Αλανοί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αλανοί ήταν μία συνομοσπονδία σαρματικών φυλών (δηλ. ιρανικής καταγωγής) της 1ης χιλιετίας μ.Χ., που μιλούσαν μία ανατολικοϊρανική γλώσσα που προήλθε από μία σκυθοσαρματική, και η οποία με τη σειρά της εξελίχθηκε στη σύγχρονη οσετική[1].

Είναι λαός προερχόμενος από την ευρύτερη περιοχή μεταξύ του βόρειου τμήματος του Ευξείνου Πόντου και των βορειοανατολικών παρυφών του Καυκάσου. Είναι αδύνατον να προσδιοριστεί επακριβώς η προέλευσή τους λόγω των συνεχών μετακινήσεών τους και του έντονα νομαδικού χαρακτήρα τους.

Πάντως πρόκειται για έναν σαρματοϊρανικό λαό που εμφανίστηκε σε αυτές τις περιοχές τους τελευταίους προχριστιανικούς αιώνες. Ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία με απροσδιόριστες θρησκευτικές αντιλήψεις ειδωλολατρικού και πολεμικού χαρακτήρα, που έμοιαζαν με αυτές των Σκυθών. Οι πρώτες επίσημες και σοβαρές αναφορές γι΄ αυτούς μάς έρχονται περί το 62 με 67 π.Χ. από τους Ρωμαίους, με τους οποίους και συγκρούονται μετά την μεγάλη εκστρατεία που οργανώνει ο στρατηγός Πομπήιος εναντίον τους εξαιτίας των εκτεταμένων επιδρομών τους στην Αρμενία, τη Μικρά Ασία (Καππαδοκία κ.α.) χωρίς όμως σοβαρά αποτελέσματα.

Πολύ αργότερα τους βρίσκουμε να μεταναστεύουν με τους Ούννους και τους Βανδάλους στην Κεντρική Ευρώπη, όπου, αφού λεηλατούν πολλά μέρη στη Γαλλία και την Ιβηρική χερσόνησο, πολλοί εγκαθίστανται εκεί σε μόνιμη βάση (406-409). Οι Αλανοί ασπάστηκαν γρήγορα τον Χριστιανισμό και ιδιαίτερα την εκδοχή του αρειανισμού από βυζαντινούς μοναχούς.

Γενικά η βυζαντινή διπλωματία τούς χρησιμοποίησε σε ευρεία κλίμακα σε στρατιωτικούς σκοπούς αλλά και πολιτικούς, με σκοπό να ελέγχει πολιτικά και στρατιωτικά άλλους βαρβαρικούς λαούς που εισέρχονταν βίαια ή ειρηνικά στα βορειοανατολικά σύνορα του τεράστιου για την εποχή βυζαντινού κράτους. Ιδιαίτερα κατά τις περιόδους της βασιλείας των Ιουστινιανού, Θεοδοσίου Β΄ και Λέοντος Ισαύρου, οι Αλανοί αξιωματούχοι της βυζαντινής αυλής έφτασαν να επηρεάζουν σημαντικά τις εξελίξεις του κράτους.

Το τέλος των Αλανών ως οργανωμένο και συγκροτημένο έθνος ξεκινάει λίγο μετά το 1204, όταν τα αλανικά φύλα υποτάσσονται στους Μογγόλους της Χρυσής Ορδής. Κάποιοι θα παραμείνουν στις μογγολικές Αυλές, άλλοι παραμένουν στη Μικρά Ασία, άλλοι πολύ αργότερα θα βρεθούν στη Βεσσαραβία και σύμφωνα με ρουμανικές ιστορικές πηγές θα αποτελέσουν τη φυλή των Βλάχων.

Ο Ρωμαίος ιστορικός του 4ου αιώνα μ.Χ., Αμμιανός Μαρκελλίνος, έγραψε ότι οι Αλανοί ήταν υψηλού αναστήματος, ξανθοί, με ανοιχτού χρώματος μάτια: Σχεδόν όλοι οι Αλανοί είναι άντρες εξαιρετικoύ αναστήματος και ομορφιάς, τα δε μαλλιά τους είναι κάπως κιτρινόχρωμα και τα μάτια τους τρομερά αγριωπά.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Agustí Alemany, Sources on the Alans: A Critical Compilation, Brill Academic Publishers (2000) ISBN 90-04-11442-4

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, λήμμα Αλανία