Γκουρού Νάνακ Ντεβ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Γκουρού Νανάκ Ντεβ)
Γκουρού Νάνακ Ντεβ
Ο Γκουρού Νάνακ Ντεβ με τους Μπάι Μπάλα, Μπάι Μαρντάνα και τους υπόλοιπους Σιχ-Γκουρού
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ (Παντζάμπι)
Προφορά
ΓέννησηΝάνακ
15 Απριλίου 1469
Ράι Βόι Κι Ταλβαντί, Σουλτανάτο του Δελχί (σήμερα Νανκάνα Σαχίμπ, Πουντζάμπ, Πακιστάν)
Θάνατος22 Σεπτεμβρίου 1539 (70 ετών)
Καρταρπούρ, Αυτοκρατορία των Μουγκάλ (σήμερα Πακιστάν)
Τόπος ταφήςΓκουντβάρα Νταρμπάρ Σαχίμπ Καρταρπούρ, Καρταρπούρ, Πακιστάν
ΕθνικότηταΠαντζάμπι
ΘρησκείαΣιχισμός
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΓκουρού
Γνωστός γιαΊδρυση του Σιχισμού
Περίοδος1507-1539
ΔιάδοχοςΓκουρού Ανγκάντ
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜάτα Σουλαχάνι
ΤέκναΜπάμπα Σρι Χαντ
Μπάμπα Λάχμι Ντας
ΓονείςΜέχτα Καλού
Μάτα Τρίπτα
ΑδέλφιαΜπεμπέ Νανάκι
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαηγέτης (Σιχισμός)
Σιχ-Γκουρού
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γκουρού Νάνακ Ντεβ (Παντζάμπι: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ; Χίντι: गुरु नानक, Ουρντού: گرونانک, προφορά, IAST: Gurū Nānak) (15 Απριλίου 1469 – 22 Σεπτεμβρίου 1539), ο οποίος αναφέρεται και ως Μπάμπα Νάνακ[1] ('πατέρας Νάνακ'), ήταν ο ιδρυτής του Σιχισμού και ο πρώτος από τους Δέκα Σιχ-Γκουρού. Η γέννησή του γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια του Κάρτικ Πουρανμάσι, δηλαδή της πανσελήνου που πέφτει στο χρονικό διάστημα 15 Οκτωβρίου – 13 Νοεμβρίου, του μηνός Κατάκ με βάση το ημερολόγιο Νανακσάχι, και το φεστιβάλ αυτών των εορτασμών φέρει το όνομα Γκουρού Νάνακ Γκουρπουράμπ.[2]

Ο Νάνακ ταξίδεψε αρκετά και σε μακρινά από το μέρος όπου γεννήθηκε μέρη, διδάσκοντας το μήνυμα ενός Θεού ο οποίος κατοικεί σε καθεμία από τις δημιουργίες Του και αποτελεί την αιώνια αλήθεια.[3] Δημιούργησε μια μοναδική πνευματική, κοινωνική και πολιτική πλατφόρμα βασισμένη στην ισότητα, την αδελφική αγάπη, την καλοσύνη και την αρετή.[4][5][6]

Οι διδαχές του Νάνακ είναι συγκεντρωμένες υπό τη μορφή 974 ύμνων στο βιβλίο ιερών κειμένων του Σιχισμού, το Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ, με μερικές από τις κύριες προσευχές σε αυτό να αποτελούν οι Τζαπτζί Σαχίμπ, Άσα ντι Βαρ και Σιντ-Κοσχτ. Μέρος της πίστης των Σιχ αποτελεί η πεποίθηση πως το πνεύμα της αγιότητας, της θεότητας και της θρησκευτικής αρχής του Νάνακ εναποθετήθηκε σε κάθε έναν από τους εννέα μεταγενέστερους Σιχ-Γκουρού, όταν τους ανατέθηκε το αξίωμα.[7]

Γέννηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκουντβάρα Τζανάμ Αστάν στη Νανκάνα Σαχίμπ, Πακιστάν, χτίστηκε για να τιμήσει την τοποθεσία όπου πιστεύεται πως γεννήθηκε ο Νάνακ.

Ο Νάνακ γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1469 στο χωριό Ράι Βόι Κι Ταλβαντί της επαρχίας Λαχόρη του Σουλτανάτου του Δελχί (σημερινή Νανκάνα Σαχίμπ, Παντζάμπ, Πακιστάν),[8][9] αν και σύμφωνα με μία παράδοση, γεννήθηκε τον μήνα Καρτίκ (Νοέμβριο).[10]

Οι περισσότερες τζαναμσάχις – οι παραδοσιακές βιογραφίες του Νάνακ – αναφέρουν πως γεννήθηκε την τρίτη μέρα ενός φωτεινού σεληνιακού δεκαπενθήμερου, κατά τον μήνα Βαϊσάχα (Απρίλιο) του Σαμβάτ το 1526.[10] Σε αυτές περιλαμβάνονται οι Πουρατάν Τζανάμ Σαχί, η Τζανάμ Σαχί του Σόντι Μεχαρμπάν, η Τζανάμ Σαχί του Μπάι Μανί Σινγκ και η Βεϊροβάλβαλι Τζανάμ Σαχί.[11] Οι καταγραφές των Σιχ αναφέρουν πως ο Νάνακ πέθανε την δέκατη μέρα του μηνός Άσβιν του Σαμβάτ το 1596 (22 Σεπτεμβρίου 1539), στην ηλικία των 70 ετών, 5 μηνών και 7 ημερών. Αυτό υποδηλώνει ακόμη περισσότερο πως είχε γεννηθεί τον μήνα Βαϊσάχα (Απρίλιο), κι όχι τον μήνα Καρτίκ (Σεπτέμβριο).[12]

