Ινές ντε Κάστρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ινές ντε Κάστρο
Γέννηση1325
Γαλικία, Στέμμα της Καστίλης
Θάνατος7 Ιανουαρίου 1355 (30 ετών)
Κοΐμπρα, Πορτογαλία
Τόπος ταφήςΜοναστήρι της Σάντα Μαρία ντε Αλκομπάσα, Πορτογαλία
ΣύζυγοςΠέτρος Α΄ της Πορτογαλίας
ΕπίγονοιΑλφόνσος
Βεατρίκη της Πορτογαλίας, κόμισσα του Αλμπουρκέρκε
Ιωάννης, δούκας της Βαλένσια ντε Κάμπος
Ντενίς του Θιφουέντες
ΟίκοςΟίκος των Κάστρο
ΠατέραςΠέδρο Φερνάντεθ δε Κάστρο
ΜητέραΑλντόνθα Λουρένθο δε Βαγιαδάρες
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Η Ινές ντε Κάστρο (Ines de Castro, 1325 - 7 Ιανουαρίου 1355), ευγενής από τη Γαλικία ήταν γνωστή ως ερωμένη και μεταθανάτια νόμιμη σύζυγος του Πέτρου Α΄ της Πορτογαλίας. Οι δραματικές συνθήκες σχετικά με τις σχέσεις της με τον πρίγκιπα Πέτρο που τις είχε απαγορεύσει ο πατέρας του Αλφόνσος Δ΄ της Πορτογαλίας, η δολοφονία της με διαταγή του Αλφόνσου Δ΄, η σκληρή εκδίκηση του Πέτρου στους δολοφόνους και η εκταφή της σωρού της έγιναν αντικείμενο τέχνης, λογοτεχνίας και μουσικής. Η Ινές ήταν η κόρη του Πέδρο Φερνάντεζ δε Κάστρο Λόρδου του Λέμος και Σαρρία και της ερωμένης του Αλδόνζα Λορέντσο δε Βαγιαδάρες.[1]

Η οικογένειά της καταγόταν από ευγενείς της Γαλικίας και της Πορτογαλίας, ήταν καλά δικτυωμένη με τις βασιλικές οικογένειες της Ιβηρικής Χερσονήσου. Η μητριά της ήταν η Ινφάντη Βεατρίκη της Πορτογαλίας που ήταν με την σειρά της η μικρότερη κόρη του Ινφάντη Αλφόνσου του Πορταλέγρε και της Βιολάντε-Εμμανουέλας ινφάντας της Καστίλλης, κόρης του Εμμανουήλ της Καστίλης. Η γιαγιά της ήταν η Βιολάντε Σάντσες της Καστίλης, νόθη κόρη του Σάντσο Δ΄ της Καστίλης. Ο προ-προπάππους της ήταν ο Ροδρίγο Αλφόνσος δε Λεόν, λόρδος του Αλεξέρ και νόθος γιος του Αλφόνσου Θ΄ του Λεόν. Καταγόταν επίσης νομίμως από την Ινφάντα Σάνσα Ενρίκες της Πορτογαλίας, κόρη του Ερρίκου, Κόμη της Πορτογαλίας.

Έρωτας με τον διάδοχο και δολοφονία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ινές ήρθε στην Πορτογαλία (1340), την μετέφερε στην συνοδεία της ως καμαριέρα η Κωνσταντία του Πενιαφιέλ που ήταν πρόσφατα παντρεμένη με τον πρίγκιπα Πέτρο, διάδοχο του θρόνου της Πορτογαλίας.[2] Ο πρίγκιπας την ερωτεύτηκε και άρχισε να παραμελεί τη νόμιμη γυναίκα του, έθεσε σε κίνδυνο τις ήδη αδύναμες σχέσεις με την Καστίλη. Επιπλέον, η αγάπη του Πέτρου για την Ινές έφερε την εξόριστη Καστιλιάνικη αριστοκρατία πολύ κοντά στην εξουσία, με τους αδελφούς της Ινές να γίνονται φίλοι και αξιόπιστοι σύμβουλοι του πρίγκηπα. Ο βασιλιάς Αλφόνσος Δ΄ ο πατέρας του Πέτρου, δυσαρεστούνταν από την επιρροή της Ινές στο γιο του και περίμενε ο αμοιβαίος πόθος τους να ξεθυμάνει, κάτι που δεν συνέβη.

