Εκλογές στη Γαλλία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Στη Γαλλία διεξάγονται εκλογές για Πρόεδρο της Δημοκρατίας και για Βουλή και Γερουσία. Επίσης, διενεργούνται περιφερειακές, τοπικές και άλλες εκλογές, όπως και Ευρωεκλογές. Έχουν διεξαχθεί και ορισμένα δημοψηφίσματα.

Πρόεδρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόσφατες (2022)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι προεδρικές εκλογές του 2022 διεξήχθησαν σε δύο γύρους.Η αποχή στον δεύτερο γύρο ήταν 28%, η μεγαλύτερη από το 1969.[1] Πρόεδρος επανεξελέγη ο Εμμανουέλ Μακρόν, στην πρώτη επανεκλογή προέδρου από τον Ζακ Σιράκ, το 2002.

Έμμεσες προεδρικές εκλογές (1873-1958)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1873 έως το 1958 ο Πρόεδρος δεν εκλεγόταν άμεσα από το λαό, αλλά από τη Βουλή (μετέπειτα Εθνοσυνέλευση) και τη Γερουσία (έως το 1958) και από Εκλεκτορικό Κολέγιο (εκλογές του 1958).

Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία (1873-1947)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την παραίτηση του προέδρου Αντόλφ Τιέρ, εξελέγη πρόεδρος της χώρας (Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία) ο Πατρίς ντε Μακ Μαόν, με 390 ψήφους στις 24 Μαΐου 1873, με μία μόνο ψήφο κατά.[2] O Ρεπουμπλικανός Ζιλ Γκρεβί εξελέγη πρόεδρος το 1879 με ποσοστό 84% των ψήφων.[3] Επανεξελέγη το 1885 με 79,34% και ως Μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός. Επόμενος πρόεδρος εξελέγη ο Μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός Σαντί Καρνό με 72,56%.[4] Ο Καρνό δολοφονήθηκε στις 25 Ιουνίου 1894. Μετά τη δολοφονία του Σαντί Καρνό, πρόεδρος εξελέγη ο Μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός Ζαν-Καζιμίρ Περιέ, με 53% το 1894.[5] Το 1895 πρόεδρος εκλέχθηκε ο Μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός Φελίξ Φορ με 53,75% στον 2ο γύρο. Τον διαδέχθηκαν το 1899 (58,6%) ο Εμίλ Λουμπέ και το 1906 ο Αρμάν Φαγιέρ (52,8%) από την Δημοκρατική Ρεπουμπλικανική Συμμαχία. Το 1913 εξελέγη στον 2ο γύρο με 56,2% ο Ραϊμόν Πουανκαρέ. Το 1920 διεξήχθησαν δύο προεδρικές εκλογές. Τον Ιανουάριο εξελέγη ο Πολ Ντεσανέλ με 82,66% επικρατώντας του Ζορζ Κλεμανσό.[6] Μετά την παραίτηση του Ντεσανέλ για λόγους διανοητικής υγείας, πρόεδρος εξελέγη ο ανεξάρτητος κεντροδεξιός Αλεξάντρ Μιλεράν τον Σεπτέμβριο του 1920 με ποσοστό 88,92%. Επόμενοι πρόεδροι, με το ποσοστό εκλογής τους σε παρένθεση, ήταν διαδοχικά οι: Γκαστόν Ντουμέργκ (59,88%) το 1924, Πολ Ντουμέρ το 1931 (56,44% στον 2ο γύρο), και Αλμπέρ Λεμπρέν (81,4%) το 1932 με τον ίδιο να επανεκλέγεται το 1939 με 55,6%.

Τέταρτη Γαλλική Δημοκρατία (1947-1958)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο άτομα εξελέγησαν πρόεδροι κατά την περίοδο 1947-1958. Ο Εργατικός Βενσάν Οριόλ εξελέγη με 452 ψήφους ως ο πρώτος Πρόεδρος της 4ης Γαλλικής Δημοκρατίας, το 1947.[7] Τον διαδέχθηκε ο Ρενέ Κοτί, ο οποίος εξελέγη τον Δεκέμβριο του 1953 με 477 ψήφους στον 13ο γύρο.[8]

Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία (1958)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές του 1958 (21 Δεκεμβρίου) και μόνο σε εκείνες χρησιμοποιήθηκε το απαιτούμενο 50% προκειμένου να εκλεγεί ο Πρόεδρος από τον πρώτο γύρο. Ο αρχηγός της Ένωσης για τη Νέα Δημοκρατία, Σαρλ Ντε Γκολ, εξελέγη με ποσοστό 78,51%.[9]

Προηγούμενες άμεσες προεδρικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1965[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γαλλικές προεδρικές εκλογές του 1965, που διεξήχθησαν στις 5 και 19 Δεκεμβρίου, ήταν οι πρώτες άμεσες προεδρικές εκλογές στην Πέμπτη Δημοκρατία και οι πρώτες μετά τη Δεύτερη Δημοκρατία το 1848. Ήταν ευρέως αναμενόμενο ότι ο νυν πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ (που κέρδισε 55,2%) θα επανεκλεγόταν , αλλά οι εκλογές ήταν αξιοσημείωτες για την απροσδόκητα ισχυρή απόδοση (44,8%) του αριστερού ανταγωνιστή του Φρανσουά Μιτεράν. [10]

1969[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 1η Ιουνίου και στις 15 Ιουνίου 1969 διενεργήθηκαν προεδρικές εκλογές λόγω παραίτησης του Ντε Γκολ, στις οποίες κέρδισε ο Ζορζ Πομπιντού με ποσοστό 58,2% έναντι 41,8% για τον Αλαίν Ποέρ.[11]

1974[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο γκολικός Βαλερί Ζισκάρ ντ'Εσταίν εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 50,7% στις 19 Μαΐου 1974 (2ος γύρος) επικρατώντας του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν με μικρή διαφορά.[12]

1981[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις προεδρικές εκλογές του 1981 στις 10 Μαΐου (2ος γύρος) ο Φρανσουά Μιτεράν εξελέγη με ποσοστό 51,76% ως ο πρώτος σοσιαλιστής πρόεδρος της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, επικρατώντας του Βαλερί Ζισκάρ ντ'Εσταίν, ο οποίος κέρδισε το 48,24% των ψήφων.[13]

1988[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μιτεράν επανεξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 54% έναντι 45,9 για τον Ζακ Σιράκ στον 2ο γύρο των εκλογών που έγιναν στις 8 Μαΐου 1988.[14]

1995[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 23 Απριλίου και 7 Μαΐου 1995 διενεργήθηκαν προεδρικές εκλογές, στις οποίες ο Ζακ Σιράκ του Συναγερμού για τη Δημοκρατία αναδείχθηκε νικητής, με ποσοστό 52,6% έναντι 47,3 για τον Λιονέλ Ζοσπέν.[15]

2002[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις προεδρικές εκλογές του 2002, κέρδισε στον 2ο γύρο στις 5 Μαΐου ο Ζακ Σιράκ με ποσοστό 82,2% έναντι 17,8% για τον ακροδεξιό Ζαν-Μαρί Λε Πεν.[16] Η θητεία του Προέδρου μειώθηκε στα 5 χρόνια.

2007[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι προεδρικές εκλογές του 2007 έγιναν σε δύο γύρους, στις 22 Απριλίου και στις 6 Μαΐου, και ανέδειξαν νικητή τον Νικολά Σαρκοζί, υποψήφιο με το δεξιό κόμμα Ένωση για ένα Λαϊκό Κίνημα. Η θητεία του Σαρκοζί ξεκίνησε στις 16 Μαΐου και διήρκεσε πέντε χρόνια. Και στους δύο γύρους των εκλογών παρατηρήθηκε αυξημένη συμμετοχή.

2012[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις προεδρικές εκλογές του 2012 έγινε εκλογή του Φρανσουά Ολλάντ στη θέση του Πρόεδρου της Γαλλίας με θητεία πέντε ετών. Ο πρώτος γύρος από τις γαλλικές προεδρικές εκλογές διεξήχθη στις 22 Απριλίου, ενώ ο δεύτερος γύρος έγινε στις 6 Μαΐου 2012. Στον πρώτο γύρο, έγινε επιλογή των Φρανσουά Ολλάντ και του ήδη προέδρου Νικολά Σαρκοζί, οι οποίοι ήταν οι υποψήφιοι στο δεύτερο γύρο. Στο δεύτερο γύρο το μεγαλύτερο ποσοστό (51,64%) πήρε ο Φρανσουά Ολλάντ, ο οποίος εκλέχθηκε πρόεδρος, ενώ ο Νικολά Σαρκοζί πήρε 48,36%.

