Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση14  Ιουλίου 1896[1][2][3]
Λεόν
Θάνατος20  Νοεμβρίου 1936[2][4][3]
Μαδρίτη
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουέρευνα αιτίας θανάτου σε εξέλιξη
Τόπος ταφήςMontjuïc Cemetery (41°21′14″ s. š., 2°9′ v. d.) και Grave of Buenaventura Durruti
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία
Θρησκείααθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΙσπανικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Ισπανικά[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
ΕργοδότηςCompañía de los caminos de hierro del Norte
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτική ιδεολογίααναρχισμός
Οικογένεια
ΣύζυγοςÉmilienne Morin
ΑδέλφιαPedro Durruti
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΙσπανικός Εμφύλιος
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα


Ο Χοσέ Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι Ντουμάνγκε (Buenaventura Durruti Dumange, 14 Ιουλίου 189620 Νοεμβρίου 1936) ήταν Ισπανός αναρχικός. Υπήρξε ηγετικό πρόσωπο του Ισπανικού Εμφυλίου στα πρώτα στάδια του πολέμου.

Πρωτοστάτησε μαζί με άλλους αναρχικούς στην απόκρουση των εθνικιστών στη Βαρκελώνη τον Ιούλη του 1936 και πολέμησε εναντίον των εθνικιστών σε διάφορα μέτωπα. Ως στρατιωτικός διοικητής αναρχικών πολιτοφυλακών εφάρμοσε αυστηρή πειθαρχία στο τμήμα του. Σκοτώθηκε στη Μαδρίτη πιθανότατα σε ατύχημα και η κηδεία του ήταν η μεγαλύτερη που είχε γίνει στη Μαδρίτη.

Ο Ντουρρούτι στην πράξη πολέμησε υπό τις εντολές της δημοκρατικής κυβέρνησης και δεν αντιτάχθηκε σε αυτήν, κάτι που αναπαράχθηκε συμπυκνωμένα από τη φιλοκυβερνητική πτέρυγα των αναρχικών στο σύνθημα που του απέδωσε "θυσιάζουμε τα πάντα εκτός από τη νίκη". Αντίθετα οι αναρχικοί οπαδοί της ρήξης με την κυβέρνηση ανακαλούσαν κυρίως την προπολεμική του δράση.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντουρρούτι γεννήθηκε στη Λεόν, ορεινή αυτόνομη περιφέρεια στο κέντρο του ισπανικού Βορρά (μετά την ένωσή της με την περιφέρεια της Παλαιάς Καστίλης το 1883 αποτελεί τμήμα της Αυτόνομης Περιφέρειας Καστίλης-Λεόν). Ο πατέρας του ήταν εργάτης των σιδηροδρόμων και αυτοχαρακτηριζόταν ως ελευθεριακός σοσιαλιστής. Στα 14 μόλις του χρόνια ο μικρός Ντουρρούτι εγκατέλειψε το σχολείο και πήγε να εργαστεί στον σιδηροδρομικό σταθμό της Λεόν ως μαθητευόμενος μηχανικός.

Το 1917 η σοσιαλιστική συνδικαλιστική Γενική Ένωση Εργατών-U.G.T (ισπανικά: Unión General de Trabajadores) κήρυξε απεργία των εργατών των σιδηροδρόμων του Βορρά. Σε αυτή ο Ντουρρούτι συμμετείχε ενεργά και διακρίθηκε για το πάθος και τον δυναμισμό του. Οι εργοδότες και οι εργάτες κατέληξαν τελικώς σε συμφωνία την οποία όμως δεν αποδέχτηκε η κυβέρνηση με αποτέλεσμα να προκληθεί γενική απεργία των σιδηροδρομικών εργατών σε όλη τη χώρα. Γρήγορα επενέβη ο ισπανικός στρατός κατόπιν κυβερνητικής εντολής και η απεργία μετά από τρεις μέρες πνίγηκε στο αίμα με απολογισμό 70 νεκρούς, 500 τραυματίες και 2.000 σιδηροδρομικούς εργάτες στη φυλακή ενώ ο Ντουρρούτι μόλις που πρόλαβε και δραπέτευσε μέσα από τα βουνά στη Γαλλία.

