Σοφία Αντωνιάδη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σοφία Αντωνιάδη
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Σοφία Αντωνιάδη (Ελληνικά)
Γέννηση31  Ιουλίου 1895[1][2][3]
Πειραιάς[3]
Θάνατος25  Ιανουαρίου 1972[1][2][4]
Αθήνα[4][5]
ΚατοικίαNachtegaallaan[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[7]
Βασίλειο των Κάτω Χωρών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[8]
νέα ελληνική γλώσσα[8][6]
Ολλανδικά[8]
ΣπουδέςΦιλοσοφική Σχολή των Παρισίων (έως 1930)[9]
Γαλλική Σχολή Αθηνών
Πανεπιστήμιο Παρί-Σορμπόν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαθηγήτρια πανεπιστημίου[2][6]
ιστορικός[10]
φιλόλογος
γλωσσολόγος
μελετητής της Βίβλου
βυζαντινολόγος
αντιστασιακός
ΕργοδότηςΕλληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας
Πανεπιστήμιο του Λέιντεν (από 1929)[2]
Πανεπιστήμιο του Λέιντεν (1953–1955)[2]
Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (1947–1954)[11]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Ακαδημίας Αθηνών
ΒραβεύσειςΧρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα (1950)
Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Ευποιίας (1950)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Σοφία Αντωνιάδη (1895-1972) ήταν Ελληνίδα βυζαντινολόγος. Ήταν η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια σε ολλανδικό πανεπιστήμιο και από τις λίγες Ελληνίδες που κατείχαν θέση σε ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο.[12][13]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στις 31 Ιουλίου 1895 στον Πειραιά. Η καταγωγή της ήταν από την Κρήτη, με την παράδοση να αναφέρει πως ήταν απόγονος της βυζαντινής οικογενείας των Μελισσηνών. Ο πατέρας της Ανδρέας ήταν δικηγόρος στον Πειραιά, ενώ η μητέρα της, ανήκε σε γνωστή οικογενεία των Αθηνών. Ολοκλήρωσε την βασική της εκπαίδευση παρακολουθώντας μαθήματα στην Ελληνογαλλική Σχολή της Αικατερίνης Διαμαντοπούλου. Έλαβε το απολυτήριο της (bacalauréat) από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών. Το ξέσπασμα των Βαλκανικών Πολέμων καθυστέρησε τις σπουδές της, και έτσι μετέβη στο Παρίσι για να σπουδάσει στην Σορβόννη, μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα ελληνικής και γαλλικής φιλολογίας, και πήρε το πτυχίο (licence) της στις κλασικές σπουδές το 1920.[13]

Επέστρεψε στην Ελλάδα και το 1922, εξέδωσε το «Θυσία του Αβραάμ», ενώ την περίοδο 1924-1926 έδωσε σειρά διαλέξεων σχετικά με τη νεοελληνική λογοτεχνία στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου. Το 1930, υπό την επίβλεψη του Υμπέρ Περνό (Hubert Pernot), καθηγητή του Πανεπιστημίου του Παρισιού, απέκτησε το διδακτορικό της δίπλωμα με την διατριβή « L' Ėvangile de Luc. Esquisse de grammaire et de style » (Το Ευαγγέλιο κατά Λουκά), καθώς και τη συνοδευτική διατριβή « Pascal traducteur de la Bible » (Ο Πασκάλ ως μεταφραστής της Βίβλου).[13]

Το 1935, σε ηλικία 35 ετών, εξελέγη έκτακτη καθηγήτρια παλαιοχριστιανικής, μεσαιωνικής και νεοελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν, στη θέση του Ολλανδού Βυζαντινολόγου Ν. Κ. Χέσελινγκ. Το 1951 έγινε τακτική καθηγήτρια στην ίδια έδρα, ενώ από το 1948 είχε εκλεγεί στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ στην έδρα της νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Δίδαξε στην Ολλανδία για 25 χρόνια, εκτός από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν και επέστρεψε στην Ελλάδα. Αποχώρησε από την πανεπιστημιακή της σταδιοδρομία το 1955 όταν και ανέλαβε την θέση της διευθύντριας στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας.[14] Έμεινε στην θέση αυτή μέχρι το 1966, όταν και επέστρεψε στην Αθήνα.[15]

Απεβίωσε στις 25 Ιανουαρίου 1972 στην Αθήνα.[13]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξέδωσε διδακτικό εγχειρίδιο για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, στα ολλανδικά, ενώ το 1939 εξέδωσε τόμο σχετικά με την θέση της λειτουργίας στην παράδοση των ελληνικών γραμμάτων (« Place de la liturgie dans la tradition de lettres grecques »). Σε αυτόν τον τόμο απέδειξε ότι η ορθόδοξη λειτουργία έχει τις ρίζες της στην κλασική και μετακλασική φιλολογία. Ακόμη, δημοσίευε άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, ενώ συμμετείχε και σε διεθνή συνέδρια.[14]

Από την θέση που κατείχε στο Ινστιτούτο της Βενετίας συνέβαλε στην αναστήλωση και ανακαίνιση διάφορων κτιρίων, όπως αυτού της Φλαγγινείου Σχολής και του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων, όπου ίδρυσε μουσείο. Προχώρησε ακόμη στην έκδοση του περιοδικού «Θησαυρίσματα», και στην οργάνωση της Βιβλιοθήκης του Ινστιτούτου.[16]

Βραβεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1950 τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Ευποιίας, και με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικος, ενώ η Ακαδημία Αθηνών την εξέλεξε αντεπιστέλλον μέλος της. Όταν αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο του Λάιντεν, οι συνάδελφοι και φοιτητές της, της αφιέρωσαν τιμητικό τόμο με τίτλο «Αντίδωρον».[16]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb111341083. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 (Ολλανδικά) Leidse Hoogleraren. 49. Ανακτήθηκε στις 19  Ιουνίου 2019.
  3. 3,0 3,1 3,2 id000607. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  4. 4,0 4,1 Album Academicum. id000607. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  5. (Ολλανδικά) Leidse Hoogleraren. hoogleraren.leidenuniv.nl/id/49. Ανακτήθηκε στις 13  Φεβρουαρίου 2020.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Wie is dat?». (Ολλανδικά) Wie is dat? (1948). Koninklijke Van de Garde bv. 1948.
  7. id000607. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  8. 8,0 8,1 8,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb111341083. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. www.sudoc.fr/025033883.
  10. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  11. Album Academicum. id000607. Ανακτήθηκε στις 15  Σεπτεμβρίου 2019.
  12. «Hoogleraren · Leidse hoogleraren vanaf 1575». hoogleraren.universiteitleiden.nl. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2022. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Μανούσακας, σελ. 269
  14. 14,0 14,1 Μανούσακας, σσ. 269-270
  15. Μανούσακας, σελ. 271
  16. 16,0 16,1 Μανούσακας, σελ. 270

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]