2017[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εθνοσυνέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόσφατες (2022)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προηγούμενες βουλευτικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν τα έτη 1789, 1791, 1792, 1795, 1797, 1798, 1799, Μάιο και Αύγουστο του 1815, 1816, 1817, 1819, 1820, 1824, 1827, 1830, 1831, 1834, 1837, 1839, 1842, 1846, 1848, 1849, 1852, 1857, 1863, 1869, 1871, 1876, 1877, 1881, 1885, 1889, 1893, 1898, 1902, 1906, 1910, 1914, 1919, 1924, 1928, 1932, 1936, 1945, Ιούνιο και Νοέμβριο του 1946, 1951, 1956, 1958, 1962, 1967, 1968, 1973, 1978, 1981, 1986, 1988, 1993, 1997, 2002, 2007, 2012, 2017 και 2022.

2007[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2017[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γερουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έμμεσες εκλογές Γερουσίας εξελέγησαν τα έτη 1959, 1962, 1965, 1968, 1971, 1974, 1977, 1980, 1983, 1986, 1989, 1992, 1995, 1998, 2001, 2004, 2008, 2011 , 2014 , 2017 και 2020.

Πρόσφατες (2020)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γερουσιαστικές εκλογές διεξήχθησαν στις 27 Σεπτεμβρίου 2020 για να επιλεγούν 172 από τις 348 έδρες στη Γερουσία της Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία. Οι εκλογές ήταν μια μέτρια νίκη για την κεντροδεξιά των Ρεπουμπλικάνων. Το οικολογικό κόμμα Οικολόγοι της Ευρώπης – Οι Πράσινοι έλαβαν έδρες στην Άνω Βουλή, ενώ το κεντρώο κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν La République En Marche! διατήρησε τη θέση του, παρά τις απώλειες στις δημοτικές εκλογές του 2020 νωρίτερα μέσα στο έτος. Οι ακροδεξιοί (Εθνικός Συναγερμός) διατήρησαν τη μία έδρα τους και οι Κορσικανοί εθνικιστές κέρδισαν επίσης την πρώτη τους έδρα.[17]

2004[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2008[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2011[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές του 2011 το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που βρισκόταν τότε στην αντιπολίτευση και άλλα κεντροαριστερά κόμματα κέρδισαν την πλειοψηφία των εδρών στην Άνω Βουλή για πρώτη φορά στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας.[18]

2014[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι έμμεσες εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Γαλλικής Γερουσίας διεξήχθησαν στις 28 Σεπτεμβρίου 2014. Οι γερουσιαστές εξελέγησαν κυρίως από δημοτικούς άρχοντες και ο αριθμός των εδρών προκαθορίστηκε στις 348. Ο συνασπισμός υπό το UMP επανήλθε στην πλειοψηφία, ανακτώντας τον έλεγχο της Γερουσίας έπειτα από 3 χρόνια.[19]

2017[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές Γερουσίας στις 24 Σεπτεμβρίου 2017 ανανεώθηκαν οι 170 έδρες από τις συνολικά 348 στη Γαλλική Γερουσία. Οι Ρεπουμπλικανοί κέρδισαν συνολικά 146 έδρες, 78 οι Σοσιαλιστές και 49 η Ένωση Κεντρώων.[20]

Δημοψηφίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημοψηφίσματα έχουν διενεργηθεί τα έτη 1793, 1795, 1800, 1802, 1804, 1815, 1851, 1852, 1870, 1945, Μάιο και Οκτώβριο του 1946, 1958, 1961, 1962, Απρίλιο και Οκτώβριο του 1962, 1969, 1972, 1988, 1992, 2000 και 2005.

