Μάνφρεντ Σάκελ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάνφρεντ Σάκελ
Γέννηση6  Ιουνίου 1900[1]
Nadvirna
Θάνατος2  Δεκεμβρίου 1957[1]
Νέα Υόρκη
ΥπηκοότηταΠολωνία, Αυστρία και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςψυχιατρική
Ιδιότητανευρολόγος, ψυχίατρος, νευροεπιστήμονας και ιατρός

Ο Μάνφρεντ Τζόζουα Σάκελ (πολ.: Manfred Joshua Sakel) (Ναντβίρνα, 6 Ιουνίου 1900 - Νέα Υόρκη, 2 Δεκεμβρίου 1957) υπήρξε ένας Πολωνός [2] νευρολόγος και ψυχίατρος, Εβραικής καταγωγής και εμπνευστής της "θεραπείας με ινσουλινικό σοκ" (αγγλ.: Insulin shock therapy), η οποία χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για την αντιμετώπιση διαφόρων ψυχιατρικών ασθενειών.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μάνφρεντ Τζόζουα Σάκελ γεννήθηκε στις 6 Ιουνίου του 1900 στην ουκρανική πόλη Ναντβίρνα, η οποία τότε αποτελούσε τμήμα της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας.[3] Το πραγματικό του όνομα ήταν Menachem Sokol και ο ίδιος ισχυριζόταν πως ήταν απόγονος του Μωυσή Μαϊμωνίδη, ενός Εβραϊκής καταγωγής, Ισπανού φιλοσόφου και συγγραφέα.[4] Υπήρξε θείος του διάσημου ψυχιάτρου και ψυχαναλυτή, Όττο Κέρνμπεργκ, γνωστού για τις θεωρίες του σχετικά με την Οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας και τη Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.[5]

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε ηλικία 19 ετών, το 1919, εισήλθε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης και το 1925 ολοκλήρωσε τις σπουδές του και ακολούθησε η εξειδίκευση στη νευρολογία και τη νευροψυχιατρική. Το 1927 άρχισε να εργάζεται ως γιατρός σε νευρολογική κλινική, στα προάστια του Βερολίνου, η οποία ήταν εξειδικευμένη στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων αλλά και διαφόρων σοβαρών ψυχιατρικών ασθενειών.[6]

Το εγχειρίδιο της θεραπείας με σοκ ινσουλίνης και σύριγγες.

Ένας μαθητής του Σάκελ, ο Χάινζ Λέμαν, αρκετά χρόνια μετά, περιέγραψε ορισμένα περιστατικά τα οποία έλαβαν χώρα στην κλινική, όπου ο Σάκελ χορηγούσε ινσουλίνη σε τοξικομανείς, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα που προκαλούσε το στερητικό σύνδρομο. Ένας από αυτούς τους ασθενείς, ο οποίος έπασχε και απο σχιζοφρένεια, έπεσε σε υπογλυκαιμικό κώμα, εξαιτίας της υπερβολικής δόσης ινσουλίνης, αναγκάζοντας το Σάκελ να τον επαναφέρει με ενδοφλέβια χορήγηση γλυκόζης. Το αξιοπερίεργο ήταν ότι ο ασθενής όταν ξύπνησε, παρουσίασε βελτίωση της ψυχικής κατάστασης.[7] Αυτό οδήγησε το Σάκελ στο να μελετήσει προσεκτικά την επίδραση που είχε η χορήγηση ινσουλίνης στους ασθενείς.

Το 1930 έγραψε το πρώτο άρθρο του, το οποίο δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Berlin Medical Weekly, υπό τον τίτλο «Μια νέα θεραπεία για τον εθισμό στη μορφίνη», όπου περιέγραφε τη μέθοδο χορήγησης της ινσουλίνης σε ασθενείς που πάσχουν από εθισμό στα ναρκωτικά, αλλά δεν έκανε καμία αναφορά στην πρόκληση κώματος και στους σπασμούς που προκαλούσε η χορήγηση μεγάλων δόσεων ινσουλίνης.[8] Αντίθετα, έκανε αναφορά στο γεγονός ότι μερικοί ασθενείς παρουσίασαν υπογλυκαιμικό σοκ.[9]

Η επιστροφή στη Βιέννη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1933 επέστρεψε στη Βιέννη και έλαβε τη θέση του ερευνητή στη Νευροψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου και μαζί με το γιατρό Χανς Χοφ, άρχισε να κάνει πειραματισμούς, προκαλώντας υπογλυκαιμικό σοκ σε ασθενείς με σχιζοφρένεια. Έτσι, τον Οκτώβριο του 1933, σε συνεργασία με τον Καρλ Ντούσικ και την Κριστίν Παλίζα, ο Σάκελ ξεκίνησε επίσημα το ερευνητικό πρόγραμμα σχετικά με την πρόκληση κώματος με χορήγηση ινσουλίνης.

Θεραπεία με σοκ ινσουλίνης σε νοσοκομείο του Ελσίνκι,1950.

Το 1933 δέχθηκε σφοδρή κριτική απο τον διευθυντή της ψυχιατρικής κλινικής της Βιέννης, Josef Berze, ο οποίος υποστήριζε ότι η θεραπεία που ανέπτυξε ο Σάκελ, ήταν επικίνδυνη και ολοκληρωτικά άχρηστη, γεγονός το οποίο τον επηρέασε αρνητικά.