Η πρώτη σύζυγος του πρίγκιπα Πέτρου Κωνσταντία του Πενιαφιέλ πέθανε (1345). Ο βασιλιάς Αλφόνσος Δ΄ προσπάθησε αρκετές φορές να κανονίσει για το γιο του νέο γάμο, αλλά ο Πέτρος αρνούνταν να λάβει άλλη γυναίκα εκτός από την Ινές, η οποία δεν θεωρούνταν επιλέξιμη να γίνει βασίλισσα. Ο νόμιμος γιος του Πέτρου, ο μελλοντικός βασιλιάς Φερδινάνδος Α΄ της Πορτογαλίας, ήταν ένα εύθραυστο παιδί, ενώ τα νόθα παιδιά του με την Ινές ήταν υγιέστατα. Αυτό δημιουργούσε ακόμη περισσότερο δυσφορία μεταξύ των Πορτογάλων ευγενών, οι οποίοι φοβούνταν την αυξανόμενη επιρροή της Καστίλης πάνω στον Πέτρο. Ο Αλφόνσος Δ΄ εξόρισε την Ινές από την Αυλή μετά το θάνατο της Κωνσταντίας αλλά ο Πέτρος παρέμεινε μαζί της κηρύσσοντας την ως την μόνη αληθινή του αγάπη. Μετά από αρκετές προσπάθειες να τους κρατήσει χώρια, ο βασιλιάς Αλφόνσος διέταξε το θάνατο της Ινές. Ο Πέρο Κοέλο, ο Αλβάρο Γκονζάλβες, και ο Ντιόκο Λόπεζ Παχέκο πήγαν στο Μοναστήρι της Σάντα Κλάρα στην Κοΐμπρα, όπου η Ινές είχε τεθεί υπό κράτηση, και την σκότωσαν, αποκεφαλίζοντας την μπροστά στο μικρό παιδί της . Όταν ο Πέτρος το έμαθε, επικήρυξε τους δολοφόνους και αργότερα κατάφερε να συλλάβει δύο από αυτούς (1361), ο τρίτος δραπέτευσε.[3] Τους εκτέλεσε δημοσίως, ξεριζώνοντας την καρδιά τους, υποστηρίζοντας ότι δεν είχαν καρδιά αφού ράγισαν την δική του.

Θρύλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η στέψη της Ινές ντε Κάστρο (1361), έργο του Πιέρ-Τσάρλς Κόμτε (1823-1895)

Ο Πέτρος έγινε βασιλιάς της Πορτογαλίας όταν πέθανε ο πατέρας του (1357). Στη συνέχεια, δήλωσε ότι είχε παντρευτεί κρυφά την Ινές, η οποία ήταν κατά συνέπεια η νόμιμη βασίλισσα, αν και ο λόγος του ήταν και εξακολουθεί να είναι η μόνη απόδειξη του γάμου. Την εποχή που ξέσπασε η κρίση της διαδοχής για τον θρόνο της Πορτογαλίας ο διακεκριμένος δικαστικός Ζοάο ντας Ρέγκρας δήλωσε ότι ο πάπας είχε αρνηθεί να αναγνωρίσει τον γάμο του Πέτρου με την Ινές, ο Ιωάννης της Βαλένσια ντε Κάμπος που διεκδικούσε συνεπώς την ίδια περίοδο τον θρόνο ήταν νόθος. Ο Ζοάο ντας Ρέγκρας υποστήριξε αντίθετα την νομιμότητα ενός άλλου νόθου γιου του Πέτρου Α΄, του Ιωάννη αρχηγού του Τάγματος των Αβίς που έγινε αργότερα (1385) βασιλιάς ως Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας.[4] Ο θρύλος αναφέρει ότι όταν έγινε ο Πέτρος βασιλιάς της Πορτογαλίας ξέθαψε το πτώμα της και ανάγκασε ολόκληρη την αυλή του να δηλώσει υποταγή στην νέα βασίλισσα :