Μέχρι και το 1815, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ραντζίτ Σινγκ, ο εορτασμός των γενεθλίων του Νάνακ γινόταν στη Νανκάνα Σαχίμπ τον Απρίλιο.[11] Ωστόσο, αργότερα, ο εορτασμός καθιερώθηκε να γίνεται την ημέρα της Πανσελήνου του μηνός Καρτίκ τον Νοέμβριο. Η αρχαιότερη καταγραφή εορτασμού κατά τον μήνα Καρτίκ που υπάρχει είναι το 1868.[13]

Η μοναδική Τζανάμ Σαχί η οποία υποστηρίζει πως ο Νάνακ γεννήθηκε τον μήνα Καρτίκ, είναι αυτή του Μπάι Μπάλα, στην οποία δηλώνει πως ο Νάνακ γεννήθηκε την ημέρα της πανσελήνου εκείνου του. Λέγεται πως ο Μπάι Μπάλα απέκτησε το ωροσκόπιο του Νάνακ από τη θεία του Νάνακ, Λάλου, και σύμφωνα με αυτό, ο Νάνακ γεννήθηκε σε ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 20 Οκτωβρίου 1469. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η Τζανάμ Σαχί του Μπάι Μπάλα γράφτηκε από μέλη της αίρεσης Χαντάλι, τα οποία επιχειρούν να απεικονίσουν τον ιδρυτή της δικής τους αίρεσης ως ανώτερο του Νάνακ. Σύμφωνα με μια επικρατούσα προκατάληψη της σύγχρονης βόρειας Ινδίας, ένα παιδί το οποίο γεννιέται τον μήνα Καρτίκ πιστεύεται πως είναι αδύναμο και άτυχο, κάτι το οποίο εξηγεί γιατί τα μέλη της αίρεσης ήθελαν να γράψουν πως ο Νάνακ γεννήθηκε τον συγκεκριμένο μήνα.[14]

Μπορεί να υπάρχουν αρκετοί λόγοι που ο εορτασμός της γέννησης του Νάνακ καθιερώθηκε να λαμβάνει χώρα από τη Σιχ κοινότητα κατά τον μήνα Καρτίκ. Μπορεί τον μήνα Καρτίκ του 1496 να έγινε ο διαφωτισμός ή η «πνευματική γέννηση» του Νάνακ, όπως υποστηρίζεται από το Νταμπεστάν-ι Μαζάχεμπ. Ο Μπάι Γκούρντας, γράφοντας σχετικά για την ημέρα πανσελήνου του μήνα Καρτίκ, αρκετές δεκαετίες μετά τον θάνατο του Νάνακ, αναφέρει πως ο Νάνακ είχε «αποκτήσει πανσοφία» εκείνη τη μέρα και ήταν πια η σειρά του συγγραφέα να «λάβει το θεϊκό φως».[15] Σύμφωνα με τον Μαξ Άρθουρ Μακώλιφ, τον 19ο αιώνα, το Ινδουιστικό πανηγύρι Καρτίκ Πουρνίμα το οποίο λάμβανε χώρα στην Αμριτσάρ, προσέλκυσε έναν μεγάλο αριθμό Σιχ. Αυτό δεν άρεσε στον τότε θρησκευτικό ηγέτη του Σιχισμού κι έτσι, ξεκίνησε ο ίδιος τη διοργάνωση ενός πανηγυριού στον Χρυσό Ναό των Σιχ το οποίο λάμβανε χώρα την ίδια μέρα, παρουσιάζοντάς το ως εορτασμό για την επέτειο της γέννησης του Γκουρού Νάνακ.[16] Ο Μακώλιφ σημειώνει επίσης πως κατά τον μήνα Βαισάχ (Μάρτιος-Απρίλιος κατά το ημερολόγιο Νανακσάχι) ήδη λάμβαναν χώρα αρκετά σημαντικά φεστιβάλ - όπως τα Χόλι, Ράμα Ναβάμι και Βαϊσάχι, και ειδικά μετά το φεστιβάλ συγκομιδής Βαϊσάχι, ο κόσμος ήταν απασχολημένος με τις αγροτικές δραστηριότητες. Ως εκ τούτου, το να διατηρείτο ο εορτασμός των γενεθλίων του Νάνακ αμέσως μετά το Βαϊσάχι θα οδηγούσε σε μικρή προσέλευση και κατά συνέπεια, λιγότερες δωρεές από τους Σιχ. Από την άλλη, μέχρι την πανσέληνο του μήνα Καρτίκ, το μεγάλο Ινδουιστικό φεστιβάλ Ντιβάλ έχει ήδη ολοκληρωθεί και οι αγρότες - οι οποίοι έχουν αρκετά χρήματα εκείνο το διάστημα από τις πωλήσεις της σοδειάς τους - είναι σε θέση να συνεισφέρουν οικονομικά με γενναιοδωρία.[17]

Οικογένεια και πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας του Νάνακ ήταν ο Καλιάν Τσαντ Ντας Μπέντι, γνωστός ως Μέχτα Καλού, και μητέρα του η Μάτα Τρίπτα.[18] Ο πατέρας του ήταν τοπικός λογιστής για τα έσοδα από τις καλλιέργειες στο χωριό Ταλβαντί.[19] Και οι δύο γονείς του ήταν Ινδουιστές και προέρχονταν από την κάστα Χάτρι, ενώ εργάζονταν ως έμποροι.[20][21]

