Αψίδα του Τίτου

Αψίδα του Τίτου
Γενικές πληροφορίες
Είδος	Θριαμβική αψίδα
Γεωγραφικές συντεταγμένες	Ρωμαϊκή αγορά (Ρώμη); 41°53′27″N 12°29′19″E
Διοικητική υπαγωγή	Ρωμαϊκό Φόρουμ
Τοποθεσία	Ρώμη
Χώρα	Ιταλία
Έναρξη κατασκευής	82
Λειτουργία	81 μ.Χ.
Διαστάσεις
Άλλες διαστάσεις	13,50 m (πλάτος) x 15,40 m (ύψος)
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Συντεταγμένες: 41°53′27″N 12°29′19″E / 41.890717°N 12.488585°E / 41.890717; 12.488585

Η Αψίδα του Τίτου (Arco di Tito) είναι θριαμβική αψίδα του 1ου αιώνα μ.Χ. που βρίσκεται στη Ρωμαϊκή αγορά της Ρώμης. Ανεγέρθηκε το 81 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό λίγο μετά το θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού του, Τίτου, για να τιμήσει τις νίκες του Τίτου, συμπεριλαμβανομένης και της πολιορκίας της Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.).

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτή η θριαμβική αψίδα ανεγέρθηκε το 81 μ.Χ. από τον Δομιτιανό, για να τιμήσει τις νίκες του αδελφού του, Τίτου, και του πατέρα του, Βεσπασιανού, στην Ιουδαία. Το 68 μ.Χ., οι Ιουδαίοι, μην αντέχοντας άλλο την εκμετάλλευση που υφίσταντο από τους Ρωμαίους αξιωματικούς, επαναστάτησαν. Αμέσως ξέσπασε πόλεμος, που έληξε δύο χρόνια αργότερα με την πτώση της Ιερουσαλήμ.

Ψηλά στην κομψή αψίδα υπάρχουν τα ωραιότατα γράμματα της επιγραφής. Στο εσωτερικό της αψίδας, τα ανάγλυφα παριστάνουν Ρωμαίους λεγεωνάριους να κρατούν τα λάφυρα από την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ, κήρυκες να φέρουν επιγραφές με τα ονόματα των ανθρώπων και των πόλεων που έχουν εξολοθρευτεί και τον Τίτο θριαμβευτή πάνω στο άρμα του. Αν και τα ανάγλυφα έχουν φθαρεί, μπορεί κανείς να διαπιστώσει τον θρίαμβο των Ρωμαίων, που έφυγαν με λάφυρα από το Ναό του Σολομώντα^[3]. Ανάμεσά τους ήταν η Αγία Τράπεζα, ασημένιες σάλπιγγες και η επτάφωτος λυχνία, όπου διακρίνονται και οι διακοσμητικοί κόμποι^[4]. Μέχρι το 2009 αυτή ήταν η αρχαιότερη γνωστή αναπαράσταση της επτάφωτης λυχνίας.

Η μεσαιωνική Οικογένεια Φραντζιπάνε μετέτρεψε το Κολοσσαίο σε ένα τεράστιο απόρθητο φρούριο και ενσωμάτωσε την Αψίδα του Τίτου στα οχυρώματά της. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν σημάδια, που έχουν αφήσει οι ρόδες πολλών αμαξιών στο εσωτερικό της αψίδας. Από αυτά μπορεί κανείς να καταλάβει τη σταθερή άνοδο του επιπέδου του εδάφους της Ρωμαϊκής Αγοράς πριν από τις ανασκαφές του 18ου και 19ου αιώνα. Πολλές από τις άμαξες που περνούσαν μέσα από την αψίδα, πρέπει να μετέφεραν οικοδομικά υλικά «δανεισμένα» από τα πολυάριθμα ερείπια της Αγοράς.

Στον πίνακα Ένα λιμάνι του Κλωντ Λορραίν, η θριαμβική αψίδα είναι εμπνευσμένη από την Αψίδα του Τίτου^[5]. Στην Αψίδα του Τίτου βασίστηκε και ο σχεδιασμός του τόξου της Αψίδας του Θριάμβου στο Παρίσι από τον Ζαν Σαλγκρέν^[6].

Η επιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιγραφή στη μία πλευρά έχει ως εξής:

SENATVS POPVLVSQVE ROMANVS DIVO TITO DIVI VESPASIANI F(ILIO) VESPASIANO AVGVSTO.

Στα Ελληνικά: Η Σύγκλητος και ο λαός της Ρώμης (αφιερώνει αυτό) στον θεϊκό Τίτο Βασπασιανό Αύγουστο, γιο του θεϊκού Βεσπασιανού.

Το 1821 ο Πάπας Πίος Ζ΄ αποκατέστησε το μνημείο με τον αρχιτέκτονα Τζουζέππε Βαλαντιέρ και πρόσθεσε στην πίσω όψη του την επιγραφή:

INSIGNE RELIGIONIS ATQVE ARTIS MONVMENTVM VETVSTATE FATISCENS PIVS SEPTIMVS PONTIFEX MAX(IMVS) NOVIS OPERIBVS PRISCVM EXEMPLAR IMITANTIBVS FVLCIRI SERVARIQVE IVSSIT· ANNO SACRI PRINCIPATVS EIVS XXIIII.

Δηλαδή: (Αυτό το) αξιοθαύμαστο στη θρησκεία και στην τέχνη μνημείο, που εφθάρει από τον χρόνο, ο Πίος Ζ΄ Ποντίφικας Μέγιστος με νέες εργασίες στο πρότυπο του αρχαίου παραδείγματος διέταξε να ενισχυθεί και διατηρηθεί· έτος της ιερής εξουσίας του 24ο.