Παλέρμο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Πάνορμον)

Συντεταγμένες: 38°7′0″N 13°22′0″E / 38.11667°N 13.36667°E / 38.11667; 13.36667

Παλέρμο
Εικόνα
Διοικητικές πληροφορίες
Χώρα    Ιταλία
Περιφέρεια    Σικελία
Επαρχία   Παλέρμο
Δήμαρχος   Roberto Lagalla
Περιοχή
Έκταση   158 χλμ²
Πληθυσμός   653.834 (2013)
Πυκνότητα   4.115,27 κατ./χλμ²
Άλλες πληροφορίες
Ζώνη ώρας   UTC+1
Πολιούχος   Αγία Ροζαλία
Τοποθεσία
Παλέρμο is located in Ιταλία
Παλέρμο
Παλέρμο
Χάρτης
Θέση του Παλέρμο στην Ιταλία και στην περιφέρεια της Σικελίας
http://www.comune.palermo.it/
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Παλέρμο (αποσαφήνιση).

Το Παλέρμο (ιταλικά: Palermo, σικελικά: Palermu, αρχαία ελληνικά: Πάνορμος, λατινικά: Panormus) είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της μητροπολιτικής πόλης της Παλέρμο στην ιταλική περιφέρεια Σικελία που αντικατέστησε την ιταλική επαρχία του Παλέρμο με διοικητική μεταρρύθμιση (15 Αυγούστου 2015). Η πόλη έχει μεγάλη ιστορία και παράδοση στη γαστρονομία, την αρχιτεκτονική και τον πολιτισμό με ιστορία περισσότερο από 2.700 χρόνια, βρίσκεται στη Σικελία το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου δεξιά από τον κόλπο του Παλέρμο στην Τυρρηνική θάλασσα. Το Παλέρμο ιδρύθηκε από τους Φοίνικες της Καρχηδόνας σε μια εύφορη κοιλάδα στους πρόποδες του βουνού Πελεγκρίνο με το όνομα "Ζιζ", οι Έλληνες ίδρυσαν νέες αποικίες αργότερα στην περιοχή ονομάζοντας την πόλη "Πάνορμος" δηλαδή "Μεγάλο λιμάνι" ή "Όλο λιμάνι".

Οι Καρχηδόνιοι κατέγραψαν την πόλη στα νομίσματα τους με το Ελληνικό της όνομα μετά τον 5ο αιώνα π.χ., παρέμεινε στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία και στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία για περισσότερα από 1.000 χρόνια. Την περίοδο 831 - 1072 κατακτήθηκε από τους Άραβες που ίδρυσαν το Εμιράτο της Σικελίας, οι Άραβες άλλαξαν το όνομα της πόλης στο σημερινό.[1][2] Όταν το κατέκτησαν οι Νορμανδοί το Παλέρμο έγινε την περίοδο 1130 - 1186 πρωτεύουσα στο Βασίλειο της Σικελίας και στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία την εποχή που κυβερνούσε ο Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν και ο Κορράδος Δ΄ της Γερμανίας.

Στατιστικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αστικός πληθυσμός του Παλέρμο σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία είναι 855.285 κάτοικοι και ο μητροπολιτικός 1.200.000 κάτοικοι, ο πέμπτος σε ολόκληρη την Ιταλία, το κέντρο της πόλης έχει 676.000 κατοίκους. Οι κάτοικοι μιλούν την ιταλική γλώσσα και την Παλερμική διάλεκτο της σικελικής γλώσσας, αποκαλούνται Παλερμιτάνοι ή Πανορμίτες. Το Παλέρμο είναι το εκπαιδευτικό, τουριστικό και οικονομικό κέντρο της Σικελίας με μεγάλη παράδοση στην ιστορία, την τέχνη, τη μουσική και τον πολιτισμό με πολλούς τουρίστες που έρχονται στην πόλη χάρη στο μεσογειακό κλίμα. Το Παλέρμο διαθέτει πλήθος από ανάκτορα, εστιατόρια, εκκλησίες και νυχτερινά κέντρα με τη ρομανική τέχνη, τη γοτθική τέχνη και με ρυθμούς μπαρόκ.[3] Αποτελεί το βασικό βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο σε ολόκληρη τη Σικελία, και έναν από τους σπουδαιότερους τουριστικούς προορισμούς.[4] Η UNESCO έχει ανακηρύξει σαν μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς τα αραβονορμανδικά ερείπια της πόλης και τους καθεδρικούς ναούς στο Τσεφαλού και στο Μονρεάλε.[5] Η Καθολική Εκκλησία έχει σημαντικό ρόλο στον πολιτισμό του Παλέρμο, πολιούχος της πόλης είναι η Αγία Ροζαλία και η μνήμη της εορτάζεται στις 15 Ιουλίου, διαθέτει πολλές αγορές με φρούτα, λαχανικά και ψάρια.[6]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Παλέρμο έχει υποτροπικό μεσογειακό κλίμα με μεγάλα και πολύ ζεστά καλοκαίρια, οι χειμώνες έχουν ήπιες και μέτριες θερμοκρασίες με πολλές βροχές.[7] Οι θερμοκρασίες την άνοιξη και το φθινόπωρο είναι φυσιολογικές, το Παλέρμο είναι από τις πιο ζεστές πόλεις στην Ιταλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη με μέση ετήσια θερμοκρασία 18.3 βαθμούς Κελσίου. Διαθέτει περίπου 2.530 ώρες τον χρόνο ηλιοφάνεια και έχει χιονίσει 12 φορές μετά το 1945.[8] Από τη δεκαετία του 1940 μονάχα πέντε φορές έχει σημειωθεί ισχυρή χιονόπτωση και δύο φορές (1949, 1956) η ελάχιστη θερμοκρασία έφτασε στους μηδέν βαθμούς και η πόλη είχε καλυφτεί με μερικά εκατοστά χιόνι.[9] Οι χιονοπτώσεις επαναλήφθηκαν σποραδικά (1981, 1986, 1999, 2014).[10] Η μέση ετήσια θερμοκρασία της θάλασσας είναι περίπου 19 βαθμοί Κελσίου από 14 βαθμούς τον Φεβρουάριο μέχρι 26 τον Αύγουστο, από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάιο η μέση θερμοκρασία της θάλασσας είναι 18 βαθμοί και από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο 21 βαθμοί.[11]

Τοπογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ιστορικό κτίριο "Γκράν Ότελ ε ντε Πάλμ" που ιδρύθηκε το 1874.

Το Παλέρμο περιβάλλεται από βουνά, τα βουνά χωρίζουν επίσης πολλές περιοχές μέσα στην πόλη, η επικοινωνία με το εσωτερικό της Σικελίας είναι πολύ δύσκολη χάρη στα βουνά. Η ψηλότερη κορυφή φτάνει τα 1.333 μέτρα και το μεγαλύτερο βουνό είναι το Όρος Πελεγκρίνο που βρίσκεται κατά μήκος της Τυρρηνικής Θάλασσας και χωρίζεται με την πόλη με μία πεδιάδα. Οι γκρεμοί του Πελεγκρίνο περιγράφονται τον 19ο αιώνα από τον Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε σαν "η ωραιότερη τοποθεσία στον κόσμο". Ο ποταμός Παπιρέτο και οι παραπόταμοι καλύπτονται σήμερα με κατασκευές, τα παλιά αυλάκια αναγνωρίζονται επειδή τα οικοδομικά τετράγωνα δημιουργήθηκαν με βάση το σχήμα τους, ο μόνος παραπόταμος που δεν έχει αποξηρανθεί χωρίζει την πόλη από τη βιομηχανική της περιοχή.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φοίνικες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπηλαιογραφίες της Μεσολιθικής εποχής στο Παλέρμο.

Οι ενδείξεις για την πρώτη ανθρώπινη εγκατάσταση υπάρχουν από την 8η χιλιετία π.Χ., τη Μεσολιθική περίοδο βρέθηκαν μια σειρά από σπηλαιογραφίες. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Σικανοί, ο Θουκυδίδης γράφει ότι ήρθαν από την Καταλονία στην Ιβηρική.[12][13] Οι Φοίνικες ναυτικός και εμπορικός λαός από τη Χαναάν ίδρυσαν μια εγκατάσταση στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το λιμάνι του Παλέρμο και έμεινε γνωστή σαν "Ζιζ".[14] Το αρχαίο Παλέρμο ήταν μια από τις τρεις κύριες Φοινικικές πόλεις στη Σικελία μαζί με τη Μότυα και τη Σολούς. Τα Φοινικικά ευρήματα στην πόλη είναι ελάχιστα και βρίσκονται μόνο στο πυκνοκατοικημένο κέντρο, αυτό εμποδίζει σημαντικά τους αρχαιολόγους να προχωρήσουν τις μελέτες. Η περιοχή επελέγη από τους Φοίνικες χάρη στην εύκολη πρόσβαση με το βουνό, το εμπόριο με τους ορεινούς κατοίκους έγινε μέσω ενός μεγάλου δρόμου που κατασκεύασαν οι Φοίνικες και έγινε αργότερα κεντρικός αυτοκινητόδρομος.

