Μάξιμος Γ΄ Χριστώνυμος

Μάξιμος Γ΄ Χριστώνυμος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	15ος αιώνας Περιφέρεια Πελοποννήσου
Θάνατος	3  Απριλίου 1482 Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Eορτασμός αγίου	17 Νοεμβρίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιερέας ιστορικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ο Μάξιμος Γ΄ διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 1476 έως το 1482.

Το κοσμικό του όνομα ήταν Μανουήλ και οικογενειακό του επίθετο Γουναρής, το οποίο άλλαξε στο λογιότερο και πιο ορθόδοξο Χριστώνυμος, ακολουθώντας συνήθεια της εποχής του. Καταγόταν από την Πελοπόννησο και ήταν λόγιος, μορφωμένος, γλωσσομαθής και ασκητικός. Διετέλεσε Μέγας Εκκλησιάρχης του Πατριάρχη Ιωάσαφ Α΄, αξίωμα που μετά την Άλωση ενσωμάτωνε και τις αρμοδιότητες του Σκευοφύλακα. Ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής διέταξε και του έκοψαν τη μύτη, διότι αρνήθηκε να δωροδοκηθεί και επέμενε στην εισήγησή του προς τον Πατριάρχη να μην ευλογηθεί παράνομος δεύτερος γάμος του Γεωργίου Αμιρούτζη, παράγοντα της Υψηλής Πύλης.

Εξελέγη Πατριάρχης την άνοιξη του 1476 και κατέβαλε το καθιερωμένο πλέον φόρο των 2.500 φλουριών στο Δημόσιο Ταμείο. Την ημέρα της εκλογής εκάρη μοναχός, παίρνοντας το όνομα Μάξιμος, και την επομένη χειροτονήθηκε από τον Μητροπολίτη Ηρακλείας. Η Πατριαρχία του χαρακτηρίστηκε από σύνεση, πράγμα που βοήθησε ιδιαίτερα το Πατριαρχείο, καθώς βρισκόταν ακόμη στην αρχή της μετά την Άλωση εποχής. Ειρήνευσε έριδες μεταξύ κληρικών, εξέδωσε κανονικές διατάξεις και γράμματα, κήρυσσε τακτικά στους ναούς και μετέφρασε το Σύμβολο της Πίστεως στα τουρκικά. Τον Ιανουάριο του 1480 έστειλε επιστολή στο Δόγη της Βενετίας Τζοβάννι Μοτσενίγκο, με την οποία ζητούσε να πάψει η καταπίεση των Ορθοδόξων στις ενετοκρατούμενες περιοχές, ενώ περί το 1481 έστειλε τον Μητροπολίτη Εφέσου Δανιήλ στα Πατριαρχεία της Ανατολής, προκειμένου να διευθετηθούν διαφορές με τους Λατίνους, οι οποίοι είχαν ήδη διεισδύσει στα Ιεροσόλυμα και είχαν πάρει άδεια από τις αρχές να λειτουργούν στο νότιο μέρος του Γολγοθά, όπως και οι Ορθόδοξοι.

Το 1481 συνεκάλεσε Σύνοδο με θέμα την ανάκληση των αποφάσεων της Συνόδου της Φερράρας-Φλωρεντίας και συμμετοχή των άλλων Πατριαρχείων και 20 Μητροπολιτών. Τον Ιανουάριο του 1482 έστειλε επιστολή στον Δόγη της Βενετίας Τζοβάννι Μοτσενίγκο, με την οποία του ζητούσε να πάψουν οι διωγμοί στα βενετοκρατούμενα ορθόδοξα εδάφη.

Πέθανε εν ενεργεία στις 3 Απριλίου 1482. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο και τιμά τη μνήμη του στις 17 Νοεμβρίου (Αναφέρεται όμως ως ημερομηνία εορτής και η 20ή Νοεμβρίου, η 17η και η 19η Απριλίου).

Συγγράμματα

Έργα του είναι:

• Ερμηνεία του Συμβόλου
• Κατά του Πληθωνικού συγγράμματος
• Περί Μάρκου Εφέσου, Φλωρεντίνης συνόδου, Γεμιστού και Βησσαρίωνος

Πηγές

• Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil. 
• Προκόπιος Τσιμάνης (1981). Από υψηλή σκοπιά οι Πατριάρχαι Κωνσταντινουπόλεως, τόμ. Α΄. σελίδες 101–104. 
• Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7. 
• Bekker, August Immanuel (1849). Historia Politica et Patriarchica Constantinopoleos; Epirotica. Bonn. 
• Πανώτης, Αριστείδης (2008). Το Συνοδικόν της εν Ελλάδι Εκκλησίας. A. Εκδόσεις Σταμούλη. ISBN 978-960-8116-17-7. 
• Σάθας, Κωνσταντίνος (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2009. 
• Laurent, Vitalien (1968). «Les premiers patriarches de Constantinople sous la domination turque (1454-1476): Succession et chronologie d'après un catalogue inédit». Revue des études byzantines 26. doi:10.3406/rebyz.1968.1407. https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1968_num_26_1_1407. 
• Philippides, Marios (1990). Emperors, patriarchs and sultans of Constantinople: 1373 - 1513; an anonymous Greek chronicle of the sixteenth century (PDF). Brookline, Massachusetts: Hellenic College Press. ISBN 0917653157. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2023.