Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δρ Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι
Ο Δρ. Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι (Νταβός, Ελβετία, 25 Ιανουαρίου 2007).
4ος Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας
Περίοδος
1 Δεκεμβρίου 1997 – 30 Νοεμβρίου 2009
ΠροκάτοχοςΧανς Μπλιξ
ΔιάδοχοςΓιουκίγια Αμάνο
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση17 Ιουνίου 1942 (1942-06-17) (81 ετών)
ΕθνότηταΑιγυπτιακή
ΒραβεύσειςΒραβείο Νόμπελ
ΘρήσκευμαΙσλάμ
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μοχάμεντ Μουσταφά Ελ Μπαραντέι (محمد البرادعي), (17 Ιουνίου 1942 - ...) ήταν ο Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας (IAEA), μιας διακρατικής οργάνωσης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών από τον Δεκέμβριο του 1997 μέχρι τον Νοέμβριο του 2009. Ο Ελ Μπαραντέι από κοινού με την IAEA βραβεύτηκαν με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2005.

Ακολουθώντας τα γεγονότα που οδήγησαν στην ανατροπή του προέδρου της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μόρσι από τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας με το πραξικόπημα της 3ης Ιουλίου 2013, ο Ελ Μπαραντέι στήριξε τη μεταβατική κυβέρνηση της χώρας και τοποθετήθηκε στη θέση του Αντιπροέδρου της Αιγύπτου, αρμόδιου επί Εξωτερικών Ζητημάτων, στις 9 Ιουλίου 2013, θέση από την οποία παραιτήθηκε λίγο αργότερα, μετά τις σφαγές του Αυγούστου.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ελ Μπαραντέι γεννήθηκε και ανατράφηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου. Ήταν ένα από τα πέντε παιδιά του Μουσταφά Ελ Μπαραντέι, ενός δικηγόρου που ήταν επικεφαλής της Αιγυπτιακής Ένωσης Δικηγόρων και συχνά έρχονταν σε σύγκρουση με το καθεστώς του Αιγύπτιου Προέδρου Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ. Ο πατέρας του Ελ Μπαραντέι ήταν επίσης υποστηρικτής των δημοκρατικών δικαιωμάτων στην Αίγυπτο, υποστηρίζοντας την ελευθερία του τύπου και ανεξάρτητο νομικό σύστημα.[1]

Ο Ελ Μπαραντέι είναι παντρεμένος με την Άιντα Ελ Καχέφ, δασκάλα προσχολικής αγωγής. Η κόρη τους, Λάιλα, είναι δικηγόρος και ζει στο Λονδίνο.

Πρώτα βήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ελ Μπαραντέι πήρε πτυχίο στα νομικά από το Πανεπιστήμιο του Καΐρου το 1962, που ακολουθήθηκε από ένα τίτλο DEA στο Διεθνές Δίκαιο στο Ινστιτούτο Ανωτέρων Διεθνών και Αναπτυξιακών Σπουδών στη Γενεύη και ένα PhD στο Διεθνές Δίκαιο στο Πανεπιστημιακή Νομική Σχολή της Νέας Υόρκης το 1974.

Η διπλωματική του καριέρα άρχισε το 1964 στο Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων, όπου υπηρέτησε στις Μόνιμες Αντιπροσωπείες της Αιγύπτου στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη και στη Γενεύη, έχοντας στην αρμοδιότητά του ζητήματα πολιτικά, νομικά, και ελέγχου των εξοπλισμών. Από το 1974 μέχρι το 1978, κατείχε θέση ειδικού συμβούλου του Υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου. Το 1980, έγινε ομότιμος καθηγητής του Προγράμματος Διεθνούς Δικαίου στο Ινστιτούτο για την Εκπαίδευση και την Έρευνα των Ηνωμένων Εθνών. Από το 1981 έως το 1987, υπήρξε επίσης επισκέπτης καθηγητής στην έδρα του Διεθνούς Δικαίου στην Πανεπιστημιακή Νομική Σχολή της Νέας Υόρκης.

