καθώς και τα σχέδια της επιτροπής που παρακινούσε τον αγώνα. Παρουσιάζονται ακόμη οι κινήσεις, τα τυχόν λάθη που έγιναν, αλλά και τη σημασία αυτής της εξέγερσης, η οποία βοήθησε σημαντικά στην απελευθέρωση της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Άρτας τρία χρόνια αργότερα.

  • «Οι εθνικοί μας αγώνες και η Χαλκιδική»

Το βιβλίο «Οι εθνικοί μας αγώνες και η Χαλκιδική» εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1973. Στο βιβλίο γίνεται αναφορά στη συνεισφορά της Χαλκιδικής στην Επανάσταση του 1821, η οποία πρωτοστάτησε εκπροσωπώντας τη Βόρεια Ελλάδα, με τον αρχηγό Εμμανουήλ Παππά. Περιγράφονται όλες οι μάχες του αγώνα των κατοίκων της περιοχής για την απελευθέρωση. Ο συγγραφέας όμως δε στέκεται μόνο στον εθνικό αγώνα εναντίον των Τούρκων, αλλά προχωράει αφηγούμενος τον αγώνα του 1854 για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, τον αγώνα του 1878, αλλά και τους Βαλκανικούς αγώνες που οδήγησαν στην απελευθέρωση της περιοχής το 1912.

  • «Πως ήταν η Χαλκιδική στα 1869»

Το βιβλίο «Πώς ήταν η Χαλκιδική στα 1869» εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1977. Το έργο αντλεί πηγές από ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1870 με συγγραφέα τον Νικόλαο Β. Χρυσανθίδη [5], το οποίο παρουσιάζει τη Χαλκιδική όπως την επισκέφθηκε ο ίδιος ο συγγραφέας το 1869, με τη συνοδεία του Μητροπολίτη Χρύσανθου.

Στο σύγγραμμα γίνεται αναφορά στη Χερσόνησο της Κασσάνδρας, την οποία τότε ονόμαζαν «Παλλήνη», με τα δώδεκα χωριά που περιελάμβανε και τα υπόλοιπα μετόχια. Ακόμη, αναφέρεται περιγραφή για τη Χερσόνησο της Σιθωνίας και τη Χερσόνησο «Ακτή του Άθω» όπως την αναφέρει ο συγγραφέας. Για τη Χερσόνησο του Άθω αποτυπώνεται μια σύντομη περιγραφή των Ιερών Μονών του Αγίου Όρους. Τέλος, ο συγγραφέας παρουσιάζει την περιοχή του Πολυγύρου, τις δραστηριότητές των κατοίκων εκείνη την εποχή, καθώς και τον υδάτινο πλούτο της περιοχής.

  • «Μια μεγάλη φυσιογνωμία του έθνους Γεώργιος Χρυσίδης (Ο Πολυγερινός)»

Tο βιβλίο «Μια μεγάλη φυσιογνωμία του έθνους Γεώργιος Χρυσίδης (Ο Πολυγερινός)» εκδόθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1977. Στο βιβλίο γίνεται μια αναπαράσταση της φυσιογνωμίας του Γεώργιου Χρυσίδη, όπως προκύπτει μέσα από την επανέκδοση εφημερίδων κατά την διάρκεια του επαναστατικού αγώνα για την απελευθέρωση του έθνους. Ο Γεώργιος Χρυσίδης είχε οριστεί ως εφημεριδογράφος της Κυβέρνησης στην «Εθνική Εφημερίδα»[6]. Πλήθος σημαντικών εγγράφων εκδόθηκαν μέσω της εφημερίδας, ενώ διακρίνεται έγγραφο του 1829 που καλεί την Κυβέρνηση του ελεύθερου ελληνικού κράτους, να αναγνωρίσει τον αγώνα των Μακεδόνων στην απελευθέρωση και να τους εντάξει στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

