Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 37°04′27″N 22°25′54″E / 37.0742°N 22.4316°E / 37.0742; 22.4316

Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης
Χάρτης
Είδοςαρχαιολογικό μουσείο
Διεύθυνση71, Osiou Nikonos St.
Γεωγραφικές συντεταγμένες37°4′27″N 22°25′54″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Σπάρτης
ΤοποθεσίαΣπάρτη
ΧώραΕλλάδα
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Το αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης, έργο του αρχιτέκτονα Γ. Κατσαρού[1] φέρεται ως "το πρώτο Ελληνικό Μουσείο που χτίστηκε σε επαρχιακή πόλη" (1874-76)[2].

Ιστορική αναδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορική μελέτη των αρχαιοτήτων της Σπάρτης αρχίζει στα τέλη της δεκαετίας του 1720, όταν ο Μισέλ Φουρμόν (Michel Fourmont, 1690–1746), περιηγείται την Ελλάδα για να μελετήσει τις επιγραφές, χωρίς όμως να κάνει αρχαιολογικές ανασκαφές. Ακολούθησαν αρχαιολογικές μελέτες του Λουδοβίκου Ρος (1806-1859) στο Μενέλαιο και σε μερικούς τάφους. Τα λιγοστά ευρήματα που συγκεντρώθηκαν αρχικά στο εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα, μεταφέρθηκαν στο Δημαρχείο της πόλης, όπου καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Το 1872 η Αρχαιολογική Εταιρεία έστειλε τον αρχαιολόγο Παναγιώτη Σταματάκη, να καταγράψει τα διάφορα ευρήματα που βρίσκονταν διασκορπισμένα σε ιδιωτικές οικίες και σε όλη την περιοχή. Μέσα σε δύο χρόνια η συλλογή αυξήθηκε και συγκεντρώθηκε στην αυλή του Γυμνασίου, από όπου και μεταφέρθηκε στο νεόκτιστο κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου.[3]

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης ιδρύθηκε το 1875 και στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο που χτίστηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γ. Κατσαρού και προοριζόταν για "Μουσειακό Κατάστημα".

Ευρήματα-συλλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα, μετά τις επεκτάσεις του, το Μουσείο διαθέτει συνολικά επτά αίθουσες, όπου φιλοξενούνται ευρήματα της μυκηναϊκής (1600 π.Χ.-1100 π.Χ.), της γεωμετρικής (900 π.Χ.-700 π.Χ.), της αρχαϊκής (700 π.Χ.-480 π.Χ.) και της ρωμαϊκής περιόδου (30 π.Χ.-324) από τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής και ευρύτερα από το νομό Λακωνίας, εφόσον δεν εκτίθενται σε συλλογές του αρχαιολογικού μουσείου Γυθείου ή της Νεάπολης Βοιών. Ανήκει διοικητικά στην Ε΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Στις επτά αίθουσες του κτηρίου φιλοξενούνται συλλογές όπως:

  • (Αίθουσα Α΄): Ενεπίγραφες στήλες ρωμαϊκών χρόνων.
  • (Αίθουσα Β΄): Ευρήματα από το ιερό της Αρτέμιδας Ορθίας.
  • (Αίθουσα Γ΄): Μνημειακή γλυπτική και πορτραίτα ρωμαϊκών χρόνων.
  • (Αίθουσα Δ΄): Ευρήματα προϊστορικών χρόνων από την ευρύτερη περιοχή της Λακωνίας.
  • (Αίθουσα Ε΄): Δείγματα ρωμαϊκών ψηφιδωτών
  • (Αίθουσα Στ΄): Αρχιτεκτονικά μέλη του ναού του Απόλλωνα των Αμυκλών, που αποτελούν και το μείζον τμήμα της συλλογής
  • (Αίθουσα Ζ΄): Ευρήματα σχετικά με τη λακωνική γλυπτική. [4]

Παρουσιάσεις ευρημάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον προθάλαμο, από τον οποίο αρχίζει η περιήγηση στο μουσείο, εκτίθενται ενεπίγραφες στήλες που προέρχονται από το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος. Τις στήλες αυτές ανέθεταν στο ιερό έφηβοι νικητές σε διάφορα αγωνίσματα. Η παλαιότερη χρονολογείται στον 4ο αι. π.Χ. και απεικονίζει πέντε δρεπάνια.

Στη δεξιά πλευρά του μουσείου, στην πρώτη αίθουσα, εκτίθενται αρχαϊκές επιγραφές και στήλες. Στη δεύτερη αίθουσα εκτίθενται αναθηματικά ανάγλυφα που χρονολογούνται από τα αρχαϊκά έως και τα ρωμαϊκά χρόνια. Στην τρίτη αίθουσα εκτίθενται ευρήματα που προέρχονται από το ιερό της Χαλκιοίκου Αθηνάς, όπως μυκηναϊκά εργαλεία και σκεύη, χάλκινο ειδώλιο της Αθηνάς που χρονολογείται στο 450 π.Χ., καθώς και το περίφημο άγαλμα Σπαρτιάτη οπλίτη του β' μισού του 5ου αι. π.Χ., που θεωρείται ότι απεικονίζει τον Λεωνίδα.

Στην αριστερή πλευρά του μουσείου, στην πρώτη αίθουσα, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει μικρά αναθήματα των λακωνικών ιερών, όπως μολύβδινα, πήλινα και χάλκινα αντικείμενα από τα ιερά της Ορθίας Αρτέμιδος, της Χαλκιοίκου Αθηνάς, το Μενελάιο και το Αμύκλαιο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πήλινες μάσκες από το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος, οι οποίες αποτελούν σημαντικά δείγματα λακωνικής πλαστικής του 7ου και του 6ου αι. π.Χ. Πρόκειται για απομιμήσεις των ξύλινων ή δερμάτινων προσωπείων που φορούσαν όσοι συμμετείχαν σε λατρευτικούς χορούς στους ιερούς χώρους.

Τέλος, στη δεύτερη αίθουσα εκτίθενται ευρήματα από τη ρωμαϊκή περίοδο και τους ελληνιστικούς χρόνους, καθώς και επιλογή ευρημάτων από το σπήλαιο Αλεπότρυπα στον Διρό.

Για εξειδικευμένες παρουσιάσεις ευρημάτων βλ. Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης

Έκθεση φωτογραφιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις-παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Marcus Niebuhr Tod· Alan John Bayard Wace (1906). A catalogue of the Sparta Museum. Oxford: Clarendon Press. σελίδες 1-249. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2011.