Αστεροειδής γλυκάνισος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Να μην συγχέεται με τον Άνισο, (Πιμπινέλλη το άνισον (Pimpinella anisum)), ο οποίος επίσης, συχνά αναφέρεται και ως γλυκάνισος.
Αστεροειδής γλυκάνισος,
Ιλλίκιο
(Illicium verum)
Καρποί και σπόροι αστεροειδή γλυκάνισου.
Καρποί και σπόροι αστεροειδή γλυκάνισου.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα(Angiosperms)
Τάξη: [[..]] (Austrobaileyales)
Οικογένεια: [[..]] (Schisandraceae)
Γένος: Ιλλίκιον (Illicium)
Είδος: I. verum
Διώνυμο
Ιλλίκιον το γνήσιον
(Illicium verum)

Hook.f.
Συνώνυμα[1]
  • Illicium san-ki Perr.

Το άνισο το αστεροειδές, ή Ιλλίκιον το γνήσιον (Illicium verum), είναι ένα μεσαίου μεγέθους αυτόχθονο αειθαλές δέντρο, από το βορειοανατολικό Βιετνάμ και τη νοτιοδυτική Κίνα. Είναι μπαχαρικό που μοιάζει πολύ στη γεύση, με τον γλυκάνισο, ο οποίος λαμβάνεται από το αστεροειδούς σχήματος περικάρπιο (pericarp)[Σημ. 1] των καρπών του Illicium velum τα οποία συλλέγονται λίγο πριν την ωρίμανση. Το έλαιο από το αστεροειδές γλυκάνισο είναι ένα άκρως αρωματικό έλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται στη μαγειρική, αρωματοποιΐα, στα σαπούνια, τις οδοντόκρεμες, τα στοματικά διαλύματα και τις δερματικές κρέμες. Περίπου το 90% της παγκόσμιας καλλιέργειας αστέρα γλυκάνισου χρησιμοποιείται για την εξαγωγή του σικιμικού οξέος, ένα χημικό ενδιάμεσο που χρησιμοποιείται στη σύνθεση της οσελταμιβίρης.

Ονοματολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οπισθία πλευρά του καρπού.

Κοινώς αποκαλείται αστεροειδής γλυκάνισος ή το αστεροειδές άνισο (star anise), αστεροειδής σπόρος γλυκάνισου (star anise seed), Κινεζικός αστεροειδής γλυκάνισος (Chinese star anise) ή badiam.

Το Ιλλίκιο (Illicium), προέρχεται από το Λατινικό illicio, που σημαίνει «δελεάζω». Ο Π. Γεννάδιος στο φυτολογικό του λεξικό ονομάζει το γένος «Θέλκτρον». Στα Περσικά, το άνισο το αστεροειδές, καλείται بادیان|بادیان bādiyān (μπαντιάν), εξ ου και η Γαλλική του ονομασία badiane. Στην Ινδία, ονομάζεται badian ή phoolchakri και στο Πακιστάν, ονομάζεται badian.

Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πινάκιο από τον François-Pierre Chaumeton (1833) Flore Medicale.

Μαγειρική χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το άνισο το αστεροειδές περιέχει ανηθόλη (anethole), το ίδιο συστατικό που δίνει στον άσχετο γλυκάνισο το άρωμά του. Πρόσφατα, το αστεροειδές άνισο έχει τεθεί σε χρήση στο Δυτικό Κόσμο ως ένα λιγότερο δαπανηρό υποκατάστατο γλυκάνισου στο ψήσιμο, καθώς και για την παραγωγή λικέρ, πιο ευδιάκριτα στην παραγωγή του λικέρ Galliano. Επίσης, χρησιμοποιείται για την παραγωγή του sambuca, pastis και πολλών τύπων από αψέντι. Το άνισο το αστεροειδές, ενισχύει τη γεύση του κρέατος.[2] Χρησιμοποιείται ως καρύκευμα κατά την προετοιμασία του biryani[Σημ. 2] και του Μασάλα (τσάι) σε ολόκληρη την Ινδική υποήπειρο. Χρησιμοποιείται ευρέως στην Κινεζική κουζίνα καθώς και στην Ινδική κουζίνα, όπου είναι το κύριο συστατικό του γκαράμ μασάλα και στις κουζίνες της Μαλαισίας και της Ινδονησίας. Καλλιεργείται ευρέως, για εμπορική χρήση στην Κίνα, Ινδία και τις περισσότερες άλλες χώρες της Ασίας. Το άνισο το αστεροειδές, είναι ένα συστατικό του παραδοσιακού μείγματος πέντε καρυκευμάτων, της Κινεζικής μαγειρικής. Είναι επίσης, ένα σημαντικό συστατικό στην παραγωγή του phở, μια Βιετναμέζικη σούπα μανέστρα. Χρησιμοποιείται επίσης, στην Γαλλική συνταγή του θερμού κρασιού: που ονομάζεται vin chaud (ζεστός οίνος).

