Νέα Αντικειμενικότητα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο όρος Νέα Αντικειμενικότητα (γερμανικά: Neue Sachlichkeit‎‎, κατά λέξη Νέος Πραγματισμός) χαρακτηρίζει ένα καλλιτεχνικό-ιδεολογικό κίνημα που επεδίωξε να επαναφέρει στις εικαστικές τέχνες το ενδιαφέρον για το αντικειμενικά ορατό[1]. Το κίνημα εμφανίστηκε στη Γερμανία γύρω στα 1920, αμέσως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, την ωμή πραγματικότητά του οποίου θέλησε να αποδώσει πέρα από οποιαδήποτε κλασικιστική, ρομαντική, εξπρεσσιονιστική ή άλλα αισθητική εξιδανίκευση. Εντάσσεται στο γενικότερο ρεύμα της Επιστροφής στην Τάξη (Retour à l'Ordre) μετά τον πόλεμο, όταν οι καλλιτέχνες άρχισαν να απορρίπτουν τις ακρότητες της πρωτοπορίας υπέρ του αισθήματος ασφάλειας πιο παραδοσιακών μορφών[2].

Η ακμή της Νέας Αντικειμενικότητας τοποθετείται χρονικά σε μια εποχή επαναστατικού αναβρασμού στην πολιτική και την τέχνη, όταν οι ελπίδες για πρόοδο θάφτηκαν στα συντρίμια του πολέμου και ένα γενικευμένο συναίσθημα παραίτησης και κυνισμού επικράτησε στη χώρα. Βασικοί εκπρόσωποι της Νέας Αντικειμενικότητας ήταν ο Ότο Ντιξ, ο Μαξ Μπέκμαν, ο Τζορτζ Γκρος, ο Κρίστιαν Σαντ, ο Ρούντολφ Σλίχτερ και η Ζαν Μάμμεν. Το όνομα του κινήματος οφείλεται στον ιστορικό τέχνης και κριτικό Γκούσταβ Φρίντριχ Χάρτλαουμπ, διευθυντή της Δημοτικής Πινακοθήκης του Μάνχαϊμ (Städtische Kunsthalle Mannheim), ο οποίος οργάνωσε με αυτό τον τίτλο την εμβληματική έκθεση έκθεση του κινήματος το 1925[3]. Η Νέα Αντικειμενικότητα τελείωσε ουσιαστικά το 1933 με το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και την άνοδο του Ναζισμού.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι μια καλλιτεχνική τάση η οποία ξεπηδάει από τον εξπρεσιονισμό, αλλά σε αντίθεση με αυτόν εκφράζει μια νέα ρεαλιστική, σκεπτικιστική αντίληψη των φαινομένων της ζωής, απαλλαγμένη πλήρως από συναισθηματισμούς, αποδίδοντας πιστά, παραστατικά, με έμφαση και καθαρές γραμμές, χωρίς προκαταλήψεις θέματα που αντλούνται με ριζοσπαστικό τρόπο από την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής. Ο καλλιτέχνης χαρακτηρίζεται από την επιθυμία μιας ψυχρής απεικόνισης της ανθυγιεινής και διεφθαρμένης μεταπολεμικής κοινωνίας και στρέφει το βλέμμα του προς κάθε τι το καθημερινό, το πεζό, μη έχοντας κανέναν ενδοιασμό να παρουσιάσει το σκληρό, το κυνικό, ”το άσχημο”. Για παράδειγμα, έργα του Ότο Ντιξ και του Τζορτζ Γκρος ασκούσαν έντονη κριτική στη Γερμανική κοινωνία της εποχής με συχνές αναφορές στη φονοφιλία ή το σεξουαλικό έγκλημα που ήταν σε άνοδο στη μετά τον πόλεμο Γερμανία. Έστρεφαν την προσοχή στη σκοτεινή όψη της ζωής και απεικόνιζαν χωρίς έλεος την πορνεία, τη βία, τα γηρατειά και τον θάνατο.

”Ο κυνισμός και η παραίτηση είναι η αρνητική πλευρά της Neue Sachlichkeit. Η θετική της πλευρά εκφράζεται με τον ενθουσιασμό για την άμεση πραγματικότητα ως αποτέλεσμα της επιθυμίας να αντιμετωπίσει κανείς τα πράγματα εντελώς αντικειμενικά, σε υλική βάση, χωρίς να τα επενδύει αμέσως με εξιδανικευμένες σημασίες.”

— G.F. Hartlaub (Γράμμα στον Alfred H. Barr, Jr /Ιούλιος 1929)

Το κίνημα έληξε το 1933 με την πτώση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (καθώς πολλοί καλλιτέχνες της νέας αντικειμενικότητας είχαν συσχετιστεί με αυτή) και την άνοδο των Ναζί. Δεν ήταν λίγοι οι καλλιτέχνες που προτίμησαν την έξοδο από τη χώρα και τη φυγή από το Χιτλερικό καθεστώς.

Προεκτάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τη νέα αντικειμενικότητα επηρεάστηκαν και άλλοι τομείς της τέχνης όπως ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία, η μουσική, η αρχιτεκτονική, η φωτογραφία κ.λ.π.

Καλλιτέχνες της νέας αντικειμενικότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σχετικά Άρθρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Digital, Ganske (17 Ιανουαρίου 2010). «NEUE SACHLICHKEIT». Hatje Cantz Verlag (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2023. 
  2. Tate. «Neue Sachlichkeit». Tate (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2023. 
  3. Digital, Ganske (17 Ιανουαρίου 2010). «NEUE SACHLICHKEIT». Hatje Cantz Verlag (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2023. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Άρθρο του Παντελή Βατικιώτη "Νέα αντικειμενικότητα ή νέος πραγματισμός"
  • Μάκη Μωραΐτη "Η φωτογραφική πράξη".
  • Κenneth Frampton “Mοντέρνα Αρχιτεκτονική”
  • "Μνήμες της Βαϊμάρης" Έρικ Χομπσμπάουμ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]