Θησαυρός των Αθηναίων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Θησαυρός των Αθηναίων
Θησαυρός των Αθηναίων is located in Δελφοί
Θησαυρός των Αθηναίων
Θησαυρός των Αθηναίων
Γενικές πληροφορίες
ΕίδοςΔωρικό κτίριο σε μορφή ναού
ΑρχιτεκτονικήΔωρικός ρυθμός και αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες38°28′55″N 22°30′5″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Δελφών
ΤοποθεσίαΔελφοί
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής507 ΠΚΕ
Ολοκλήρωση502 ΠΚΕ
Λειτουργία502 ΠΚΕ
Αναστήλωση1903-1906 από τον Γάλλο αρχιτέκτονα J. Replat.
Κατάστασηπλήρως αναστηλωμένος
Χρήσημικρός ναός που στέγαζε τα αναθήματα των Αθηναίων
στον θεό Απόλλωνα, ενεχυροδανειστήριο
ΙδιοκτήτηςΑρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
Διαστάσεις
Ύψος9.75
Υλικά κατασκευής
ΥλικάΜάρμαρο Πάρου
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Ιστότοπος
Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
Commons page Πολυμέσα

Ο Θησαυρός των Αθηναίων είναι κτήριο στους Δελφούς, σε μορφή μικρού ναού. Ήταν αφιερωμένος από τους Αθηναίους χάριν της νίκης τους κατά των Περσών και στέγαζε τα αναθήματα των Αθηναίων στο θεό Απόλλωνα. Βρίσκεται στην πρώτη στροφή της Ιεράς Οδού, που οδηγούσε στον ναό του Απόλλωνα και προς το μαντείο των Δελφών. Ήταν κτισμένος από μάρμαρο της Πάρου σε αρχαϊκό ρυθμό και χρονολογείται μεταξύ 510 και 480 π.Χ.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θησαυρός των Αθηναίων σήμερα, αναστηλωμένος

Το κτήριο είναι δωρικού ρυθμού, κατασκευασμένος από παριανό μάρμαρο. Βρίσκεται νότια του ναού του Απόλλωνα, δίπλα στο κτήριο του Βουλευτηρίου και μπροστά από το Ασκληπιείο, στην πρώτη στροφή της ιεράς οδού όπου είχε συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός ανάλογων κτηρίων (Θησαυρός των Βοιωτών, Θησαυρός των Κνιδίων, Θησαυρός των Μεγαραίων, Θησαυρός των Σιφνίων).

Στην πρόσοψη το κτήριο φέρει δύο κολώνες, ανάμεσα σε δύο παραστάδες.[1] Στα δύο του αετώματα έφερε ανάγλυφες παραστάσεις. Στην πρόσοψη του ναού (ανατολική πλευρά) αναπαριστούσε την συνάντηση δύο ηρώων μπροστά σε μια θεότητα. Στη δυτική πλευρά αναπαριστούσε σκηνές μάχης.[1] Το μεγαλύτερο μέρος των αετωμάτων δεν διασώζεται, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα ακρωτήρια.

Ο Ηρακλής παλεύει με τη Κερυνίτιδα έλαφο. Η καλύτερα διατηρημένη μετόπη της βόρειας πλευράς, αντιπροσωπευτική της πιο συντηρητικής τεχνοτροπίας.

Ο Θησαυρός έφερε περιμετρικά 30 γλυπτές μετόπες, από έξι στην πρόσοψη (ανατολική πλευρά) και την πίσω πλευρά (δυτική) και από εννέα στις δύο πλαϊνές (βόρεια και νότια).[1] Οι μετόπες της πρόσοψης απεικονίζονταν σκηνές από την Αμαζονομαχία. Στη νότια πλευρά οι εννέα μετόπες παρίσταναν τα κατορθώματα του Θησέα, ενώ οι αντίστοιχες μετόπες της βόρειας πλευράς παρίσταναν τους άθλους του Ηρακλή. Οι έξι μετόπες της πίσω πλευράς αναπαριστούσαν επίσης έναν άθλο του Ηρακλή, την αρπαγή των βοδιών του Γηρυόνη. Διακρίνονται δύο διαφορετικές τεχνοτροπίες, μια πιο αυστηρή και αρχαϊκή (στους άθλους του Ηρακλή) και μια μάλλον νεωτεριστική και κλασσική (στις παραστάσεις του Θησέα).[2][3] Η διαφορά στο θέμα των μετοπών παραπέμπει για πολλούς στην αλλαγή πολιτεύματος στην Αθήνα με την επικράτηση της Δημοκρατίας.[4]