Αυτό όμως δε στάθηκε ικανό για να τον αποθαρρύνει. Η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και στο τέλος του πρώτου έτους της εφαρμογής της θεραπείας, ο Σάκελ είχε ήδη χορηγήσει ινσουλίνη σε δεκαεπτά ασθενείς, στα πλαίσια της θεραπείας του. Με βάση τα νέα δεδομένα, ο Σάκελ έκανε δεκατρείς δημοσιεύσεις στο ιατρικό περιοδικό Vienna Medical Weekly. Η διάδοση της νέας θεραπείας έγινε με γοργούς ρυθμούς και πολλοί επιστήμονες εισήγαγαν τη νέα μέθοδο αντιμετώπισης των ψυχικών ασθενειών στις χώρες τους, όπως ο Λούτσιο Μπίνι στην Ιταλία, ο οποίος μαζί με τον Ούγκο Τσερλέτι, λίγα χρόνια μετά, ανακάλυψε την ηλεκτροσπασμοθεραπεία. To 1935, ο Μάνφρεντ Σάκελ δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο "Α New Treatment of Schizophrenia", στο οποίο έκανε αναφορά στη διαδικασία της θεραπείας και παρουσίαζε τα στοιχεία που είχε συλλέξει εως εκείνη τη στιγμή.[10]

Η φυγή στην Αμερική και τα προβλήματα υγείας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1936, όταν το Εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα ήρθε στην εξουσία, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου έγινε ερευνητής στο Νοσοκομείο Hallem Valley State και συνέχισε να εφαρμόζει τη θεραπεία με ινσουλινικό σοκ .

Η διάδοση της θεραπείας και το γεγονός ότι έγινε διάσημος σε όλη την επιστημονική κοινότητα, προκάλεσαν στο Μάνφρεντ Σάκελ, εμμονές και τάσεις μεγαλομανίας, οι οποίες τον οδήγησαν σε καταθλιπτικές κρίσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων πίστευε ότι κάποιες σκοτεινές δυνάμεις του έβαζαν εμπόδια ώστε να μην κερδίσει ο ίδιος το βραβείο Νόμπελ και να απονεμηθεί στον ανταγωνιστή του, τον Ούγγρο γιατρό Λάντισλας Μεντούνα.

Η κατάσταση της υγείας του σταδιακά επιδεινώθηκε και διαγνώστηκε επίσημα ότι πάσχει από κατάθλιψη και διαταραχές της προσωπικότητας και μάλιστα το 1950, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, στο Παρίσι, κατηγόρησε δημόσια τον Λάντισλαβ Μεντούνα, ότι οικειοποιήθηκε τις δικές του θεωρίες.

Πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου του 1957, στη Νέα Υόρκη.

Υποψηφιότητα για το Νόμπελ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μάνφρεντ Τζόζουα Σάκελ προτάθηκε για πρώτη φορά, το 1938 για το Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής, για την εργασία του σχετικά με την αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας με τη χορήγηση ινσουλίνης. Στη συνέχεια προτάθηκε άλλες πέντε φορές μέχρι το 1953, δίχως επιτυχία. Σε τρεις από αυτές τις υποψηφιότητες, ήταν παρών ως υποψήφιος και ο ανταγωνιστής του και ιστορικός αντίπαλος, ο Λάντισλας Μεντούνα.[11]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Edward Shorter e David Healy, Shock therapy, a history of electroconvulsive treatment in mental illness, Rutgers University Press, New Brunswick, New Jersey, and London, 2007, 384 σελίδες, ISBN 978-0-8135-4169-3

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Manfred-J-Sakel. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. Manfred J. Sakel, Encyclopedia Britannica
  3. Manfred J. Sakel, A Brief Biography
  4. Manufacturing Depression: The Secret History of a Modern Disease, Gary Greenberg, ed. 2010, ISBN 1400115442, σελ.136 [1][νεκρός σύνδεσμος]
  5. Beyond Art: A Third Culture: A Comparative Study in Cultures, Art and Science in 20th Century Austria and Hungary, Peter Weibel, ISBN 978-3211245620, σελ.527 [2] Αρχειοθετήθηκε 2017-02-16 στο Wayback Machine.
  6. Edward Shorter e David Healy, Shock therapy, a history of electroconvulsive treatment in mental illness, Rutgers University Press, 2007, σελ. 14 [3][νεκρός σύνδεσμος]
  7. Heinz Lehmann, "Psychopharmacotherapy", in David Healy, ed., The Psychopharmacologists, vol. 1, (London: Chapman and Hall, 1996), σελ. 159-186, cit 166
  8. Edward Shorter e David Healy, Shock therapy, a history of electroconvulsive treatment in mental illness, Rutgers University Press, 2007, σελ.15
  9. Manfred Sakel, "Neue Behandlung der Morphinsuct", Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie 143, (1933): 506-534
  10. «A Historical Dictionary of Psychiatry, Edward Shorter». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2012. 
  11. Nobelprize.org: search ”manfred sakel”[νεκρός σύνδεσμος]