Η πρώτη Φοινικική εγκατάσταση έμεινε γνωστή σαν "Παλαιάπολις" για να διακριθεί από τη νεώτερη εγκατάσταση τον 5ο αιώνα π.χ. τη "Νεάπολις". Η Νεάπολις χτίστηκε στα ανατολικά της Παλαιάπολης με ισχυρά τείχη για να προστατεύσουν την πόλη από τις εχθρικές επιδρομές. Πολλές από τις κατασκευές διακρίνονται σήμερα στο προάστιο Καζάρο που πήρε το όνομα του από τους Άραβες και μεταφράζεται στη γλώσσα τους σαν "ισχυρά τείχη", παραφθορά του "Αλκάθαρ". Στα τείχη υπήρχαν πολλές πύλες από τις οποίες οι Φοίνικες κάτοικοι εμπορεύονταν με τους επισκέπτες, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους ένας τοίχος χώριζε την Παλαιάπολη από τη Νεάπολη. Η Φοινικική αποικία αναπτύχθηκε γύρω από έναν κεντρικό δρόμο με πολλούς κάθετους δρόμους, ο κεντρικός δρόμος είναι σήμερα γνωστός σαν "Λεωφόρος Βίκτωρος Εμμανουήλ". Με τους Φοίνικες ήταν έντονα αναπτυγμένο το εμπόριο και η πόλη πέρασε μεγάλη περίοδο ειρήνης και ευημερίας, τον 6ο - 5ο αιώνα π.χ. πριν τους Σικελικούς πολέμους το Παλέρμο ήρθε σε επαφή με τους Έλληνες. Οι Έλληνες έδωσαν τότε στην πόλη το όνομα "Πάνορμος" που σημαίνει "Παν Όρμος" ή "Όλο λιμάνι", τον 5ο αιώνα οι Φοίνικες έκοψαν νομίσματα με το Ελληνικό όνομα της πόλης.[15]

Ρωμαϊκή αυτοκρατορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φοινικικές οχυρώσεις που διακρίνονται καθαρά σε κεντρικό δρόμο στο Παλέρμο.

Ο Αμίλκας την εποχή των Περσικών Πολέμων ήρθε στο Παλέρμο από την Καρχηδόνα για να συγκροτήσει τον στρατό του, ακολούθησε η συντριβή του στη Μάχη της Ιμέρας (480 π.Χ.).[16] Ο Ερμοκράτης από τις Συρακούσες αργότερα που απέκρουσε τους Αθηναίους στην Εκστρατεία στη Σικελία λεηλάτησε την πόλη (409 π.χ.). Οι Σικελικοί Πόλεμοι τερματίστηκαν όταν οι Καρχηδόνιοι και οι Έλληνες συμφιλιώθηκαν για να αντιμετωπίσουν τον κοινό κίνδυνο των Ρωμαίων την εποχή που ξέσπασε ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος. Η Πάνορμος έγινε Ελληνική αποικία μετά την Πύρρειο νίκη (276 π.χ.), ο Πύρρος της Ηπείρου κατέκτησε την πόλη που ανακατέλαβαν την επόμενη χρονιά οι Φοίνικες της Καρχηδόνας (275 π.χ.).[17] Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία κατέκτησε την Πάνορμο (254 π.χ.), οι Καρχηδόνιοι έκαναν την τελευταία προσπάθεια να την ανακαταλάβουν αλλά απέτυχαν (251 π.χ.)

Άραβες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καθεδρικός Ναός του Παλέρμο.

