Μαραθώνας

Μαραθώνας
	Μαραθώνας 38°9′18″N 23°57′49″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Μαραθώνος
Έκταση	226,6 km²
Υψόμετρο	28 μέτρα
Πληθυσμός	5.260 (2021)
Ταχ. κωδ.	190 07
Τηλ. κωδ.	22940
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 38°9′18″N 23°57′49″E / 38.15500°N 23.96361°E / 38.15500; 23.96361

Ο Μαραθώνας είναι κωμόπολη της ανατολικής Αττικής και έδρα του ομώνυμου δήμου. Συνορεύει με το Γραμματικό, τη Νέα Μάκρη, τον Βαρνάβα, το Καπανδρίτι, τη Σταμάτα και τη Ροδόπολη. Είναι από τους πλέον ιστορικούς δήμους της Ελλάδας. Έγινε γνωστός από την ομώνυμη μάχη τον Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. μεταξύ Αθηναίων (Πλαταιών) και Περσών. Πήρε την ονομασία του από τον τοπικό ήρωα Μάραθο.

Αργότερα (στην αρχαιότητα) ιδρύθηκαν στην περιοχή και οι πόλεις Προβάλινθος, Οινόη και Τρικόρυθος οι οποίες μαζί με τον Μαραθώνα αποτέλεσαν την Τετράπολη της Αττικής. Από τον Μαραθώνα προέρχονται οι όροι Μαραθωνοδρόμος και Μαραθώνιος.

Διοικητικές μεταβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μαραθώνας αποτέλεσε από την δημιουργία του ελληνικού κράτους έδρα οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης. Το 1835 ορίστηκε έδρα του τότε διευρυμένου δήμου Μαραθώνος που περιλάμβανε στα όριά του τους οικισμούς Γραμματικό, Βαρνάβας, Κιούρκα (Αφίδνες), Σπατατζίκι (Πευκόφυτο), Ραπεντόσα (Ανατολή), Ξυλοκέριζα, Σταμάτα, Βελλιαντζίκι (Μικροχώρι), Αμυγδαλέζα, Μάζι (Πολυδένδρι), Γεροσακούλι, Μπρέξιζα και Σπάτα. Μετά την κατάργηση του δήμου το 1912 ο Μαραθώνας αποτέλεσε έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Μαραθώνα η οποία αρχικά διατηρούσε στα όριά της τους οικισμούς Σταμάτα, Διόνυσος, Καλέντζι, Αμυγδαλέζα, Μπέης, Ραπεντόσα, Ξυλοκέριζα, Πλεξίδα και Βρανάς. Η κοινότητα αναγνωρίστηκε σε δήμο το 1989 και διατηρήθηκε στην ίδια μορφή μέχρι τα τέλη του 2010. Με την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης ο Μαραθώνας ορίζεται ξανά έδρα του νέου διευρυμένου Δήμου Μαραθώνος.

Κοινοτάρχες Μαραθώνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

19??-19?? Τάκης Παπαστάμου (19??-1979^[1])
1978-1982: Λεωνίδας Χρυσίνας
1982-1986: Αλέξανδρος Ζαγάρης
1986 - 1990 Γιάννης Μπέκας

Δήμαρχοι Μαραθώνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1990-1994 Γιάννης Μπέκας (1935 - 2015). Ο τελευταίος Κοινοτάρχης Μαραθώνα (1986-90) και ο πρώτος δήμαρχος του σύγχρονου δήμου.^[2]
1995-2002 Χρήστος Μπάρμπας (ο μοναδικός που επανεξελέγη)^[3]
2003-2006 Ευάγγελος Μέξης
2007-2010 Σπυρίδων Ζαγάρης
2011-2014 Ιορδάνης Λουίζος
2014-5/2019 Ηλίας Ψινάκης
5/2019-8/2019 Ιωάννης Ζαγάρης
9/2019- Στέργιος Τσίρκας

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά την γρήγορη αλλαγή των χαρακτηριστικών των γειτονικών του δήμων, ο Μαραθώνας διατηρεί ακόμα σε μεγάλο βαθμό την αρχική του μορφή. Λίγο πιο έξω από την πόλη εκτείνονται απέραντες αγροτικές εκτάσεις, ενώ οι Ολυμπιακοί Αγώνες άφησαν στην ανατολική πλευρά του δήμου ως παρακαταθήκη το κωπηλατοδρόμιο του Σχοινιά.