Ηετιώνεια

Συντεταγμένες: 37°56′54″N 23°38′11″E / 37.9483°N 23.6365°E / 37.9483; 23.6365

Με το όνομα Ηετιώνεια ή Ηετιωνεία ήταν κατά την αρχαιότητα ο πρώτος ορμίσκος αριστερά του εισερχομένου του κεντρικού λιμένα Πειραιά καθώς και η προεξοχή της ακτής που σχημάτιζε αυτόν. Το όνομά της οφείλεται όπως σημειώνουν ο Στέφανος Βυζάντιος και ο Αρποκρατίων στον μυθικό ήρωα του Πειραιά τον Ηετίωνα, που κατέκτησε την περιοχή.

Το 411 π.Χ. στην περιοχή αυτοί οι λεγόμενοι «τετρακόσιοι», προκειμένου να εμποδίσουν αποτελεσματικότερα τον πιθανό είσπλου του αττικού στόλου που βρισκόταν στη Σάμο και που τον θεωρούσαν πλέον εχθρικό προς αυτούς, έκτισαν τείχος από το εσωτερικό του οποίου και έλεγχαν με μικρή φρουρά τον είσπλου των πλοίων. Το τείχος εκείνο εκτεινόταν σε όλο το μήκος της βορειοδυτικής παραλίας του αρχαίου λιμένα και έφθανε μέχρι τον οχυρό πύργο της Ηετιωνείας όπου και συναντούσε το παλαιό τείχος του Θεμιστοκλή. Μεταξύ δε του παλαιού και του νέου τείχους ανήγειραν τη Μέγιστη Στοά όπου εκεί και υποχρέωναν τους εισαγωγείς σίτου ν΄ αποθηκεύουν αλλά και να τον πωλούν χονδρικά ώστε να πατάξουν την μέχρι τότε αισχροκέρδεια και να γίνεται ο έλεγχος αυστηρότερα. Η «Μέγιστη Στοά» δεν πρέπει να συγχέεται με την Ιπποδάμεια αγορά.

Στους νεότερους χρόνους με τις εν τω μεταξύ γεωλογικές μεταβολές η Ηετιώνεια άρχιζε από τον είσπλου στο λιμένα και κατέληγε προ των Αλών του Πειραιά, στον άλλοτε Λαρισαϊκό σιδηροδρομικό σταθμό. Στην έκταση αυτή περιλαμβάνονταν ο ορμίσκος της Ηετιωνείας και η ομώνυμη χερσονησίδα. Επί της χερσονησίδας εκείνης υπήρχαν παλαιότερα (μέχρι το 1910) το «Βασιλικό Λεμβαρχείον», η «Φαρική Βάση», τα «Συνεργεία Φάρων» και το «Βασιλικό επάκτιον πυροβολείον» που απέδιδε ναυτικούς χαιρετισμούς. Η άκρη της χερσονησίδας ήταν μικρή νησίδα επί της οποίας φέρονταν ναυτικός φανός και μεγάλος σημαιοφορικός ιστός. Πίσω ακριβώς από τη χερσονησίδα σχηματιζόταν ο ομώνυμος ορμίσκος.

Με την πάροδο του χρόνου και την εγκατάσταση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς σε τίποτα σήμερα δεν θυμίζει, ούτε και κατά το σχήμα, η περιοχή, από την εικόνα που παρουσίαζε η Ηετιώνεια στα πρώτα έτη της σύστασης του Πειραιά, ως επίνειο της πρωτεύουσας της Ελλάδας. Το μόνο που διασώζεται είναι τα ερείπια της αρχαίας Ηετιώνειας πύλης, που βρίσκεται δυτικά των σημερινών σιδηροδρομικών γραμμών του παλαιού Λαρισαϊκού σιδηροδρομικού σταθμού.

Ηετιώνεια Πύλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ηετιώνεια Πύλη αποτελούσε μεγάλο οχυρωματικό έργο στην εποχή του, χωρίς ιδιαίτερη αυλή, που όμως δέσποζε του αρχαίου λιμένα, αριστερά του εισερχομένου, λόγω ακριβώς του βραχώδους υψώματος που είχε ανεγερθεί. Έφερε δίφυλλη θύρα πλάτους 3,70 μ, ανάμεσα σε δύο πύργους διαμέτρου περίπου 10 μ. Το μέτωπο της πύλης προστατεύονταν από προτείχισμα και από μια μεγάλη σκαμμένη τάφρο πλάτους 3,5 μ. που μπροστά στην πύλη στένευε στα 1,80 όπου και υπήρχε ξύλινη κινητή γέφυρα, που στηρίζονταν σε κτιστούς πεσσούς.