Αντιμάχεια
| Αντιμάχεια | |
|---|---|
 | |
  Αντιμάχεια | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Κω |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Κως |
| Πληθυσμός | 2.143 (2021) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Αντιμάχεια είναι η κωμόπολη της νήσου Κω. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 2.068 κατοίκους και του 2021 έχει 2.622 κατοίκους [2].Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτη, το 2010(νόμος 3852 ΦΕΚ 87 Α΄ 07/06/2010) η Αντιμάχεια εντάχθηκε στο Δήμο Κω της Περιφερειακής Ενότητας Κω που βρίσκεται στην Περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου.
Πληροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι κτισμένη στο κέντρο του νησιού, 23 χιλιόμετρα από την πόλη της Κω.
Παρουσιάζει τουριστικό ενδιαφέρον καθώς σε κοντινή απόσταση από το χωριό βρίσκεται το ομώνυμο βενετσιάνικο κάστρο των Ιπποτών που καταστράφηκε στους σεισμούς του 1926. Τα τείχη του κάστρου σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση, ενώ στο εσωτερικό του σώζονται δύο παλιές εκκλησίες, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Νικολάου.
Στην αρχαιότητα, στις όχθες του ποταμού Κυπάρισσου που διαρρέει την Αντιμάχεια, οι Κώοι και άλλοι Δωδεκανήσιοι τιμούσαν και πανηγύριζαν τον Ασκληπιό.
Κατά την επίσκεψη στο Λαογραφικό μουσείο του χωριού, που στεγάζεται σε ένα Αντιμαχειώτικο σπίτι, τυπικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα στην Κω, δίδονται αρκετές λαογραφικές πληροφορίες για την ιδιαίτερη κουλτούρα και τον τρόπο ζωής των κατοίκων. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται διάφορα εργαλεία, παραδοσιακά έπιπλα και παλιές συσκευές. Το μουσείο βρίσκεται στην πλατεία του χωριού, σχεδόν απέναντι από το Παραδοσιακό Μύλο. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν υλικά από τα σπίτια της γύρω περιοχής. Στο μουσείο υπάρχει δωμάτιο με αργαλειούς και δωμάτιο για την κατασκευή ψωμιού. Δίπλα ακριβώς υπάρχει κοτέτσι και στάνη για γουρούνια.
Μαστιχάρι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη δημοτική κοινότητα Αντιμάχειας περιλαμβάνεται και ο οικισμός του Μαστιχαριού που βρίσκεται περίπου 3 χλμ. βορειοδυτικά της Αντιμάχειας και 22 χλμ. δυτικά από την πόλη της Κω. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την όμορφη θάλασσα, το φρέσκο ψάρι στις δημοφιλείς ψαροταβέρνες, να απολαύσουν το όμορφο ηλιοβασίλεμα και να διασκεδάσουν με θαλάσσια σπορ σε οργανωμένη παραλία. Το λιμάνι του Μαστιχαριού συνδέει την Κω με τη γειτονική Κάλυμνο και τη Ψέριμο.
Στο Μαστιχάρι διοργανώνονται τα πανηγύρια του Αγίου Φανουρίου, του Προφήτη Ηλία και του Αϊ Ιωάννη στις 29 Αυγούστου με πολύ κέφι, χορό και ντόπιες λιχουδιές. Επίσης διοργανώνεται τον Αύγουστο η γιορτή του Κρασιού με ελληνικούς χορούς, φαγητό και άφθονο κρασί.
Στην περιοχή του Μαστιχαριού βρίσκεται και ο αυτόνομος σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας[3] των 119 MW, ο σταθμός καταναλώνει μαζούτ χαμηλού θείου και πετρέλαιο κίνησης ντίζελ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού και γειτονικών μικρότερων νησιών.
Μυθολογία[4][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη μυθολογία η περιπετειώδεις παρουσία του Ηρακλή στην Κω συνδέεται, ως φαίνεται, με την περιοχή της Αντιμάχειας. Ο ήρωας αφού σκότωσε τον βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα, για την κακόπιστη αθέτηση της συμφωνίας που είχαν κάνει να του δώσει ως αντάλλαγμα για την εξολόθρευση του ανθρωποφάγου δράκου της περιοχής τα θεϊκά άλογα, άρχισε το ταξίδι της επιστροφής στην Αργολίδα μέσα από το τρικυμιώδες Αιγαίο. Τα πέντε από τα καράβια της συνοδείας χάθηκαν στο Ικάριο Πέλαγος. Ο Ηρακλής και οι εναπομείναντες λίγοι σύντροφοι του εξώκειλαν εξαθλιωμένοι στις ομαλές αμμουδιές με τα απόκρημνα τοιχώματα του ηφαιστειακού εδάφους κάπου ανάμεσα στον Ατσά και τον Περιαλίτη. Προχωρόντας με προφυλάξεις προς τα ενδότερα, προς τον σημερινό δηλαδή οικισμό της Αντιμάχειας, συνάντησαν κάπου έναν ντόπιο γεροδεμένο βοσκό τον Ανταγόρα. Ο Ηρακλής ζήτησε να αγοράσει ένα κριάρι για να το φάνε, συμφώνησαν όμως να το πάρει αν κατόρθωνε να νικήσει σε πάλη τον Ανταγόρα. Η μεγάλη όμως ταλαιπωρία του θαλασσινού ταξιδιού είχε καταβάλει τις σωματικές του δυνάμεις. Η θέση του άρχισε να γίνεται πολύ δύσκολη όταν οι εν τω μεταξύ οι συρρεύσαντες ντόπιοι, που φαίνεται ότι θεώρησαν τους ναυαγούς ως ληστές, μπήκαν στη συμπλοκή στο πλευρό του Ανταγόρα. Κατά τον άνισο αυτό αγώνα που εξελίχθηκε σε πραγματική μάχη ο Ηρακλής κατόρθωσε κάποια στιγμή να ξεφύγει και να κρυφτεί στο σπίτι μιας γυναίκας. Οι σύντροφοι του σκορπίστηκαν στα γύρω υψώματα.