Το 1984, ο Ελ Μπαραντέι έγινε ανώτερο διοικητικό στέλεχος της Γραμματείας της IAEA, υπηρετώντας ως ο νομικός σύμβουλος της Ένωσης (από το 1984 έως το 1993) και ως Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής για τις Εξωτερικές Σχέσεις (από το 1993 έως το 1997).

Ο Ελ Μπαραντέι είναι σήμερα μέλος της Διεθνούς Ένωσης Νομικών και της Αμερικανικής Ένωσης Διεθνούς Δικαίου.

Σχέσεις με τις ΗΠΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τα αρχεία της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (IAEA), δεν υπήρξαν ποτέ πυρηνικά όπλα στο Ιράκ για τα οποία ευαγγελίζονταν η κυβέρνηση Μπους που εξέλαβε ως δικαιολογία στην εισβολή στο Ιρακ με τη σύλληψη του προέδρου της χώρας και την σε θάνατο καταδίκη του.[εκκρεμεί παραπομπή] Την εποχή εκείνη ο Ελ Μπαραντέι αποτελούσε το μαύρο πρόβατο στις εξωτερικές σχέσεις των ΗΠΑ οι οποίες και αντιτάχθηκαν σε μια τρίτη θητεία του στον ΟΗΕ.[εκκρεμεί παραπομπή] Μάλιστα λέγεται ότι ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Τζον Μπόλτον προσπάθησε να τον "εξουδετερώσει", θέτοντας κάποιες υπηρεσίες σε στενή παρακολούθησή του αποκαλώντας τον ευθέως "απολογητή του Ιράν".[εκκρεμεί παραπομπή]

Και όμως ο επιφανής αυτός Αιγύπτιος το 2007 κατηγόρησε το Ιράν για μερική έλλειψη συνεργασίας με την ΙΑΕΑ, και συγκεκριμένα στο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου.[εκκρεμεί παραπομπή] Ακολούθως το 2009 ο Ελ Μπαραντέι κατηγόρησε αυτή τη φορά ΗΠΑ και Ισραήλ που μηχανεύονταν επίθεση κατά Ιράν εκφράζοντας την αντίθεσή του δηλώνοντας πως "ένα τέτοιο κτύπημα θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί".[εκκρεμεί παραπομπή]

Αιγυπτιακή Επανάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την περίοδο της Αιγυπτιακής Επανάστασης κατά του Χόσνι Μουμπάρακ [2], ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι ανεδείχθη σε κύρια προσωπικότητα των γεγονότων. Τοποθετήθηκε ανοικτά εναντίον όλων των αυταρχικών καθεστώτων των Αραβικών χωρών αλλά και της στήριξης που παρέχουν σ΄ αυτές οι ΗΠΑ και άλλοι διεθνείς κυρίως οικονομικοί παράγοντες, ενώ κάλεσε τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ομπάμα να ασκήσει πίεση για την απομάκρυνση του Μουμπάρακ. Παρά ταύτα, απ΄ όσα στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο Μπαραντέι κατηγορείται έντονα από τους εβραϊκούς κύκλους ότι είναι μύθος ότι αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα συνεργαζόμενος με το Ιράν.[εκκρεμεί παραπομπή]


Μετά την πτώση Μουμπάρακ, ο Ελ Μπαραντέι ανακοίνωσε πως θα ήταν υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές της χώρας που θα ακολουθούσαν. Τον Ιανουάριο του 2012, όμως, σε νέα του δήλωση απέσυρε την υποψηφιότητά του, κατηγορώντας τον τρόπο που κυβερνά ο στρατός τη χώρα, «σαν να μην έγινε ποτέ επανάσταση».[3]

Στις αρχές του 2013, ο Αιγύπτιος ισλαμιστής κληρικός Μαχμούντ Σαμπάν απείλησε τον Ελ Μπαραντέι με φετφά (καταδίκη σε θάνατο), κατηγορώντας την παράταξη του Εθνικού Μετώπου Σωτηρίας στην οποία ο Ελ Μπαραντέι είναι επικεφαλής πως «θέλει να βάλει φωτιά στην Αίγυπτο για να πάρει την εξουσία», με την κυβέρνηση να καταδικάζει τη δήλωση.[4]