Όταν έπεσε η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία το Παλέρμο κατέλαβαν οι Γερμανικές φυλές, οι Βάνδαλοι και ο βασιλιάς τους Γιζέριχος κατέκτησαν ολόκληρη τη βόρεια Αφρική και έγιναν μία από τις ισχυρότερες δυνάμεις στην εποχή τους.[18] Οι Βάνδαλοι κατέκτησαν στη συνέχεια τη Σικελία, τη Σαρδηνία και την Κορσική, μέχρι την εποχή που οι Οστρογότθοι και ο βασιλιάς τους Θεοδώριχος ο Μέγας διέλυσαν την εξουσία τους (488). Ο Θεοδώριχος ασπάστηκε τα Ρωμαϊκά έθιμα και τη Ρωμαϊκή νομοθεσία σε αντίθεση με την πλειοψηφία των υπόλοιπων Γότθων.[19] Ακολούθησαν μάχες ανάμεσα στους Οστρογότθους και τη Βυζαντινή αυτοκρατορία, ο στρατηγός του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Βελισάριος διέλυσε τους Οστρογότθους και εδραίωσε τη Βυζαντινή εξουσία στην Ιταλία.[20][21]

Οι Άραβες κατέλαβαν τη Σικελία (904) και ίδρυσαν το Εμιράτο της Σικελίας που διατηρήθηκε 120 χρόνια, η πρωτεύουσα μετακινήθηκε από τις Συρακούσες στο Παλέρμο.[22][23] Το Παλέρμο μαζί με το Κάιρο και την Κόρδοβα ήταν οι πιο πλούσιες και διάσημες Αραβικές πόλεις, περισσότερο από έναν αιώνα ήταν πρωτεύουσα ενός διάσημου Εμιράτου.[24][25] Οι Άραβες εισήγαγαν νέες αγροτικές μεθόδους που έγιναν διάσημες στη σύγχρονη Σικελική κουζίνα.[26] Μετά από πολλές κληρονομικές συγκρούσεις οι Νορμανδοί και ο Οίκος των Ωτβίλ κατέκτησαν το νησί και έδιωξαν τους Άραβες, ο Νορμανδός Ροβέρτος Γυισκάρδος θεωρείται από τους Σικελούς εθνικός ήρωας.[27][28] Ο ανιψιός του Ρογήρος Β΄ της Σικελίας μετέτρεψε τις Νορμανδικές εκτάσεις του νησιού στην Κομητεία της Σικελίας που προβιβάστηκε σύντομα στο Βασίλειο της Σικελίας, η πρωτεύουσα του βασιλείου ήταν το Παλέρμο και οι βασιλείς έμεναν στο Παλάτι των Νορμανδών.

Ισπανική κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Παλάτι των Νορμανδών έδρα των βασιλέων της Σικελίας και του τοπικού Κοινοβουλίου.

Η Σικελία στράφηκε εξ'ολοκλήρου στον χριστιανισμό, πολλά επιβλητικά κτίσματα οικοδομήθηκαν εκείνη την περίοδο και η Σικελία έγινε ένα από τα πλουσιότερα βασίλεια της Ευρώπης.[29] Μετά τους Νορμανδούς τον έλεγχο ανέλαβε η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (1194), ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν είχε το Παλέρμο σαν αγαπημένο τόπο κατοικίας, όλοι οι μουσουλμάνοι που είχαν μείνει στο νησί εκδιώχθηκαν. Μετά τον Οίκο των Χοενστάουφεν ανέλαβαν την εξουσία ο Οίκος των Καπετιδών-Ανζού και ο Οίκος της Βαρκελώνης που κυβερνούσε το Βασίλειο της Αραγωνίας. Το νησί πέρασε περίοδο παρακμής και ο πληθυσμός του Παλέρμο έπεσε τη δεκαετία του 1330 στους 51.000 κατοίκους.[30] Την περίοδο 1479 - 1713 το Παλέρμο κυβερνήθηκε από το Βασίλειο της Ισπανίας, με τη Συνθήκη της Ουτρέχτης πέρασε στον Οίκο της Σαβοΐας που κυβέρνησε το νησί τις περιόδους 1713 - 1717 και 1718 - 1720. Η Σικελία πέρασε την περίοδο 1720 - 1734 στην Αυστρία και στη συνέχεια ανέλαβε την εξουσία ο Οίκος των Βουρβόνων-Ισπανίας, ο Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας διάλεξε το Παλέρμο για να γίνει η στέψη του. Το Παλέρμο γνώρισε με τους Βουρβόνους νέα περίοδο ανάπτυξης, κτίστηκαν νέα κτίρια, αυξήθηκε το εμπόριο και η βιομηχανία αλλά η βασιλική οικογένεια μετακινήθηκε στη Νάπολη. Ο γιος του Καρόλου Γ΄ Φερδινάνδος Α΄ των Δύο Σικελιών που εκδιώχθηκε από τη Νάπολη όταν ξέσπασε η Γαλλική Επανάσταση μετακινήθηκε στο Παλέρμο, ο μικρός γιος του Αλβέρτος (1792 - 1798) πέθανε στον δρόμο και τάφηκε στο Παλέρμο. Όταν ιδρύθηκε το Βασίλειο των Δύο Σικελιών (1816) η πρωτεύουσα του ήταν το Παλέρμο αλλά την επόμενη χρονιά μετακινήθηκε στη Νάπολη.