Φαρμακευτική χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φιάλη του Ιταλικού Sambuca.
Φιάλη του Γαλλικού Pastis, μαζί με δυο ποτήρια γεμάτα από το ποτό.

Ο αστεροειδής γλυκάνισος, είναι η κύρια πηγή της χημικής ένωσης του σικιμικού οξέος, τον βασικό πρόδρομο στη φαρμακευτική σύνθεση του αντι-γριπικού φαρμάκου οσελταμιβίρη (Tamiflu).[3] Το σικιμικό οξύ παράγεται από τους περισσότερους αυτοτροφικούς οργανισμούς και ενώ μπορεί να ληφθεί σε εμπορικές ποσότητες από αλλού, ο αστεροειδής γλυκάνισος παραμένει η συνήθης βιομηχανική πηγή. Το 2005, προκλήθηκε μια προσωρινή έλλειψη του αστεροειδή γλυκάνισου, από τη χρήση του στην παραγωγή Tamiflu. Αργότερα εκείνο το έτος, ανακαλύφθηκε μία μέθοδος για την παραγωγή του σικιμικού οξέος, χρησιμοποιώντας βακτήρια.[4][5][6] Τώρα η Roche, αντλεί μερικές από τις πρώτες ύλες που χρειάζεται, από τη ζύμωση των βακτηριδίων E. coli. Το ξέσπασμα της γρίπης των χοίρων το 2009, οδήγησε σε μια άλλη σειρά από ελλείψεις, καθώς χτίζονταν από τον κόσμο τα αποθέματα του Tamiflu, στέλνοντας έτσι τις τιμές στα ύψη.[7]

Ο αστεροειδής γλυκάνισος, καλλιεργείται σε τέσσερις επαρχίες της Κίνας και η συγκομιδή του γίνεται μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου. Επίσης, βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Νέας Νότιας Ουαλίας. Το σικιμικό οξύ, εκχυλίζεται από τους σπόρους, με μια διαδικασία παρασκευής 10 σταδίων, η οποία διαρκεί ένα έτος.

Στην παραδοσιακή Κινεζική ιατρική, το άνισο το αστεροειδές θεωρείται ένα θερμό και κινούμενο βότανο και προορίζεται να συνδράμει για την ανακούφιση από την κρύα-στασιμότητα στο Zhōng jiāo (中焦 - middle jiao).

Ο Ιαπωνικός αστεροειδής γλυκάνισος (Japanese star anise - Illicium anisatum), ένα παρόμοιο δέντρο στην Ιαπωνία, είναι ιδιαιτέρως τοξικό και μη βρώσιμο, αντιθέτως, καίεται ως θυμίαμα. Περιπτώσεις ασθενείας, συμπεριλαμβανομένων "σοβαρών νευρολογικών επιπτώσεων, όπως επιληπτικές κρίσεις", οι οποίες αναφέρθηκαν μετά τη χρήση τσαγιού από αστεροειδή γλυκάνισο, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της σκόπιμης από οικονομικής άποψης κινούμενης νόθευσης, με αυτό το είδος. Ο Ιαπωνικός αστεροειδής γλυκάνισος, περιέχει anisatin, ο οποίος προκαλεί σοβαρές φλεγμονές στο ουροποιητικό σύστημα των νεφρών και τα όργανα του πεπτικού συστήματος. Η τοξικότητα του I. anisatum, επίσης γνωστή και ως «shikimi», προκαλείται από τις δραστικές νευροτοξίνες των anisatin, neoanisatin και pseudoanisatin, οι οποίοι είναι μη ανταγωνιστικοί ανταγωνιστές των υποδοχέων GABA.[8]

Τυποποίηση των προϊόντων και των υπηρεσιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • ISO 676:1995 - περιέχει πληροφορίες σχετικά με την ονοματολογία των ειδών και τις καλλιεργούμενες ποικιλίες[9]

Ταυτοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ανατρέξτε στην 4η έκδοση του European Pharmacopoeia (1153).