Από το 1917 έως το 1920 εργάστηκε στη Γαλλία ως μηχανικός και λίγο αργότερα αποφάσισε να επιστρέψει στην Ισπανία. Πέρασε τα σύνορα φτάνοντας στη βασκική πόλη του Σαν Σεμπαστιάν, όπου ήρθε σε επαφή με την τοπική ομάδα αναρχικών. Λίγο καιρό αργότερα τον κάλεσαν οι ηγέτες της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας-C.N.T. (ισπανικά: Confederación Nacional del Trabajo), αναρχοσυνδικαλιστικής οργάνωσης, να μεταβεί στη Βαρκελώνη για να τους οργανώσει, μιας και το αναρχικό και γενικώς το συνδικαλιστικό κίνημα υφίστατο μια τρομερής έκτασης καταστολή καθώς τα περισσότερα μέλη του είχαν εκτελεστεί ή ήταν στη φυλακή. Η πρωτεύουσα της Καταλωνίας στην κυριολεξία φλεγόταν εκείνες τις μέρες εν μέσω σφοδρών αναταραχών.

Στην Καταλωνία ο Ντουρρούτι ίδρυσε μαζί με τους Φρανθίσκο Ασκάσο, Χουάν Γκαρθία Ολίμπερ και μια ομάδα αναρχικών, τους Αλληλέγγυους (ισπανικά: Los Solidarios). Μέλη της ομάδας επιχείρησαν λίγο αργότερα, ανεπιτυχώς, να δολοφονήσουν τον βασιλιά της Ισπανίας Αλφόνσο ΙΓ΄.

Στο μεταξύ, τον Φεβρουάριο του 1919 οι εργάτες ενός μεγάλου εργοστασίου ηλεκτρικών ειδών, ελεγχόμενου συνδικαλιστικά από τη C.N.T., είχαν κατέβει σε απεργία σε ένδειξη συμπαράστασης προς επτά συναδέλφους τους που είχαν απολυθεί για πολιτικούς λόγους καθώς και για να ζητήσουν αύξηση του μισθού ορισμένων κατηγοριών εργατών του εργοστασίου αυτού. Η απεργία ήταν καλά οργανωμένη, κάτι που αποτελούσε μια σημαντική επίδειξη δύναμης της C.Ν.Τ. Ο Άγγλος διευθυντής ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί —ιδιαίτερα επειδή οι μισθοί σ' αυτό το εργοστάσιο ήταν κάτω του μέσου όρου— όμως, κατόπιν συμβουλής του τοπικού στρατηγού διοικητή, άλλαξε γνώμη και αρνήθηκε να συζητήσει με το συνδικάτο για την επανάληψη της εργασίας. Επιπλέον ο στρατηγός φυλάκισε τα ανώτερα στελέχη της C.Ν.Τ. και κήρυξε στρατιωτικό νόμο μολονότι η απεργία ήταν απολύτως ειρηνική και εντός των νομίμων πλαισίων. Μετά την άρνηση των αρχών της Βαρκελώνης ν' αφήσουν ελεύθερους τους οργανωτές ξεκίνησε μια γενική απεργία στην ευρύτερη περιοχή της Βαρκελώνης, η οποία διήρκεσε δεκαπέντε ημέρες και στην οποία πήραν μέρος πάνω από 100.000 εργάτες.

