Πράξη κατάργησης της δουλείας του 1833

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γραφείο δουλεμπόρου στην Τρινιντάντ, έργο του Richard Bridgens

Η Πράξη κατάργησης της δουλείας του 1833 υπήρξε ψήφισμα του 1833 από το Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου, με το οποίο καταργήθηκε η δουλεία σε ολόκληρη τη Βρετανική Αυτοκρατορία (με εξαιρέσεις περιοχών που βρίσκονταν υπό την κυριότητα της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, τη νήσο Κεϋλάνη και τη νήσο της Αγίας Ελένης: οι εξαιρέσεις αυτές εξαλείφθηκαν το 1843[1]). Το ψήφισμα ανακλήθηκε το 1998 ως μέρος ενός ευρύτερου εξορθολογισμού της Βρετανικής νομοθεσίας, αλλά πιο πρόσφατη νομοθεσία κατά της δουλείας παραμένει σε ισχύ.

Ιστορικό υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1772, η ετυμηγορία του Λόρδου του Μάνσφηλντ στην υπόθεση Σόμερσετ οδήγησε στην απελευθέρωση ενός σκλάβου στην Αγγλία βοηθώντας την ενδυνάμωση του κινήματος υπέρ της κατάργησης της δουλείας[2]. Η απόφαση βασιζόταν στην έλλειψη νομικής στήριξης της δουλείας στην Αγγλία και ως εκ τούτου καμίας μορφής εξουσία δεν μπορούσε να επιβληθεί σε σκλάβους που εισέρχονταν σε Αγγλικό ή Σκωτικό έδαφος. Το 1785 ο Άγγλος ποιητής Γουίλλιαμ Κάουπερ έγραψε:

Δεν έχουμε σκλάβους στην πατρίδα. Τότε γιατί αλλού; Οι σκλάβοι δε μπορούν να αναπνέουν στην Αγγλία• εάν τα πνευμόνια τους δεχτούν τον αέρα μας, τη στιγμή εκείνη είναι ελεύθεροι. Αγγίζουν τη χώρα μας, και τα δεσμά τους πέφτουν. Αυτό είναι ευγενές και υποδηλώνει ένα έθνος περήφανο. Και φθονερό για την ευλογία αυτή. Διαδώστε τη λοιπόν, και αφήστε τη να κυκλοφορήσει σε κάθε φλέβα[3].

Ήδη το 1783 είχε ξεκινήσει μέσα από το Βρετανικό κοινό ένα κίνημα κατά της δουλείας, με σκοπό την κατάργηση του εμπορίου των σκλάβων μέσα στην Αυτοκρατορία.

Το 1808, το κοινοβούλιο ψήφισε το νόμο για το εμπόριο σκλάβων του 1807, το οποίο καθιστούσε παράνομο το εμπόριο σκλάβων αλλά όχι τη δουλεία αυτή καθαυτή. Το Βασιλικό Ναυτικό καθιέρωσε την Δυτική Αφρικανική Μοίρα ώστε να καταστείλει το εμπόριο σκλάβων από τον ατλαντικό, περιπολώντας τις ακτές της Δυτικής Αφρικής. Όντως το μείωσε, αλλά δεν το σταμάτησε εντελώς. Είναι πιθανό ότι, όταν τα πλοία που μετέφεραν σκλάβους κινδύνευαν να συλληφθούν από το Βασιλικό Ναυτικό, κάποιοι καπετάνιοι ίσως διέταξαν να πεταχτούν στη θάλασσα οι δούλοι, ώστε να μειωθούν τα πρόστιμα που θα έπρεπε να πληρωθούν. Μεταξύ 1808 και 1860, η Δυτική Αφρικανική Μοίρα συνέλαβε 1.600 πλοία δουλεμπόρων και απελευθέρωσε 150.000 Αφρικανούς. Πολλοί επαναγκαταστάθηκαν στη Τζαμάικα και στις Μπαχάμες[4][5].

Το 1823 ιδρύθηκε ο οργανισμός «Κοινωνία Κατά της Δουλείας» (Anti-Slavery Society). Στα μέλη περιλαμβανόταν οι Joseph Sturge, Tomas Clarkson, William Wilberforce, Henry Broughman,Thomas Fowell Buxton, Elisabeth Heyrick, Mary Lloyd, Jane Smeal, Elisabeth Pease, και η Anne Knight[6]. Ο William Wilberforce είχε γράψει νωρίτερα στο ημερολόγιό του το 1787, ότι ο κύριος σκοπός της ζωής του ήταν να καταστείλει το δουλεμπόριο πριν εξαπολυθεί εικοσάχρονος πόλεμος στην βιομηχανία[7].

Κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων του 1831, ξέσπασε μια μεγάλης κλίμακας επανάσταση από τους δούλους, γνωστή ως Baptist War ή Επανάσταση των Χριστουγέννων. Αρχικά οργανώθηκε ως μια ειρηνική απεργία από τον Βαπτιστή υπουργό Samuel Sharpe. Η εξέγερση κατεστάλη από την πολιτοφυλακή της Τζαμάικας και τη Βρετανική φρουρά δέκα μέρες αργότερα, στις αρχές του 1832. Λόγω της απώλειας της περιουσίας και της ζωής στην εξέγερση του 1831, το βρετανικό Κοινοβούλιο πραγματοποίησε δύο έρευνες. Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην κατάργηση της δουλείας με το νόμο του 1833 περί Κατάργησης της Δουλείας.

Ένας μεταγενέστερος οργανισμός της «Κοινωνίας Κατά της Δουλείας» ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1839 με όνομα «Κοινωνία Βρετανών και Ξένων κατά της δουλείας», ο οποίος προσπάθησε να καταστήσει τη δουλεία παράνομη και στον υπόλοιπο κόσμο[8]. Ο παλαιότερος παγκόσμιος διεθνής οργανισμός για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συνεχίζει τη δράση του σήμερα με το όνομα Anti-Slavery International[9].

Ο Νόμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νόμος ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο την 1η Αυγούστου 1833, τρεις ημέρες πριν το θάνατο του William Wilberforce[10], και κατήργησε το θεσμό της δουλείας ένα χρόνο αργότερα, την 1η Αυγούστου 1834. Στην πράξη, μόνο οι δούλοι με ηλικία μικρότερη των 6 ετών απελευθερώθηκαν στις αποικίες. Αντιθέτως, οι μέχρι πρότινος δούλοι με ηλικία άνω των 6 ετών αναχαρακτηρίστηκαν ως «μαθητευόμενοι» και το καθεστώς δουλείας για αυτούς τερματίστηκε σε δύο στάδια: το πρώτο σύνολο «μαθητευόμενων» ελευθερώθηκε την 1η Αυγούστου 1838, ενώ οι τελευταίοι «μαθητευόμενοι», σύμφωνα με το σχεδιασμό, απαλλάχθηκαν του καθεστώτος αυτού την 1η Αυγούστου 1840.

Ο νόμος προέβλεπε την αποζημίωση των ιδιοκτητών που θα στερούνταν της περιουσίας τους. Το χρηματικό ποσό που επρόκειτο να δαπανηθεί για την κάλυψη των αξιώσεων αποζημίωσης προσδιορίστηκε στο «ποσό των είκοσι εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας»[11]. Υπό τις ειδικότερες προϋποθέσεις του νόμου, η Βρετανική κυβέρνηση συγκέντρωσε το ποσό των 20 εκατομμυρίων λιρών (69,93 δισεκατομμύρια σε λίρες Αγγλίας το 2013[12]) προκειμένου να καταβληθεί στους δεδηλωμένους ιδιοκτήτες δούλων που απελευθερώθηκαν, ως αποζημίωση για την απώλεια εταιρικού κεφαλαίου. Τα καταχωρημένα ονόματα στις δηλώσεις για αποζημίωση καταδεικνύουν ότι η ιδιοκτησία δούλων αφορούσε πολλές εκατοντάδες Βρετανικών οικογενειών[13], πολλές εκ των οποίων σε υψηλή θέση κοινωνικά. Για παράδειγμα, ο Henry Phillpotts (τότε επίσκοπος του Έξετερ), με άλλους τρεις (ως διαχειριστές και εκτελεστές της διαθήκης του John Ward, πρώτου τη τάξει Κόμη του Dudley), έλαβαν 12.700 λίρες Αγγλίας για 665 δούλους στις Δυτικές Ινδίες[14], ενώ ο Henry Lascelles, δεύτερος τη τάξει Κόμης του Harewood έλαβε 26.309 λίρες Αγγλίας για 2.554 δούλους σε 6 φυτείες[15]. Η πλειοψηφία των ανδρών και γυναικών που έλαβαν αποζημίωση σύμφωνα με την Πράξη κατάργησης της δουλείας του 1833 έχουν καταχωρηθεί σε Κοινοβουλευτική Πράξη που τιτλοφορείται «Νόμος Τερματισμού της Δουλείας», και η οποία είναι μια επίσημη καταγραφή όλων των χρηματικών ποσών που δόθηκαν από τους υπεύθυνους Επιτρόπους Αποζημίωσης και βρίσκεται στα Κοινοβουλευτικά Έγγραφα 1837-8, τόμος 48[16].