Ιταλική Ενοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Επανάσταση του Παλέρμο (12 Ιανουαρίου 1848).

Την περίοδο 1820 - 1848 η Σικελία πέρασε πολλές ταραχές με αποκορύφωμα τη λαϊκή επανάσταση (12 Ιανουαρίου 1848) που ξεκίνησε από το Παλέρμο με τον Τζουσέππε λα Μάσα (1819 - 1881), ένα ανεξάρτητο Κοινοβούλιο συστήθηκε με πρώτο πρόεδρο τον Ρουτζέρο Σεττίμο. Οι Βουρβόνοι ανακατέλαβαν το Παλέρμο (1849) και παρέμεινε στην κυριαρχία τους μέχρι τη χρονιά που ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι εισήλθε στην πόλη (27 Μαΐου 1860), ολόκληρη η Σικελία εισήλθε στο νεοσύστατο Βασίλειο της Ιταλίας (1861). Η συντριπτική πλειοψηφία των Σικελών απαιτούσε την ανεξαρτησία του από την Ιταλική Ενοποίηση, το Παλέρμο έγινε κέντρο εξεγέρσεων που συνετρίβησαν όταν εφαρμόστηκε ο Στρατιωτικός νόμος.[31] Ο Οίκος της Σαβοΐας κατηγόρησε την εκκλησία για την υποκίνηση των εξεγέρσεων ειδικά τον αρχιεπίσκοπο του Παλέρμου, από τότε ακολούθησε συνέχεια αντί-Σικελική και αντιεκκλησιαστική πολιτική.[32] Η ανάπτυξη ήρθε από ορισμένες ευγενείς οικογένειες της περιοχής, στις αρχές του 20ου αιώνα κτίστηκαν νέα προάστια, δρόμοι και βίλες με το καλλιτεχνικό στυλ Αρ Νουβό ιδιαίτερα από τον διάσημο αρχιτέκτονα Ερνέστο Μπασίλε (1857 - 1932). Το Γκράντ Οτέλ Βίλλα Ιγκεία σχεδιάστηκε από τον Ερνέστο Μπασίλε για την Οικογένεια Φλορίο, ήταν ένα εξαιρετικό δείγμα αρχιτεκτονικής Αρ Νουβό. Το διάσημο Θέατρο Μάσιμο Βιτόριο Εμανουέλε σχεδιάστηκε την ίδια χρονιά από τον αρχιτέκτονα Τζιοβάν Μπατίστα Φιλίππο Μπασίλε (1825 - 1891) για την οικογένεια Ρουτέλι, οι εργασίες ανοικοδόμησης ξεκίνησαν το 1875 και λειτούργησε για πρώτη χρονιά το 1897.

Νεώτερα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η είσοδος του Τζουζέπε Γκαριμπάλντι στο Παλέρμο (27 Μαίου 1860).

Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος το Παλέρμο βομβαρδίστηκε σκληρά από τις Αεροπορικές Συμμαχικές Δυνάμεις (1942, 1943) που κράτησαν μέχρι την εποχή που έγινε η εισβολή των Συμμάχων στη Σικελία (22 Ιουλίου 1943).[33][34] Το λιμάνι και ένα μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε με πολλά θύματα.[35] Όταν τα Αμερικάνικα στρατεύματα μπήκαν στην πόλη "έγιναν δεκτά με φοβερό ενθουσιασμό από τους κατοίκους που είχαν αηδιάσει με το Φασιστικό καθεστώς". Οι Ιταλοί διοικητές δήλωσαν ενθουσιασμένοι με την παράδοση του νησιού επειδή όπως είπαν "οι Σικελοί δεν είναι άνθρωποι αλλά ζώα".[36] Τα αντι-Σικελικά αισθήματα ήταν έντονα στον βορά της Ιταλικής χερσονήσου όπου επικρατούσε σε μεγάλα ποσοστά ο Φασισμός.[37] Στο Ιταλικό δημοψήφισμα του 1946 η Σικελία ψήφισε υπέρ της διατήρησης της μοναρχίας, στη συνέχεια η πόλη απέκτησε τοπικό Κοινοβούλιο με τοπικό κρατικό καθεστώς (1947) που είχε έδρα το Παλάτι των Νορμανδών.