Ισπανικός Εμφύλιος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το πραξικόπημα των εθνικιστών στις 17 Ιουλίου του 1936, στις 18-20 Ιουλίου, έγιναν οδομαχίες στη Βαρκελώνη, κατά τη διάρκεια των οποίων οι αναρχικοί πολιτοφύλακες απέκρουσαν τους εθνικιστές και πήραν την εξουσία στα χέρια τους. Στις 20 Ιουλίου του 1936, ο πρόεδρος της Καταλονίας Λουΐς Κομπανύς, ζήτησε πολιτική ανοχή από τους αναρχικούς ηγέτες (μεταξύ αυτών ο Ντουρρούτι) και ρώτησε αν θα ήθελαν να παραμείνει στη θέση του. Τελικά οι αναρχικοί ηγέτες δέχτηκαν να παραμείνει ως ο πρόεδρος της Καταλανικής διοίκησης.[6] Τον ίδιο μήνα ο Ντουρρούτι σε δηλώσεις του στους διεθνείς ανταποκριτές Τύπου ανακοίνωσε την κατάληψη εξουσίας από τους εργάτες σύμφωνα με τη λογική των αναρχικών ότι ζούσαν πλέον σε επίγειο παράδεισο.[7] Μετά την επιτυχή απόκρουση των πραξικοπηματιών, στις 23 Ιουλίου έγινε σύσκεψη των επιφανών ηγετών της CNT, όπου ο Χουάν Γκαρθία Ολίμπερ πρότεινε την κατάληψη της εξουσίας και την ανακήρυξη του "ελευθεριακού κομμουνισμού" στη Βαρκελώνη αλλά ο Ντουρρούτι αρνήθηκε μέχρι τουλάχιστον να καταληφθεί η Ζαραγόσα και ευρύτερα η Αραγωνία. [8]

Με εντολή του Ντουρρούτι απαλλοτριώθηκαν μεγάλες φεουδαρχικές περιουσίες[9] ενώ η μονάδα του εκτέλεσε 38 πλούσια άτομα ως φασίστες[10].

Ο Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι

Διάσημη ρήση, που αποδόθηκε στον Ντουρρούτι από την CNT[11] ήταν το "θυσιάζουμε τα πάντα εκτός από τη νίκη" θέλοντας να καταδειχθεί η αναγκαιότητα της νίκης έναντι των εθνικιστών δίχως να δίνεται προτεραιότητα στην επαναστατική διαδικασία χωρίς ωστόσο να είναι σίγουρο ότι είχε απεμπολήσει τελείως τις επαναστατικές πολιτικές.[12]

Πολεμική δραστηριότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηγήθηκε της κατάληψης του στρατώνα Atarazanas στη Βαρκελώνη, όπου οι αναρχικοί πολέμησαν με απαράμιλλη αλλά απελπισμένη γενναιότητα, με αποτέλεσμα πολύ αυξημένες απώλειες (περίπου 600 νεκροί μεταξύ αυτών ο Francisco Ascaso). Ο ηρωισμός που επέδειξαν οι αναρχικοί ενσωματώθηκε στην κουλτούρα τους.[13]

Ηγήθηκε της αποτυχημένης προσπάθειας κατάληψης της Σαραγόσα, πόλης με στρατιωτική σημασία, γεγονός για το οποίο επικρίθηκε έντονα από τους κομμουνιστές. Οι αιτίες της αποτυχίας ενδεχομένως ήταν η απειρία του ως στρατιωτικού ηγέτη αλλά και οι ανεκπαίδευτοι πολιτοφύλακες.[14]

Ο Ντουρρούτι με το τμήμα του έφτασε στην πόλη της Μαδρίτης, όπου ήταν αποφασισμένος να συμβάλει στην απόκρουση του Εθνικιστικού στρατού. Στη Μαδρίτη με το τμήμα του περίπου 3.000 άτομα, πολέμησαν στο πιο δύσκολο σημείο της επίθεσης των Εθνικιστών όπου και δέχτηκαν συγκεντρωμένες βολές Πυροβολικού με αποτέλεσμα την οπισθοχώρηση τους στις αρχικές θέσεις.[15] Σύμφωνα με μεταπολεμικές αναφορές, στη Μαδρίτη ο Ντουρρούτι ήταν να προαχθεί στον στρατιωτικό βαθμό του Ταγματάρχη (ο μεγαλύτερος βαθμός που θα είχε δοθεί σε έφεδρο), ακόμη αναφέρθηκε ως υποψήφιος για αρχηγική θέση στο Συμβούλιο Άμυνας Μαδρίτης.[16]