Το επεισόδιο πήρε μεγάλες διαστάσεις. Ο βασιλιάς της Κω Ευρύπυλος διέταξε τις αστυνομικές του , θα λέγαμε, δυνάμεις να εντοπίσουν και να συλλάβουν τον ληστή, ο οποίος όμως κατάφερε εν τω μεταξύ να φθάσει στο ασφαλές οχυρό του Παλιού Πυλιού (του οποίου σώζονται ακόμα μερικά λείψανα) καμουφλαρισμένος με ενδύματα γυναικεία. Εκεί πλέον απεκάλυψε την ταυτότητα του με αποτέλεσμα να γίνει δεκτός με τιμές και φιλοφρονήσεις αφού η προτρέχουσα φήμη του, του προσέδιδε μεγάλο κύρος.
Ο Ηρακλής ξεσήκωσε εναντίον του Ευρύπυλου τους κατοίκους της περιοχής αυτής που αργότερα ονομάσθηκε Πύξα ή Φύξα. Η ανταρσία αυτή οδήγησε σε ανοικτή σύγκρουση κατά την οποία ο βασιλόπαις Χάλκων τραυμάτισε τον Ηρακλή. Εκείνος όμως με τη σειρά του φόνευσε τον βασιλιά Ευρύπυλο. Η υπόθεση έλαβε τελικά αίσιο πέρας αφού ο Ηρακλής νυμφεύθηκε την κόρη του Ευρύπυλου Χαλκιόπη με την οποία απέκτησε τον Ηρακλείδη Θεσσαλό.
Στο μύθο αυτό απηχείται πιθανότατα η μετά τον Τρωικό πόλεμο άφιξη κατά κύματα στην Κω και γενικά στα Δωδεκάνησα Δωρικών φύλλων (Ηρακλειδών), η επικράτηση των οποίων επιβεβαιώνεται από τη διάλεκτο όπως αυτή μας είναι γνωστή μέσα από μεταγενέστερες αρχαίες επιγραφές και από άλλα στοιχεία όπως το αρχαίο Κωακό εορτολόγιο, το μηνολόγιο κ.α.
Ο συσχετισμός του μύθου με τα τοπογραφικά και αρχαιολογικά δεδομένα της ευρύτερης περιοχής της Αντιμάχειας οδηγεί σε ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις και ίσως στην ταύτιση της τοποθεσίας στην οποία εθεωρείτο ότι έγινε η συμπλοκή του Ηρακλή με τον Ανταγόρα και τους άλλους ντόπιους.
Οι κάτοικοι διατήρησαν για πολλούς αιώνες την «ανάμνηση» της απροσδόκητης περιπετειώδους εμφάνισης του ήρωα Ηρακλή στον τόπο τους. Από το γιο του εξάλλου Αντίμαχο πήρε το όνομα ο οικισμός τους.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχαιότητα[5][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου το 404 π.Χ. οι Κώοι θα παραμείνουν κάτω από την επιρροή των Σπαρτιατών μέχρι το 394π.Χ. και την απόσπασή της από την επιρροή της Σπάρτης, η Κως σημειώνει βήματα προς τη δημοκρατία. Σε αυτή την πορεία το 366 π. Χ. δημιουργούνται οι "κώμες" δηλαδή έξι μικροί δήμοι. Ένας από αυτούς τους δήμους ήταν ο Δήμος Αντιμαχιδών οφείλει το όνομά του στον Αντίμαχο, γιο του Ηρακλή. Η Αντιμάχεια ήταν το κέντρο λατρείας του Ηρακλή. Το νεκροταφείο του δήμου βρέθηκε στην περιοχή του σημερινού αεροδρομίου, η χρήση του ξεκινά από τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. και φτάνει στα ρωμαϊκά χρόνια. Στην ελληνιστική εποχή υπήρχε στην περιοχή της Αντιμάχειας και ο δήμος Αιγηλίων,ενώ στα ρωμαϊκά χρόνια δημιουργήθηκε ο σύνθετος δήμος Αντιμαχιδών, Αιγηλιών και Αρχιαδών. Οι κάτοικοι, εκτός από τον Ηρακλή, τιμούσαν και τη Δήμητρα και την Αφροδίτη.