Ο Γεώργιος Χρυσίδης

Μέσα από της αφηγήσεις του ιστορικού Γ. Δημακόπουλου στην «Εθνική Εφημερίδα», προκύπτουν οι πληροφορίες ότι ο Γεώργιος Χρυσίδης γεννήθηκε στον Πολύγυρο Χαλκιδικής το 1801 ή το 1800, ενώ απεβίωσε στις 12 Μαρτίου 1873 στην Αθήνα. Σπούδασε στη Σχολή της Χίου και σε μικρή ηλικία δημοσίευσε τη μελέτη «Περί των αρχαίων μνημείων της Χίου». Κατά την επανάσταση διετέλεσε το 1826 ως Γραμματέας της «Πρώτης Διευθυντικής Επιτροπής του Αιγίου Πελάγους», ως Γραμματέας της «Γης εν Τροιζήνι Εθνικής Συνελεύσεως» το 1827, ενώ στη συνέχεια όπως προαναφέρθηκε ανέλαβε καθήκοντα του «Εφημεριδογράφου της Κυβερνήσεως». Επί Όθωνα ο Χρυσίδης υπηρέτησε ως Διευθυντής της Νομαρχίας Αχαίας και Ήλιδος το 1833 και αργότερα ως Υπουργικός Σύμβουλος στο Λογιστικό τμήμα του Υπουργείου των Εσωτερικών. Στο σύγγραμμα παρουσιάζεται όλη η βιογραφία του, ενώ γίνεται σαφή αναφορά στο ενδιαφέρον που είχε επιδείξει για την ανάπτυξη των γραμμάτων στην περιοχή της Χαλκιδικής, ως πατρίδα του.

Τέλος στο σύγγραμμά του ο Κότσιανος αναφέρει την πλούσια συλλογή βιβλίων που είχε στην κατοχή του ο Χρυσίδης, η οποία δυστυχώς δεν διασώζεται, παρά μόνο ο κατάλογος που τα ονοματίζει, ενώ παράλληλα παρουσιάζει όλες τις πληροφορίες που κατάφερε να αντλήσει μέσω της έρευνας του για το γενεαλογικό δέντρο του σημαντικού αυτού πατριώτη.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Παγχαλκιδικός σύλλογος "Ο Αριστοτέλης", Εκδήλωση τιμής των αείμνηστων Χαλκιδικιωτών σελ. 10-16
  2. Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 72, αρ. 520).(pdf)
  3. Ειδικότερα το αποκλειστικό για την εποχή νομικό σύγγραμμα για την Ιατρική ευθύνη ήταν οδηγός κάθε νομικού που ασχολήθηκε με το θέμα αυτό με την παραπομπή (δείτε Στέφανου Κότσιανου, η ιατρική ευθύνη)
  4. E. M. Cousinéry, Voyage dans la Macédoine, Παρίσι 1831
  5. Νικόλαος Β. Χρυσανθίδης του Βυζαντίου, Αυτοσχέδιος περιγραφή της Χαλκιδικής Χερσονήσου μετ’ αρχαιολογικών σημειώσεων και ιστορικών συμβάντων, Εν Κωστασντινουπόλει, Τυπογραφείο “Η Ανατολή” Ευαγγελινού Μισαηλίδου, 1870
  6. Η «Εθνική Εφημερίδα» διαδέχθηκε την «Γενικήν Εφημερίδα της Ελλάδος». Το πρώτο της φύλλο εκδόθηκε στις 18 Απριλίου 1832 στο Ναύπλιο. Σαν έμβλημα είχε την παράσταση της θεάς Αθηνάς καθισμένης, με κλαδί δάφνης στο ένα χέρι και ακόντιο στο άλλο. Η εφημερίδα εκδιδόταν δύο φορές την εβδομάδα, ήταν τετρασέλιδη και η τιμή της ήταν 36 φοίνικες(νόμισμα της εποχής).

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Δήμος Πολυγύρου[νεκρός σύνδεσμος]
  • Φιλολογικό μνημόσυνο στη μνήμη και προς τιμήν του Στέφανου Κότσιανου, Σύλλογος φίλων ιδρυμάτων Στέφανου Κότσιανου – Δήμος Πολυγύρου, Πολύγυρος 14 Ιανουαρίου 2014