Βηρωσσός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βηρωσσός
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Βηροσσος (Ελληνικά) και Berossos (Λατινικά)
Γέννηση4ος αιώνας π.Χ.
Βαβυλώνα
Θάνατος3ος αιώνας π.Χ.
ΥπηκοότηταΑχαιμενική Αυτοκρατορία και Αυτοκρατορία των Σελευκιδών
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςιστορία, αστρονομία και αστρολογία
Ιδιότητααστρονόμος, ιστορικός, συγγραφέας, ιερέας και αστρολόγος

Ο Βηρωσσός ή Βηρωσός ή Βήρωσος (εξελληνισμένη μορφή του περσικού Περούξ)[1] (π. 350 π.Χ. - π. 270 π.Χ.)[2] ήταν Βαβυλώνιος αστρολόγος, αστρονόμος, ιστοριογράφος και ιερέας του Ναού του Βήλου (ελληνική απόδοση του τύπου Μπελ, υπό τον οποίο αναφέρεται ο φοινικικός και χαναναίος θεός Βάαλ). Περί ναού του Βήλου στην Βαβυλώνα αναφέρει ο Ηρόδοτος[3]. Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο τον Πολυΐστορα και τον Αθήναιο, έγραψε την ιστορία της Βαβυλωνίας στα ελληνικά με τον τίτλο Βαβυλωνιακά.[1]

Εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όσον αφορά στην εποχή που έζησε ο Βηρωσσός, υπάρχουν τα εξής δεδομένα: ο ίδιος επιβεβαιώνει στα έργα του ότι είναι σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ τα «Βαβυλωνιακά» είναι αφιερωμένα στον Αντίοχο Α΄ τον Σωτήρα. Έτσι, η γέννησή του υπολογίζεται περί το 350 και ο θάνατός του περί το 270 π.Χ., έζησε δηλαδή κατά την Ελληνιστική Περίοδο.[2]

Αστρολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αστρολογία ήταν για τον Βηρωσσό ένα απαραίτητο εργαλείο, για την απόκτηση γνώσης σχετικά με τον άνθρωπο, το παρελθόν του και το μέλλον του. Κάνοντας αστρολογικούς και αστρονομικούς υπολογισμούς, συμπέρανε ότι το ανώτατο όριο της ζωής του ανθρώπου είναι τα 116 έτη.[4][σημ. 1] Υποστήριξε επίσης ότι, όταν όλοι οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται στον Αιγόκερω, ο Κόσμος υποφέρει από πλημμύρες, ενώ όταν ευθυγραμμίζονται στον Καρκίνο, υποφέρει από καύσωνες. Με βάση αυτόν τον ισχυρισμό και κάνοντας αστρονομικούς υπολογισμούς, επεχείρησε να προβλέψει το τέλος του Κόσμου, ο οποίος σύμφωνα με τον ίδιο θα ερχόταν μέσω ενός κατακλυσμού.[5] Η ερμηνεία του σχετικά με τις σεληνιακές φάσεις, η οποία βασίζεται στην ιδέα ότι η Σελήνη έχει ένα φωτεινό κι ένα σκοτεινό ημισφαίριο,[6] αντικατοπτρίζει αστρονομικές αντιλήψεις πολύ πιο πρωτόγονες και παρωχημένες, σε σύγκριση με αυτές που υπήρχαν στην Ελλάδα, ακόμα και κατά την Κλασσική Περίοδο.

Βαβυλωνιακά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Βαβυλωνιακά εμπεριείχαν μυθικές παραδόσεις και ιστορικά γεγονότα, εκ των οποίων μόνο λίγα αποσπάσματα σώθηκαν μέσω των Ιώσηπου, Αλέξανδρου του Πολυΐστορα, Αβυδηνού, Ευσέβιου, Τατιανού και Σύγκελλου. Χωρίζονται σε 3 βιβλία. Τα δύο πρώτα πραγματεύονται τις κοσμολογικές παραδόσεις, ενώ παρατίθενται και κατάλογοι βασιλέων. Το τρίτο βιβλίο δίνει πληροφορίες σχετικά με ιστορικά γεγονότα και τις αστρονομικές και φιλοσοφικές γνώσεις του πολιτισμού αυτού. Το έργο αφιερώθηκε από τον Βηρωσσό στον Σύριο βασιλιά Αντίοχο Α΄ τον Σωτήρα.[1]

Μύθοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ισχυρισμοί του Βιτρουβίου ότι ίδρυσε αστρολογική σχολή στην Κω[7] και του Πλίνιου του Νεότερου ότι οι Αθηναίοι, όντες ευγνώμονες για τις αστρολογικές γνώσεις που τους μετέδωσε, ανήγειραν άγαλμα με τη μορφή του στο Γυμνάσιο,[8] θεωρούνται αναξιόπιστοι. Εικάζεται πως ο αληθής πυρήνας, στον οποίο βασίζονται οι παραπάνω ισχυρισμοί, είναι ο σημαντικός ρόλος που πιθανότατα διαδραμάτισε ο Βηρωσσός στη διάδοση της μεσοποταμιακής αστρολογίας στην Ελλάδα. Εκτός από την ίδρυση της σχολής, ο Βιτρούβιος τού αποδίδει την εφεύρεση ενός συγκεκριμένου τύπου ηλιακού ρολογιού,[9] κάτι που επίσης θεωρείται αναληθές.[10]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σχετικά με τον αριθμό 116 δίνεται μια ερμηνεία στο βιβλίο του Νοϊγκεμπάουερ (σ. 721) που παρατίθεται στις παραπομπές.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica (2007), τόμ. 11, σελ. 512
  2. 2,0 2,1 Otto Neugebauer: A History of Ancient Mathematical Astronomy, Springer, Βερολίνο 1975, σελ. 574
  3. Νεότερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ήλιος, τόμος Δ,. λήμμα ΒΗΛΟΣ. σελ. 437. 
  4. Πλίνιος ο Νεότερος: Φυσική Ιστορία, VII, 160
  5. Σενέκας: Φυσικά Θέματα, III, 29, 1
  6. Βιτρούβιος: Περί Αρχιτεκτονικής, IX, 2, 1-2
  7. Βιτρούβιος: Περί Αρχιτεκτονικής, IX, 6, 2
  8. Πλίνιος ο Νεότερος: Φυσική Ιστορία, VII, 123
  9. Βιτρούβιος: Περί Αρχιτεκτονικής, IX, 8, 1
  10. Otto Neugebauer: A History of Ancient Mathematical Astronomy, Springer, Βερολίνο 1975, σελ. 550

Προτεινόμενη βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • P. Schnabel: Berossos und die babylonisch-hellenistische Literatur, Teubner, Λειψία 1923 (γερμανικά)
  • G.P. Verbrugghe, J.M. Wickersham: Berossos and Manetho Introduced and Translated: Native Traditions in Ancient Mesopotamia and Egypt, University of Michigan, 2000 (αγγλικά)