Πολιτική ανοικτής αγοράς
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η πολιτική ανοικτής αγοράς (αγγλικά: Open market policy ή Open market operation) ασκείται με την απευθείας αγορά - πώληση κρατικών ομολόγων στην κεφαλαιαγορά ή/και στο χρηματιστήριο από την Κεντρική Τράπεζα με σκοπό τον επηρεασμό των επιτοκίων και της προσφοράς χρήματος. Έτσι, αν επιδιώκεται αύξηση της προσφοράς χρήματος τότε η Κεντρική Τράπεζα αγοράζει κρατικούς τίτλους, διοχετεύοντας κατ' αυτόν τον τρόπο χρήμα στην αγορά, το οποίο έχει πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στην προσφορά χρήματος. Αντίστροφα, με την πώληση κρατικών τίτλων η Κεντρική Τράπεζα ουσιαστικά δανείζεται χρήματα από τις εμπορικές τράπεζες και περιορίζει την συνολική ποσότητα χρήματος που βρίσκεται σε κυκλοφορία. Οι πράξεις ανοικτής αγοράς αποτελούν μέσο άσκησης νομισματικής πολιτικής, δηλαδή μέσο επίτευξης στόχων για τον πληθωρισμό, τα επιτόκια ή τη νομισματική ισοτιμία.
Ειδικότερα, οι πράξεις της ανοικτής αγοράς εκτελούνται με πρωτοβουλία της Κεντρικής Τράπεζας στις αγορές χρήματος. Για παράδειγμα, η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ χρησιμοποιεί ημερήσιας διάρκειας repos (overnight repurchase agreements) για να «δημιουργεί» ή να «καταστρέφει» χρήμα, ελέγχοντας έτσι τα επίπεδα ρευστότητας των εμπορικών τραπεζών. Επίσης πραγματοποιεί αγορές και πωλήσεις τίτλων μέσω της ανοικτής πλατφόρμας συναλλαγών (System Open Market Account ή SOMA) της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης. Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κυρίως χρησιμοποιεί εβδομαδιαίας και μηνιαίας διάρκειας repos, τα οποία τίθενται προς πλειστηριασμό στον οποίο συμμετέχουν και υποβάλουν προσφορές πάνω από 900 εμπορικές τράπεζες με έδρες εντός και εκτός ευρωζώνης.
Οι πράξεις ανοικτής αγοράς περιλαμβάνουν τις εξής συναλλαγές:
- α) απευθείας αγορά ή πώληση περιουσιακών στοιχείων
- β) αγορά ή πώληση περιουσιακών στοιχείων με συμφωνία επαναγοράς (repurchase agreements ή repos)
- γ) δανειοδότηση ή δανειοληψία έναντι υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων ως ασφαλειών
- δ) έκδοση πιστοποιητικών Κεντρικής Τραπέζης
- ε) αποδοχή καταθέσεων προκαθορισμένης προθεσμίας
- στ) διενέργεια swaps συναλλάγματος μεταξύ εγχώριων και ξένων νομισμάτων.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αγαπητός, Γεώργιος. «Εγχειρίδιο των βασικών οικονομικών εννοιών», Ιδιωτική Έκδοση, 2η Έκδοση, Αθήνα 2004. ISBN 960-91648-2-X