Σύμφωνα με την παράδοση των Σιχ, η γέννηση και τα πρώτα χρόνια της ζωής του Νάνακ σημαδεύτηκαν με αρκετά γεγονότα τα οποία έδειχναν πως του είχε δοθεί η θεϊκή χάρη.[22] Μελετητές της ζωής του δίνουν λεπτομέρειες για τη αντίληψη που είχε από μικρή ηλικία. Στην ηλικία των πέντε, λέγεται πως ο Νάνακ εξέφρασε ενδιαφέρον για θρησκευτικά θέματα. Όταν ήταν εφτά ετών, ο πατέρας του τον έγραψε στο σχολείο, όπως επέβαλαν τα έθιμα της εποχής.[23] Αξιοσημείωτες λαϊκές παραδόσεις αφηγούνται πως ως παιδί, ο Νάνακ είχε εντυπωσιάσει το δάσκαλό του περιγράφοντας τον κρυφό συμβολισμό του πρώτου γράμματος του αλφάβητου, ομοιάζοντάς το με τη μαθηματική μονάδα, ως ένδειξη της ενότητας ή της μοναδικότητας του Θεού.[24] Άλλες αναφορές στην παιδική του ηλικία κάνουν λόγο για περίεργα γεγονότα, όπως ένα που είχε ως μάρτυρα τον Ράι Μπούλαρ, κατά το οποίο το κεφάλι ενός κοιμισμένου μωρού προστατευόταν από την ακτινοβολία του ήλιου, στη μία περίπτωση από τη σκιά ενός δέντρου που δεν άλλαζε κατεύθυνση παρά την πάροδο της ώρας[25] και στην άλλη από μία δηλητηριώδη κόμπρα.[26]

Ο Νάνακ είχε μία αδελφή, τη Μπεμπέ Νάνακι, η οποία ήταν πέντε χρόνια μεγαλύτερη από εκείνον και το 1475 παντρεύτηκε και μετακόμισε στη Σουλτανπούρ.[2] Ο σύζυγος της Νάνακι, ο Τζάι Ραμ, εργαζόταν σε μία αποθήκη που συλλέγονταν τα έσοδα εν είδη αγαθών, υπό την υπηρεσία του Κυβερνήτη της Λαχόρης του Σουλτανάτου του Δελχί, Ντολάτ Χαν. Ο Τζάι Ραμ βοήθησε να προσληφθεί και ο Νάνακ στη δουλειά,[27] κι έτσι ο Νάνακ σε ηλικία 16 ετών, μετακόμισε στη Σουλτανπούρ και άρχισε να εργάζεται.[2]

Σε νεαρή ηλικία,[28][29] ο Νάνακ παντρεύτηκε την Σουλαχάνι, κόρη του Μούλα,[28][30] στις 24 Σεπτεμβρίου 1487 στην πόλη Μπάταλα[29] και μαζί απέκτησαν δύο γιους, τους Σρι Χαντ και Λάχμι Χαντ[27] ή Λάχμι Ντας.[31] Ο Νάνακ έζησε στη Σουλτανπούρ περίπου μέχρι το 1500·[27] μια περίοδος η οποία τον διαμόρφωσε αρκετά, καθώς οι πολυάριθμες αναφορές στους ύμνους του για κυβερνητική δομή πιθανότατα προέρχονται από εκείνα τα χρόνια, όπως αναφέρεται στις παραδοσιακές Τζανάμ Σαχί.[32]

Ταξίδια (Ουντάσις)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα τέσσερα ταξίδια (Ουντάσις) και άλλες τοποθεσίες τις οποίες επισκέφτηκε ο Γκουρού Νάνακ Ντεβ

Κατά το πρώτο τέταρτο του 16ου αιώνα, ο Νάνακ έκανε μεγάλα ταξίδια με σκοπό την πνευματική αναζήτηση. Σε γραπτό κείμενο που του πιστώνεται, δηλώνει πως επισκέφτηκε αρκετά μέρη «στις εννέα περιοχές της Γης», όπου πιθανόν εννοεί τα μεγάλα κέντρα προσκυνήματος Ινδουιστών και Μουσουλμάνων.[27]

Κάποια σύγχρονα κείμενα αναφέρουν πως επισκέφτηκε το Θιβέτ, το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Ασίας και την Αραβία, ξεκινώντας να ταξιδεύει το 1496 στην ηλικία των 27 ετών, εγκαταλείποντας την οικογένειά του για τριάντα χρόνια.[22][33][34] Αυτοί οι ισχυρισμοί περιλαμβάνουν επίσης πως ο Γκουρού Νάνακ επισκέφτηκε το Όρος Μίρου (ή Όρος Σουμίρου) της Ινδικής μυθολογίας, καθώς και τις Μέκκα, Βαγδάτη, Αχάλ Μπατάλα και Μουλτάν, μέρη στα οποία συζήτησε για θρησκευτικές ιδέες μαζί με ανταγωνιστικές θρησκευτικές ομάδες.[35] Αυτές οι ιστορίες έγιναν δημοφιλείς κατά τον 19ο και 20ο αιώνα και υπάρχουν σε διάφορες εκδοχές.[35][36]

