Παγκόσμιο σκακιστικό πρωτάθλημα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κασπάροφ και Κάρποφ σε παρτίδα για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1985.

Το Παγκόσμιο Σκακιστικό Πρωτάθλημα (αγγλικά: World Chess Championship) διεξάγεται για την ανάδειξη του Παγκόσμιου Πρωταθλητή στο σκάκι. Η διεκδίκηση του τίτλου είναι δυνατή από παίκτες ανεξαρτήτως φύλου.[1] Διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος είναι η Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE).

Επιπρόσθετα, υπάρχει ξεχωριστή διοργάνωση μόνο για γυναίκες για τον τίτλο της "Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας Σκακιού", καθώς και ξεχωριστά πρωταθλήματα για αντίστοιχους τίτλους σε διάφορες ηλικιακές κατηγορίες, αλλά και σε κατηγορίες όπου συμμετέχουν αποκλειστικά σκακιστικά προγράμματα υπολογιστών. Εκτός από τα προγράμματα αυτά, όλοι οι υπόλοιποι (ανεξαρτήτως ηλικίας) έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν τίτλους ανωτέρων κατηγοριών.

Διένεξη για τον παγκόσμιο τίτλο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ του διαστήματος 19932006 υπήρχε διένεξη στο σκακιστικό κόσμο για το ποιος είναι ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Μέρος της διένεξης αυτής είχε προέλθει από το γεγονός ότι έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο τίτλος του Παγκόσμιου Πρωταθλητή καθοριζόταν από μεμονωμένα ματς διψήφιου αριθμού παρτίδων μεταξύ του κατόχου του τίτλου και ενός διεκδικητή, ο οποίος είχε προηγουμένως αποκτήσει το δικαίωμα να αναμετρηθεί μαζί του κερδίζοντας στον κύκλο του Τουρνουά των Υποψηφίων. Σε όλες τις παρτίδες ακολουθούταν η "κλασική" (μακρά) διάρκεια χρόνου. Οι διοργανώσεις της FIDE από το 1997 και μετά διεξάγονταν με τη συμμετοχή περισσοτέρων των 100 παικτών με σύστημα νοκ-άουτ, οι δε παρτίδες είχαν υποχρεωτικά αρκετά μικρότερη διάρκεια. Στο τέλος κάθε γύρου, τυχούσες ισοπαλίες μεταξύ παικτών επιλύονταν με πολύ γρήγορες παρτίδες (διάρκειας μερικών λεπτών) ράπιντ ή μπλιτς. Πολλοί θεωρούσαν ότι το σύστημα αυτό δεν ήταν το πιο αντικειμενικό στην ανάδειξη του καλύτερου παίκτη. Γνωστοί γκρανμαίτρ όπως οι Κασπάροφ και Κράμνικ αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη νέα μορφή των τουρνουά αυτών. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της FIDE το 2005 προσπάθησε να επιλύσει τα προβλήματα αυτά εισάγοντας ένα νέο τρόπο ανάδειξης του Παγκόσμιου Πρωταθλητή με τη συμμετοχή μικρού αριθμού κορυφαίων παικτών σε τουρνουά διπλών παρτίδων.

Παρόλα αυτά, τα κλασσικά ματς διεκδίκησης και υπεράσπισης του τίτλου συνέχισαν να γίνονται με παραδοσιακές συνθήκες από τους παίκτες που αντιτίθονταν στη FIDE. Ο Βλαντίμιρ Κράμνικ θεωρούταν ως ο "Κλασσικός" Παγκόσμιος Πρωταθλητής (έχοντας νικήσει τον τελευταίο αδιαφιλονίκητο Παγκόσμιο Πρωταθλητή Γκάρι Κασπάροφ το 2000, και φέροντας ισοπαλία το 2004 με τον διεκδικητή Πέτερ Λέκο). Η FIDE αναγνώριζε ως Παγκόσμιο Πρωταθλητή εκείνον που προέκυπτε από τα τουρνουά της, με τελευταίο τον Βεσελίν Τοπάλοφ, νικητή του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος της FIDE το 2005.

Επίλυση της διαφωνίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μακρόχρονη αυτή διαφωνία επιλύθηκε οριστικά τον Οκτώβριο του 2006 με την αναμέτρηση Κράμνικ-Τοπάλοφ η οποία έλαβε χώρα στην Ελίστα, πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Καλμυκίας, μέλος της νυν Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σε ματς 12 παρτίδων, οι παίκτες αναδείχθηκαν ισόπαλοι 6-6. Ακολούθησαν 4 παρτίδες "τάι-μπρείκ" γρήγορου (ράπιντ) σκακιού, στις οποίες επικράτησε ο Κράμνικ με σκορ 2,5-1,5 και αναδείχθηκε ως ο Επίσημος (Αδιαφιλονίκητος) Παγκόσμιος Πρωταθλητής Σκακιού.

Ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής δεν είναι απαραίτητα ο παίκτης με τη μεγαλύτερη βαθμολογία ΕΛΟ: Παραδείγματος χάρη, παρόλη τη νίκη του Κράμνικ έναντι του Τοπάλοφ, στη λίστα ΕΛΟ του Ιανουαρίου 2007, ο Τοπάλοφ παραμένει πρώτος, με τον Κράμνικ να καταλαμβάνει την τρίτη θέση.

Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 2010 στη Σόφια, στον τελικό στις 13 Μαΐου του 2010 ο Άναντ κέρδισε τον Τοπάλοφ και παρέμεινε παγκόσμιος πρωταθλητής.

Παγκόσμιοι Πρωταθλητές Σκακιού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανεπίσημοι Παγκόσμιοι Πρωταθλητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΑΑ Όνομα Περίοδος Χώρα
Φράνσι δε Καστέλβι ~1475 Αραγονία
Ναρσίς Μπινιόλες ~1475 Αραγονία
Μπερνάτ Φενολιά ~1475 Αραγονία
Φρανσέσκ Μπισέντ ~1475 Αραγονία
Λουίς Ραμίρεθ ντε Λουθένα ~1490 Ισπανία
Πέδρο Νταμιάνο ~1520 Πορτογαλία
Ρούι Λόπεθ ντε Σεγούρα 01559–1575 Ισπανία
Ιλ Μόρο ~1560–1575 Πορτογαλία
Τζιοβάνι Λεονάρντο ντα Κούτρι 01575 Νάπολη
Πάολο Μπόι 01575 Σικελία
Τζούλιο Πολέριο ~1580 Νάπολη
Αλεσάντρο Σάλβιο ~1600 Νάπολη
Τζοακίνο Γρέκο ~1620–1634 Νάπολη
Πιέτρο Καρρέρα ~1640 Σικελία
Αλεξάντερ Κάνινγκχαμ ~1700 Σκωτία
Λεγκάλ ντε Κερμέ ~1730–1755 Γαλλία
Φρανσουά-Αντρέ Φιλιντόρ 01755–1795 Γαλλία
Γιόχαν Μπαπτίστ Αλγκάερ ~1795~1815 Αυστρία
Βερντόνι ~1795~1804 Ιταλία / Γαλλία
Τζάκομπ Χένρυ Σάρατ ~1805~1815 Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία)
Αλεσάντρ Ντεσαπέλ ~1815–1821 Γαλλία
Λουί ντε λα Μπουρντοναί ~1821–1834 Γαλλία
Αλεξάντερ Μακντόνελ 01834 Ηνωμένο Βασίλειο (Ιρλανδία)
Λουί ντε λα Μπουρντοναί 01834–1840 Γαλλία
Πιέρ ντε Σαιντ-Αμάντ 01840–1843 Γαλλία
Χάουαρντ Στώντον 01843–1851 Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία)
Άντολφ Άντερσεν 01851–1858 Πρωσία
Πωλ Μόρφυ 01858–1859 ΗΠΑ
Άντολφ Άντερσεν 01858–1866 Πρωσία
01(1) Βίλελμ Στάινιτς 01866–1878 Αυστροουγγαρία (Βοημία)
Γιόχαν Τσούκερτορτ 01878–1886 Γερμανία (Πρωσία)
(1) Ανεπίσημος παγκόσμιος πρωταθλητής που έγινε αργότερα και επίσημος.

Επίσημοι (αδιαφιλονίκητοι) Παγκόσμιοι Πρωταθλητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΑΑ Όνομα Περίοδος Χώρα
01 Βίλελμ Στάινιτς 1886–1894 Αυστροουγγαρία (Βοημία) / ΗΠΑ
02 Εμάνουελ Λάσκερ 1894–1921 Γερμανία (Πρωσία) / Γερμανία
03 Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα 1921–1927 Κούβα
04 Αλεξάντερ Αλιέχιν 1927–1935 Ρωσία / Γαλλία
05 Μαξ Όυβε 1935–1937 Ολλανδία
Αλεξάντρ Αλιέχιν 1937–1946 Σοβιετική Ένωση
06 Μιχαήλ Μποτβίνικ 1948–1957 Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
07 Βασίλι Σμισλόφ 1957–1958 Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
Μιχαήλ Μποτβίνικ 1958–1960 Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
08 Μιχαήλ Ταλ 1960–1961 Σοβιετική Ένωση (Λεττονία)
Μιχαήλ Μποτβίνικ 1961–1963 Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
09 Τιγκράν Πετροσιάν 1963–1969 Σοβιετική Ένωση (Αρμενία)
10 Μπορίς Σπάσκι 1969–1972 Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
11 Μπόμπι Φίσερ 1972–1975 ΗΠΑ
12 Ανατόλι Κάρποφ 1975–1985 Σοβιετική Ένωση (ΡΣΟΣΔ)
13 Γκάρι Κασπάροφ 1985–1993 Σοβιετική Ένωση (Αζερμπαϊτζάν) / Ρωσία
14 Βλαντίμιρ Κράμνικ 2006–2007 Ρωσία
15 Βισβανάθαν Άναντ 2007–2013 Ινδία
16 Μάγκνους Κάρλσεν 2013–2023 Νορβηγία
17 Ντινγκ Λιρέν 2023- Κίνα

"Κλασικοί" Παγκόσμιοι Πρωταθλητές (1993 - 2006)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παγκόσμιοι Πρωταθλητές FIDE (1993 - 2006)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]