Ανατροπή Μόρσι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 30 Ιουνίου 2013, με αφορμή την επέτειο από την ανάληψη της εξουσίας της χώρας από τον Μοχάμεντ Μόρσι, ένα τεράστιο πλήθος διαδηλωτών συγκεντρώθηκε σε μαζικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα. Ο Στρατός της χώρας, υπό τη διοίκηση του υπουργού Άμυνας, στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, απέστειλε τελεσίγραφο στον Πρόεδρο της Αιγύπτου να παραιτηθεί του αξιώματός του και να προκηρύξει εκλογές, ακολουθώντας τη λαϊκή εντολή.[5] Η άρνηση του Μόρσι να υπακούσει στο τελεσίγραφο του στρατού οδήγησε στο πραξικόπημα της 3ης Ιουλίου του 2013, το οποίο υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τα συγκεντρωμένα πλήθη των διαδηλωτών. Ο στρατός ανέστειλε την ισχύ του Συντάγματος και τοποθέτησε στη θέση του Μόρσι τον πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου, δικαστή Αντλί Μανσούρ.

Από την πρώτη στιγμή, ο Ελ Μπαραντέι τάχθηκε στο πλευρό του αλ-Σίσι ενώ ήταν ένας από τα μέλη της επιτροπής που επεξεργάστηκε τον «Οδικό Χάρτη» της μεταβατικής περιόδου, ο οποίος, σύμφωνα με τον Ελ Μπαραντέι, «ανταποκρίνεται στις διεκδικήσεις του λαού».[6] Στις 6 Ιουλίου δημοσιοποιήθηκε πως νέος πρωθυπουργός στη μεταβατική κυβέρνηση θα ήταν ο Ελ Μπαραντέι.[7] Η ανακοίνωση αυτή βρήκε την πλήρη αντίθεση του δεύτερου μεγαλύτερου ισλαμιστικό κόμματος της Αιγύπτου, αλ Νουρ, το οποίο είχε στηρίξει αρχικά τη μεταβατική κυβέρνηση.[8] Αργότερα, ανακοινώθηκε πως η απόφαση δεν ήταν ακόμα οριστική και πως ο πρόεδρος Μανσούρ θα μελετούσε τις αντιδράσεις.[9] Τελικά ο Ελ Μπαραντέι ορκίστηκε Αντιπρόεδρος αρμόδιος επί Εξωτερικών Ζητημάτων στις 9 Ιουλίου.[10]

Την καθαίρεση και φυλάκιση του προέδρου Μόρσι ακολούθησε μια ισχυρή διαμαρτυρία των Αδελφών Μουσουλμάνων, στην οποία ο στρατός απάντησε πολλές φορές με χρήση βίας. Στα μέσα Αυγούστου (13 και 14 Αυγούστου), οι δυνάμεις ασφαλείας επιτέθηκαν και διέλυσαν δύο συγκεντρώσεων των Αδελφών Μουσουλμάνων στο Κάιρο, έξω από το τζαμί Ραμπά αλ Ανταουγία και την πλατεία του Πανεπιστημίου του Καΐρου. Η επίθεση στις δύο καθιστικές διαμαρτυρίες συνοδεύτηκε από μεγάλο αριθμό θανάτων διαδηλωτών, με τις επίσημες ανακοινώσεις του στρατού να κάνουν λόγο για πάνω από 630 νεκρούς ενώ οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι ανέβαζαν ανεπίσημα τον αριθμό στους 2000.[11] Στον απόηχο του αιματοκυλίσματος στις δύο πλατείες, ο Ελ Μπαραντέι υπέβαλε την παραίτηση του από τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, δηλώνοντας πως ενώ θεωρούσε πως υπήρχαν ειρηνικοί τρόποι για να αποκλιμακωθεί η κατάσταση, πια δεν μπορούσε να συνεχίσει να φέρει την ευθύνη για αποφάσεις με τις οποίες δεν συμφωνούσε, προσθέτοντας χαρακτηριστικά πως δεν μπορεί να φέρει «την ευθύνη ούτε για μία σταγόνα αίμα».[12]