Οι αγιογραφικές λεπτομέρειες αποτελούν αντικείμενο διαφωνίας, με τους σύγχρονους ερευνητές να αμφισβητούν την αυθεντικότητα αρκετών τέτοιων λεπτομερειών και ισχυρισμών. Για παράδειγμα, οι Κάλιγουαρτ και Σνελ αναφέρουν πως τέτοιου είδους ιστορίες και ιστορίες από τα ταξίδια του Γκουρού Νάνακ δεν περιλαμβάνονται στα πρώτα κείμενα των Σιχ, αλλά πρωτοεμφανίζονται σε αγιογραφικά κείμενα αιώνες μετά τον θάνατο του Γκουρού. Με τον καιρό οι ιστορίες εξελίχθηκαν κι έγιναν πιο πολύπλοκες, με την τελευταία εκδοχή Πουρατάν να περιγράφει τέσσερα ιεραποστολικά ταξίδια (ουντάσις), τα οποία κατά κάποιο τρόπο διαφέρουν από την Μιχαρμπάν εκδοχή.[35][36] Κάποιες από τις ιστορίες των εκτεταμένων ταξιδιών του Γκουρού Νάνακ πρωτοεμφανίστηκαν τον 19ο αιώνα στις τζανάμ-σαχί της εκδοχής Πουρατάν, ενώ ιστορίες από το ταξίδι του Γκουρού Νάνακ στη Βαγδάτη απουσιάζουν ακόμη και από τις αρχικές εκδοχές Πουρατάν του 19ου αιώνα.[35] Σύμφωνα με τους Κάλιγουαρτ και Σνελ, αυτή η ξαφνική εισαγωγή και το γράψιμο νέων ιστοριών, οι οποίες ακολουθούν στενά τους ισχυρισμούς θαυμάτων των Ισλαμιστών πιρς και οι οποίοι ανευρίσκονται στα ταζκίρας των Σούφι της ίδιας εποχής, μπορεί να έγινε ως ανταγωνισμός.[35][37]

Το 1508, ο Νάνακ επισκέφτηκε την περιοχή Σίλχετ στη Βεγγάλη.[38] Οι τζαναμσάχις αναφέρουν πως επισκέφτηκε τον ναό Ραμ Τζανμαμπούμι στην πόλη Αγιόντια το 1510-11.[39]

Άλλη πηγή διαφωνιών υπήρξε μια πέτρινη επιγραφή της Βαγδάτης, την οποία κάποιοι ερμήνευσαν λέγοντας πως ο Μπάμπα Νάνακ Φακίρ ήταν εκεί το 1511-12, άλλοι πως ήταν εκεί το 1521-22 (και πως έζησε στη Μέση Ανατολή για 11 χρόνια, μακριά από την οικογένειά του), ενώ άλλοι, κυρίως Δυτικοί μελετητές, αναφέρουν πως η επιγραφή είναι του 19ου αιώνα και δεν αποτελεί αξιόπιστο στοιχείο για το ότι ο Γκουρού Νάνακ επισκέφτηκε όντως τη Βαγδάτη στις αρχές του 16ου αιώνα.[40] Επιπλέον, πέρα από την πέτρινη επιγραφή, σε κανένα άλλο κείμενο, επιγραφή ή καταγραφή για τη Μέση Ανατολή δε βρέθηκαν στοιχεία ή αναφορές για κάποιο ταξίδι του Γκουρού Νάνακ στη Μέση Ανατολή. Εμφανίστηκαν κάποιοι ισχυρισμοί για επιπρόσθετες επιγραφές, αλλά κανείς δεν ήταν σε θέση να τις εντοπίσει και να τις επιβεβαιώσει.[41] Η επιγραφή της Βαγδάτης παραμένει η βασική απόδειξη για τους Ινδούς μελετητές πως ο Γκουρού Νάνακ ταξίδεψε στη Μέση Ανατολή, με κάποιους να ισχυρίζονται πως επισκέφτηκε την Ιερουσαλήμ, τη Μέκκα, το Βατικανό, το Αζερμπαϊτζάν και το Σουδάν.[42]

Νέοι ισχυρισμοί για τα ταξίδια του Γκουρού Νάνακ, καθώς επίσης και ισχυρισμοί για το ότι το σώμα του εξαφανίστηκε μετά τον θάνατό του, ανευρίσκονται επίσης σε μετέπειτα εκδοχές των ιστοριών, οι οποίες είναι παρόμοιες με τις ιστορίες θαυμάτων στη λογοτεχνία των Σούφι για τους πιρς τους. Άλλοι άμεσοι ή έμμεσοι δανεισμοί στις Σιχ τζαναμσαχίς, οι οποίοι σχετίζονται με μύθους γύρω από τα ταξίδια του Γκουρού Νάνακ, προέρχονται από Ινδουιστικά έπη, Πουράνας και ιστορίες του Βουδιστή Τζατάκα.[36][43][44]

Τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ηλικία των 55 ετών περίπου, ο Νάνακ εγκαταστάθηκε στην πόλη Καρταρπούρ όπου κι έζησε μέχρι τον θάνατό του. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έκανε σύντομα ταξίδια σε κέντρα γιόγκι στην Αχάλ και σε κέντρα Σούφι στην Πάκπατταν και στη Μουλτάν. Μέχρι τη στιγμή του θανάτου του, ο Νάνακ είχε αποκτήσει αρκετούς ακόλουθους στην περιοχή του Παντζάμπ, αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο αριθμός τους με βάση τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία.[45]

Ο Γκουρού Νάνακ διόρισε ως διάδοχό του τον Μπάι Λίχνα, τον οποίο μετονόμασε σε Γκουρού Ανγκάντ. Σύντομα μετά από αυτό, ο Γκουρού Νάνακ πέθανε στις 22 Σεπτεμβρίου 1539 στην Καρταρπούρ, στην ηλικία των 70 ετών.[46]

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νάνακ θεωρείται ο ιδρυτής του Σιχισμού.[47][48] Οι θεμελιώδεις πεποιθήσεις του Σιχισμού, οι οποίες είναι διατυπωμένες στα ιερά κείμενα του Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ, περιλαμβάνουν πίστη και διαλογισμό στο όνομα του ενός δημιουργού, ενότητα όλης της ανθρωπότητας, συμμετοχή σε ανιδιοτελείς πράξεις, αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη προς όφελος και ευημερία του συνόλου και ειλικρινή συμπεριφορά και βιοπορισμό κατά τη διάρκεια της ζωής.[49][50][51]

Το Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ λατρεύεται ως η Ανώτατη Αρχή του Σιχισμού και θεωρείται ο ενδέκατος και τελευταίος γκουρού του Σιχισμού. Ως ο πρώτος Σιχ-Γκουρού, ο Νάνακ συνέβαλε στη συγγραφή του βιβλίου συνθέτοντας συνολικά 974 ύμνους.[52]

Διδασκαλίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι διδασκαλίες του Γκουρού Νάνακ βρίσκονται στα ιερά κείμενα του Σιχισμού, στο Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ, ως μία συλλογή ύμνων στα Γκουρμούχι.

