Δρίλλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δρίλλος

Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Πρωτεύοντα (Primates)
Οικογένεια: Κερκοπιθηκίδες (Cercopithecidae)
Γένος: Μανδρίλλος (Mandrillus)
Είδος: M. leucophaeus
Διώνυμο
Mandrillus leucophaeus (Μανδρίλλος ο λευκόφαιος)
(F. Cuvier, 1807)

Χάρτης κατανομής
Αρσενικός δρίλλος

Ο δρίλλος (επιστημονική ονομασία: Mandrillus leucophaeus - Μανδρίλλος ο λευκόφαιος) είναι είδος πιθήκου[2] που ζει στα τροπικά δάση της κεντροδυτικής Αφρικής.[3] Είναι ένα από τα πιο απειλούμενα με εξαφάνιση πρωτεύοντα ολόκληρης της ηπείρου.[4] Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), η διατήρηση και η προστασία του αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα,[5] κάτι που έχει αποδειχθεί και έμπρακτα, με την ίδρυση του Σχεδίου Δράσης για τη Διατήρηση των Αφρικανικών Πρωτευόντων (African Primate Conservation Action Plan), από το 1996[6] και με την ένταξή του στην Κόκκινη Λίστα της.[7] Ζει 28 με 30 χρόνια.[8]

Ανατομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δρίλλοι έχουν κοντή ουρά και αρκετά μεγάλο ρύγχος. Τα θηλαστικά αυτά παρουσιάζουν έντονο σεξουαλικό διμορφισμό,[2] καθώς οι αρσενικοί έχουν μέγεθος έως και διπλάσιο από τους θηλυκούς.[4] Από πλευράς μάζας, το χαμηλότερο όριο είναι στα 20 κιλά για τους αρσενικούς και στα 12 για τους θηλυκούς,[9] ενώ το υψηλότερο είναι στα 45 και στα 15 κιλά αντίστοιχα.[5]

Εξωτερικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τρίχωμά τους έχει σκούρο γκρίζο, μαύρο χρώμα,[10] ή καφέ, ενώ το πρόσωπό τους, μόνο μαύρο. Γύρω από το κεφάλι τους υπάρχει ένα λευκό "περιλαίμιο", το οποίο είναι έντονο, ιδιαίτερα, στους μεγαλύτερης ηλικίας αρσενικούς. Οι όρχεις των δρίλλων είναι ροζ ή λιλά, ενώ η περιοχή γύρω από τον πρωκτό είναι κόκκινη.[2] Οι αρσενικοί δρίλλοι αποκτούν ποικίλα χρώματα στις τρίχες τους, όσο μεγαλώνουν.

Συμπεριφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ζώα αυτά είναι περισσότερο δραστήρια, κατά τη διάρκεια της ημέρας.[8] Ζουν σε αγέλες των είκοσι[9] με είκοσι πέντε οι οποίες πολλές φορές συγχωνεύονται και αριθμούν μέχρι και διακόσιους δρίλλους.[7] Το μοτίβο της ιεράρχησης του κάθε δρίλλου στις αγέλες αυτές είναι αρκετά περίπλοκο:[9] αν και πολλοί δρίλλοι φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη θέση, τον ηγετικό ρόλο έχει, πάντοτε, ένας ενήλικος αρσενικός.[8] Επίσης, όσο περισσότερα χρώματα έχει το τρίχωμα του κάθε δρίλλου, τόσο υψηλότερη θέση φαίνεται να έχει στην αγέλη.[9]

Οριοθετούν την περιοχή τους, τρίβοντας τους θώρακές τους, στους κορμούς των δέντρων. Για να επικοινωνούν μεταξύ τους, χρησιμοποιούν διάφορους μορφασμούς, ευρεία φωνητικά φάσματα, όσφρηση, αφή και όραση. Όταν είναι ενθουσιασμένοι, τα χρώματα, γύρω από το σαγόνι,[8] τους όρχεις και τον πρωκτού και του σαγονιού τους γίνονται πιο έντονα. Τα θηλυκά που βρίσκονται σε οίστρο παρουσιάζουν πρήξιμο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.[2]

Τα μικρά τους ζουν τους πρώτους 15 με 16 μήνες με τη μητέρα τους και, έπειτα, ανεξαρτητοποιούνται, για να δημιουργήσουν νέες αγέλες.

Αναπαραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι θηλυκοί δρίλλοι φθάνουν στο σημείο σεξουαλικής ωριμότητας στα 3 τους χρόνια, ενώ οι αρσενικοί στα 6 τους. Η περίοδος της κύησης διαρκεί περίπου 6 μήνες.[8] Τα γεννητικά όργανα των θηλυκών που κυοφορούν έχουν ένα βαθύ κόκκινο χρώμα.[2] Ένας θηλυκός δρίλλος γεννά, σχεδόν πάντα, ένα μικρό και πολύ σπάνια δύο.[9]

Διατροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δρίλλοι τρέφονται με φρούτα (μπανάνες), φυτά, κακάο, ταπιόκα[7] και έντομα.[8]

Κατανομή πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δρίλλοι απαντώνται στο Κρος Ρίβερ Στέιτ της Νιγηρίας, στο νοτιοδυτικό Καμερούν, στις όχθες του ποταμού Σανάγκα, στο Εθνικό Πάρκο Κόρουπ[7] και στη νήσο Μπιόκο της Ισημερινής Γουινέας.[11] Συνολικά, η έκταση της περιοχής αυτής είναι μικρότερη των 40,000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ο σημερινός αριθμός των δρίλλων βρίσκεται γύρω στους 8 χιλιάδες, με τους 3 χιλιάδες από αυτούς να ζουν ελεύθεροι στη φύση.[5] Στη νήσο Μπιόκο ζουν 5.000 δρίλλοι. Μεταξύ 1986 και 2006, ο πληθυσμός τους εκεί έχει μειωθεί κατά 30%, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές η μείωση είναι πολύ μεγαλύτερη.[7]

Υποείδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δρίλλοι χωρίζονται σε δύο υποείδη:

  • στους Mandrillus leucophaeus leucophaeus, των οποίων κύριο χαρακτηριστικό είναι οι κίτρινες και μαύρες τρίχες, γύρω από το κεφάλι
  • στους Mandrillus leucophaeus poensis, των οποίων το χρώμα των τριχών, γύρω από το κεφάλι είναι μεταξύ του καφέ και του κίτρινου[2] και ζουν μόνο στη νήσο Μπιόκο

Ο κοντινότερος συγγενής αυτών των δύο υποειδών είναι ο Mandrillus sphinx, ο οποίος ζει στο νότιο Καμερούν, στο Ρίο Μούνι της Ισημερινής Γουινέας, στη Γκαμπόν και στο Κονγκό.[5]

Προστασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ζευγάρι δρίλλων

Η συντριπτική πλειοψηεία των δρίλλων, μαζί με 24 χιμπαντζήδες ζουν σε ράντσο του όρους Άφι, βόρεια του Κάλαμπαρ, το οποίο αναφέρεται ως φυσικό καταφύγιο. Μια ομάδα δρίλλων και τέσσερις χιμπαντζήδες φυλάσσονται σε ράντσο του Κάλαμπαρ, το οποίο είναι γνωστό ως The Monkey Place (Μέρος των μαϊμούδων), με σκοπό την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων και, κυρίως, των μαθητών που το επισκέπτονται πάνω στα θέματα διατήρησης του είδους.[4] Τα κράτη της Νιγηρίας και του Καμερούν προστατεύουν τα ζώα αυτά, δημιουργώντας εθνικά πάρκα και ψηφίζοντας νόμους, οι οποίοι, ωστόσο, εφαρμόζονται ελάχιστες φορές, καθώς οι κυνηγοί μπορούν να δρουν ανενόχλητοι, ακόμα και στις λεγόμενες προστατευόμενες περιοχές.[8]

Κίνδυνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λαθροθηρία και υλοτομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ζώα αυτά κινδυνεύουν από τους κυνηγούς θηραμάτων (το κρέας τους πωλείται έναντι 2,000 νάιρα το κιλό, δηλαδή, 13 ευρώ, τη στιγμή που το κρέας ελαφιού πωλείται έναντι 1,800 νάιρα το κιλό, δηλαδή, 9 ευρώ) και τους υλοτόμους.[4] Σκοτώνονται πολλές φορές και από γεωργούς, οι οποίοι προστατεύουν τις σοδειές τους.[7]

Kλιματικές αλλαγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φεβρουάριο του 2012, παρατηρήθηκε ξήρανση στα τροπικά δάση της περιοχής, η οποία επέφερε μείωση της βλάστησης.[6] Αυτό ανησύχησε πολύ τους ειδικούς, οι οποίοι εξέφρασαν φόβους και για την απλούστευση της διαδικασίας του κυνηγιού, λόγω της απουσίας των φυτών και των δέντρων.[12]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Oates, J. F. & Butynski, T. M. (2008). Mandrillus leucophaeus. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Ανακτήθηκε 4 January 2009.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 ^ Description of the drill Arkive.org Αρχειοθετήθηκε 2015-07-14 στο Wayback Machine.
  3. ^ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, τόμος 18, σελ. 137
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 ^ The Monkey Place - saving endangered drills in Nigeria Google.com
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 ^ Drill Monkeys Pandrillus.org
  6. 6,0 6,1 ^ Genetics of endangered African monkey suggest troubles from warming climate Uoregon.edu
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 ^ Mandrillus leucophaeus IUCN.org
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 ^ Drill Monkey Zooatlanta.org
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 ^ Drill Monkey Infant Bioexpedition.com
  10. ^ Highlights of media coverage involving the UO and its faculty and staff Uoregon.edu
  11. ^ Mandrillus leucophaeus Bucknell.edu Αρχειοθετήθηκε 2012-10-01 στο Wayback Machine.
  12. ^ Exotic Monkey Is Extra Sensitive to Warming Discoverynews.com Αρχειοθετήθηκε 2012-08-07 στο Wayback Machine.