Τα σημαντικότερα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει η σύγχρονη πόλη ήταν η Μαφία, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες και τυχοδιώκτες όπως ο Σαλβατόρε Τζουλιάνο (1922 - 1950) που είχαν υπό τον έλεγχο τους γειτονικές περιοχές όπως το Μοντελέπρ. Το Ιταλικό κράτος αναγκάστηκε να μοιράσει τις δραστηριότητες στην περιοχή για να ελέγξει τη Μαφία. Η "Πολιορκία του Παλέρμο" παρέμεινε ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, στην περιοχή κυριαρχούσαν εργολάβοι που είχαν γεμίσει την πόλη από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 1980 με φτωχές κατοικίες κακής ποιότητας. Τα χαμηλά ποσοστά αγροτικής παραγωγής ανάγκασαν τους κατοίκους της υπαίθρου να μεταναστεύσουν στις μεγάλες πόλεις, ειδικά το Παλέρμο παρουσίασε πληθυσμιακή έκρηξη και τα προάστια επεκτάθηκαν στα βόρεια με ακανόνιστα οικοδομικά τετράγωνα χωρίς κανένα σχέδιο.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκκλησίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη του Όρους Πελεγκρίνο στα τέλη του 19ου αιώνα που διακρίνεται από ολόκληρη την πόλη του Παλέρμο.
  • Καθεδρικός του Παλέρμο στο Κόρσο Βιττόριο Εμανουέλε (νυν Βία Ινκορονατσιόνε). Η μακρά του ιστορία έκανε το κτήριο ένα σύνολο διαφορετικών αρχιτεκτονικών ρυθμών· τελευταία προσθήκη έγινε τον 18ο αι.
  • Παλατινό Παρεκκλήσιο του Παλέρμο του 12ου αιώνα στο Ανάκτορο των Νορμανδών. Έχει εξαίρετα ψηφιδωτά, βυζαντινής (ελληνικής) και δυτικής (γοτθικής) προέλευσης και μία στέγη από Σαρακηνούς τεχνίτες.
  • Άγιος Ιωάννης των Λεπρών.
  • Άγιος Ιωάννης (του Τάγματος) των Ερημιτών, κοντά στο ανάκτορο των Νορμανδών. Είναι ένας ναός του 12ου αι. αξιοσημείωτος για τους λαμπερούς ερυθρούς τρούλους του, κατάλοιπο της Αραβικής επιρροής στη Σικελία. Ο Φ. Έλιοτ στο Ημερολόγιο μίας αργόσχολης στη Σικελία τον περιγράφει ως "καθαρά ανατολίτικος· θα ταίριαζε να ήταν στη Βαγδάτη ΄τη Δαμασκό". Το κωδωνοστάσιο είναι δείγμα γοτθικής αρχιτεκτονικής.
  • Εκκλησία της Μαρτοράνα, γνωστή και ως Σάντα Μαρία του Ναυάρχου (ντελλ' Αμμιράλιο). Είναι παράρτημα της γειτονικής εκκλησίας του Σαν Κατάλντο, με την οποία εφάπτεται. Έχει θέα στην πιάτσα Μπελλίνι, στο κέντρο του Παλέρμο. Στην κάτοψη ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος σε τετράγωνο· ο ρυθμός του, κοινός στη Νότιο Ιταλία και τη Σικελία, είναι παραλλαγή του ρυθμού του μεσοβυζαντινού ναού. Στα ανατολικά έχει τρία ημιθόλια, που εφάπτονται. Το λαμπρά διακοσμημένο κωδωνοστάσιο είναι η κύρια είσοδος του ναού. Η εσωτερική διακόσμηση είναι επιτηδευμένη και περιλαμβάνει Βυζαντινά ψηφιδωτά.
  • Σαν Κατάλντο, ναός επί της κεντρικής πλατείας Μπελλίνι. Είναι ένα καλό δείγμα της Νορμανδικής αρχιτεκτονικής.
  • Σαντα Μαρία ντελλα Γκάντσια.
  • Σάντα Κατερίνα. Ο ναός βρίσκεται πίσω από την πλατεία Πρετόρια και κτίστηκε το διάστημα 1566-96 σε ρυθμό μπαρόκ.
  • Σάντα Μαρία ντελλα Κατένα. Ο ναός είναι κτίσμα των ετών 1490-1520 και σχεδιάστηκε από τον Ματτέο Καρνιλιβάρι. Το όνομα του ναού προέρχεται από τις αλυσίδες (καδένες) που κάποτε κρεμόταν σε έναν τοίχο του.
  • Σαν Ντομένικο. Βρίσκεται κοντά στη Βία Ρόμα και είναι γνωστός ως το Πάνθεον των λαμπρών Σικελών.
  • Σαν Τζουζέππε ντέι Τεατίνι. Βρίσκεται κοντά στο Τέσσερα τραγούδια (Κουάττρο Κάντι) και είναι παράδειγμα Σικελικού Μπαρόκ.
  • Παρεκκλήσιο (Ορατόριο) ντι Σαν Λόρέντσο. Δουλεύοντας με τον γύψο, ο γλύπτης Τζάκομο Σερπόττα, ο αδελφός του Τζουζέππε και ο γιος του Προκόπιο, διακόσμησαν την εκκλησία (1694-1706) με πληθώρα αγαλμάτων και αφθονία ερωτιδέων, που οι τοίχοι μοιάζουν ζωντανοί. Το 1696 δύο κλέπτες απέσπασαν το έργο του Καραβάτζιο Γέννηση με τους αγίους Φραγκίσκο και Λαυρέντιο από την κορνίζα του· ο πίνακας δεν έχει βρεθεί.
  • Παρεκκλήσιο (Ορατόριο) ντελ Ροζάριο. Το ολοκλήρωσε ο Τζάκομο Σερπόττα το 1710-17.
  • Σάντα Τερέζα αλλα Κάλσα.
  • Σάντα Μαρία ντελλο Σπάζιμο.
  • Εκκλησία του Ιησού.
  • Σαν Φραντσέσκο ντι Ασσίζι.
  • Εκκλησία του Αρχοντικού (Ματζόνε), ή της Αγίας Τριάδος. Κτίστηκε το 1191 σε Νορμανδικό ρυθμό από τον Μττέο ντ' Αγιέλλο, που τη δώρησε στους Κιστερκιανούς μοναχούς.