"Ο βασιλιάς Πέτρος έκανε εκταφή της σωρού της αγαπημένης του Ινές και την τοποθέτησε στον θρόνο φορώντας το βασιλικό διάδημα και τις βασιλικές ρόμπες. Απαίτησε από ολόκληρη την βασιλική αυλή να πλησιάσει και να της φιλήσει το χέρι για να της αποδώσει μετά θάνατο τις βασιλικές τιμές που δεν είχε λάβει την εποχή που ζούσε".[5]

Οι περισσότερες σύγχρονες πηγές περιγράφουν την ιστορία αυτή σαν θρύλο, εμφανίζεται για πρώτη φορά στο έργο του θεατρικού συγγραφέα Χερόνιμο Μπερμούδες (1577).[6][7][8] Ο θρύλος λέει ότι ξέθαψε το σώμα της Ινές και ανάγκασε ολόκληρη την Αυλή να δηλώσει υποταγή στη νέα βασίλισσα φιλώντας το χέρι του πτώματος. Αργότερα θάφτηκε στο Μοναστήρι της Αλκομπάσα όπου μπορεί κανείς ακόμα να δει το φέρετρό της, αντικριστά σε αυτό του Πέτρου, έτσι ώστε, σύμφωνα με τον μύθο κατά την Δευτέρα Παρουσία ο Πέτρος και η Ινές να μπορούν να κοιτάζουν ο ένας τον άλλο καθώς θα σηκώνονται από τους τάφους τους. Και τα δύο φέρετρα είναι από μάρμαρο με εξαίσια γλυπτά με σκηνές από τη ζωή τους και μια υπόσχεση από τον Πέτρο ότι θα είναι μαζί "μέχρι το τέλος του κόσμου".

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δολοφονία της Ινές ντε Κάστρο, έργο του Κολουμπάνο Μπορντάλο Πινιέρο (1857-1929)

Η Ινές ντε Κάστρο και ο Πέτρος Α΄ της Πορτογαλίας είχαν τα ακόλουθα παιδιά:

Η Ινές ντε Κάστρο στη λογοτεχνία και τη μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της Ινές ντε Κάστρο έχει μεταφερθεί σε αρκετά θεατρικά έργα και ποιήματα στα Πορτογαλικά, όπως το Ός Λουσιάδες του εθνικού ποιητή των Πορτογάλων Λουίς δε Καμόες. Ο Ισπανός θεατρικός συγγραφέας Χερόνιμο Μπερμούδες αναφέρεται για την Ινές στα έργα του "Nise lastimosa" και "Nise laureada" (1577), όπως και ο Ισπανός Λούις Βέλες ντι Γκεβάρα στο έργο του "Βασιλεία μετά τον θάνατο". Ο Γάλλος θεατρικός συγγραφέας Ανρί ντε Μοντερλάν (1895 - 1972) έγραψε για την Ινές στο έργο του "Η νεκρή βασίλισσα". Γράφτηκαν πάνω από 20 όπερες, μεταξύ των οποίων:[9]

  • "Ινές ντε Κάστρο" του Μπέρνχαρντ Άνσελμ Βέμπερ (1790) [10]
  • "Ινές ντε Κάστρο" του Niccolo Antonio Zingarelli (1798) [11]
  • "Ινές ντε Κάστρο" του Ουόλτερ Σάβατζ Λάντορ (1831)
  • "Ινές ντε Κάστρο" του Τζουζέπε Περσιάνι σε λιμπρέτο του Σαλβαντόρε Καμμαράνο (1835) [12]
  • "Ινές ντε Κάστρο" του Πιέτρο Αντόνιο Κόπολα (1842) [13]
  • "Ινές ντε Κάστρο" από το Σκωτσέζο συνθέτη Τζέιμς Μακμίλαν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο "Διεθνές Φεστιβάλ του Εδιμβούργου" (1996) [14]
  • Η όπερα "WUT (Rage)" στα γερμανικά από τον Ελβετό συνθέτη Andrea Lorenzo Scartazzini (2006).
  • "Ινές ντε Κάστρο" από το Αμερικανό συνθέτη Τόμας Πασατίρι με την Όπερα της Βαλτιμόρης (1976)
  • "Ινές" από τον Καναδό συνθέτη Τζέιμς Ρολφ (2009).