Στρατιωτική πειθαρχία/στρατικοποιήση πολιτοφυλακών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τις ήττες των Δημοκρατικών το καλοκαίρι του 1936, ο Ντουρρούτι μαζί με άλλους ηγέτες των αναρχικών ζητούσε ενοποιημένη οργάνωση[17]. Επέβαλε αυστηρή πειθαρχία στο τμήμα του, κάνοντας δύσκολη την εφαρμογή της παραδοσιακής αναρχικής πρακτικής όταν κάποιος πολιτοφύλακας το δήλωνε, τότε μπορούσε να εγκαταλείψει τη μονάδα του και να επιστρέψει στα μετόπισθεν, αντίθετα, ο Ντουρρούτι τον αφόπλιζε ενώ ταυτόχρονα μπορεί να βρισκόταν πολλά χιλιόμετρα μακρυά από το σπίτι του και κοντά σε πολεμικό μέτωπο. Αποτέλεσμα ήταν οι λιποταξίες στο τμήμα του Ντουρρούτι να ήταν ελάχιστες. Αυτή η πρακτική ήταν εκτός της τότε αναρχικής λογικής.[18] Επιπλέον λόγω ευρείας διάδοσης σεξουαλικών νοσημάτων, εκδίωξε πόρνες από το πολεμικό μέτωπο και όταν ορισμένες επέστρεψαν τις σκότωσε.[19] Σε άλλη περίπτωση όπως κατέγραψε με απελπισία η Γαλλίδα φιλόσοφος Σιμόν Βέιλ, δεκαπεντάχρονος αιχμάλωτος μέλος της φάλαγγας που αρνήθηκε να ενταχθεί στη μονάδα του μετά από μια ώρα προσπάθειας να μεταπεισθεί από τον Ντουρρούτι, εκτελέστηκε την επόμενη ημέρα.[20][21] Ο Ντουρρούτι για να καταπολεμήσει τον μη στρατιωτικό τρόπο που είχε δομηθεί η μονάδα του, είχε δεχτεί στο στρατιωτικό του τμήμα ως στρατιωτικό σύμβουλο και εκτελούντα χρέη επιμελητείας, τον μόνιμο Λοχία José Manzana[22].

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τελικά, ο Ντουρρούτι πληγώθηκε θανάσιμα από σφαίρα όπλου στις 19/11/1936 ενώ πολεμούσε στη Μαδρίτη και πέθανε την επόμενη ημέρα σε νοσοκομείο. Άμεσα, διαδόθηκε ότι δολοφονήθηκε από μέλος της μονάδας του που αντιδρούσε στη στρατιωτική πειθαρχία, αντίθετα οι αναρχικές οργανώσεις διέδωσαν για λόγους προπαγάνδας ότι σκοτώθηκε από βολή εθνικιστή ελεύθερου σκοπευτή.[23] Παράλληλα, μέσα στους κόλπους των αναρχικών κυκλοφόρησε η φήμη ότι δολοφονήθηκε από κομμουνιστές γιατί φοβόντουσαν τη δημοφιλία του ως σωτήρα της Μαδρίτης. Αντίθετα οι κομμουνιστές διέδωσαν ότι ο Ντουρρούτι ήταν έτοιμος να γίνει κομμουνιστής, και τον δολοφόνησε κάποιος αναρχικός.[24]

Ως πράξη αντεκδίκησης αναρχικοί πολιτοφύλακες εκτέλεσαν 52 φυλακισμένους την ίδια ημέρα του θανάσιμου τραυματισμού του.[25]

Κηδεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην κηδεία του Ντουρρούτι βγάλανε επικήδειους λόγους μεταξύ άλλων ο Σοβιετικός σύμβουλος Βλαντίμιρ Αντόνοφ-Οβσέγενκο, οι ηγέτες της CNT Jaime Magrina και Χουάν Γκαρθία Ολίμπερ και ο πρόεδρος της Καταλονίας Λουΐς Κομπανύς.[26] Η κηδεία του ήταν η μεγαλύτερη που είχε γίνει στη Μαδρίτη όπου παραβρέθηκαν μισό εκατομμύριο άνθρωποι[27] και έγινε σύμβολο της αντιφασιστικής ενότητας.[28]

Η κηδεία του Ντουρρούτι.