Βυζαντινοί χρόνοι[4][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι καταστροφικές περιοδικές επιδρομές των Αράβων που κράτησαν τρεις ολόκληρους αιώνες αρχίζοντας από τα μέσα του 7ου αιώνα και τερματιζόμενες στα μέσα του 10ου αιώνα (961) με την ανακατάληψη της Κρήτης από του βυζαντινούς, προκαλούσαν αβεβαιότητα στους κατοίκους με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν τις παραθαλάσσιες περιοχές και να διαπιστώνεται συνεχής κατοίκηση της Αντιμάχειας και μάλιστα σε σημεία με φυσική οχύρωση λόγω μορφολογίας του εδάφους. Στην "Υποτύπωση" του Οσίου Χριστόδουλου αναφέρεται η "η ενορία της Αντιμάχειας". Η περιοχή δηλαδή της Αντιμάχειας εξακολουθεί μέχρι σήμερα να κατοικείται από τους ίδιους γενεαλογικά ανθρώπους, οι οποίοι διατηρούν ζωντανό το αρχαίο όνομα του χωριού τους.
Τουρκοκρατία[4][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Κως κατά το μεγαλύτερο διάστημα της περιόδου της Τουρκοκρατίας (1523-1912) ήταν έδρα Καϊμακάμη υπαγόμενου στον Μουτεσαρίφη του Σατζακίου της Ρόδου. Η Αντιμάχεια ακολούθησε την τύχη των άλλων οικισμών της Κω και της Δωδεκανήσου ως προς τις διοικητικές και φορολογικές διατάξεις των κατακτητών της περιοχής.
Ιταλοκρατία -Γερμανική Κατοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ιταλία κατέλαβε τα Δωδεκάνησα τον Μάιο του 1912, κατά τον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο. Η απόσπαση των νησιών από την οθωμανική κυριαρχία, σε συνδυασμό με τις ιταλικές διακηρύξεις περί προσωρινότητας αυτής της κατοχής, ενίσχυσαν τις ελπίδες των Δωδεκανησίων για την επίτευξη της πολυπόθητης ένωσης με την Ελλάδα. Η ελληνική ήττα του 1922 και η άνοδος των Ιταλών φασιστών στην εξουσία, κατέστησαν πλέον απροκάλυπτες τις προθέσεις των νέων κυρίων των Δωδεκανήσων. Τα «Ιταλικά Νησιά του Αιγαίου» κηρύσσονταν ιταλική κτήση με νομοθετική και τελωνειακή αυτονομία υπό τις διαταγές ενός Ιταλού Κυβερνήτη.[14] Ο γενικός προσωρινός ενθουσιασμός που επικράτησε και στην Αντιμάχεια. Η οικονομική εξαθλίωση των κατοίκων της Αντιμάχειας και των άλλων χωριών ήταν σε μεγάλο βαθμό απόρροια της σχεδιασμένης οικονομικής πολιτικής που εφάρμοζεν η φασιστική διοίκηση, προκειμένου να πετύχει τους μακροπρόθεσμούς στόχους της που ήταν ο διά του μαρασμού εξιταλισμός των κατοίκων. Να σημειωθεί ότι μέχρι το 1937 όλα τα στερεότυπα έντυπα λήμματα ήταν δίγλωσσα στα επίσημα μητρώα και δηματολόγια της Κοινότητας Αντιμάχειας από το 1938 καταργείται η ελληνική γλώσσα.[4]
Η ιταλική ταχυδρομική υπηρεσία της Κω [6]
Η κατάληψη της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της λειτουργίας των τουρκικών ταχυδρομικών γραφείων. Στην Αντιμάχεια δημιουργήθηκε υποκατάστημα ταχυδρομείου την 7η Μαρίου 1914 από την διεύθυνση του τοπικού σταθμού της Καραμπινιερίας (Αστυνομία). Η πρώτη ακυρωτική σφραγίδα του ταχυδρομικού γραφείου της Αντιμάχειας περιείχε την εγγραφή περιμετρικά πάνω "RP. POSTE ITALIANE" και κάτω "ANTIMAKIA (Kos-Egeo) και στο κέντρο την ημερομηνία".
Αργότερα, η σφραγίδα του ταχυδρομείου της Αντιμάχειας αντικαταστάθηκε από μια άλλη πιο "ιταλοποιημένη" μονόκυκλη, με την εγγραφή περιμετρικά πάνω: "ANTIMACHIA" και κάτω: "(COO)" ενώ στο κέντρο είχε οριζόντια την ημερομηνία.
[6] Όταν το 1941 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του ιταλικού στρατιωτικού αεροδορμίου της Αντιμάχειας που έλαβε τον κωδικό 804 η σχετική υπηρεσία εφοδιάστηκε με μια ανάλογη ακυρωτική σφραγίδα. Η σφραγίδα αυτή ήταν δίκυκλη με την εγγραφή περιμετρικά "AEROPORTO DI COO" ("ΑΕΡΟΔΟΡΟΜΙΟ ΤΗΣ ΚΩ").
