Βόρνεο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βόρνεο
Όρος Κινάμπαλου
Γεωγραφία
ΤοποθεσίαΝοτιοανατολική Ασία
Συντεταγμένες1°N 114°E / 1°N 114°E / 1; 114Συντεταγμένες: 1°N 114°E / 1°N 114°E / 1; 114
ΑρχιπέλαγοςΜεγάλες Σούνδες
Έκταση743.330 km²
Υψόμετρο4.095 μ
Υψηλότερη κορυφήΌρος Κινάμπαλου
Χώρα
Μπρουνέι Μπρουνέι
ΕπαρχίεςΜπελάιτ
Μπρουνέι-Μουάρα
Τεμπουρόνγκ
Τουτόνγκ
ΕπαρχίεςΔυτικό Καλιμαντάν
Κεντρικό Καλιμαντάν
Νότιο Καλιμαντάν
Ανατολικό Καλιμαντάν
Βόρειο Καλιμαντάν
Πολιτείες και ΟΕΣαμπάχ
Σαράουακ
Λαμπουάν
Δημογραφικά
Πληθυσμός18.590.000 (απογραφής 2009)
Πυκνότητα21,52 /χλμ2
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Βόρνεο (ινδονησιακά: Kalimantan, μαλαισιανά: Borneo) είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο και το μεγαλύτερο νησί της Ασίας. Βρίσκεται βόρεια της Αυστραλίας, στη θαλάσσια περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Σε σχέση με άλλα μείζονα νησιά της Ινδονησίας, βρίσκεται βόρεια της Ιάβας, δυτικά του Σουλαουέζι και ανατολικά της Σουμάτρα. Το νησί ανήκει διοικητικά σε τρεις χώρες: Μπρουνέι και Μαλαισία στον βορρά, και Ινδονησία στον νότο. Περίπου το 73% της έκτασης του νησιού ανήκει στην Ινδονησία, το 26% στη Μαλαισία και το υπόλοιπο 1% της συνολικής έκτασης σχηματίζει το κράτος του Μπρουνέι. Το τοπωνύμιο του νησιού είναι Καλιμαντάν, αν και συχνά ως Καλιμαντάν αναφέρεται μόνο το τμήμα του νησιού που ανήκει στην Ινδονησία. Το Βόρνεο περιλαμβάνει ένα από τα παλαιότερα τροπικά δάση στον κόσμο.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το νησί είναι γνωστό με πολλά ονόματα, διεθνώς όμως είναι γνωστό ως Βόρνεο, από το Μπρουνέι, εξ αιτίας της ιστορικής επαφής των Ευρωπαίων με το βασίλειο κατά το 16ο αιώνα, την Εποχή των Ανακαλύψεων. Το όνομα Μπρουνέι τελικώς προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη "varun" (वरुण), που σημαίνει ωκεανός ή ο μυθολογικός Βαρούνα, «θεός του ωκεανού». Ωστόσο, οι Ινδονήσιοι ιθαγενείς αποκαλούσαν το νησί Καλιμαντάν. Η ονομασία αυτή προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη Kalamanthana, η οποία έχει την έννοια του «νησιού με το καιόμενο κλίμα» και περιγράφει προφανώς το ζεστό και υγρό, τροπικό κλίμα του νησιού[1].

Πριν από τους Ευρωπαίους, το 977, κινεζικά αρχεία αναφέρονται στο Βόρνεο με τον όρο Πο-νι (Po-ni), όπως και ο Κινέζος αξιωματούχος Τσούα Τζου-Κούα το 1225.[2] Το ιαβανέζικο χειρόγραφο Ναγκαρακρεταγκάμα, το οποίο έγραψε ο ποιητής της αυλής του βασιλείου Ματζαπαχίτ Μπου Πραπάνκα το 1365, αναφέρει το νησί ως Νούσα Ταντζουνγκναγκάρα που σημαίνει το νησί όπου βρίσκεται το βασίλειο Ταντζουνγκπούρα.[3]

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Βόρνεο περιβάλλεται βόρεια από τη θάλασσα της Νότιας Κίνας, βορειοανατολικά από τη Θάλασσα Σουλού, ανατολικά από τη Θάλασσα της Κελέβης και νότια από τη Θάλασσα της Ιάβας. Έχει έκταση 743.330 τετρ. χιλιόμετρα. Δυτικά της νήσου βρίσκεται η Χερσόνησος της Μαλαισίας και η Σουμάτρα, νότια η Ιάβα, ανατολικά το Σουλαουέζι και βορειοανατολικά οι Φιλιππίνες.

Η υψηλότερη κορυφή του νησιού είναι στο όρος Κιναμπάλου, στην Πολιτεία Σαμπάχ της Μαλαισίας, με υψόμετρο 4.095 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.

Το μεγαλύτερα ποτάμια είναι: το Καπούα με μήκος 1.143 χλμ., που εκβάλλει στα δυτικά και αποτελεί το μεγαλύτερο ποτάμι της Ινδονησίας, το Ρατζάνγκ με μήκος 562,5 χιλιόμετρα, το οποίο είναι το μεγαλύτερο ποτάμι της Μαλαισίας, και τα ποτάμια Μαχακάμ και Μπαρίτο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Central Kalimantan Province». archipelago fastfact. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2014. 
  2. History for Brunei 2009, σελ. 43
  3. «Naskah Nagarakretagama» (στα Ινδονησιακά). Perpustakaan Nasional Republik Indonesia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2014.