Μαμερτίνοι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι Μαμερτίνοι (λατινικά: Mamertini) ήταν Μισθοφόροι Ιταλικής καταγωγής με προέλευση από την Καμπανία, τους προσκάλεσε ο Τύραννος Αγαθοκλής των Συρακουσών όταν ανακηρύχτηκε βασιλιάς στη Σικελία. Όταν οι Συρακούσες έχασαν τον Γ΄ Σικελικό Πόλεμο η Μεσσήνη παραχωρήθηκε στην Καρχηδόνα. Ο Αγαθοκλής πέθανε (289 π.Χ.) και οι Καμπανοί μισθοφόροι έμειναν άνεργοι, οι περισσότεροι επέστρεψαν στην πατρίδα τους, λίγοι μόνο παρέμειναν στη Σικελία χάρη στο καλό κλίμα. Οι μισθοφόροι αυτοί έπαιξαν σημαντικό ρόλο όταν ξέσπασε ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος. Οι Συρακούσιοι κάλεσαν για βοήθεια τον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο εναντίον των μισθοφόρων (280 π.Χ.).

Κατάληψη της Μεσσήνης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νόμισμα των Μαμερτίνων με παράσταση του θεού Αδρανού.

Οι μισθοφόροι προχώρησαν προς τη Μεσσήνη που βρισκόταν στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού, στο Στενό της Μεσσήνης που χώριζε τη Σικελία με την Ιταλική χερσόνησο, η Μεσσήνη και το Ρήγιο ήταν οι δύο πόλεις για τη μετάβαση. Οι ειρηνικοί κάτοικοι τους φιλοξένησαν και τους υποσχέθηκαν βοήθεια και την ασφαλή τους μετάβαση στην Ιταλία. Σε λίγο καιρό οι πανούργοι μισθοφόροι ξεγέλασαν τους κατοίκους, τους έριξαν σε ενέδρα και τους θανάτωσαν, πήραν την περιουσία τους, έκαναν δικές τους τις συζύγους τους και ανακηρύχθηκαν κύριοι της Μεσσήνης. Οι μισθοφόροι πήραν τότε το όνομα "Μαμερτίνοι" από τον πολεμικό θεό των Όσκων Μαρς.[1] Οι Μαμερτίνοι κράτησαν την εξουσία στη Μεσσήνη περισσότερο από 20 χρόνια, μετέτρεψαν την πόλη από αγροτικό και εμπορικό κέντρο σε πειρατικό, έγιναν πειρατές σε ξηρά και θάλασσα. Με πλεονέκτημα τον ειρηνικό χαρακτήρα των Σικελών λεηλάτησαν τους οικισμούς τους και τα πλοία που περνούσαν από τα Στενά, μετέφεραν τις λεηλασίες και τους αιχμαλώτους στη βάση τους, έγιναν ισχυροί και πλούσιοι. Την ίδια εποχή άρχισαν να κόβουν στη Μεσσήνη δικά τους νομίσματα με παράσταση των θεοτήτων τους.

Ήττα από τον Ιέρωνα Β΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επιδρομές τους συνεχίστηκαν στο εσωτερικό της Σικελίας, έφτασαν στην Τζέλα και ζήτησαν από τους κατοίκους φόρο υποτέλειας.[2] Η παρουσία των Μαμερτίνων στη Σικελία δεν κράτησε πολύ, ο Ιέρων Β΄ των Συρακουσών αποφάσισε να αναλάβει δράση για να διασώσει τους Έλληνες και τα Σικελικά εδάφη από την καταστροφή. Συνάντησε τους Μαμερτίνους έξω από τις Συρακούσες, έστειλε πρώτα τους άτακτους μισθοφόρους επιτρέποντας στους Μαμερτίνους να τους σφάξουν, στη συνέχεια έστειλε τους άπιστους στρατιώτες στην πόλη και προχώρησε να τους αντιμετωπίσει. Ο Ιέρων Β΄ συνάντησε τους Μαμερτίνους στην πεδιάδα του Μιλάτσο, τους συνέτριψε και ανακηρύχτηκε βασιλιάς της Σικελίας.[3] Οι Μαμερτίνοι δεν ήταν ικανοί να δώσουν ανοιχτές μάχες με μεγάλους στρατούς με αποτέλεσμα να πέσουν στην παγίδα του Ιέρωνα, αποσύρθηκαν στη Μεσσήνη και από τότε η παρουσία τους στη Σικελία εξασθένησε σημαντικά.

Πτώση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιέρων Β΄ ξεκίνησε την πολιορκία της Μεσσήνης (265 π.Χ.) και οι Μαμερτίνοι ζήτησαν τη βοήθεια από την Καρχηδόνα, ο Ιέρων δεν ήθελε να αντιμετωπίσει τους Καρχηδονίους και αποσύρθηκε. Οι ανασφαλείς Μαμερτίνοι ζήτησαν κατόπιν βοήθεια από την Ρωμαϊκή δημοκρατία, οι Ρωμαίοι αρχικά αρνήθηκαν αλλά στη συνέχεια είδαν τους Μαμερτίνους σαν ανάχωμα για την προέλαση των Καρχηδονίων και συμφώνησαν να τους βοηθήσουν. Οι Συρακούσες απάντησαν στη συμμαχία ανάμεσα στους Ρωμαίους και τους Μαμερτίνους με συμμαχία με την Καρχηδόνα, οι δύο συμμαχίες προκάλεσαν την κλιμάκωση του Α΄ Καρχηδονιακού Πολέμου. Οι Μαμερτίνοι ηττήθηκαν και εξαφανίστηκαν από το ιστορικό προσκήνιο, το όνομα τους παρέμεινε ωστόσο, οι κάτοικοι της πόλης εξακολουθούσαν να λέγονται για πολλούς αιώνες "Μαμερτίνοι". Το "κρασί Μαμερτίνο" ήταν ένα από τα διασημότερα κρασιά στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ο Ιούλιος Καίσαρ το χρησιμοποίησε για να γιορτάσει την τρίτη Υπατεία του. Ο Γκυστάβ Φλωμπέρ στο μυθιστόρημα του "Σαλαμπό" γράφει ότι οι Έλληνες τραγουδούσαν έναν στίχο των Μαμερτίνων "με τη λόγχη μου και το σπαθί μου αφοπλίζω και γίνομαι Κύριος, ο άοπλος άνθρωπος πέφτει στα πόδια μου και με αποκαλεί Μεγάλο Βασιλιά".

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]