Διοικητική Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Κοινότητα Αντιμάχειας συστάθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 1948 με έδρα τον ομώνυμο οικισμό.[7] To 1997 ο οικισμός Αντιμάχεια έγινε έδρα του Δήμου Ηρακλειδών και η κοινότητα καταργήθηκε.[8]
Ιστορικό διοικητικών μεταβολών Αντιμάχειας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στο ελληνικό κράτος, το 1947[13], η Αντιμάχεια είχε τις παρακάτω διοικητικές μεταβολές[14]:
ΦΕΚ 248Α - 28/09/1948[7]
Ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Αντιμαχείας.
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997[8]
Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Αντιμαχείας και ορίζεται έδρα του δήμου Ηρακλειδών.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010[9]
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Ηρακλειδών και προσαρτάται στο δήμο Κω.
Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 2.068 |
| 2001 | 2.212 |
| 2011 | 2.068 |
| 2021 | 2.622 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 1.539 |
| 1971 | 1.264 |
| 1981 | 1.460 |
| 1991 | 2.089 |
| 2001 | 2.205 |
| 2011 | 2.475 |
Διατελέσαντες πρόεδροι της κοινότητας Αντιμαχείας[4][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στον εθνικό κορμό της Ελλάδος θα εγκατασταθούν και θα λειτουργήσουν στην Κω οι διάφορες ελληνικές κρατικές υπηρεσίες. Παράλληλα θα λειτουργήσει κανονικά η τοπική αυτοδιοίκηση με ελεύθερες εκλογές των κατοίκων. Σταθερό πρόσωπο στην Κοινότητα Αντιμάχειας για πολλά χρόνια θα είναι ο γραμματέας Νικόλαος Παπανικολάου εγγονός του επιφανούς διαδασκάλου των αρχών του 20ου αι. παπά Νικόλα Πλέου, γιος του προέδρου του πρώτου εν Αμερική Κωακού συλλόγου «ο Ιπποκράτης» Κωνσταντίνου Παπανικολάου και πατέρας του επί εικοσαετία Κοινοτάρχη Αντιμάχειας και πρώτου Δημάρχου Ηρακλειδών Κωνσταντίνου Παπανικολάου. Μακροχρόνιος κλητήρας της κοινότητας ήταν ο Στεφανής Χατζηστεφανής. Πρώτος «Δήμαρχος» της Ελληνικής πλέον Αντιμάχειας ήταν ο Ακίνδυνος Μαύρος, ο οποίος εξελέγη ως πρόεδρος κατ’ επανάληψη. Αλλά πρόσωπα που έπαιξαν ρόλο στα δημόσια πράγματα του χωριού κατά τη δεκαετία του 1950 είτε ως κοινοτάρχες είτε συμμετέχοντες στα κοινοτικά συμβούλια ήταν ο Ιωάννης Φάκκος, ο Κωνσταντίνος Φαβάτσης κ.α. Το 1964 εξελέγη πρόεδρος ο Κωνσταντίνος Λύχνος παυθείς το 1967 από τη στρατιωτική δικτατορία. Το 1967 θα διορισθεί πρόεδρος ο Ηρακλής Καραντώνης. Μετά τη μεταπολίτευση πρόεδρος εξελέγη ο Ηλίας Τάλλαρος και από το 1982 ο πρόεδρος Κωνσταντίνος Παπανικολάου μέχρι τη κατάργηση της κοινότητας και τη δημιουργία του δήμου Ηρακλειδών. Το 1975 στις πρώτες εκλογές μετά τη Μεταπολίτευση πρόεδρος της Κοινότητας εξελέγη ο Ηλίας Τάλλαρος, ο οποίος επανεξελέγη το 1978.[16] Τελευταίος πρόεδρος ήταν ο διάδοχος του Τάλλαρου, Κωνσταντίνος Παπανικολάου.[17]
| Διάρκεια θητείας | Όνομα (γέννηση-θάνατος) | Ποσοστό % του νικητή (έτος/η διεξαγωγής εκλογών) | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1975-1982 | Ηλίας Γ. Τάλλαρος (1936-2019) | ? % (1975) / 52,1% (1978) | Πρώτος αιρετός πρόεδρος μετά τη Μεταπολίτευση. |
| 1983-1998 | Κωνσταντίνος Παπανικολάου | 40,93% (1982) / 65,86% (1986) / 65,63% (1990) / 79,16% (1994) | Τελευταίος πρόεδρος της κοινότητας πριν την κατάργησή της. |
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ιπποτικό Κάστρο της Αντιμάχειας[4][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τη Ρόδο η Κως αποτελούσε τη δεύτερη σημαντική στρατιωτική βάση των ιπποτών. Στην Κω πάλι μετά το κάστρο της Νεραντζιάς (στο λιμάνι) δεύτερο σε σημασία ήταν το κάστρο της Αντιμάχειας. (Ο Ισπανός Ruy Gonzles de Clavijo, που βρέθηκε στις ελλαδικές περιοχές ως απεσταλμένος του βασιλιά της Καστίλλης, σημειώνει το 1403 ότι η φρουρά των ιπποτών που στάθμευε τότε στην Κω είχε δύναμη 100 ανδρών).Στα μέσα του 15ου αιώνα οι Έλληνες ορθόδοξοι κάτοικοι του νησιού ανέρχονταν γύρω στις 12.000 έναντι μόλις 15 ιπποτών που υπολογίζεται ότι είχαν εγκατασταθεί εκεί. Την ίδια εποχή οι κάτοικοι του οχυρωθέντος τότε οικισμού της Αντιμάχειας υπολογίζονται περίπου στους 1.500 – 2.000. Στις αρχειακές πηγές και σε παλιούς χάρτες το κάστρο συναντάται με παρεφθαρμένες ονομασίες (Castri AnImachi, Landimachio, Landemachi, Lindemachie).