2000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με συνταγματικό δημοψήφισμα στις 24 Σεπτεμβρίου 2000 οι πολίτες ενέκριναν με ποσοστό 73,2% όσων ψήφισαν, την μείωση της προεδρικής θητείας από τα 7 στα 5 χρόνια.[21] Η συμμετοχή ήταν μόλις 30,2%.[22]

2005[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στις 29 Μαΐου 2005, η Γαλλία έγινε η πρώτη χώρα που καταψήφισε, με ποσοστό 55% και με συμμετοχή 69|%, την συνθήκη για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συντάγματος.[23]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Η Γαλλία έχει πρόεδρο και η ΕΕ δεν έχει επιπλέον προβλήματα». The Press Project - Ειδήσεις, Αναλύσεις, Ραδιόφωνο, Τηλεόραση. 24 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2022. Η πρώτη εξ αυτών ήταν η αυξημένη αποχή που, το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα, ξεπερνούσε το 2% σε σχέση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση μεταξύ των ίδιων μονομάχων, το 2017, και οι προβλέψεις έκαναν λόγο για αποχή της τάξεως του 28%, τη μεγαλύτερη στη χώρα από το 1969 
  2. D.W. Brogan, France under the Republic: The Development of Modern France (1870-1939) (1940) p 97
  3. britannica.com
  4. Harismendy, Patrick (1995). Sadi Carnot : l'ingénieur de la République. Paris: Perrin
  5. "Casimir-Périer, Jean Paul Pierre". Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.
  6. Πρότυπο:EB1922
  7. «Βιογραφία στην ιστοσελίδα της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2022. 
  8. "René Coty, Ex-President of France, Dies at 80". The Victoria Advocate, Texas. Associated Press (AP). 23 November 1962. p. 1. Retrieved 18 Μαΐου 2014. An AP obituary of René Coty, 23 Νοεμβρίου 1962.
  9. «Landslide Vote Repeated for de Gaulle – President of Fifth Republic – Sweeping Powers». The Times. 1958-12-22. 
  10. Williams, Philip M., David Goldey, and Martin Harrison. French politicians and elections 1951–1969 (Cambridge UP, 1970).
  11. Berstein, Serge· Rioux, Jean-Pierre (2000). The Cambridge History of Modern France: The Pompidou Years, 1969–1974. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 14–15. ISBN 0-521-58061-7. 
  12. Lewis, Flora (1974-05-20). «France Elects Giscard President For 7 Years After A Close Contest; Left Turned Back». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-27. https://web.archive.org/web/20140227013534/http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F70617FF3959127A93C2AB178ED85F408785F9. 
  13. Eder, Richard (1981-05-11). «Mitterrand Beats Giscard; Socialist Victory Reverses Trend of 23 Years in France». The New York Times: σελ. 1. https://www.nytimes.com/1981/05/11/world/mitterrand-beats-giscard-socialist-victory-reverses-trend-of-23-years-in-france.html. Ανακτήθηκε στις 2010-11-05. 
  14. Φρανσουά Πλατόν, « Les électorats présidentiels sous la Cinquième République », Revue française de science politique, vol. 40-1,‎ 1995.
  15. Πέθανε ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ, ethnos.gr, 26 Σεπτεμβρίου 2019, ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2022.
  16. Suzanne Daley, LANDSLIDE IN FRANCE: THE OUTCOME; CHIRAC RE-ELECTED AS FRANCE REJECTS HIS RIGHTIST RIVAL, The New York Times, 6 Μαΐου 2002, ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2022.
  17. Boichot, Loris (2020-09-27). du-rn-les-resultats-des-elections-senatoriales-2020-par-parti-20200927 «Élections sénatoriales: majorité de droite renforcée, percée écolo, maintien de LREM et du RN». Le Figaro. https://www.lefigaro.fr/politique/le-scan/majorite-de-droite-renforcee-percee-ecolo-maintien-de-lrem-et- du-rn-les-resultats-des-elections-senatoriales-2020-par-parti-20200927. Ανακτήθηκε στις 2021-01-14. [νεκρός σύνδεσμος]
  18. Louet, Sophie (25-9-2011). «French left seizes Senate majority, hurts Sarkozy». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-06. https://web.archive.org/web/20141006150653/http://www.reuters.com/article/2011/09/25/us-france-senate-idUSTRE78O2G620110925. Ανακτήθηκε στις 25-9-2011. 
  19. Η Γαλλική Γερουσία περνά στα χέρια της Δεξιάς- «Ιστορική» νίκη Εθνικού Μετώπου, EurActiv.gr, 29-9-2014.
  20. «Liste des sénateurs par groupes politiques». Sénat. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2017. 
  21. Ντίτερ Νόλεν & Φίλιπ Στέβερ (2010) Elections in Europe: A data handbook, p674 (ISBN 978-3-8329-5609-7)
  22. Nohlen & Stöver, p687
  23. «Comptage des intervenants à la télé de janvier à mars 2005 ("Arrêt sur images", F5)». Acrimed | Action Critique Médias.