Εκδοχές θανάτου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για τον θάνατο του Ντουρρούτι. Σε πιο σύγχρονες εκδόσεις οι Ιστορικοί Antony Beevor, Stanley G. Payne, Julius Ruiz, Michael Alpert αναφέρουν ότι σκοτώθηκε σε ατύχημα από φιλικά πυρά[29][30]. Ο Esdaile αναφέρει ότι σκοτώθηκε καθώς προσπαθούσε να συγκεντρώσει τους μαχητές της μονάδας του που υποχωρούσαν, ενώ απορρίπτει ότι σκοτώθηκε από μέλος της μονάδας του.[31] Αντίθετα, σε πιο παλιές εκδόσεις, οι ιστορικοί Χιου Τόμας[32], Pierre Broué και Émile Temime αναφέρουν ότι πιθανότατα δολοφονήθηκε από μέλος της μονάδας του επειδή είχε επιβάλει αυστηρή πειθαρχεία.[33] Ο ιστορικός Τζέημς Τζολ αναφέρει ότι το πιο πιθανόν είναι να σκοτώθηκε από κάποιον "ίσως κομμουνιστή, ίσως αναρχικό εξτρεμιστή".[34]

Δημόσια Ιστορία και πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμέσως μετά τον θάνατό του, πολλές πολιτικές πλευρές διεκδίκησαν τη μνήμη του Ντουρρούτι ως θιασώτη της πολιτικής τους. Οι αναρχικοί υπέρμαχοι της συνεργασίας με την κυβέρνηση, προέκριναν την αποδοχή του Ντουρρούτι στη στρατιωτικοποίηση των πολιτοφυλακών, όπως και το δεδομένο ότι ποτέ δεν είχε εναντιωθεί στη συμμετοχή αναρχικών στην κυβέρνηση, για να τον παρουσιάσουν ως οπαδό της πολιτικής της συνεργασίας.[35]

Σε μικρότερο βαθμό το ίδιο έπραξε και η επαναστατική πλευρά της CNT, ενώ λίγο πριν από τα Γεγονότα του Μαΐου του 1937 στην Ισπανία, συγκροτήθηκε μέσα στους κόλπους της CNT η ομάδα Φίλοι του Ντουρρούτι όπου "χρησιμοποιήσε τη λατρεία της προσωπικότητας ως πολιτικό εργαλείο" καλώντας στην τίμηση της μνήμης του μέσω της υπεράσπισης της επανάστασης, με αναφορές στην επαναστατική περίοδο του Ντουρρούτι πριν από το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου.[36]

Αποτίμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ιστορικός Julian Casanova αναφέρει ότι με τον θάνατο του Ντουρρούτι αρχίζει ο θρύλος του, ενώ αποτιμά ότι προσέφερε πολύ λίγα όσο ήταν στη ζωή στον αναρχοσυνδικαλισμό.[37] Ο Ιστορικός Esdaile αναφέρει ότι άντρες σαν τον Ντουρρούτι δεν είχαν "πρακτική απάντηση" στα επιχειρήματα των κομμουνιστών για το πώς μπορεί να κερδηθεί ο πόλεμος.[38]