Το οχυρό σημειώνεται τοπογραφικά για πρώτη φορά το 1420 σε συμβατικό χάρτη της Κω του Christopforo BuodelmonI. Στην περιοχή της Αντιμάχειας σημειώνεται και το ερειπωμένο από τότε πρώιμο ή μεσοβυζαντινό «Παλιόκαστρο» (το κάστρο «Ραχείας» των πηγών).Το ιπποτικό κάστρο κτίστηκε στην ελαφρά υπερυψωμένη και πεπλατυσμένη άκρα κεφαλή επιμήκους οροπεδίου η οποία δεσπόζει του εύφορου παράλιου κάμπου της Καρδάμαινας, ενώ ελέγχεται από εκεί ο θαλάσσιος δρόμος μεταξύ Κω και Ρόδου. Διακρίνονται πέντε πιθανότατα οικοδομικές φάσεις της ιπποτικής περιόδου (από το πρώτο μισό του 14ου αιώνα έως το 1520). Ο προβαλλόμενος προς το μέρος της πρόσβασης ισχυρός ημικυκλικός προμαχώνας (όπου η πρώτη σήμερα είσοδος στο οχυρό) είναι η τελευταία προσθήκη των ιπποτών που έγινε λίγο καιρό πριν από την αναχώρηση τους από την περιοχή λόγω της τουρκικής κατάκτησης. Οι θεωρούμενες πάντως ως πρώτη (1337 – 1346) και δεύτερη φάση (μέσα του 15ου αιώνα) δεν είναι μέχρι στιγμής απόλυτα τεκμηριωμένες. Μια ακόμα φάση αντιστοιχεί σε λίγες επεμβάσεις που έγιναν κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας (1523 – 1912).
Τα τείχη του επισκέψιμου κάστρου είναι καλοδιατηρημένα, ενώ στο εσωτερικό υπάρχουν δύο παλιές εκκλησίες, η Αγία Παρασκευή και ο Άγιος Νικόλαος.
Παραδοσιακό Σπίτι[18][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Λαογραφικό Μουσείο της Αντιμάχειας είναι ένα παραδοσιακό σπίτι, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα, που περιλαμβάνει αρκετές πληροφορίες για την καθημερινότητα των κατοίκων. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν διάφορα εργαλεία, παραδοσιακά έπιπλα και παλιές συσκευές.
Ο Μύλος του Παπά[18][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ακριβώς απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο, θα βρείτε τον αξιοθαύμαστο παραδοσιακό ανεμόμυλο της Αντιμάχειας, που χρονολογείται τον 19ο αιώνα. Μετά από πολλά χρόνια εγκατάλειψης, έχει αποκατασταθεί πλήρως και σήμερα αποτελεί έναν από τους πολύ λίγους πλήρως λειτουργικούς και παραγωγικούς ανεμόμυλους στην Ελλάδα!
Δάσος Πλάκα[19][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πευκοδάσος της Πλάκας βρίσκεται δυτικά της Αντιμάχειας, ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο που οδηγεί κατευθείαν στο δάσος και στα πολύχρωμα, φτερωτά του πλάσματα. Η περιοχή φιλοξενεί δεκάδες παγώνια τα οποία περιφέρονται ελεύθερα στη φύση και φαίνεται να έχουν συνηθίσει την ανθρώπινη παρουσία. Η περιοχή φιλοξενεί και δεκάδες αδέσποτες γάτες, οι οποίες συνυπάρχουν ειρηνικά με τα παγώνια, στην καρδιά της φύσης. Η Πλάκα είναι ιδανική για ξεκούραση και αναψυχή και χάρη στα ψηλά πεύκα μπορούν να απολαύσουν την απαραίτητα δροσιά κατά τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού. Όσοι αποφασίσουν να κάνουν μια βόλτα στο δάσος θα βρουν το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, στα νότια. [15]
Λαϊκή Παράδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολλοί κάτοικοι της Αντιμάχειας είναι κατά παράδοση στιχοπλόκοι, οργανοπαίχτες και κατά συνέπεια πρώτοι στον χορό και το τραγούδι [17]. Ένα χαρακτηριστικό τετράστιχο από την συλλογή του Πολιτιστικού Συλλόγου Αντιμάχειας "Η ΠΡΟΟΔΟΣ" είναι:
Άνεμος είσαι δυνατός
και εγώ φτωχό λουλούδι
που με φυσάς και γίνεται
ο πόνος μου τραγούδι[20]
Η Άννα Σαρρή-Καραμπεσίνη τραγουδοποιός της δημοτικής και της παραδοσιακής μουσικής, γεννήθηκε στην Αντιμάχεια της Κω στις 12 Ιουνίου 1923 και έφυγε από τη ζωή στις 7 Σεπτεμβρίου 2018. Από μικρή ηλικία φάνηκε το ταλέντο της στο τραγούδι, καθώς οι γονείς της ασχολούνταν με τη μουσική και το τραγούδι. Μαζί με την αδερφή της Έφη Σαρρή, τραγούδησαν για πολλά χρόνια παραδοσιακά τραγούδια και θεωρείται ως «έχουσα εξέχουσα θέση και πανελληνίως γνωστή μεταξύ όσων υπηρέτησαν τη μουσική παράδοση της Κω και των Δωδεκανήσων».
