Προκόπιος Οικονομίδης
| Προκόπιος Β΄ | |
|---|---|
| Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος | |
 Ο Προκόπιος Β΄, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδας | |
| Από | 11 Οκτωβρίου 1896 |
| Έως | 8 Νοεμβρίου 1901 |
| Προκάτοχος | Γερμανός |
| Διάδοχος | Θεόκλητος Α΄ |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 1837 Δουμενά Αχαΐας, Ελλάδα |
| Θάνατος | 4 Ιουλίου 1902 (65 ετών) Αθήνα |
| Εθνικότητα | Ελληνική |
| Σπουδές | Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας |
| Δόγμα | Χριστιανός Ορθόδοξος |
Ο Προκόπιος Β΄ (κατά κόσμον Οικονομίδης, 1837 - 4 Ιουλίου 1902) ήταν Έλληνας κληρικός και θεολόγος, ο οποίος διετέλεσε Μητροπολίτης Αθηνών κατά τα έτη 1896-1901.
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στο χωριό Δουμενά Αχαΐας το 1837[1]. Σε ηλικία 12 ετών εστάλη από τον ιερέα[2] πατέρα του να μαθητεύσει στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Ναύπλιο, όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Σπούδασε στη Θεολογική και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας με τσαρική υποτροφία, καθώς και στη Γαλλία, τη Γενεύη και τη Χαϊδελβέργη[2][3].
Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, δίδαξε σε γυμνάσιο και το 1880 εξελέγη υφηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών στο μάθημα της ιστορίας των δογμάτων και το 1891 τακτικός καθηγητής[1]. Διετέλεσε κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής[4] κατά τα ακαδημαϊκά έτη 1892-1894 και 1896-1897. Δίδαξε επίσης πατρολογία και απολογητική, ενώ υπήρξε ο καθηγητής θρησκευτικών του διαδόχου Κωνσταντίνου και άλλων βασιλοπαίδων[3].
Το 1884 ορίστηκε αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 11 Οκτωβρίου 1896, οπότε εξελέγη Μητροπολίτης Αθηνών. Χειροτονήθηκε επίσκοπος στις 17 Οκτωβρίου 1896. Χάρη στην πλούσια μόρφωσή του και τα διοικητικά του χαρίσματα, αποδείχτηκε ικανότατος ιεράρχης με πλούσιο έργο. Ήταν εκ των ιδρυτικών μελών του Συλλόγου προς Διάδωσιν Ωφέλιμων Βιβλίων (1899).
Κρίση των Ευαγγελικών, παραίτηση και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη απόπειρα της εποχής για τη μετάφραση του Ευαγγελίου στη δημοτική γλώσσα έγινε το 1898, όταν η βασίλισσα Όλγα έδωσε σχετική εντολή, πράγμα που είχε προκαλέσει την οργή των αρχαϊστών. Η έκδοση του 1898 κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό μεταξύ των Ελλήνων της Διασποράς.
Το 1901 ο Έλληνας λόγιος έμπορος και συγγραφέας Αλέξανδρος Πάλλης «ἀποδίδει εἰς τὴν γνησίαν γλῶσσαν τοῦ ἑλληνικοῦ Λαοῦ» το Ευαγγέλιο, τις τέσσερις αφηγήσεις των ευαγγελιστών της Αγίας Γραφής που τις προσονόμασε Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό Χειρόγραφο. Το έργο αυτό εκτυπώθηκε σε «ἐργαστήριον ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τῆς Αἰγύπτου» το 1901 με έξοδα της βασίλισσας Όλγας. Η έκδοση όμως έγινε χωρίς την επίσημη άδεια της Ιεράς Συνόδου και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, τα λεγόμενα Ευαγγελικά, που ξέσπασαν στις 7 Νοεμβρίου στην Αθήνα, από φοιτητές και καθηγητές του Πανεπιστημίου. Την επομένη, 8/11, μετά από απαίτηση του βασιλιά Γεωργίου Α΄, και για να κατευναστεί το κλίμα, ο Προκόπιος παραιτήθηκε[5]. Την αμέσως επομένη ημέρα αναγκάστηκε να παραιτηθεί και η κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη, λόγω της πολύνεκρης τροπής που επήλθε με τα έντονα μέτρα καταστολής που εφάρμοσε[6]. Η μετάφραση τελικώς αποσύρθηκε, αλλά ο τελικός απολογισμός των επεισοδίων αυτών ήταν οκτώ έως έντεκα, σύμφωνα με διάφορες πηγές, νεκροί καθώς και 70 τραυματίες[7].
Μετά την παραίτησή του, ο Προκόπιος αποσύρθηκε στη Μονή Φανερωμένης της Σαλαμίνας. Από εκεί μεταφέρθηκε αργότερα ασθενής στην Αθήνα, όπου και πέθανε τον επόμενο χρόνο και μόλις επτά μήνες μετά την παραίτησή του, στις 4 Ιουλίου 1902[1][3].
Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κριτική ερμηνεία της ρήσεως «Ο Υιός του Ανθρώπου» (ρωσικά και ελληνικά, 1878). Για το έργο αυτό αναγορεύθηκε διδάκτορας θεολογίας της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας, και έλαβε το χρυσό παράσημο του Σωτήρος.[3]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Μπαλάνος, Δημήτριος Σ. (1937). Εκατονταετηρίς 1837-1937 - Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών. τόμ. Α΄ Ιστορία της Θεολογικής Σχολής. Αθήνα: Τύποις «Πυρσού». σελ. 11.
- ↑ 2,0 2,1 «Θεολογικό Οικοτροφείο - Προκόπιος Β΄ Οικονομίδης». www.oikotrofeio.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Η βιογραφία του αποθανόντος Μητροπολίτου». Εμπρός: σελ. 2. 5 Ιουλίου 1902. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-05-24. https://web.archive.org/web/20220524130915/http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=6141&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARsASZASXASSASkASYASRASXASaARsASZASXASSASkASYASRASXASaARsASZASXASSASkASYASRASXASa&CropPDF=0. Ανακτήθηκε στις 2016-11-12.
- ↑ «ΕΚΠΑ: Κοσμητεία Θεολογικής Σχολή - Διατελέσαντες Κοσμήτορες». deantheol.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ «Μια ιστορική νυξ - Πως παραιτήθη ο Μητροπολίτης - Το ζήτημα του Ευαγγελίου και η 8η Νοεμβρίου». Εμπρός: σελ. 2. 5 Ιουλίου 1902
- ↑ «Τὰ Ἱδρυτικὰ Μέλη – Σύλλογος πρὸς διάδοσιν Ὠφελίμων Βιβλίων». www.sov.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ «Μια ιστορική νυξ - Πως παραιτήθη ο Μητροπολίτης - Το ζήτημα του Ευαγγελίου και η 8η Νοεμβρίου». Εμπρός: σελ. 2. 5 Ιουλίου 1902
