Βασίλης Χριστοδούλου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βασίλης Χριστοδούλου
Γέννηση1917
Πειραιάς
Θάνατος8  Σεπτεμβρίου 2010
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότηταγελοιογράφος

Ο Βασίλης Χριστοδούλου (Πειραιάς, 1917Αθήνα, 8 Σεπτεμβρίου 2010) ήταν Έλληνας αυτοδίδακτος γελοιογράφος, από τους πλέον αναγνωρίσιμους και παραγωγικούς καλλιτέχνες του είδους του. Σύμφωνα με υπολογισμούς δημοσίευσε περισσότερες από 130.000 γελοιογραφίες σε διάφορα έντυπα (κυρίως εφημερίδες και οικογενειακά περιοδικά) από το 1936 έως το τέλος της ζωής του[1][2].

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χριστοδούλου γεννήθηκε στον Πειραιά και ο πατέρας του τον προόριζε να γίνει ναυτικός[2]. Όμως ο ίδιος είχε μανία να σχεδιάζει «καραγκιοζάκια» και το 1936 δημοσίευσε σκίτσο για πρώτη φορά στην εφημερίδα Ηχώ της Ελλάδος του Κωστή Μπαστιά. Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε για λίγο καιρό με την Εφημερίδα των Ελλήνων, κομματικό όργανο των Ελευθεροφρόνων του μετέπειτα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά[3].

Λίγο πριν τον πόλεμο του 1940, γράφτηκε στο προκαταρκτικό έτος της Σχολής Καλών Τεχνών, αλλά μετά επιστρατεύθηκε και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές. Κατά την περίοδο της Κατοχής, εργάστηκε ως ταβερνιάρης προκειμένου να επιβιώσει[4]. Με την απελευθέρωση, εργάστηκε ως άμισθος συντάκτης και σκιτσογράφος σε έντυπο του Εργατικού Κέντρου Πειραιά, αλλά λόγω του Εμφυλίου το έντυπο σταμάτησε να κυκλοφορεί.

Οι μέθυσοι «βαρελόφρονες» και οι κομψές νεαρές γυναίκες παρουσιάζονται συχνά στις κοινωνικές γελοιογραφίες του Βασίλη Χριστοδούλου (σκίτσο του 1955).

Το 1946 με 1947, άρχισε και πάλι να φιλοτεχνεί γελοιογραφίες επ' αμοιβή για τα περιοδικά Θησαυρός και Ρομάντσο. Από το 1951 καταπιάστηκε με την πολιτική γελοιογραφία για την εφημερίδα Αθηναϊκή. Το 1962 μεταπήδησε στην εφημερίδα Η Βραδυνή, στην οποία εργάστηκε επί 22 χρόνια, μέχρι την συνταξιοδότησή του. Συνέχισε να φιλοτεχνεί γελοιογραφίες για την Βραδυνή, καθώς και για άλλες εφημερίδες και περιοδικά (Μεσημβρινή, Μακεδονία, Ημέρα, Αθλητική Ηχώ, Φως των Σπορ, Πάνθεον, Εικόνες, κ.ά.) σχεδόν μέχρι τον θάνατό του[4].

Ο Χριστοδούλου ήταν φίλος του Εθνικού Πειραιώς.[5]

Το έργο του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χριστοδούλου ήταν παραγωγικότατος γελοιογράφος. Κατά δική του εκτίμηση, φιλοτεχνούσε περίπου 250 έως 300 σκίτσα τον μήνα[4]. Mαζί με το Φωκίωνα Δημητριάδη, τον Αρχέλαο (που ήταν προσωπικός του φίλος), τον Μποστ και μερικούς άλλους, θεωρείται ως μια από τις πιο δημοφιλείς σχεδιαστικές προσωπικότητες της Ελλάδας. Η θεματολογία του έργου του κινήθηκε από το χώρο της πολιτικής, της κοινωνίας έως και της ηθογραφίας, δημιουργώντας ή συνεχίζοντας χαρακτηριστικούς χαρακτήρες όπως οι «Βαρελόφρονες», «η Χοντρή του Θησαυρού», «ο Κρητικός με τις μαντινάδες», κ.ά.

Ως προς την τεχνική, το σκίτσο του χαρακτηρίζεται από «μια ευκινησία και μια ζωγραφικότητα, ιδιαίτερα στην απεικόνιση των γυναικείων σωμάτων»[3]. Όσο για το χιούμορ του, «συνδυάζει έναν λαϊκό αυθορμητισμό και μια γλυκόπικρη αισιοδοξία»[3] χωρίς να ξεφεύγει στην χυδαιότητα[6].