Υπάρχουν δύο ανταγωνιστικές θεωρίες σχετικά με τις διδασκαλίες του Γκουρού Νάνακ.[53] Η πρώτη, σύμφωνα με τους Κόουλ και Σαμπί, βασίζεται στις αγιογραφικές τζαναμσάχις[54] και αναφέρει πως οι διδασκαλίες του Νάνακ και ο Σιχισμός ήταν μία αποκάλυψη από τον Θεό κι όχι ένα κοινωνικό κίνημα διαμαρτυρίας, αλλά ούτε κάποια προσπάθεια συμφιλίωσης του Ινδουισμού και του Ισλάμ τον 15ο αιώνα.[55] Η δεύτερη θεωρία αναφέρει πως ο Νάνακ ήταν ένας Γκουρού. Σύμφωνα με τον Σίνγκα: «Ο Σιχισμός δεν συμφωνεί με τη θεωρία της ενσάρκωσης ή την έννοια της προφητείας. Αλλά έχει σαν κεντρική του ιδέα τους Γκουρού. Ο Γκουρού δεν είναι μία ενσάρκωση του Θεου, ούτε και προφήτης. Είναι μια φωτισμένη ψυχή».[56]

Οι αγιογραφικές τζαναμσάχις δεν γράφτηκαν από τον Νάνακ αλλά από μετέπειτα ακόλουθους του Σιχισμού, χωρίς να ληφθεί υπόψη κάποια ιστορική ακρίβεια, και περιέχουν αρκετούς θρύλους και μύθους οι οποίοι δημιουργήθηκαν ως ένδειξη σεβασμού προς τον Νάνακ.[57] Οι Κόουλ και Σαμπί διευκρινίζουν πως ο όρος «αποκάλυψη» στον Σιχισμό, δεν περιορίζεται στις διδασκαλίες του Νάνακ αλλά περιλαμβάνει κι αυτές όλων των Σιχ-Γκουρού, καθώς και τα λόγια προηγούμενων, νυν και μελλοντικών αντρών και γυναικών, οι οποίοι κατέχουν διαισθητικά θεϊκή γνώση μέσω του διαλογισμού. Οι Σιχ αποκαλύψεις περιέχουν επίσης τα λόγια μη-Σιχ μπάγκατς (άγιων ανθρώπων), οι οποίοι έζησαν και πέθαναν πριν τη γέννηση του Νάνακ και των οποίων οι διδασκαλίες αποτελούν επίσης μέρος των ιερών κειμένων των Σιχ.[58] Ο Μανταίρ σημειώνει πως το Αντί Γκραντ και οι διαδοχικοί Γκουρού τόνιζαν επανειλημμένα πως ο Σιχισμός «δεν έχει να κάνει με το να ακούς τη φωνή του Θεού, αλλά με το να αλλάζεις τη φύση του ανθρώπινου μυαλού και ο καθένας μπορεί να επιτύχει την άμεση εμπειρία και την πνευματική τελειότητα ανά πάσα στιγμή».[53] Ο Γκουρού Νάνακ τόνιζε πως όλα τα ανθρώπινα όντα μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στον Θεό χωρίς τελετουργίες ή ιερείς.[22]

Ο Αρβίντ-παλ Σινγκ Μανταίρ αναφέρει πως η έννοια του ανθρώπου, όπως την επεξεργάστηκε ο Γκουρού Νάνακ, εξευγενίζει και αρνείται τη «μονοθεϊστική έννοια του ευατού/Θεού» και «ο μονοθεϊσμός γίνεται σχεδόν περιττός στο κίνημα και εκεί που συναντάται η αγάπη».[59] Ο στόχος του ανθρώπου, όπως διδάχθηκε από τους Σιχ-Γκουρού, είναι να τερματίζει όλες τις δυαδικότητες του «εαυτού και του άλλου, του εγώ κι εσύ», και να επιτύχει «την ισορροπία μεταξύ διαχωρισμού-συγχώνευσης, εαυτού-άλλου, δράσης-αδράνειας και προσκόλλησης-αποκόλλησης στην καθημερινή ζωή».[59]

Ο Γκουρού Νάνακ και οι άλλοι Σιχ-Γκουρού, έδωσαν έμφαση στην μπακτί (αγάπη) και δίδαξαν πως η πνευματική και η κοσμική ζωή είναι συνυφασμένες.[60] Στην κοσμοθεωρία των Σιχ, ο καθημερινός κόσμος είναι μέρος της Άπειρης Πραγματικότητας, και η αυξημένη πνευματική συνείδηση οδηγεί σε μια αυξημένη και ζωντανή συμμετοχή σε αυτόν.[61] Ο Σανάλι Μαρβάχα αναφέρει πως ο Γκουρού Νάνακ περιέγραψε πως το να ζεις μια «ενεργή, δημιουργική και πρακτική ζωή» με «ειλικρίνεια, πιστότητα, αυτοέλεγχο και αγνότητα» είναι πιο πάνω από τη μεταφυσική αλήθεια.[62]