Διαφοροποίηση με άλλα είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Joshi et al. έχουν χρησιμοποιήσει μικροσκόπια φθορισμού και αέρια χρωματογραφία[10] για τη διάκριση των ειδών, ενώ οι Lederer et al. χρησιμοποίησαν χρωματογραφία λεπτής στιβάδας με HPLC-MS/MS.[11]

Προδιαγραφές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • ISO 11178:1995 - αποτελεί προδιαγραφή για τους αποξηραμένους καρπούς του[12]
  • GB/T 7652:2006 - ένα Κινεζικό πρότυπο του προϊόντος[13]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Το περικάρπιο (pericarp), τυπικώς αποτελείται από τρία διακριτά στρώματα: το επικάρπιο, το οποίο είναι το εξωτερικό στρώμα· ο μεσοκάρπιο, το οποίο είναι το μεσαίο στρώμα· και το ενδοκάρπιο, το οποίο είναι το εσωτερικό στρώμα το οποίο περιβάλλει την ωοθήκη ή τους σπόρους. Σε ένα εσπεριδοειδές, το επικάρπιο και το μεσοκάρπιο, συνθέτουν τη φλούδα.
  2. Το biryani (προφέρεται [bɪr.jaːniː]), μερικές φορές γράφεται και biriyani ή biriyani, είναι ένα σύμμεικτο πιάτο με ρύζι, από την Ινδική υποήπειρο. Παρασκευάζεται με μπαχαρικά, ρύζι και κρέας ή λαχανικά.
Παραπομπές σημειώσεων


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «The Plant List: A Working List of All Plant Species». Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015. 
  2. «Spaghetti Bolognese». In Search of Perfection. BBC Two. 
  3. Wang, G. W.; Hu, W. T.; Huang, B. K.; Qin, L. P. (2011). «Illicium verum: A review on its botany, traditional use, chemistry and pharmacology». Journal of Ethnopharmacology 136 (1): 10–20. doi:10.1016/j.jep.2011.04.051. PMID 21549817. 
  4. Bradley, D. . (Dec 2005). «Star role for bacteria in controlling flu pandemic?». Nature reviews. Drug discovery 4 (12): 945–946. doi:10.1038/nrd1917. ISSN 1474-1776. PMID 16370070. 
  5. Krämer, M.; Bongaerts, J.; Bovenberg, R.; Kremer, S.; Müller, U.; Orf, S.; Wubbolts, M.; Raeven, L. (2003). «Metabolic engineering for microbial production of shikimic acid». Metabolic Engineering 5 (4): 277–283. doi:10.1016/j.ymben.2003.09.001. PMID 14642355. 
  6. Johansson, L.; Lindskog, A.; Silfversparre, G.; Cimander, C.; Nielsen, K. F.; Lidén, G. (Dec 2005). «Shikimic acid production by a modified strain of E. Coli (W3110.shik1) under phosphate-limited and carbon-limited conditions». Biotechnology and Bioengineering 92 (5): 541–552. doi:10.1002/bit.20546. ISSN 0006-3592. PMID 16240440. 
  7. Louisa Lim (18 Μαΐου 2009). «Swine Flu Bumps Up Price Of Chinese Spice». NPR. 
  8. Perret, C.; Tabin, R.; Marcoz, J. -P.; Llor, J.; Cheseaux, J. -J. (2011). «Malaise du nourrisson pensez à une intoxication à l'anis étoilé». Archives de Pédiatrie 18 (7): 750–753. doi:10.1016/j.arcped.2011.03.024. PMID 21652187.  ("Apparent life-threatening event in infants: think about star anise intoxication!")
  9. International Organization for Standardization. «ISO 676:1995 Spices and condiments -- Botanical nomenclature». Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2009. 
  10. Joshi, Vaishali C.; Ragone, S; Bruck, IS; Bernstein, JN; Duchowny, M; Peña, BM (2005). «Rapid and easy identification of Illicium verum Hook. f. and its adulterant Illicium anisatum Linn. by fluorescent microscopy and gas chromatography». Journal of AOAC International (AOAC International) 88 (3): 703–706. PMID 16001842. http://aoac.publisher.ingentaconnect.com/content/aoac/jaoac/2005/00000088/00000003/art00005. Ανακτήθηκε στις 10 November 2007. 
  11. Lederer, Ines; Schulzki, G; Gross, J; Steffen, JP (2006). «Combination of TLC and HPLC-MS/MS methods. Approach to a rational quality control of Chinese star anise». Journal of Agricultural and Food Chemistry (American Chemical Society) 54 (6): 1970–1974. doi:10.1021/jf058156b. PMID 16536563. 
  12. International Organization for Standardization. «ISO 11178:1995 Star anise (Illicium verum Hook. f.) -- Specification». Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2009. 
  13. 供销总杜南京野生植物综合利用研究院. «GB/T 7652-2006 八角». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]