Μπροστά από την πρόσοψη και τη νότια πλευρά, δηλαδή στις δύο πλευρές που ήταν ορατές από την ιερά οδό, είχε κατασκευαστεί κρηπίδωμα, σχηματίζοντας μια τριγωνική πλατεία η οποία εξυπηρετούσε την έκθεση των λαφύρων από τη μάχη του Μαραθώνα και των υπόλοιπων τροπαίων που φυλάσσονταν μέσα στο Θησαυρό, κατά τις επίσημες γιορτές του ιερού.[4] Στη βάση της πλατείας υπάρχει χαραγμένη η επιγραφή: ΑΘΕΝΑΙΟΙ Τ[Ο]Ι ΑΠΟΛΛΟΝ[Ι ΑΠΟ ΜΕΔ]ΟΝ ΑΚ[ΡΟΘ]ΙΝΙΑ ΤΕΣ ΜΑΡΑΘ[Ο]ΝΙ Μ[ΑΧΕ]Σ.

Στους τοίχους του κτηρίου είχαν χαραχθεί διάφορα κείμενα, όπως ψηφίσματα[5], ονόματα ενεχυροδανειστών που χρησιμοποίησαν το κτήριο, κείμενα σχετικά με τις επίσημες πομπές των Αθηναίων στους Δελφούς (Πυρφορία, Τριποδιφορία, Πυθαΐς και Δωδεκαΐς) καθώς και δύο μοναδικά μουσικά κείμενα, δύο ύμνοι στον Απόλλωνα, τα οποία συνοδεύονται από μουσικό υπομνηματισμό.[4][6]

Αναστήλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κτίσμα αναστηλώθηκε την περίοδο 1903-1906, από τον Γάλλο αρχιτέκτονα J. Replat. Τα έξοδα κάλυψε ο Δήμος Αθηναίων, ο οποίος χρηματοδότησε τις εργασίες με το ποσό των 35.000 χρυσών δραχμών. Αργότερα, διαπιστώθηκε κίνδυνος κατάρρευσης του θριγκού της πρόσοψης, λόγω της οξείδωσης των σιδηροδοκών που είχαν χρησιμοποιηθεί από τους αναστηλωτές για την στερέωση του επιστύλιου, κάτι που οδήγησε σε νέες εργασίες αποκατάστασης του θριγκού και του αετώματος της ανατολικής όψης του θησαυρού, την δεκαετία του 2000.[7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Β. Πετράκος, σσ. 14-16.
  2. Β. Πετράκος, σ. 37
  3. Ρ. Κολώνια, σσ. 41-43
  4. 4,0 4,1 4,2 Σ. Ραπτόπουλος, Θησαυρός των Αθηναίων Αρχειοθετήθηκε 2015-11-26 στο Wayback Machine.. Ιστοσελίδα του υπουργείου πολιτισμού.
  5. Νικόλαος Πετρόχειλος, Γνωρίζοντας τις δελφικές επιγραφές, archaiologia.gr, 3 Σεπτεμβρίου 2012
  6. Ρ. Κολώνια, σσ. 44-45
  7. Αναστήλωση Θησαυρού Αθηναίων Αρχειοθετήθηκε 2012-03-09 στο Wayback Machine., Υπουργείο Πολιτισμού, 2004

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Klaus Hoffelner: Die Metopen des Athener Schatzhauses. Ein neuer Rekonstruktionsversuch. In: Mitteilungen des deutschen archäologischen Instituts, Athenische Abteilung Bd. 103. 1988, Beilage 5, S. 77-117. ISSN 0342-1325
  • Heiner Knell: Mythos und Polis. Bildprogramme griechischer Bauskulptur. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1990, S. 52-62, ISBN 3-534-13810-4
  • John Boardman: Griechische Plastik. Die archaische Zeit. Philipp von Zabern, Mainz 1994, S. 190-1, ISBN 3-8053-0346-7
  • Hermann Büsing: Das Athener Schatzhaus in Delphi. Neue Untersuchungen zur Architektur und Bemalung. Marburg an der Lahn 1994. (Marburger Winckelmann-Programm, 1992) ISBN 3-8185-0161-0
  • Βασίλειος Πετράκος, Δελφοί, εκδόσεις Έσπερος, (1971)
  • Ροζίνα Κολώνια, Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών (οδηγός του μουσείου), Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα 2009,

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]