Μέσω της λαϊκής παράδοσης, οι διδασκαλίες του Νάνακ γίνονται κατανοητές και εξασκούνται με τρεις τρόπους (τρεις πυλώνες του Σιχισμού):

  • Βαντ Τσάκο: Το να μοιράζεσαι με τους άλλους και να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη
  • Κιράτ Καρό: Το να κερδίζεις τα προς το ζην έντιμα, χωρίς εκμετάλλευση ή απάτη
  • Ναάμ Τζαπό: Διαλογισμός στο όνομα του Θεού για τον έλεγχο των πέντε αδυναμιών (λαγνεία, οργή, απληστία, προσκόλληση και περηφάνια) της ανθρώπινης προσωπικότητας

Ο Γκουρού Νάνακ τόνιζε σχετικά με το Ναάμ Τζαπό πως η επανάληψη του ονόματος του Θεού λειτουργεί ως μέσο για να νιώσει κάποιος την παρουσία του Θεού.[63]

Επιρροή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πίνακας του Γκουρού Νάνακ Ντεβ με μουσικούς γύρω στο 1680 μ.Χ.

Οι Σιχ πιστεύουν πως το μήνυμα του Γκουρού Νάνακ αποκαλύφθηκε θεϊκά. Οι Σιχ δίνουν μέγιστη σημασία στα γραπτά των γκουρού που βρίσκονται στο Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ, το ιερό βιβλίο το οποίο λατρεύεται ως ο ενδέκατος και αιώνιος γκουρού. Τα ίδια τα λόγια του Γκουρού Νάνακ που βρίσκονται στο βιβλίο αναφέρουν πως είναι σαν να έλαβε τις διδασκαλίες από τον ίδιο τον Δημιουργό.[64]

Αρκετοί σύγχρονοι μελετητές δίνουν βάρος στη σύνδεση των διδασκαλιών του Γκουρού με τους προϋπάρχοντες αγίους των Μπακτί, Σαντ και Σούφι.[65][66][67] Οι μελετητές αναφέρουν πως στην προέλευσή τους, ο Γκουρού Νάνακ και ο Σιχισμός επηρεάστηκαν από την παράδοση νιργκούνι (άμορφος Θεός) του κινήματος Μπακτί της μεσαιωνικής Ινδίας.[65] Ωστόσο, κάποιοι ιστορικοί δεν βρίσκουν στοιχεία που να δείχνουν πως ο Σιχισμός αποτελεί επέκταση του κινήματος Μπακτί.[68][69] Ο Σιχισμός, για παράδειγμα, διαφωνεί με κάποιες απόψεις των Μπακτί αγίων, όπως οι Καμπίρ και Ραβίντας.[69][70]

Ο Λουίς Φενέχ αναφέρει πως οι ρίζες της Σιχ παράδοσης πιθανόν να προέρχονται από την παράδοση της Ινδικής πίστης Σαντ, της οποίας η ιδεολογία εξελίχθηκε κι έγινε η Μπακτί παράδοση.[66] Επιπλέον, προσθέτει ο Φενέχ, «η Ινδική μυθολογία διαπερνά τον ιερό κανόνα των Σιχ, το Γκουρού Γκραντ Σαχίμπ, καθώς και τον δεύτερο ιερό κανόνα, το Ντασάμ Γκραντ, και προσθέτει λεπτότητα και ουσία στο ιερό συμβολικό σύμπαν των Σιχ του σήμερα και των προγόνων τους».[71]