Ο σύγχρονος Πορτογάλος συνθέτης Πέντρο Καμάτσο (γεν. το 1979) έγραψε σχετικά με την Ινές ντε Κάστρο στο έργο του "Ρέκβιεμ" (28 Μαρτίου 2012), την συνέθεσε στον Καθεδρικό ναό της Κοΐμπρα στην επέτειο των 650 ετών από την μεταφορά των οστών της από την Κοΐμπρα στο "μοναστήρι της Αλκομπάκα".[15] Ο συνθέτης Κρίστοφερ Μπόχμαν (1950) με την "Νέα Ορχήστρα της Λισαβώνας" έγραψε την όπερα "Σώμα και Ψυχή" με βάση τους μύθους για την μεγάλη αγάπη του Πέτρου απέναντι στην Ινές μετά τον θάνατο της.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Diccionario histórico, genealógico y heráldico de las familias ilustres de la Monarquia Espanola, Ed. Luis Vilar y Pascual, Juan José Vilar Psayla, (Imprenta de D.F. Sanchez A Cargo de Augustin Espinosa, 1859), σ. 253
  2. Stephens, Henry Morse (1898). Portugal. New York: G.P. Putnam's sons. σσ. 92–99
  3. Ο Ντιόκο Λόπεζ Παχέκο πέθανε το 1383
  4. Livermore, H. V. (1969). A new history of Portugal. London: Cambridge University Press. σ. 102
  5. https://books.google.gr/books?id=EfhTfVbnefUC&pg=PA83&dq=In%C3%AAs+de+Castro&hl=en&sa=X&ei=PAc4Vb7GGujnsAT5t4HoCw&redir_esc=y#v=onepage&q=In%C3%AAs%20de%20Castro&f=false
  6. Douglas L. Wheeler; Walter C. Opello (2010). Historical dictionary of Portugal (3rd ed.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. σ. 78
  7. Rebelo (1983). A Concepção do Poder em Fernão Lopes. Lisbon: Livros Horizonte
  8. http://portugal-mundo.blogspot.pt/2009/10/ines-de-castro-na-literatura-mundial-i.html
  9. Manuel Pereira Peixoto d'Almeida Carvalhaes (1908). Inês de Castro na opera e na choregraphia italianas: separata da obra em manuscripto intitulada: Subsidios a historia da opera e da choregraphia italianas, no seculo XVIII, em Portugal. Typ. Castro Irmão. σ. 9
  10. Dassori, Carlo (1903). Opere e operisti (dizionario lirico 1541-1902). Genova: Tipografia editrice R. Istituto sordomuti. σ. 695
  11. Dassori, Carlo (1903). Opere e operisti (dizionario lirico 1541-1902). Genova: Tipografia editrice R. Istituto sordomuti. σ. 695
  12. Dassori, Carlo (1903). Opere e operisti (dizionario lirico 1541-1902). Genova: Tipografia editrice R. Istituto sordomuti. σ. 695
  13. Dassori, Carlo (1903). Opere e operisti (dizionario lirico 1541-1902). Genova: Tipografia editrice R. Istituto sordomuti. σ. 695
  14. https://web.archive.org/web/20060930005521/http://www.scottishopera.org.uk/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=48&limit=1&limitstart=2
  15. http://www.rtp.pt/noticias/index.php?article=541281&layout=122&tm=4&visual=61

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Nobreza de Portugal, Tomo I, página 207
  • Il Portogallo nel medioevo Edgar Prestage, Εκδ. Cambridge University Press - Storia del mondo medievale, vol. VII, pp. 576–610, Garzanti, 1999
  • Diccionario histórico, genealógico y heráldico de las familias ilustres de la Monarquia Espanola, Εκδ. Luis Vilar y Pascual, Juan José Vilar Psayla, Imprenta de D.F. Sanchez A Cargo de Augustin Espinosa, 1859.
  • Dassori, Carlo (1903). Opere e operisti (dizionario lirico 1541-1902). Genova: Tipografia editrice R. Istituto sordomuti
  • Douglas L. Wheeler; Walter C. Opello (2010). Historical dictionary of Portugal (3rd ed.). Lanham, Md.: Scarecrow Press
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Castro, Inez de" . Encyclopædia Britannica. 5 (11th ed.). Cambridge University Press.
  • Stephens, Henry Morse (1898). Portugal. New York: G.P. Putnam's sons