Μετά την απόφασή του να παραιτηθεί από τη θέση του αντιπροέδρου της Αιγύπτου, ο καθηγητής του Ποινικού Δικαίου του Πανεπιστημίου του Χελουάν, Σαγιέντ Ατεέκ, προσέφυγε στη δικαιοσύνη εναντίον του Ελ Μπαραντέι, κατηγορώντας τον πως αφού είχε οριστεί στη θέση του αντιπροέδρου «ως εκπρόσωπος του NSF και της πλειοψηφίας των ανθρώπων που υπέγραψαν τη Διακήρυξη του (κινήματος) Ταμαρόντ» όφειλε να υποβάλει πρώτα σε αυτούς την παραίτησή του και πως με την πράξη του «πρόδωσε την εμπιστοσύνη τους».[13] [14] Η δίκη του Ελ Μπαραντέι ορίστηκε για τις 19 Σεπτεμβρίου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Notable Biographies: Mohamed ElBaradei
  2. Το Παρασκήνιο" εβδομαδιαία εφημερίδα, φ.06-02-2011, σελ.17
  3. Αποσύρεται από την κούρσα των προεδρικών εκλογών ο Ελ Μπαραντέι, εν μέσω καταγγελιών, in.gr, 14 Ιανουαρίου 2012
  4. «Καταδικάζει η αιγυπτιακή κυβέρνηση τον φετφά κατά του Ελ Μπαραντέι». in.gr. 7 Φεβρουαρίου 2013. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231234303. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2013. 
  5. «Τελεσίγραφο στον Μόρσι». Έθνος. 1 Ιουλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-22. https://web.archive.org/web/20140722193222/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63851396. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2013. 
  6. Αίγυπτος: Φόβοι για εμφύλιο μετά το πραξικόπημα, Πρώτο Θέμα, 4/7/2013
  7. Στα πρόθυρα εμφυλίου η Αίγυπτος, στην πρωθυπουργία ο Ελ-Μπαραντέ, 6/7/2013
  8. Αντίθετο το Αλ Νουρ στον διορισμό του Ελ Μπαραντέι, zougla.gr, 6/7/2013
  9. The appointment of liberal Egyptian politician Mohamed ElBaradei as interim prime minister hit a snag on Saturday, as the army-backed transitional authorities were under pressure to restore order after deadly Islamist protests. Αρχειοθετήθηκε 2013-07-07 στο Wayback Machine., Reuters, 6/7/2013
  10. «Egypt’s interim president names leadership, Salafists approve». Washington Times. 9-7-2013. http://www.washingtontimes.com/news/2013/jul/9/egypts-interim-president-appoints-prime-minister-v/. Ανακτήθηκε στις 9-7-2013. 
  11. «Στο χείλος της αβύσσου η Αίγυπτος, σφαίρες στο κέντρο του Καΐρου». ΔΟΛ μέσω in.gr. 16 Αυγούστου 2013. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231261489. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  12. «Ελ Μπαραντέι: «Δεν μπορώ να έχω ευθύνη για το αίμα»». ΑΠΕ/ΜΠΕ μέσω Πρώτου Θέματος. 14 Αυγούστου 2013. http://www.protothema.gr/world/article/302539/el-baradei-den-boro-na-eho-euthuni-gia-to-aima/. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2013. 
  13. Lin Noueihed (20 Αυγούστου 2013). «Egypt's ElBaradei faces court for 'betrayal of trust'» (στα Αγγλικά). Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-08-20. https://web.archive.org/web/20130820170052/http://www.reuters.com/article/2013/08/20/us-egypt-protests-elbaradei-idUSBRE97J0OJ20130820. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2013. 
  14. «Αίγυπτος: Σε δίκη ο ΕλΜπαραντέι επειδή παραιτήθηκε». ΣΚΑΪ. 20 Αυγούστου 2013. http://www.skai.gr/news/world/article/240151/aiguptos-se-diki-o-elbaradei-epeidi-paraitithike-/. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]