Ντιγκόνγκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ντιγκόνγκ[1]
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
Early Eocene–Recent

Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Σειρηνοειδή (Sirenia)
Οικογένεια: Ντιγκονγκίδες (Dugongidae)
Gray, 1821
Υποοικογένεια: Dugonginae
Simpson, 1932
Γένος: Dugong
Lacépède, 1799
Είδος: D. dugon
Διώνυμο
Dugong dugon
(Müller, 1776)

Φυσική κατανομή του D. dugon.

Το ντιγκόνγκ ή ντουγκόνγκ (επιστημονική ονομασία Dugong dugon, παλαιότερη ονομασία αλικόρη) είναι θαλασσινό μεγαλόσωμο θηλαστικό ζώο, που ανήκει στην τάξη των σειρήνων, ή σειρηνοειδών, ως μόνος αντιπρόσωπος της οικογένειας των ντιγκονγκιδών (ή αλικοριδών). Το ντιγκόνγκ είναι το μικρότερο της τάξης των σειρήνων, στην οποία ανήκουν και οι τριχεχίδες με τον μανάτο. Τα δύο αυτά ζώα αποκαλούνται συχνά "θαλάσσιες αγελάδες". Το όνομα ντιγκόνγκ προέρχεται από τη λέξη duyung, που σε διάλεκτο της Μαλαισίας σημαίνει "κυρά της θάλασσας" ή "γοργόνα".

Παρουσιαστικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θηλυκό ντιγκόνγκ μαζί με το μικρό της, στο Ανατολικό Τιμόρ.

Το ντιγκόνγκ έχει σώμα κυλινδρικό, που στο πίσω μέρος καταλήγει σε διχαλωτή και οριζοντίως πεπλατυσμένη ουρά. Το δέρμα του είναι παχύ, με διάσπαρτες τρίχες. Τα ενήλικα έχουν μήκος από 2,5 έως 4 μέτρα, και ζυγίζουν 200-300 κιλά. Τα θηλυκά είναι λίγο μεγαλύτερα από τα αρσενικά (φυλετικός διμορφισμός). Συνήθως έχει γκριζοκάστανο χρώμα στο πάνω μέρος του σώματος, και λίγο πιο ανοιχτόχρωμο στο κάτω. Έχει μόνο δυο μπροστινά άκρα, που έχουν διαφοροποιηθεί σε πτερύγια 35-45 εκατοστών. Το κάτω χείλος του ντιγκόγκ προεξέχει, πράγμα που το βοηθά να πιάνει τα φυτά που θέλει να φάει. Δεν έχει κυνόδοντες. Το αρσενικό διαθέτει δυο χαυλιόδοντες μήκους 20 εκατοστών, τους οποίους χρησιμοποιεί κατά την περίοδο ζευγαρώματος στις διαμάχες με τα άλλα αρσενικά, και γενικότερα ως αμυντικό όπλο. Τα ρουθούνια του ντιγκόνγκ ανοιγοκλείνουν κατά βούληση, τα πολύ μικρά μάτια του προστατεύονται από ένα τρίτο βλέφαρο που κινείται από δεξιά προς τ' αριστερά και αντίστροφα, και τα μικρά αυτιά του δεν έχουν πτερύγια.

Γεωγραφική εξάπλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ντιγκόνγκ απαντάται σε ρηχά νερά στον Ινδικό και Ειρηνικό ωκεανό, στην Ερυθρά Θάλασσα, κατά μήκος των ακτών της νοτιανατολικής Αφρικής, της Νότιας Ασίας, της Μαδαγασκάρης και της Αυστραλίας, εκτός από τις νότιες ακτές της. Παλαιότερα ζούσε και στη Μεσόγειο θάλασσα. Το τελευταίο επιβεβαιωμένο στα κινεζικά ύδατα τεκμηριώθηκε το 2008. Τον Αύγουστο του 2022 ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Royal Society Open Science κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ντιγκόνγκ έχουν εκλείψει από την Κίνα σύμφωνα με έρευνα σε 4 θαλάσσιες επαρχίες το καλοκαίρι του 2019.[3][4]

Τρόπος ζωής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ντιγκόνγκ ζουν ανά δύο ή σε ομάδες των έξι ατόμων. Όταν φοβηθούν, βγάζουν ήχο σαν σφύριγμα. Την ημέρα ξεκουράζονται σε βαθιά νερά και τη νύχτα κολυμπούν προς τα ρηχά για να τραφούν. Αναπαράγονται όλο το χρόνο, η περίοδος κύησης διαρκεί 1 περίπου έτος, και όταν το μικρό γεννηθεί κολυμπά στην επιφάνεια για ν' αναπνεύσει αέρα. Μερικά ντιγκόνγκ συμπεριφέρονται ως αποδημητικά, καθώς μετακινούνται σε πιο ζεστά νερά το χειμώνα.

Διατροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ντιγκόνγκ τρέφεται με θαλάσσια φυτά, κυρίως αγγειόσπερμα που φυτρώνουν σε μικρό βάθος. Περιστασιακά τρώει φύκια και καβούρια.

Εχθροί και κίνδυνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ντιγκόνγκ τα κυνηγούν για το κρέας τους οι καρχαρίες, και οι άνθρωποι για το κρέας, το δέρμα, το λάδι και τα δόντια τους. Τα θαλάσσια φυτά από τα οποία εξαρτώνται για τη διατροφή τους, κινδυνεύουν λόγω της ρύπανσης. Επίσης, καθώς τα ντιγκόνγκ τρώνε σε ρηχά νερά, συχνά τραυματίζονται ή σκοτώνονται σε συγκρούσεις με θαλάσσια σκάφη.

Αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό με το ότι τα ντιγκόνγκ ζουν πολλά χρόνια και αναπαράγονται με αργό ρυθμό, τα κάνουν να κινδυνεύουν από εξαφάνιση. Οι πληθυσμοί ντιγκόνγκ που ζούσαν πριν το 1970 στη Μοζαμβίκη και τις ακτές της Κένυας, αλλά και σε άλλα μέρη, έχουν μειωθεί σημαντικά. Επίσης τα ντιγκόνγκ που ζουν στον Περσικό Κόλπο έχουν ζημιωθεί από τις πολεμικές συρράξεις μεταξύ Ιράκ και ΗΠΑ, κατά τις οποίες ο Περσικός ρυπάνθηκε από πετρελαιοκηλίδες. Πάντως ο πληθυσμός και η κατάσταση των ντιγκόνγκ στον Περσικό δεν μας είναι πολύ γνωστά.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Shoshani, J. (2005). Wilson, D.E.· Reeder, D.M., επιμ. Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd έκδοση). Johns Hopkins University Press. σελ. 92. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. 
  2. Marsh, H. (2008). Dugong dugon. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Ανακτήθηκε 29 December 2008.
  3. «Dugong: Animal that inspired mermaid tales extinct in China». BBC News. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2022. 
  4. Lin, Mingli; Turvey, Samuel T.; Han, Chouting; Huang, Xiaoyu; Mazaris, Antonios D.; Liu, Mingming; Ma, Heidi; Yang, Zixin και άλλοι. (2022-08-24). «Functional extinction of dugongs in China». Royal Society Open Science 9 (8). doi:10.1098/rsos.211994. https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.211994. Ανακτήθηκε στις 2022-08-24. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]