Στην Αντιμάχεια διοργανώνονται πανηγύρια με θρησκευτική αφορμή και συγκεκριμένα:
- 29 Ιουνίου, Αγίων Αποστόλων
- 15 Αυγούστου, Παναγιά της Κοίμησης
- τον Ιούνιο της Αγίας Τριάδας
Επίσης, τη Γιορτή Μελιού και τη Γιορτή του Βοσκού . Κάθε πανηγύρι και γιορτή συνοδεύεται από φαγητό, ποτό, μουσική και χορό.
Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αντιμάχειας "Η ΠΡΟΟΔΟΣ"[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο σύνολό του οι αναφερόμενες πληροφορίες που αφορούν την "Πρόοδο" δόθηκαν από το διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου, το οποίο γνωρίζει την πορεία και τις δράσεις του.
Ο Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αντιμάχειας ιδρύθηκε το 1978 ως "Σύλλογος Αγροτοπαίδων Αντιμάχειας" υπό την αιγίδα του κ. Φίλιππου Διακοπαναγιώτη, ανήσυχου νέου τότε, που ακούει σήμερα στο κάλεσμα του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κώου & Νισύρου κ.κ. Ναθαναήλ. Το 1987 για πρώτη φορά μετονομάζεται σε Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αντιμάχειας "Η ΠΡΟΟΔΟΣ".
Στην 40χρονη πορεία του έχει επιδείξει σπουδαίο πολιτιστικό έργο που περιλαμβάνει δράσεις ποικίλου περιεχομένου, όπως συμμετοχή σε εκδηλώσεις παραδοσιακού χαρακτήρα εντός και με αποστολές εκτός Κω, ίδρυση χορευτικών τμημάτων παιδικών και ενηλίκων, για την συνέχεια της τοπικής μας παράδοσης, λειτουργία εργαστηρίων ζωγραφικής και τμήματος εκμάθησης παραδοσιακού αργαλειού, θεατρικές παραστάσεις, με γνώμονα πάντα την τοπική διάλεκτο, αναβίωση δρώμενων αποκλειστικά τοπικής ταυτότητας, με τελευταία την ανταλλαγή πολιτιστικών επισκέψεων με Συλλόγους ανά τον Ελλαδικό χώρο, με στόχο τη διάχυση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στα πέρατα του Κόσμου.
Όμως οι δραστηριότητες της "ΠΡΟΟΔΟΥ" συνεχίζονται με πλούσιο εκδοτικό υλικό, όπως βιβλία, συγγράμματα, καταγραφές, σπάνιες ηχογραφήσεις, μουσικής και όχι μόνο, εκδόσεις CD/DVD, όπου η πρόσβαση σ’ αυτά τα μέσα πλέον είναι πιο εύκολη για τις νεότερες γενιές.
Σπουδαιότερο όλων, η κατασκευή του παραδοσιακού σπιτιού στην Αντιμάχεια όπου μπορεί κανείς να επισκεφθεί και να ξεναγηθεί σ’ ένα χώρο «ακριβές αντίγραφο αντιμαχείτικης αγροτικής κατοικίας», σαν να βρίσκεται σε λαογραφικό μουσείο σε λειτουργία από το 1991 έως σήμερα.
Τελευταίο πολιτιστικό έργο του Συλλόγου, έργο για το οποίο είμαστε τοπικά υπερήφανοι για την υλοποίηση του, η έκδοση -καταγραφή της λαογραφικής, αλλά και της μουσικοχορευτικής μας παράδοσης με τρόπο ιδιαίτερο, αυθεντικό και προπαντός αυτούσιο, σεβόμενοι όπως πάντα τις παραδοσιακές μας ρίζες, εν ολίγοις έναν πραγματικό θησαυρό, "Ζυές της Κως" αποκαλείται και είμαστε σίγουροι πως θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές!
Τέλος, οι ενασχολήσεις του Συλλόγου βέβαια, δεν σταματάνε εδώ! Δε μένει, παρά να προσπαθήσει κανείς να αγκαλιάσει αυτές τις προσπάθειες, έχοντας πάντα κατά νου τον σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς του κάθε τόπου.
Ενορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Αντιμάχεια έχει τρεις ενορίες οι οποίες μέχρι το 1943 ήταν τέσσερις μαζί με τον αφανισθέντα οικισμό του Βαλλάρη στη θέση αεροδρομίου.
Οι σημερινές τρεις ενορίες είναι παρακάτω:
1. Άγιοι Απόστολοι
Η τελική έξοδος του κύριοι όγκου των Αντιμαχειτών από το ιπποτικό κάστρο πριν ή κατά την επανάσταση του 1821 αύξησε κατά πολύ τον αριθμό των ήδη εγκατεστημένων στην παλαιά και σημερινή Αντιμάχεια ενοριτών, με αποτέλεσμα να προκύψει επιτακτική η ανάγκη ανέγερσης νέων ναών μέσα στους διάσπαρτους οικισμούς. Η υφιστάμενη στην πυκνότερη βόρεια συνοικία εκκλησία της Παλιάς Παναγιάς ήταν πια ανεπαρκής. Η μεγάλη όμως φτώχεια και η παντελής οικονομική αδυναμία δεν θα επιτρέψει παρά μετά από αρκετές δεκαετίες τη σταδιακή υλοποίηση ενός τέτοιου πράγματος.
Ο νέος ενοριακός ναός των Αγίων Αποστόλων θα αρχίσει να κτίζεται μπροστά ακριβώς από την «Παλιά Παναγιά» το έτος 1864(;). Την εποχή εκείνη παρατηρείται ένας ναοδομικός οργασμός σε όλες τις περιοχές του τουρκοκρατούμενου ελληνισμού. Το 1860 ανηγέρθη εκ θεμελίων ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου Κω μήκους 26μ., το 1840(;) ο ναός των Ασωμάτων στ’ Ασφενδιού, το 1861 ο μητροπολιτικός ναός του Χριστού στο λιμάνι της Ποθαίας Καλύμνου μήκους 30μ., κ.ά.
Στην επιλογή της ονομασίας του ναού των Αγ. Αποστόλων ίσως απηχείται ανάμνηση της διάσωσης των Αντιμαχειτών κατοίκων του ιπποτικού κάστρου όταν τις παραμονές των Αγίων Αποστόλων του έτους 1457 λύθηκε η ασφυκτική τούρκικη πολιορκία του οχυρωμένου οικισμού που κράτησε εικοσιτρείς ολόκληρες μέρες.
Πιθανόν πρωτεργάτης ήταν ο αρχιερατικός επίτροπος Αντιμάχειας παπά-Ζαχαρίας του οποίου σώζεται η μορφή σε ελαιογραφία. Δεν έχουν σωθεί επιγραφικά ή αρχειακά στοιχεία από τα οποία θα είχαμε σχετικές πληροφορίες ή τα ονόματα των ιερέων, επιτρόπων δωρητών και μαστόρων που πρωτοστάτησαν στο έργο. Αναφέρεται πάντως ότι, το οικόπεδο για την ανέγερση του ναού εδώρησε ο Γεώργιος Ιερομόναχος και ότι επρωτοστάτησε ο Κωνσταντίνος Φαβάτσης.
2. Αγία Τριάδα
Ο ενοριακός ναός της Αγίας Τριάδος Σκορδαλλούς είναι κτισμένος στη θέση , όπως λέγεται, παλιού ναΐσκου σε ελαφρά εξηρμένο πλάτωμα του κεντρικού από τους τρεις οικισμούς της Αντιμάχειας.
Ο ναός, όπως και πλήθος άλλων ναών της Δωδεκανήσου ανήκει στον λεγόμενο Δωδεκανησιακό σταυροκαθολικό τύπο ο οποίος έχει έντονες επιδράσεις από την αρχιτεκτονική των ιπποτών.
Αν και δεν υπάρχουν επιγραφικά στοιχεία πιστεύουμε ότι ο ναός κτίστηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αι. μετά από το ναό των Αγ. Αποστόλων.
Στον περίβολο στεγάζεται από το 1979 η σημαντικότατη για τα δεδομένα της Κω βιβλιοθήκη την οποία εδώρησε και οργάνωσε το ζεύγος του Σκορδαλλιώτη ευπατρίδη γιατρού Ελπιδοφόρου και Ροζαλίνδης Παπαντωνίου.
3. Κοίμηση της Θεοτόκου, «Προσκύνημα».
Πρόκειται για το «Καθολικό» της τρίτης ενορίας της Αντιμάχειας. Η απόσταση της από την Αγία Τριάδα, το «Καθολικό» της Σκορδαλλούς είναι 500μ. Έχει κτιστεί στην περιοχή του κεντρικότερου από τους οικισμούς της αρχαίας Αντιμάχειας όπως δείχνουν επιφανειακά στοιχεία και ανασκαφικά δεδομένα. Στην οικοδόμηση του ναού έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετά αρχαία, παλαιοχριστιανικά αλλά και βυζαντινά σπόλια με σημαντικότερο ένα εντοιχισμένο διακοσμητικά ανάγλυφο του 5ου π.Χ. αι.