Συμμετείχε σε πάρα πολλές εκθέσεις γελοιογραφίας που διοργανώθηκαν στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Εικονογράφησε επίσης βιβλία. Για το έργο του, τιμήθηκε από την Βουλή των Ελλήνων το 2005[7], και από τον Πρόεδρο της Ελλάδας Κάρολο Παπούλια το 2008[8].

Λευκώματα γελοιογραφιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γελοιογραφία του Βασίλη Χριστοδούλου που σατιρίζει το παραποιημένο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που οργάνωσε η Δικτατορία των Συνταγματαρχών το 1973 (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Βραδυνή, 31 Ιουλίου 1973).

Μικρό μέρος μόνον του έργου του Χριστοδούλου έχει δημοσιευθεί σε λευκώματα. Σ' αυτά περιλαμβάνονται τα εξής:

  • Χριστοδούλου, Βασίλης (1979). Με το πενάκι στο γύψο… : Γελοιογραφίες που τόλμησαν…. Αθήνα: (Χωρίς εκδότη). 
  • Χριστοδούλου, Βασίλης (1987). Γελοιογραφίες… για ακόμη καλύτερες μέρες…. Αθήνα: Σμυρνιωτάκη. 
  • Χριστοδούλου, Βασίλης (1997). Η Ολυμπιάδα της σύγκλισης. Αθήνα: Λιβάνης - Νέα Σύνορα. 
  • Αμπατζή, Ευρυδίκη· Φλεριανού, Αικατερίνη· Δρούλια-Μητράκου, Έλλη, επιμ. (2005). Έκθεση πολιτικής γελοιογραφίας. Αθήνα: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων. 
  • Χριστοδούλου, Βασίλης (2010). Οι θρυλικοί βαρελόφρονες ξανάρχονται… : 119 έγχρωμες γελοιογραφίες. Αθήνα: Εργαστήρι Λιθογραφικής Τέχνης. 
  • Χριστοδούλου, Βασίλης (2010). Όλα για τη γυναίκα… : 156 έγχρωμες γελοιογραφίες. Αθήνα: Εργαστήρι Λιθογραφικής Τέχνης. 

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Μπίστικα, Ελένη (10 Σεπτεμβρίου 2010). «Βασίλης Χριστοδούλου: άφησε το χρονικό της εποχής του σε 130.000 γελοιογραφίες κι έφυγε, στα 93, χαμογελώντας…». Η Καθημερινή (Αθήνα). https://www.kathimerini.gr/opinion/721709/vasilis-christodoyloy-afise-to-chroniko-tis-epochis-toy-se-130-000-geloiografies-ki-efyge-sta-93-chamogelontas/. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021. 
  2. 2,0 2,1 Χριστοδούλου, Βασίλης (1979). Με το πενάκι στο γύψο… : Γελοιογραφίες που τόλμησαν…. Αθήνα: (Χωρίς εκδότη). 
  3. 3,0 3,1 3,2 Αντωνόπουλος, Γιάννης Δ. (2016). Ο Ψυχρός Πόλεμος στις ελληνικές γελοιογραφίες 1950–1967 (PDF) (Μεταπτυχιακή εργασία). Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021. 
  4. 4,0 4,1 4,2 Soloup (2009). «Βασίλης Χριστοδούλου: Γελάτε ελληνικά… : Η τελευταία συνέντευξη του Βασίλη Χριστοδούλου». os3.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  5. Αρκουλής, Γιώργος. Ιστορία γράφουν και οι δεύτεροι. Πειραιάς: ΕνΤύπωση. σελ. 120. ISBN 978-618-5110-37-6. 
  6. Μαλανδράκης, Άρης (12 Σεπτεμβρίου 2010). «Γεια σου, Βασίλη». Ελευθεροτυπία της Κυριακής (Αθήνα). http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=202216. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021. 
  7. «Χιούμορ, κριτική και έλεγχος: η υπηρεσία των γελοιογράφων μας στη Δημοκρατία». Η Καθημερινή (Αθήνα). 14 Δεκεμβρίου 2005. https://www.kathimerini.gr/opinion/700303/chioymor-kritiki-kai-elegchos-i-ypiresia-ton-geloiografon-mas-sti-dimokratia/. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021. 
  8. Βλαβιανού, Άννα (25 Νοεμβρίου 2008). «Πρόσωπα και παρασκήνια». Το Βήμα (Αθήνα). https://www.tovima.gr/2008/11/25/culture/proswpa-amp-paraskinia-381/. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021.