Γκαλερί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. M. A. Macaulliffe 1909, σελ. lvii.
  2. 2,0 2,1 2,2 Dawe, Donald G. «Srī Gurū Nānak Dev». Encyclopaedia of Sikhism. Punjabi University Patiala. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2015. 
  3. Hayer, Tara (1988). Economic History of Sikhs: Sikh Impact Volume 1. Surrey, Canada: Indo-Canadian Publishers. σελ. 14. 
  4. Sidhu, Dawinder (2009). Civil Rights in Wartime: The Post-9/11 Sikh Experience. Ashgate Publishing, Ltd. σελ. 26. ISBN 978-1-4094-9691-5. 
  5. Khorana, Meena (1991). The Indian Subcontinent in Literature for Children and Young Adults: An Annotated Bibliography of English-language Books. Greenwood Publishing Group. σελ. 214. ISBN 978-0-313-25489-5. 
  6. Prasoon, Shrikant (2007). Knowing Guru Nanak. Pustak Mahal. ISBN 978-81-223-0980-5. 
  7. «Bhai Gurdas Vaaran». Search Gurbani. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2020. 
  8. Singh, Khushwant (2006). The Illustrated History of the Sikhs. India: Oxford University Press. σελίδες 12–13. ISBN 0-19-567747-1. 
  9. J. S. Grewal 1998, σελ. 6.
  10. 10,0 10,1 H. R. Gupta 1984, σελ. 49.
  11. 11,0 11,1 H. R. Gupta 1984, σελ. 50.
  12. H. R. Gupta 1984, σελ. 54.
  13. H. R. Gupta 1984, σελ. 52.
  14. H. R. Gupta 1984, σελίδες 50–51.
  15. H. R. Gupta 1984, σελίδες 53–54.
  16. Macaulliffe 1909, σελ. lxxiv.
  17. H. R. Gupta 1984, σελίδες 51–52.
  18. «Nanak Sahib, Nanak Ji, First Sikh Guru, First Guru Of Sikhs, Sahib Shri Nanak Ji, India». Sgpc.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009. 
  19. «The Bhatti's of Nanak's Order». Nankana.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009. 
  20. Singha, H. S. (2000). The Encyclopedia of Sikhism. Hemkunt Press. σελ. 125. ISBN 978-81-7010-301-1. 
  21. McLeod, W. H. (2009). The A to Z of Sikhism. Scarecrow Press. σελ. 86. ISBN 978-0-8108-6828-1. 
  22. 22,0 22,1 22,2 «Guru Nanak: A brief overview of the life of Guru Nanak, the founder of the Sikh religion». BBC. 7 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  23. Macauliffe, Max Arthur (2004) [1909]. The Sikh Religion – Its Gurus, Sacred Writings and Authors. India: Low Price Publications. ISBN 81-86142-31-2. 
  24. Cunningham, Joseph Davey (1853). A History of the Sikhs. London: John Murray. σελίδες 37–38. 
  25. Gurnek Singh. «Rai Bular». Encyclopaedia of Sikhism. Punjabi University Patiala. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2015. 
  26. Singh, Kartar (1984). Life Story Of Nanak. New Delhi: Hemkunt Press. σελ. 18. ISBN 978-81-7010-162-8. 
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 J. S. Grewal 1998, σελ. 7.
  28. 28,0 28,1 J. S. Grewal (1998). The Sikhs of the Punjab. σελ. 6. As a young man Nanak was married to Sulakhni, a daughter of Mula, a native of the newly founded town of Batala who had come there from his village, Pakho dī Randhawi, on the left bank of the river Ravi. Mula belonged to the subcaste Chona which was less important than even the subcaste Bedi. 
  29. 29,0 29,1 Ο Μακώλιφ σημειώνει πως, σύμφωνα με την τζανάμ σαχί του Μανί Σινγκ, ο Νάνακ παντρεύτηκε στην ηλικία των 14 και όχι στα 18. [Max Macauliffe (1909). The Sikh Religion. 1. σελ. 18. It is related in the Janamsakhi which bears the name of Mani Singh, that Nanak was married at the age of fourteen. ] Ωστόσο, αργότερα σημειώνει πως μετέπειτα τζαναμσάχις ισχυρίζονται πως ο Νάνακ παντρεύτηκε αργότερα, μετά τη μετακόμισή του στη Σουλτανπούρ.[Max Macauliffe (1909). The Sikh Religion. 1. σελ. 29. ]
  30. Max Arthur Macauliffe (1909). The Sikh Religion. I. σελ. 19. He was betrothed to Sulakhani, daughter of Mula, a resident of Batala in the present district of Gurdaspur. 
  31. Trumpp transliterates their names from the Colebrooke janam-sākhī as Sirī-čand and Lakhmī-dās (not Lakhmī-čand). [1] [2]. Macauliffe also gives their names as Sri Chand and Lakhmi Das, p. 29
  32. Cole, W. Owen· Sambhi, Piara Singh (1978). The Sikhs: Their Religious Beliefs and Practices. London: Routledge & Kegan Paul. σελ. 9. ISBN 0-7100-8842-6. 
  33. Harjinder Singh Dilgeer (2008). Sikh Twareekh. Belgium & India: The Sikh University Press. 
  34. Jagbir Johal (2011). «3». Sikhism Today. Bloomsbury Academic. σελ. 125, note 1. ISBN 978-1-84706-272-7. 
  35. 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 Winand M. Callewaert· Rupert Snell (1994). According to Tradition: Hagiographical Writing in India. Otto Harrassowitz Verlag. σελίδες 26–27. ISBN 978-3-447-03524-8. 
  36. 36,0 36,1 36,2 David N. Lorenzen (1995). Bhakti Religion in North India: Community Identity and Political Action. State University of New York Press. σελίδες 41–42, context: 37–43. ISBN 978-0-7914-2025-6. 
  37. WH McLeod (2007). Essays in Sikh History, Tradition and Society. Oxford University Press. σελίδες 42–44. ISBN 978-0-19-568274-8. 
  38. «Gurdwaras in Bangladesh». Sikhi Wiki. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  39. Abhinav Garg (12 Νοεμβρίου 2019). «How Guru Nanak played a 'role' in Ayodhya verdict». The Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  40. V. L. Ménage (1979). «The "Gurū Nānak" Inscription at Baghdad». The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (Cambridge University Press) (1): 16–21. https://www.jstor.org/stable/25210997?seq=1. 
  41. WH McLeod (2004). Sikhs and Sikhism. Oxford University Press. σελίδες 127–131. ISBN 978-0-19-566892-6. 
  42. Mahinder N. Gulati (2008). Comparative Religious And Philosophies : Anthropomorphlsm And Divinity. Atlantic Publishers. σελίδες 316–319. ISBN 978-81-269-0902-5. 