Ανάκτορα και μουσεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Παλάτι των Νορμανδών. Το ανάκτορο των Νορμανδών είναι από τα πιο ωραία Ιταλικά παλάτια και ένα αξιόλογο δείγμα Νορμανδικής αρχιτεκτονικής. Στεγάζει την περίφημη Καππέλλα Παλατίνα.
  • Ζίζα και Κούμπα, μεγαλειώδη κάστρα/κατοικίες που ιστορικά χρησιμοποιούσαν οι βασιλείς του Παλέρμο για κυνήγι. Η Ζίζα στην εποχή μας στεγάζει το Ισλαμικό Μουσείο. Η Κούμπα κάποτε περιβαλλόταν από νερό.
  • Παλάτσο Νατόλι.
  • Παλάτσο Κιαραμόντε.
  • Παλάτσο Αμπατέλλις. Κτίστηκε στο τέλος του 15ου αι. για τον έπαρχο της πόλης, τον Φραντσέσκο Αμπατέλλις. Είναι μία ογκώδης, αν και κομψή, κατασκευή σε τυπικό Καταλανικό Γοτθικό ρυθμό, με Αναγεννησιακές επιρροές. Η Πινακοθήκη στεγάζει μία προτομή της Ελεονόρας της Αραγόνας, έργο του Φραντσέσκο Λαουράνα (1471)· το Τρίπτυχο Μαλβάνια (π. 1510), έργο του Ζαν Γκοσσαέρ και τη διάσημη Ανάληψη του Αντονέλλο ντα Μεσσίνα.
  • Το Επαρχιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Αντόνιο Σαλίνας είναι ένα από τα κύρια μουσεία της Ιταλίας: περιλαμβάνει πολλά κατάλοιπα του πολιτισμού των Ετρούσκων, των Καρχηδονίων, των Ρωμαίων και των Ελλήνων. Στεγάζει όλα τα διακοσμητικά κατάλοιπα των Σικελικών ναών της Έγεστας και του Σελνούντα.
  • Παλατίνα Σινέζε, βασιλικό ενδιαίτημα για τον Οίκο των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών και έδρα του Εθνογραφικού μουσείου της Σικελίας.
Θέα του Παλέρμο απο το βουνό Πελεγκρίνο.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. http://www.bestofsicily.com/mag/art184.htm
  2. https://themuslimtimes.info/2017/01/16/sicilian-peoples-the-arabs/
  3. https://web.archive.org/web/20101128023349/http://sicilianculture.com/travel/palermo.htm
  4. https://ec.europa.eu/growth/tools-databases/regional-innovation-monitor/base-profile/sicily
  5. http://www.pianostrategico.comune.palermo.it/index[νεκρός σύνδεσμος]
  6. https://www.nytimes.com/2007/05/20/travel/20journeys.html
  7. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2019. 
  8. http://www.meteoservice.net/dossier-neve-a-palermo-nel-1986-nevico-persino-a-natale/
  9. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2019. 
  10. http://www.meteolive.it/news/In-primo-piano/2/tutte-le-nevicate-su-palermo-/364/
  11. https://www.weather2travel.com/climate-guides/italy/sicily/palermo.php
  12. https://web.archive.org/web/20131231001248/http://www.experiencefestival.com/a/Sicily_-_History/id/5462681
  13. https://books.google.gr/books?id=A7kGAAAAQAAJ&pg=PA11&lpg=PA11&dq=segre+sicano&redir_esc=y#v=onepage&q=segre%20sicano&f=false
  14. Head & al. (1911), σ. 877.
  15. Graham (1982), σ. 186–7
  16. http://www.bestofsicily.com/palermo.htm#Palermo%20history
