Αλογόνα

Τα αλογόνα είναι μια ομάδα του περιοδικού πίνακα των χημικών στοιχείων που αποτελείται από τα πέντε (5) συγγενικά χημικά στοιχεία φθόριο (F), χλώριο (Cl), βρώμιο (Br), ιώδιο (I) και αστάτιο (At). Το τεχνητό στοιχείο Τενέσιο (Ts) μπορεί επίσης να είναι ένα αλογόνο, αλλά δεν έχει ενταχθεί ακόμη επίσημα σε αυτά. Στη σύγχρονη ονοματολογία της IUPAC αυτή η ομάδα χημικών στοιχείων είναι γνωστή ως ομάδα 17.

Η ομάδα των αλογόνων είναι η μόνη ομάδα του περιοδικού συστήματος που περιέχει χημικά στοιχεία και στις τρεις (3) συνηθισμένες καταστάσεις της ύλης, υπό κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης. Όλα τα αλογόνα σχηματίζουν οξέα όταν συνδέονται με το υδρογόνο. Τα περισσότερα αλογόνα τυπικά παράγονται από ορυκτά ή άλατά τους. Τα «μεσαία» αλογόνα, δηλαδή το χλώριο, το βρώμιο και το ιώδιο, συχνά χρησιμοποιούνται ως απολυμαντικά. Τα αλογόνα είναι επίσης όλα τοξικά.

Η ονομασία τους «αλογόνα», προέρχεται από τη σύνθεση των ελληνικών λέξεων «ἄλας» και «γεννῶ», και υποδηλώνει ότι παράγουν («γεννούν») άλατα, όταν αντιδρούν με μέταλλα.

Τα αλογόνα έχουν επτά (7) ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στιβάδα και αυτό έχει ως συνέπεια να καθίστανται εξαιρετικά δραστικά. Σχηματίζουν ομοιοπολικές και ιονικές χημικές ενώσεις.

Φυσικές ιδιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φθόριο Ανοικτοπράσινο αέριο F

Χλώριο Πρασινοκίτρινο βαρύ Αέριο Cl

Βρώμιο Κόκκινο Υγρό Br

Ιώδιο Γκρίζο μεταλλικό Στερεό I

Άστατο Μαύρο Στερεό At

Τενέσιο Άγνωστο χρώμα, Στερεό Ts

Χημικές ιδιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι αμέταλλα

Είναι τοξικά

Σχηματίζουν διατομικά μόρια

Σχηματίζουν άλατα με μέταλλα

Παράδειγμα : Al + 3/2Br₂ → AlBr₃

Κάθε χημική ένωση αλογόνου με άλλο στοιχείο ονομάζεται αλογονίδιο. Τέτοιο είναι, για παράδειγμα, το συνηθισμένο αλάτι ή χλωριούχο νάτριο.

Φθόριο

Το φθόριο διαλύεται σε νερό και απελευθερώνει όζον(O₃), οξυγόνο (O₂).

Χλώριο

Όταν το χλώριο διαλύεται σε νερό τότε παράγεται το γνωστό χλωριούχο ύδωρ, ουσία η οποία απολυμαίνει λόγω της έκλυσης οξυγόνου και χρησιμοποιείται στις δεξαμενές πόσιμου νερού και στις πισίνες. Σύμφωνα με την αντίδραση:

2Cl₂ + 2H₂Ο → 4HCl + O₂

Άλλο προϊόν του χλωρίου είναι η γνωστή χλωρίνη με την απολυμαντική και λευκαντική δράση, η οποία στη χημεία ονομάζεται υποχλωριώδες νάτριο (NaClO). Απαγορεύεται η παράλληλη χρήση χλωρίνης και κάποιου οξέος διότι εκλύεται αέριο χλώριο που είναι τοξικό. Παρασκευάζεται σύμφωνα με την αντίδραση:

Cl₂ + 2NaOH → NaClO + NaCl + H₂O

Το χλώριο είναι διαβρωτικό και διασπάται εύκολα. Σταθερότερες ενώσεις του οι χλωραμίνες.

Βρώμιο

Οι ατμοί του προκαλούν στείρωση στους άνδρες.

Ιώδιο

Το ιώδιο διαλύεται σε νερό αλλά και σε αιθυλική αλκοόλη (CH₃CH₂OH) ή σε βενζόλιο(C₆H₆).Το μείγμα υδατικού διαλύματος ιωδιούχου καλίου, ιωδίου και αιθυλικής αλκοόλης είναι το αντισυπτικό βάμμα του ιωδίου που εφαρμόζεται σε εξωτερικές πληγές.

KI_(aq) + I₂ + CH₃CH₂OH → βάμμα ιωδίου

Είναι πιθανόν να προκαλέσει αλλεργία.

Αστάτιο Το άστατο είναι ραδιενεργό δηλητήριο, τοξικό και επικίνδυνο για τη ζωή. Δημιουργεί άλατα με τον άργυρο, τον λευκόχρυσο και τον χρυσό.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρατηρήσεις, υποσημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Αλογόνα