  43. Winand M. Callewaert· Rupert Snell (1994). According to Tradition: Hagiographical Writing in India. Otto Harrassowitz Verlag. σελίδες 27–30. ISBN 978-3-447-03524-8. 
  44. Harjot Oberoi (1994). The Construction of Religious Boundaries: Culture, Identity, and Diversity in the Sikh Tradition. University of Chicago Press. σελ. 55. ISBN 978-0-226-61593-6. 
  45. J. S. Grewal 1998, σελ. 8.
  46. «The First Master Guru Nanak (1469 - 1539)». Sikhs.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  47. Cole, W. Owen· Sambhi, Piara Singh (1978). The Sikhs: Their Religious Beliefs and Practices. London: Routledge & Kegan Paul. σελίδες 9–10. ISBN 0-7100-8842-6. 
  48. Luis Moreno· César Colino (2010). Diversity and Unity in Federal Countries. McGill Queen University Press. σελ. 207. ISBN 978-0-7735-9087-8. 
  49. Sewa Singh Kalsi. Sikhism. Chelsea House, Philadelphia. σελίδες 41–50. 
  50. William Owen Cole· Piara Singh Sambhi (1995). The Sikhs: Their Religious Beliefs and Practices. Sussex Academic Press. σελ. 200. 
  51. Teece, Geoff (2004). Sikhism:Religion in focus. Black Rabbit Books. σελ. 4. ISBN 978-1-58340-469-0. 
  52. Christopher Shackle· Arvind Mandair (2013). Teachings of the Sikh Gurus: Selections from the Sikh Scriptures. Routledge. σελίδες xviii–xix. ISBN 978-1-136-45108-9. 
  53. 53,0 53,1 Arvind-Pal Singh Mandair (2013). Sikhism: A Guide for the Perplexed. Bloomsbury Academic. σελίδες 131–134. ISBN 978-1441102317. 
  54. William Owen Cole· Piara Singh Sambhi (1995). The Sikhs: Their Religious Beliefs and Practices. Sussex Academic Press. σελίδες 9–12. ISBN 978-1898723134. 
  55. W. Owen Cole· Piara Singh Sambhi (1997). A Popular Dictionary of Sikhism: Sikh Religion and Philosophy). Taylor & Francis. σελ. 71. ISBN 0-203-98609-1. 
  56. HS Singha (2009). The Encyclopedia of Sikhism. Hemkunt Press. σελ. 104. ISBN 978-8170103011. 
  57. Nikky-Guninder Kaur Singh (2011). Sikhism: An Introduction. IB Tauris. σελίδες 2–8. ISBN 978-1848853218. 
  58. William Owen Cole· Piara Singh Sambhi (1995). The Sikhs: Their Religious Beliefs and Practices. Sussex Academic Press. σελίδες 46, 52–53, 95–96, 159. ISBN 978-1898723134. 
  59. 59,0 59,1 Arvind-Pal Singh Mandair (2009). Religion and the Specter of the West – Sikhism, India, Postcoloniality and the Politics of Translation. Columbia University Press. σελίδες 372–373. ISBN 978-0-231-14724-8. 
  60. Kamal Elizabeth Nayar· Jaswinder Singh Sandhu (2007). The Socially Involved Renunciate – Guru Nanaks Discourse to Nath Yogi's. New York: State University of New York Press. σελ. 106. ISBN 978-0-7914-7950-6. 
  61. Kaur Singh· Nikky Guninder (2004). K. R. Sundararajan· Bithika Mukerji), επιμ. Hindu spirituality: Postclassical and modern. Motilal Banarsidass. σελ. 530. ISBN 81-208-1937-3. 
  62. Sonali Bhatt Marwha (2006). Colors of Truth, Religion Self and Emotions. New Delhi: Concept Publishing Company. σελ. 205. ISBN 81-8069-268-X. 
  63. W. H. McLeod (2009). The A to Z of Sikhism. Scarecrow Press. σελίδες 139–140. ISBN 978-0-8108-6344-6. 
  64. Harbans Singh (1982). Berkeley Lectures on Sikhism. σελίδες 12, 18. 
  65. 65,0 65,1 David Lorenzen (1995). Bhakti Religion in North India: Community Identity and Political Action. State University of New York Press. σελίδες 1–2. ISBN 978-0791420256. Historically, Sikh religion derives from this nirguni current of bhakti religion 
  66. 66,0 66,1 Louis Fenech (2014). Pashaura Singh· Louis E. Fenech, επιμ. The Oxford Handbook of Sikh Studies. Oxford University Press. σελ. 35. ISBN 978-0199699308. Technically this would place the Sikh community's origins at a much further remove than 1469, perhaps to the dawning of the Sant movement, which possesses clear affinities to Guru Nanak's thought sometime in the tenth century. The predominant ideology of the Sant parampara in turn corresponds in many respects to the much wider devotional Bhakti tradition in northern India. 
  67. Sikhism. Encyclopædia Britannica. 2014. In its earliest stage Sikhism was clearly a movement within the Hindu tradition; Nanak was raised a Hindu and eventually belonged to the Sant tradition of northern India 
  68. J. S. Grewal 1998, σελίδες 28-.
  69. 69,0 69,1 Singha, HS (2009). Sikhism : A Complete Introduction. New Delhi, India: Hemkunt Press. σελ. 8. ISBN 978-81-7010-245-8. 
  70. Pruthi, R K (2004). Sikhism and Indian Civilization. New Delhi: Discovery Publishing House. σελίδες 202–203. ISBN 978-81-7141-879-4. 
  71. Louis Fenech (2014). Pashaura Singh· Louis E. Fenech, επιμ. The Oxford Handbook of Sikh Studies. Oxford University Press. σελ. 36. ISBN 978-0199699308. Few Sikhs would mention these Indic texts and ideologies in the same breadth as the Sikh tradition, let alone trace elements of their tradition to this chronological and ideological point, despite the fact that the Indic mythology permeates the Sikh sacred canon, the Guru Granth Sahib and the secondary canon, the Dasam Granth (Rinehart 2011), and adds delicate nuance and substance to the sacred symbolic universe of the Sikhs of today and of their past ancestors. 
  72. Singh, Kirapala· Kapur, Prithipala (2004). Janamsakhi tradition: an analytical study. Singh Brothers. σελ. 174. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  73. Singh, H. S. (2000). The Encyclopedia of Sikhism. Hemkunt Press. ISBN 978-81-7010-301-1. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω μελέτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προκάτοχος
Σιχ-Γκουρού
20 Αυγούστου 1507 – 7 Σεπτεμβρίου 1539
Διάδοχος
Γκουρού Ανγκάντ