Στη ζωή και στον θάνατο του Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι αναφέρεται το έργο του Γερμανού συγγραφέα Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ «Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας. Η ζωή και ο θάνατος του Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι», που δημοσιεύθηκε το 1972.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε/Διαβάστε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb129183677. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Buenaventura Durruti». (Αγγλικά) SNAC. w67d4f01.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0023286.
  4. «Diccionario biográfico español» (Ισπανικά) Real Academia de la Historia. 2011. 6305/buenaventura-durruti-dominguez. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb129183677. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. Alexander & Alexander 1999, σελ. 739.
  7. Casanova 2009, σελ. 240.
  8. Alexander & Alexander 1999, σελ. 744.
  9. Casanova 2009, σελ. 241.
  10. Broué, Pierre (2008). The revolution and the Civil War in Spain (σελίδα 125). Chicago, Ill: Haymarket Books Trade distribution in the U.S., Consortium Book Sales. ISBN 978-1-931859-51-6. OCLC 21313341
  11. Cambridge University Press, The Spanish Republic at War 1936-1939 By Helen Graham σελίδα 179
  12. Preston 1984, σελ. 235.
  13. The Battle for Spain: The Spanish Civil War 1936-1939 Antony Beevor, Ενότητα: The Rising of Generals 1989
  14. Alexander & Alexander 1999, σελ. 162.
  15. The Battle for Spain: The Spanish Civil War 1936-1939 Antony Beevor, Ενότητα: The Battle for Madrid 1989
  16. Alexander & Alexander 1999, σελ. 207 και 208.
  17. Paz 2007, σελ. 219.
  18. McLauchlin 2013, σελ. 129.
  19. Alpert 2013, σελ. 163.
  20. 1
  21. 2
  22. Alpert 2013, σελ. 38.
  23. The Battle for Spain: The Spanish Civil War 1936-1939 Antony Beevor, Ενότητα: The Battle for Madrid 1989
  24. Alexander & Alexander 1999, σελ. 213.
  25. Julius Ruiz The 'Red Terror' and the Spanish Civil War: Revolutionary Violence In Madrid, Publisher: Cambridge University Press Online publication date: June 2014 σελίδα 284
  26. Alexander & Alexander 1999, σελ. 772.
  27. The Battle for Spain: The Spanish Civil War 1936-1939 Antony Beevor, Ενότητα: The Battle for Madrid 1989
  28. Broué, Pierre (2008). The revolution and the Civil War in Spain (σελίδα 250). Chicago, Ill: Haymarket Books Trade distribution in the U.S., Consortium Book Sales. ISBN 978-1-931859-51-6. OCLC 21313341
  29. Payne 2012, σελ. 186.
  30. Alpert 2013, σελ. 54.
  31. Esdaile 2019, σελ. 145 και 154.
  32. Paz 2007, σελ. 652.
  33. The Revolution and the Civil War in Spain by Pierre Broué and Émile Témime 2008 Haymarketbooks σελίδα 250
  34. ΟΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ Συγγραφέας: ΤΖΟΛ ΤΖΕΗΜΣΕκδότης: ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ σελίδα 293
  35. Christopher Bannister (European University Institute). The Rival Durrutis Αρχειοθετήθηκε 2019-04-14 στο Wayback Machine.: The Posthumous Cult of Personality of Buenaventura Durruti, November, 1936-June, 1937. σελίδα 20 His apparent advocacy of militarisation and his lack of outspoken opposition to anarchist governmental participation meant that Durruti could easily be posthumously portrayed as a collaborationist
  36. Christopher Bannister (European University Institute). The Rival Durrutis Αρχειοθετήθηκε 2019-04-14 στο Wayback Machine.: The Posthumous Cult of Personality of Buenaventura Durruti, November, 1936-June, 1937.
  37. Casanova, Julián (2005). Anarchism, the republic, and civil war in Spain, 1931-1939 (σελίδα 122). London New York: Routledge. ISBN 0-415-32095-X. OCLC 55948161.
  38. Esdaile 2019, σελ. 111 "Communism was a singularly ruthless and unpleasant force dedicated above all to its own ends that, in Spain in as everywhere else, was determined to achieve a position of complete control. But that is not the point: however ardent they were, men such as Durruti simply had no practical answer to the Communist arguments. All too clearly, militia columns could neither take territory from the enemy nor defend it against attack".