Βικιπαίδεια:Παράθεση πηγών/παράδειγμα μορφής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι παραπομπές είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της Βικιπαίδειας. Αν χρησιμοποιηθούν σωστά, προσθέτουν αξιοπιστία και επαγγελματική μορφή στα άρθα. Όμως δεν αρκεί μόνο το περιεχόμενο. Η εμφάνιση των παραπομπών πρέπει να είναι κατά το δυνατόν άψογη.

Εκτός από τις παραπομπές, το ίδιο σημαντική είναι η ύπαρξη παραρτήματος με βιβλιογραφία. Αυτή βοηθά τον αναγνώστη να εντοπίσει τις πηγές του λήμματος σε μια βιβλιοθήκη, βιβλιοπωλείο ή στο διαδίκτυο.

Πρέπει να γίνει κατανοητό πως η Βικιπαίδεια δεν μπορεί και δεν θέλει να επιβάλλει ένα μόνο και αυστηρά καθορισμένο πρότυπο παραπομπών, γιατί απλά δεν υπάρχει μόνο ένα τέτοιο. Στην πραγματικότητα, όπως και στα τυπωμένα βιβλία και έγκυρα περιοδικά, ακολουθούνται διάφορα συστήματα παραπομπής. Όμως σε κάθε περίπτωση, πρέπει να:

  • παρουσιάζεται η απαραίτητη ποσότητα πληροφορίας (πχ συγγραφέας, εκδότης, χρονολογία). Η χρονολογία είναι απαραίτητη για τις περιπτώσεις βιβλίων ή άρθρων όπου το λήμμα χρησιμοποιεί περισσότερα του ενός έργα του ίδιου συγγραφέα. Όμως, για λόγους ομοιομορφίας, είναι καλό να μπαίνει χρονολογία σε όλες τις αναφορές σε πηγές με επώνυμο συγγραφέα.
  • ακολουθούμε μια από τις καθιερωμένες επαγγελματικές μορφοποιήσεις
  • υπάρχει ομοιομορφία στις παραπομπές του λήμματος (αρχή της συνεκτικότητας)

Οι εμβόλιμες στο κείμενο παραπομπές μπορούν να είναι:

  • Υποσημειώσεις (<ref>...</ref>) με προτεινόμενη μορφή Συγγραφέας (ή τίτλος, αν δεν υπάρχει συγγραφέας) χρονολογία, αριθμός σελίδας, οι οποίες παραπέμπουν το τέλος του κειμένου (εκεί θα πρέπει οπωσδήποτε να τοποθετηθεί ενότητα Παραπομπές η οποία να περιέχει την εντολή <references />. Η υποσημείωση καλό είναι να καταλήγει σε τελεία. Τυπικό παράδειγμα παραπομπής με μορφή υποσημείωσης, που συνηθίζεται και στην ξένη βιβλιογραφία, είναι: [1].
  1. Κορρές 1996, σ. 73.
  • Ένθετες παραπομπές τύπου Harvard, με προτεινόμενη μορφή (Συγγραφέας χρονολογία, σελίδα). Πχ (Κορρές 1996, σ. 73). Τέτοιες παραπομπές δεν πρέπει να έχουν καμμία άλλη ειδική μορφοποίηση
  • Μικτό σύστημα (αλλού υποσημειώσεις και αλλού ένθετες παραπομπές) είναι κατάλληλο μόνο για ειδικές περιπτώσεις
  • Υποσημειώσεις που αριθμούνται χειροκίνητα (πχ <ref|1>) πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για διευκρινίσεις, Πρέπει να αποφεύγονται εντελώς για παραπομπές, γιατί είναι αδύνατη η συντήρηση του κειμένου και η παρεμβολή νέων παραπομπών στο μέλλον.

Για να έχουν όμως νόημα τα παραπάνω παραδείγματα, πρέπει το βιβλίο ή άλλο κείμενο, στο οποίο παραπέμπουμε, να περιγράφεται λεπτομερώς στο παράρτημα ΠηγέςΒιβλιογραφία, βλ. επόμενη ενότητα). Πχ, για το παραπάνω παράδειγμα, στις Πηγές το βιβλίο θα περιγράφεται ως:

  • Κορρές, Θεόδωρος. Λέων Ε' ο Αρμένιος και η εποχή του. Μια κρίσιμη δεκαετία για το Βυζάντιο (811-820), Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1996.

Αν δεν υπάρχει τέτοια βιβλιογραφική αναφορά στο παράρτημα Πηγές (συνιστάται έντονα να υπάρχει, ιδιαίτερα όταν οι παραπομπές στο ίδιο βιβλίο είναι πολλές), η παραπομπή θα είναι αναγκαστικά τύπου υποσημείωσης (και όχι ένθετη, όπου είναι ακαλαίσθητη η χρήση μεγάλου αριθμού λέξεων) και θα περιέχει όλη την απαραίτητη βιβλιογραφική πληροφορία. Πχ, [1]

  1. Treadgold, Warren. A history of the Byzantine State and Society, Stanford University Press, 1997, σ.432. ISBN 0-8047-2630-2.