Παρόλο που δεν σώζονται επιγραφικά ή αρχειακά στοιχεία, ο ναός της Κοιμήσεως κτίστηκε στο β’ μισό του 19ου αι. μετά ίσως και από την ομότυπη Αγία Τριάδα.
Αεροδρόμιο Κω «Ιπποκράτης»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Αντιμάχεια βρίσκεται το Αεροδρόμιο Κω «Ιπποκράτης» με μεγάλο αριθμό πτήσεων και συγκεκριμένα το έτος 2021 ο αριθμός των αφίξεων ανερχόταν στις 1.574.518 ενώ το 2022 στις 2.791.590 εκ των οποίων οι 2.527.690 ήταν πτήσεις εξωτερικού και οι 263.900 πτήσεις εσωτερικού [18]. Η ανάληψη της λειτουργίας του από την Fraport Greece πραγματοποιήθηκε στις 11 Απριλίου 2017. Τον Ιανουάριο του 2021, η Fraport Greece [21]ολοκλήρωσε τα έργα και υλοποίησε ένα ολοκληρωμένο πλάνο για τον εκμοντερνισμό και ανάπτυξη του αεροδρομίου της Κω και των υπολοίπων δεκατριών των οποίων έχει αναλάβει τη διαχείριση και λειτουργία, νωρίτερα από τη συμβατική υποχρέωση η οποία είχε τεθεί για τον Απρίλιο του 2021.[19]
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ [16]
ΘΕΣΗ
Ο αερολιμένας βρίσκεται 27 χιλιόμετρα από την πόλη της Κω στην περιοχή Αντιμάχεια και λειτουργεί από το 1964.
Το συνολικό εμβαδόν των κτιριακών εγκαταστάσεων φτάνει τα 3000 τμ.
Το γεωγραφικό του πλάτος είναι 36ο47’41’’ Βόρειο.
Το γεωγραφικό του μήκος είναι 27ο05’28’’ Ανατολικό.
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Διαθέτει:
Δύο επιβατικούς αεροσταθμούς, αφίξεων και αναχωρήσεων.
Ένα πυροσβεστικό σταθμό.
Κατηγορία πυρασφάλειας: 8 (viii)
Θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών: 7
Χώρος στάθμευσης αεροσκαφών Γενικής αεροπορίας 9.000 τ.μ. στη δυτική πίστα του αεροσταθμού.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τόμ.Γ' σελ.85
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ 2,0 2,1 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών έτους 2021 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας».
- ↑ European Commission. «European Commission» (PDF).
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Μαστορόπουλος, Γεώργιος (2020). Αντιμάχεια Κώα. Σύντομη διαχρονική Προσέγγιση. Κως: Έκδοση Δήμου Ηρακλειδών.
- ↑ Όλγα Ασπετάκη-Κυρίτση, Μαρία Τουλαντά-Παρισίδη, Όλγα Ασπετάκη-Κυρίτση, Μαρία Τουλαντά-Παρισίδη (1998). Αρχαία Ιστορία της Κω. Από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια. Κως: Επαρχείο Κω. Έκδοση Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δωδεκανήσου.
σελ. 47
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Τίμος, Κουτσουράδης (2020). Σελίδες από την ταχυδρομική ιστορία της Κω. Η περίοδος από την Τουρκοκρατία μέχρι και την ενσωμάτωση (1947). Κως: Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης. σελ. 46.
- ↑ 7,0 7,1 ΦΕΚ 248Α, 28-9-1948 (pdf).
- ↑ 8,0 8,1 Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αντιμαχείας Δωδεκανήσου - ΕΕΤΑΑ.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ» (PDF). Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2023.
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 3:271
- ↑ ΠΛΜ 9:419
- ↑ https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ ΘΛΙΨΗ: «Έφυγε» ο πρώην Κοινοτάρχης Αντιμάχειας Ηλίας Γ. Τάλλαρος | Ψήφισμα ΔΗΜ. ΣΥΜΒ. ΚΩ και Συμβουλίου Δ.Κ. Αντιμάχειας| Συλλυπητήρια μηνύματα, aegeanews.gr, 27 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ ΕΕΤΑΑ, Αποτελέσματα εκλογών Κοινότητας Αντιμαχείας από το 1978 ως το 1994.
- ↑ 18,0 18,1 Επίσημη ιστοσελίδα του τουρισμού της Κω και τη διαχειρίζεται ο Δήμος Κω. «kos.gr».
- ↑ Επίσημη ιστοσελίδα του τουρισμού της Κω και τη διαχειρίζεται ο Δήμος Κω. «kos.gr».
- ↑ ANTIMACHIA' CULTURAL ASSOCIATION "PROODOS", ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑΣ "Η ΠΡΟΟΔΟΣ". Από την παράδοση της Αντιμάχειας Λόγος-Τραγούδι-Χορός. 2013: ΣΥΛΛΟΓΟΣ.
- ↑ «Fraport-greece».
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1995, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)
| ||||||||||||||