  17. https://web.archive.org/web/20041124101237/http://www.bio.vu.nl/home/vwielink/WWW_MGC/Area_III_map/Panormos_map/InfoPanormos.html
  18. Privitera, Joseph (2002). Sicily: An Illustrated History. Hippocrene Books.
  19. https://www.britannica.com/biography/Theodoric-king-of-Italy#949802.hook
  20. Hearder, Harry. Italy: A Short History. Cambridge University Press.
  21. http://www.helleniccomserve.com/palermo.html
  22. http://www.helleniccomserve.com/palermo.html
  23. Amari, Michele; Nallino, Carlo Alfonso (13 July 2018). Storia dei Musulmani di Sicilia
  24. Of Italy, Touring Club (2005). Authentic Sicily. Touring Editore.
  25. Joseph Strayer, Dictionary of the Middle Ages, Scribner, 1987, t.9, σ.352
  26. Privitera, Joseph (2002). Sicily: An Illustrated History. Hippocrene Books.
  27. http://www.helleniccomserve.com/palermo.html
  28. Appleton, The World in the Middle Ages, 100.
  29. John Julius, Norwich (1992). The Normans in Sicily: The Normans in the South 1016–1130 and the Kingdom in the Sun 1130–1194. Penguin Global.
  30. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2019. 
  31. Lucy Riall (12 March 1998). Sicily and the Unification of Italy : Liberal Policy and Local Power, 1859-1866: Liberal Policy and Local Power, 1859-1866
  32. Lucy Riall (12 March 1998). Sicily and the Unification of Italy : Liberal Policy and Local Power, 1859-1866: Liberal Policy and Local Power, 1859-1866
  33. https://palermo.repubblica.it/cronaca/2013/05/09/news/le_bombe_del_9_maggio_1943_che_distrussero_palermo-58431764/
  34. Pasta, Antinea (2016). "I bombardamenti di Palermo (1940-1943)"
  35. Pasta, Antinea (2016). "I bombardamenti di Palermo (1940-1943)". Intrasformazione: Rivista di Storia delle Idee. 5 (2): 146–157.
  36. Carlo D'Este (January 1988). Bitter Victory: The Battle for Sicily, July-August 1943. Collins. σ. 423.
  37. Sideshow War: The Italian Campaign, 1943-1945 by George F. Botjer, published by Texas A & M University Press, 1996 σ. 32

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Appleton, D (2005). The World in the Middle Ages. University of Michigan.
  • Almsaodi, Aymn. The Desert Race.
  • Fabbri, Patrizia (2005). Palermo e Monreale. Florence: Bonechi.
  • Graham, A.J. (1982), "The Western Greeks", The Cambridge Ancient History, Vol. III, Pt. 3: The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries b.c. (2nd ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
  • Head, Barclay; et al. (1911), "Zeugitana", Historia Numorum (2nd ed.), Oxford: Clarendon Press, pp. 877–882.
  • Langdale, Allan (2015). Palermo: Travels in the City of Happiness.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]