Ας σημειωθεί πως είναι δυνατή η χρήση, μέσα στις εμβόλιμες παραπομπές, των έτοιμων προτύπων για αναφορές, δηλαδή των ({{cite book}}, {{cite journal}}, {{cite web}}, {{cite news}}).

Πηγές (χρησιμοποιηθείσα βιβλιογραφία)[επεξεργασία κώδικα]

Η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε στο λήμμα μπορεί να παρατεθεί και σε ιδιαίτερη ενότητα, κάτω από τις παραπομπές. Επιβάλλεται δε όταν δεν υπάρχουν παραπομπές μέσα στο κείμενο. Ως επικεφαλίδα της ενότητας αυτής βάζουμε το "Πηγές".

Όπως και στις παραπομπές εντός κειμένου, έτσι και στην παράθεση των πηγών δεν υπάρχει ένα και μοναδικό σύστημα μορφοποίησης. Κι εδώ όμως χρειάζεται επαγγελματική εμφάνιση, ομοιομορφία και πληρότητα πληροφορίας. Μπορούμε να φανταστούμε την τελευταία απαίτηση αν βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση ενός αναγνώστη ο οποίος προσπαθεί να εντοπίσει ή και να προμηθευτεί τη χρησιμοποιηθείσα βιβλιογραφία. Έτσι θα πρέπει να φαίνονται, πχ με τη σειρά που αναφέρονται παρακάτω, οι εξής πληροφορίες:

  • Ο συγγραφέας.
  • Ο επιμελητής (editor), στην περίπτωση συλλογών λημμάτων.
  • Η χρονολογία αρχικής έκδοσης
  • Ο τίτλος του έργου, με πλάγιους χαρακτήρες.
  • Ο μεταφραστής.
  • Ο εκδοτικός οίκος και η έδρα του και η ακριβής χρονολογία έκδοσης, η οποία είναι πολύτιμη, σε περίπτωση που η σελιδοποίηση έχει αλλάξει σε σχέση με το αρχικό έργο. Σε περίπτωση ελληνικής μετάφρασης, αναφέρεται και η ημερομηνία έκδοσης της μετάφρασης αφού τη δική της αρίθμηση σελίδων θα χρησιμοποιούν οι παραπομπές του κειμένου.
  • Ο αριθμός ISBN (για βιβλίο) και ISSN (για περιοδική έκδοση).
  • Για διαδικτυακή πηγή, η ημερομηνία ανάκτησης από το διαδίκτυο και, φυσικά, ο σύνδεσμος.

Και εδώ είναι δυνατή η χρήση έτοιμων προτύπων για αναφορές, όπως τα {{cite book}} (για βιβλία), {{cite journal}} (για επιστημονικά περιοδικά), {{cite web}} (για ιστοσελίδες), {{cite news}} (για εφημερίδες και άλλες περιοδικές εκδόσεις).

Παράδειγμα λίστας πηγών με κουκίδες[επεξεργασία κώδικα]

Σε επεξεργασία κώδικα Σε οπτική επεξεργασία και ανάγνωση
== Πηγές ==
* ''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', τομ. ΙΑ´ (Εκδοτική Αθηνών, 1975), σελ. 1523.
* Αλέξης Πολίτης [1973], ''Το δημοτικό τραγούδι - Κλέφτικα'' (Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, 1981), σσ. 535–76.
* Παναγιώτης Στάθης, [http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=114&artid=179881&dt=25/03/2007 {{"|Γιατί «επαναστάτησαν» οι Κλέφτες και οι αρματολοί}}]. εφημ. ''Το Βήμα'', 25/3/2007. Ανακτήθηκε 18/6/2009.
* Roderick Beaton, ''Folk Poetry of Modern Greece'' (Cambridge, 2004), σσ. 1124–48, ISBN 0-521-60420-6.
* John S. Koliopoulos και Thanos M. Veremis, ''Greece: the Modern Sequel: from 1821 to the Present'' (C. Hurst & Co., 2004), σσ. 416–19, ISBN 1-85065-462-X.
Πηγές
  • Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. ΙΑ´ (Εκδοτική Αθηνών, 1975), σελ. 1523.
  • Αλέξης Πολίτης [1973], Το δημοτικό τραγούδι - Κλέφτικα (Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, 1981), σσ. 535–76.
  • Παναγιώτης Στάθης, Γιατί «επαναστάτησαν» οι Κλέφτες και οι αρματολοί. εφημ. Το Βήμα, 25/3/2007. Ανακτήθηκε 18/6/2009.
  • Roderick Beaton, Folk Poetry of Modern Greece (Cambridge, 2004), σσ. 1124–48, ISBN 0-521-60420-6.
  • John S. Koliopoulos και Thanos M. Veremis, Greece: the Modern Sequel: from 1821 to the Present (C. Hurst & Co., 2004), σσ. 416–19, ISBN 1-85065-462-X.

Δείτε επίσης[επεξεργασία κώδικα]