Συνολικά, η κυβέρνηση κατέβαλε πάνω από 2 ξεχωριστές επιχορηγήσεις. Το κεφάλαιο των 20 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας αποτελούσε το 40% του συνολικού ετήσιου κυβερνητικού προϋπολογισμού εξόδων. Στην Αποικία του Ακρωτηρίου (Cape Colony) όπου οι αγρότες κατείχαν δάνεια συνολικής εκτιμώμενης αξίας 400.000 λιρών Αγγλίας (1,4 δισεκατομμύρια λίρες Αγγλίας του 2013[12]), εξασφαλισμένα έναντι των δούλων τους, η ολλανδόφωνη εφημερίδα De Zuid-Afrikaan δραστηριοποιήθηκε αρχικά εναντίον της κατάργησης της δουλείας και έπειτα υπέρ ενός πακέτου αποζημίωσης ώστε να διευκολυνθούν οι αγρότες να αποπληρώσουν τα χρέη τους[17].

Το Νομοσχέδιο έκανε μια αξιοσημείωτη εξαίρεση και δεν «επεκτάθηκε στα Εδάφη στην Κτήση της Εταιρίας Ανατολικών Ινδιών, ή της Νήσου της Κεϋλάνης, ή στη Νήσο της Αγίας Ελένης[1]». Η δουλεία καταργήθηκε στην Ινδία με το Νομοσχέδιο Κατάργησης της Δουλείας το 1843.

Την 1 Αυγούστου 1834, μια άοπλη ομάδα κυρίως γηραιών ανθρώπων στους οποίους μιλούσε ο Κυβερνήτης στο Κυβερνητικό Μέγαρο του Πορτ-οφ-Σπέιν του Τρινιντάντ, σχετικά με τους νέους νόμους, φώναζαν «Pas de six ans. Point de six ans» («όχι έξι χρόνια, όχι έξι χρόνια»), καταπνίγοντας την φωνή του Κυβερνήτη. Ειρηνικές διαδηλώσεις συνέχισαν μέχρι την υιοθέτηση ψηφίσματος που καταργούσε την μαθητεία και απέδιδε de facto ελευθερία. Πλήρης χειραφέτηση για όλους αποδόθηκε νωρίτερα από το αναμενόμενο, την 1 Αυγούστου 1838[18].

Πιστεύεται πως το λαθραίο δουλεμπόριο στην βρετανική αυτοκρατορία συνεχίστηκε και μετά το 1833. Ο Nathaniel Isaacs, ιδιοκτήτης του νησιού Ματακόνγκ έξω από τις ακτές της Σιέρα Λεόνε, κατηγορήθηκε το 1854 για δουλεμπόριο από τον τότε κυβερνήτη της Σιέρα Λεόνε, τον Σερ Άρθουρ Κένεντι. Τα έγγραφα που σχετίζονται με τις κατηγορίες του χάθηκαν όταν το πλοίο Forerunner ναυάγησε έξω από τη Μαδέιρα τον Οκτώβριο του 1854. Δίχως τα χαρτιά, τα αγγλικά δικαστήρια αρνήθηκαν να προσχωρήσουν σε δίωξη[19].

Στην Αυστραλία, η πρακτική της απαγωγής ιθαγενών Αβοριγινών εργατών και η «εμπιστευτική» παρακράτηση της πληρωμής τους συνεχιζόταν έως και τη δεκαετία του 1970 σε ορισμένες περιπτώσεις[20][21].

Ακύρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νόμος για την κατάργηση της δουλείας του 1833 καταργήθηκε στο σύνολό του από την πράξη καταστατικού Νόμου του 1998 (Καταργήσεις)[22][23]. Η κατάργηση δεν επανέφερε τη δουλεία, καθώς τμήματα του Νομοσχεδίου για το Δουλεμπόριο του 1824, και του 1843 και του 1873 εξακολουθούν να βρίσκονται σε ισχύ. Στη θέση του, ο νόμος περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων του 1998 ενσωματώνει στο βρετανικό δίκαιο το άρθρο 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που απαγορεύει την κατοχή ατόμων σαν δούλους[24][25][26][27].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 «Slavery Abolition Act 1833; Section LXIV». 28 Αυγούστου 1833. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2008. 
  2. ↑ Peter P. Inks, John R. Michigan, R. Owen Williams (2007) Encyclopedia of antislavery and abolition', σελ. 643. Greenwood Publishing Group, 2007 ' ' Blumrosen, Alfred W. and Ruth G., Slave Nation: How Slavery United the Colonies and Sparked the American Revolution, Sourcebooks, 2005
  3. ↑ Rhodes, Nick (2003). William Cowper: Selected Poems. σελ. 84. Routledge, 2003
  4. ↑ «Chasing Freedom Information Sheet». Royal Naval Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2007. 
  5. ↑ «Chasing Freedom Exhibition: the Royal Navy and the Suppression of the Transatlantic Slave Trade». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2009. 
  6. ↑ Slavery and abolition[νεκρός σύνδεσμος]. Oxford University Press
  7. ↑ William Wilberforce: A Man for All Seasons. CBN
  8. ↑ Sharman, Anne-Marie (1993), ed., Anti-Slavery Reporter vol 13 no 8. σελ. 35, London: Anti-Slavery International
  9. ↑ Anti-Slavery International UNESCO. Ανακτήθηκε 2011-10-12
  10. ↑ «Slavery Abolition Act 1833; Section XII». 28 Αυγούστου 1833. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2008. 
  11. ↑ «Slavery Abolition Act 1833; Section XXIV». 28 Αυγούστου 1833. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2008. 
  12. ↑ 12,0 12,1 «Economy Cost as a relative percentage share of the economy in 1833». Measuring Worth. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2014. 
  13. ↑ British Parliamentary Papers, session 1837–38 (215), volume XLVIII. The manuscript returns and indexes to the claims are held by The National Archives.
  14. ↑ «Rt. Hon. Rev. Henry Phillpotts». UCL, Legacies of British slave-ownership. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2013. 
  15. ↑ «Henry Lascelles, 2nd Earl of Harewood». UCL, Legacies of British slave-ownership. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2013. 
  16. ↑ UCL - Researching Slave-owners
  17. ↑ Dooling, Wayne (2007). Slavery, emancipation and colonial rule in South Africa. Scottsville, South Africa: University of KwaZulu-Natal Press. σελίδες 98–100. ISBN 978-0-89680-263-6. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2013. 
  18. ↑ Dryden, John. 1992 "Pas de Six Ans!" In: Seven Slaves & Slavery: Trinidad 1777–1838, του Anthony de Verteuil, Πορτ-οφ-Σπέιν, σελ. 371–379.
  19. ↑ Louis Herrman (Δεκέμβριος 1974). «Nathaniel Isaacs». Natalia (Pietermartizburg: The Natal Society Foundation) (4): 19–22. http://www.natalia.org.za/Files/4/Natalia%20v04%20article%20p19-21%20C.pdf. Ανακτήθηκε στις 2010-08-10. 
  20. ↑ «Stolen Wages Reparation Scheme WA». Department of Aboriginal Affairs. Government of Western Australia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2014. 
  21. ↑ Korff, Jens. «Stolen Wages». Creative Spirits. Creative Spirits. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2014. 
  22. ↑ «Statute Law (Repeals) Act 1998». 19 Νοεμβρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2008. 
  23. ↑ «Slavery Abolition Act 1833 (repealed 19.11.1998) (c.73)». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2009. 
  24. ↑ «Slave Trade Act 1824». 24 Ιουνίου 1824. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2008. 
  25. ↑ «Slave Trade Act 1843». 24 Αυγούστου 1843. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2008. 
  26. ↑ «Slave Trade Act 1873». 5 Αυγούστου 1873. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2008. 
  27. ↑ «Human Rights Act 1998». 11 Σεπτεμβρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2010. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Drescher, Seymour. Abolition: A History of Slavery and Antislavery (2009)
  • Hinks, Peter, and John McKivigan, eds. Encyclopedia of Antislavery and Abolition (2 vol. 2006)
  • Huzzey, Richard. Freedom Burning: Anti-Slavery and Empire in Victorian Britain. (Cornell University Press, 2012) 303pp.
  • Washington, Jon-Michael. "Ending the Slave Trade and Slavery in the British Empire: An Explanatory Case Study Utilizing Qualitative Methodology and Stratification and Class Theories." (2012 NCUR) (2013). online Αρχειοθετήθηκε 2014-11-04 στο Wayback Machine.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πράξη_κατάργησης_της_δουλείας_του_1833&oldid=9193353"